Charlton Heston

Charlton Heston[2](talaffuzi: Charlton Heston; asl ismi: John Charles Carter talaffuzi: Jon Charlz Karter; 1923-yil 4-oktyabr — 2008-yil 5-aprel) amerikalik aktyor va siyosiy faol[3]. Hollywood yulduzi sifatida u 60 yil davomida 100 ga yaqin filmlarda suratga tushgan. U „The Ten Commandments“ (1956) epik filmida Muso rolini oʻynadi, bu film uchun u „Eng yaxshi aktyor“ — kinodrama uchun „Oltin globus“ mukofotiga nominatsiyani qoʻlga kiritdi[4] va „Ben-Hur“ (1959) filmida bosh roli uchun eng yaxshi aktyor nominatsiyasida Akademiya mukofotini qoʻlga kiritdi[5]. U shuningdek, „The Greatest Show on Earth“ (1952), „Secret of the Incas“ (1954), „Touch of Evil“ (1958) filmlarida Orson Uells, "Katta mamlakat" (1958), „El Cid“ (1961), „The Greatest Story Ever Told“ (1965) „Khartoum“ (1966), „Planet of the Apes“ (1968), „The Omega Man“ (1971) va „Soylent Green“ (1973) filmlarida rol oʻynagan[6].

Charlton Heston
Tavalludi
John Charles Carter[1]

1923-yil 4-oktyabr
Vafoti 2008-yil 5-aprel
Beverly Hills, California, AQSh
Fuqaroligi AQSh
Kasbi Aktyor
Faoliyat yillari 1941-2003
Turmush oʻrtogʻi Lydia Clarke
Bolalari 2 ta
Otasi Russel Whitford Carter
Onasi Lila Charlton

1950- va 1960-yillarda u irqchilikka qarshi ochiq gapirgan sanoqli Hollywood aktyorlaridan biri edi va fuqarolik huquqlari harakatining faol tarafdori boʻlgan. Heston 1987-yilda Demokratik partiyani tark etib, respublikachi boʻlib, konservativ siyosiy harakatlar qoʻmitasini tuzdi va Ronald Reaganni qoʻllab-quvvatladi. Heston 1998-yildan 2003-yilgacha Milliy miltiq assotsiatsiyasining (NRA) besh muddatli prezidenti boʻlgan. 2002-yilda Altsgeymer kasalligiga chalinganini eʼlon qilgach, u ham aktyorlik, ham NRA prezidentligidan nafaqaga chiqdi.

Yoshligi

John Charles Carter 1923-yil 4-oktyabrda Illinoys shtatining Uilmet shahrida Lilla (1899 – 1994) va Russell Whitford Carter (1897 – 1966), arra tegirmoni operatori oilasida tugʻilgan. Koʻpgina manbalar uning Illinoys shtatining Evanston shahrida tugʻilganini koʻrsatadi[7][8][9]. Hestonning tarjimai holida esa boshqacha aytilgan[10].

Heston 1995-yilda bergan intervyusida u yoshligini unchalik yaxshi eslay olmasligini aytgan[11]. Heston qisman shotlandiyalik, jumladan Freyzer klanidan edi, lekin uning ajdodlarining aksariyati ingliz. Uning eng qadimgi immigrant ajdodlari Amerikaga 1600-yillarda Angliyadan kelgan[12][13][14][15][16]. Uning onasi tomonidan bobosi va buvisi Sanderlendlik ingliz William Charlton va shotlandiyalik Mary Drysdale Charlton edi. Ular Kanadaga koʻchib oʻtishgan[17].

Oʻzining tarjimai holida Heston otasini qurilish biznesida qatnashganini aytib oʻtadi. Heston goʻdakligida otasining ishi oilani Michigan shtatidagi Sent-Xelen shahriga koʻchirdi. Bu shtatning qishloq, ogʻir oʻrmonli qismi edi va Heston izolyatsiya qilingan, ammo gʻalati hayot kechirib, hududning orqa oʻrmonlarida ov qilish va baliq ovlash bilan koʻp vaqt sarflagan[10].

Heston 10 yoshga toʻlganda, uning ota-onasi uch farzandli boʻlganidan keyin ajrashishdi. Koʻp oʻtmay, uning onasi yana turmushga chiqdi va Charlton va uning singlisi Lilla va ukasi Alan Illinoys shtatining Uilmett shahriga koʻchib oʻtishdi. Heston Nyu Trier oʻrta maktabida oʻqigan[18].

