Elizabeth II

Hi Elizabeth II (Elizabeth Alexandra Mary; natawo 21 Abril 1926 - namatay 8 Septyembre 2022) ^{[lower-alpha 1]} o kundi man Isabel II, amo an Reyna han Reino Unido ngan iba nga mga Komunwelt nga mga ginhadi-an.^{[lower-alpha 2]}

Natawo hi Elizabeth ha London, an suhag nga anak han Duke ngan Dukesa han York, ngan magigin Hadi George VI ngan Reyna Elizabeth. Gintutdoan hi Elizabeth hin pribado ha balay. An Duke han York sinmunod han trono katapos han pag-abdikar han iya bugto nga hadi nga hi King Edward VIII han 1936. Tikang hadto hi Elizabeth amo an pinamumulat nga masunod. Nagtikang hiya pagbuhat hin mga buruhaton ha publiko han Ikaduhá nga Gera Pankalibotan, nga nag-alagad dida han Auxiliary Territorial Service. Han 1947, nag-asawa hiya kan Philip, Duke han Edinburgh (1921–2021), usá nga kasanhi nga prinsipe han Gresya ngan Dinamarka. Hirá nga duhá nagkaada hin upat nga anak: Charles; Anne; Andrew; ngan Edward.

Han kamatay han iya amay dida han Pebrero 1952, hi Elizabeth nagin mangulo han Komunwelt ngan reyna nga reynante hin pitó nga mga naglulugaríng nga mga nasod han Komunwelt: an Reino Unido, Kanada, Australia, New Zealand, Salatan nga Apriká, Pakistan, ngan Ceylon. Naghadi hiyá nga konstitusyonal nga monarka ha dagko nga mga pagbag-o ha politika, sugad han debolusyon ha Reino Unido, Kanadyano nga patriasyon, ngan an pagdekolonisar han Aprika. Dida han panahon tikang han 1956 kutob 1992, an ihap han iya mga ginhadi-an nagkadirudilain ha paglugaríng hin mga teritoryo, ngan ha pagbalhin hin mga ginhadi-an ngadto hin pagka-republika, sugad han Salatan nga Apriká, Pakistan, ngan Ceylon (nga ginngaranan hin bag-o nga Sri Lanka). An iya damo nga mga makasaysayan nga mga bisita ngan mga pagkita naglakip hin bisita hin estado ngadto ha Republika han Irlanda ngan bisita ngadto o tikang hin lima nga mga papa. Upod ha mga importante nga panhinabo an pagkoronar ha iya han 1953 ngan an mga pagsaurog han iya Silver, Golden, ngan Diamond nga mga Jubilee han 1977, 2002, ngan 2012, ha pagsunodsunod. Han 2017, hiyá an nagin syahan nga Britaniko nga monarka nga nakaabot hin Sapphire Jubilee. Hiyá an pagkaiha-hin-kinabuhi ngan gimaihai-nga-naghadi nga Britaniko nga monarka. Hiyá an gimaihai-nga-nag-alagad nga babaye nga mangulo hin estado ha kaagi han kalibota, ngan an gilagasi nga buhi nga monarka, gimaihai-nga-naghahadi-yana nga monarka, ngan gilagasi ngan gimaihai-nga-nag-aalagad nga yana nga mangulo hin estado han kalibotan.

Panalagsa nag-atúbang hi Elizabeth hin mga republikanista nga mga pamati ngan hin kritisismo tikang han prensa han hadianon nga panimalay, labi na katapos han kadaot han mga pagka-asawa han iya mga anak, han iya annus horribilis han 1992, ngan han kamatay han 1997 han iya kasanhi nga umágad-nga-babayi hi Diana, Prinsesa han Wales. Bisan pa man, didto ha Reino Unido, hataas an suporta para han monarkiya ngan nagpabilin in pagkahitaas ini nga suporta, sugad gihapon an iya personal nga pagkapopular. Namatay hi Elizabeth ha panuigon nga 96 ha Balmoral Castle, ngan ginsundan hiyá han iya suhag nga lalaki nga hi Charles III.