Talyum (Tl) |
|
| Temel özellikleri |
|---|
| Atom numarası | 81 |
| Element serisi | Zayıf metaller |
| Grup, periyot, blok | 13, 6, p |
| Görünüş | Gümüşî beyaz
 |
| Kütle numarası | 204.3833 g/mol |
| Elektron dizilimi | Xe 4f14 5d10 6s2 6p1 |
Enerji seviyesi başına
Elektronlar | 2, 8, 18, 32, 18, 3 |
| CAS kayıt numarası | {{{CAS_kayıt_numarası}}} |
| Fiziksel Özellikleri |
|---|
| Maddenin hâli | katı |
| Yoğunluk | 11.85 g/cm³ |
| Sıvı hâldeki yoğunluğu | 11.22 g/cm³ |
| Ergime noktası | {{{Ergime_noktası_K}}} °K
{{{Ergime_noktası_C}}} °C
|
| Kaynama noktası | 1746 °K
1473 °C
|
| Ergime ısısı | {{{Ergime_ısısı}}} kJ/mol |
| Buharlaşma ısısı | 165 kJ/mol |
| Isı kapasitesi | (25 °C) 26.32 J·mol−1·K−1 J/(mol·K) |
| Atom özellikleri |
|---|
| Kristal yapısı | Kübik |
| Yükseltgenme seviyeleri | 3, 1 |
| Elektronegatifliği | 1.62 Pauling ölçeği |
| İyonlaşma enerjisi | 2878 kJ/mol |
| Atom yarıçapı | 170 pm |
| Atom yarıçapı (hes.) | 194 pm |
| Kovalent yarıçapı | 170±8 pm |
| Van der Waals yarıçapı | 196 pm |
| Diğer özellikleri |
|---|
| Elektrik direnci | (20 °C) 0.18 µΩ·m nΩ·m (20°C'de) |
| Isıl iletkenlik | (300 K) 46.1 W·m−1·K−1 W/(m·K) |
| Isıl genleşme | (25 °C) 29.9 µm·m−1·K−1 µm/(m·K) (25°C'de) |
| Ses hızı | 818 m/s m/s (20 °C'de) |
| Mohs sertliği | 1.2 |
| Vickers sertliği | MPa |
| Brinell sertliği | 26.4 MPa MPa |
Talyum, periyodik element tablosunda 3A grubunda yer alan, atom numarası 81, atom ağırlığı 204,39 olan metal elementi.
İlk kez 1862 yılında Claude Auguste Lamy ve Sir William Crookes tarafından ayrı ayrı keşfedilmiştir. Erime noktası 305,5 °C' ve kaynama derecesi 1.457 °C'dir. Mavimsi beyaz parlak görünümde olup yumuşak bir metaldir. Kimyasal olarak etkindir, asitlerden hızla etkilenir, nemli havada oksit tabakasıyla kaplanarak parlaklığını kaybeder.
Talyum, kalaydan daha nadir bir metal olup, yerkabuğunda yaklaşık %10−5 oranında bulunur. Sülfürik asit ve çinko elde etmek amacıyla kullanılan bazı piritlerin kavrulması sırasında oluşur.
Metal olarak pek kullanım alanına sahip değildir. Bununla birlikte bazı bileşikleri özel nitelikli camların üretiminde ve fare zehiri yapımında (talyum sülfat, talyum asetat ve talyum karbonat) kullanılır. Talyum ve bileşikleri düşük dozlarda bile insan için zehirleyici özelliğe sahiptir. Zehirlenme ölüm ya da kalıcı sinir sistemi bozukluklarına sebep olur.