Faoliyati

Heston Michigan shimolida kam aholi yashaydigan hududda oʻsib-ulgʻayganida, u tez-tez oʻrmonda sayr qilib, oʻzi oʻqigan kitoblardagi qahramonlarni „roʻllariga kirishgani“ haqida gapirib beradi. Keyinchalik, oʻrta maktabda u Nyu Trierning drama dasturiga yozildi va 1941-yilda boʻlajak kino faoli David Bradliey tomonidan Ibsen pyesasidan „Peer Gynt“ning havaskor ovozsiz filmiga moslashuvida bosh rolni oʻynadi.

U faol boʻlgan Winnetka jamoat teatridan (yoki oʻsha paytda maʼlum boʻlganidek, Winnetka dramaturglar gildiyasi) Shimoli-gʻarbiy universitetida drama stipendiyasini qoʻlga kiritdi[19][20]. U 1941-yildan 1943-yilgacha kollejda oʻqigan va aktyorlik oʻqituvchilari orasida Alvina Krause ham bor edi. Bir necha yil oʻtgach, Heston Bredli bilan hamkorlikda Uilyam ShekspirningYuliy Sezar“ asarining birinchi ovozli versiyasini yaratdi, unda Heston Mark Entoniy rolini oʻynadi[21].

Mukofotlari

YilFilmMukofotYoʻnalishNatija
1952Studio One in HollywoodPrimetime Emmy mukofotiDrama serialidagi eng yaxshi bosh rol ijrochisiNominatsiya
1953Nominatsiya
1956Oltin olma mukofotiEng kooperativ aktyorGʻolib
1957The Ten CommandmentsOltin globus mukofotiEng yaxshi aktyor — dramaNominatsiya
1960Ben-HurAkademiya mukofotiEng yaxshi aktyorGʻolib
The Ten CommandmentsFotogrammas de Plata mukofotiEng yaxshi xorijiy ijrochiGʻolib
Ben-HurOltin globus mukofotiEng yaxshi aktyor — dramaNominatsiya
Laurel mukofotiEng yaxshi erkaklar dramatik spektakliNominatsiya
Shon-shuhrat xiyoboni1628 Hollywood, Blvd. — KinofilmGʻolib
1961Ben-HurBambi mukofotiEng yaxshi aktyor — XalqaroNominatsiya
David di Donatello mukofotiEng yaxshi xorijiy aktyorGʻolib
1962El CidBambi mukofotiEng yaxshi aktyor — XalqaroNominatsiya
Oltin globus mukofotiGenrietta mukofotiGʻolib
Laurel mukofotiEng yaxshi erkak yulduzNominatsiya
1963The Pigeon That Took RomeBambi mukofotiEng yaxshi aktyor — XalqaroGʻolib
Oltin olma mukofotiEng kooperativ aktyorNominatsiya
The Pigeon That Took RomeOltin globus mukofotiEng yaxshi aktyor — komediya yoki musiqiyNominatsiya
Laurel mukofotiEng yaxshi erkak yulduzNominatsiya
196455 Days at PekingEng yaxshi harakat samaradorligiNominatsiya
1965Erkak yulduzNominatsiya
1967Oltin globus mukofotiSesil B. DeMille mukofotiGʻolib
1968Laurel mukofotiErkak yulduzNominatsiya
1969Will PennyGʻarbiy meros mukofotiTeatrlashtirilgan kinofilmGʻolib
1972Ekran aktyorlari gildiyasi mukofotiHayotiy muvaffaqiyat mukofotiGʻolib
1975Saturn mukofotiMaxsus mukofotGʻolib
1978Akademiya mukofotiJan Xersholt gumanitar mukofotiGʻolib
1982Oltin olma mukofotiNordon olmaNominatsiya
1984ShoWest Konventsiya mukofotiHayot davomidagi muvaffaqiyat mukofotiGʻolib
1986The ColbysSoap Opera Digest mukofotiPrime Time serialidagi eng yaxshi aktyorNominatsiya
1988Bosh vaqtdagi eng yaxshi aktyorNominatsiya
1996Andersonville DiariesPrimetime Emmy mukofotiAjoyib maʼlumot uchun maxsusNominatsiya
2002Cats & Dogs

Planet of the Apes

Town & Country
Oltin malina mukofotiIkkinchi plandagi eng yomon aktyorGʻolib
Planet of the ApesMTV Movie + TV mukofotiEng yaxshi kameoNominatsiya
2003Long Beach xalqaro kinofestival mukofotiHayot davomidagi muvaffaqiyat mukofotiGʻolib

Radio chiqishlari

YilDasturEpizodCo Star
1952 yilLux radio teatri"Viva Zapata"Jan Peters bilan
1953 yilLux radio teatri"Captain Carey, USA"w/ Wanda Hendrix
1953 yilLux radio teatri"The Presidentʼs Lady"W / Joan Fontaine
1954 yilLux radio teatri"The Naked Jungle"Donna Rid bilan
1954 yilLux radio teatri"Secret of the Incas"Nikol Moray bilan

Manbalar