Reims
| Reims | ||
|---|---|---|
 |
| |
| Dewiisa: Dieu en soit garde – Gott bewààhr | ||
| Region | Grand Est | |
| Département | Marne | |
| Arrondissement | Reims (Unterprefäktüür) | |
| Kanton | Hàuiptort vu 9 Kàntoona | |
| Kommünàlverbànd | Grand Reims | |
| Koordinàte | , 4° 2′ O49° 16′ N, 4° 2′ O | |
| Heche | 74–137 m | |
| Flech | 46,90 km2 | |
| Iiwohner | 180.318 (1. Jänner 2020) | |
| Bevelkerungsdicht | 3.845 Iiw./km2 | |
| Code Postal | 51100 | |
| INSEE-Code | 51454 | |
| Website | www.reims.fr | |
 Reims | ||
Reims (uff Frànzeesch sààga m’r 
[ʁɛ̃s](info), uff Diitsch àui [ʁaɪ̯ms](info)) isch ä Schtadt im Nordoschte vo Frankriich, öbbe 140 km vo Baris. Verwaltigstechnisch isch Reims d Unterpräfektur (franz.: sous-préfecture) vom Département Marne, in der Région Grand Est. D Schtadt isch Sitz vom enä Erzbischof und het sit 1969 ä Universität. Reims isch nit nume s Herschtelligszentrum für Champagner, au Teggschtilie, Nahrigsmittel und Usrüschtigsgegeschtänd für d Ruumfahrt wärde dört hergeschtellt. D Gschicht vo der Schtadt goht zrugg bis ins Römische Riich.
Geogràfii
| Dialäkt: Mìlhüüserdiitsch |
wu ’s lììgt
Reims lììgt ìm Nordoschta vum Frànkrììch, ìm Nordwäschta vum Département Marne un ìm Wäschta vu dr Regioon Grand Est. D’ Schtàdt befìndet sìch uff dr Schtrooss zwìscha Pàriis un Diitschlànd, grààd süüdlig vu dr „Blàuija Bànààna“.
Äntfärnt ìsch Reims 130 km Luftlinia vu Pàriis, 157 km vu Metz, 168 Km vu Lille un 282 km vu Schtroossburi. Uff regionààler Eewana lììgt d’ Schtàdt 25 km neerdlig vun Épernay, 41 km nordwäschtlig vu Châlons-en-Champagne, 75 km süüdwäschtlig vu Charleville-Mézières un 107 km neerdlig vu Troyes.[1] D’ Schtàdt ìsch numma 13 Kilomeeter vu dr Regioon Hauts-de-France äntfärnt (Gmainda Orainville ìm Département Aisne).
Reims granzt àn 15 Gmainda: Champfleury, Villers-aux-Nœuds (uff äbba 300 Meeter), Bezannes, Tinqueux, Saint-Brice-Courcelles, Saint-Thierry, Courcy, Bétheny, Witry-lès-Reims (uff äbba 100 Meeter), Cernay-lès-Reims, Saint-Léonard (wo vu Reims ìn zwai Tailer getrännt ìsch), Puisieulx, Taissy, Cormontreuil un Trois-Puits.[2] Noh-n-em INSEE gheera säcks vu dana Gmainda zem „schtädtischa Siidlungs-Ainhait“ vu Reims,[3] wial s’ Schtàdtgfiag ununterbrocha-n-ìsch. Àlla Nochbergmainda gheera zem Reimser Bàllungsràuim.[4]
Tiafgrund un Boodaheecha
Reims lììgt àm äschtliga Rànd vum tiafa Pàriiser Bäcka. A pààr Kilomeeter süüdlig vu dr Schtàdt ìsch s’ Reimser Hììgellànd, wumm’r ainiga vu da bäschta Grundschtìckla vum Wiibàuigebiat Champagne känna fìnda. Nordwäschtlig vu Reims ìsch s’ Gebìrg vu Saint-Thierry, un a pààr Kilomeeter äschtlig vu dr Schtàdt ìsch s’ Gebìrg vu Berru.
Ìm Tiafgrund vum Schtàdtgebiat sìnn mehrera Kriidaschìchta, wo üss Kàmmerlìnga-n-üss’m friahja Campan bschtehn.[5]
d’ Gwasser
D’ Schtàdt Reims lììgt àn da baida Ufer vu dr Vesle, ema Naawafluss vu dr Aisne. D’ Vesle äntschprìngt 153 Meeter ìwwer’m Meer uff’m Gmaindabooda vu Somme-Vesle, äbba 50 km süüdäschtlig vu Reims, un fliasst witterscht ìns Département Aisne bis Condé-sur-Aisne.
Sitter 1866 gìtt’s dr Aisne-Marne-Kànààl, wo uff 58 km zwìscha Berry-au-Bac un Condé-sur-Marne fliasst. Dànk’m Kànààl känna m’r mìt’m Schìff vu Reims bis àn d’ Marne fàhra. Uff’m Kànààl sìnn 24 Schliasa; 3 d’rvu lììga-n-uff’m Gmaindabooda vu Reims.[6] D’ Marne salbscht ìsch dur a Kànààl mìt’m Rhii verbunda, àlso känna m’r mìt’m Schìff vu Reims bis uff Schtroossburi fàhra. Uff’m Kànààl z’ Reims ìsch a Hàltaschtälla fìr d’ Schìffer. Sa lììgt àm Boulevard Paul-Doumer,[7] àm Ort, wu sallamols dr àlta Hààfa gsìì ìsch.
a Kàrta vum Aisne-Marne-Kànààl
dr Kànààl z’ Reims
d’ Hàltaschtälla fìr d’ Schìffer
Nutzung vu dr Boodaflächa
Noh dr öiropäischa Dààtabànk Corine Land Cover (CLC) sìnn ànna 79,7 Prozant vum Gmaindabooda kìnschtlig bàuija gsìì — ìm Vergliich mìt 70,7 Prozant ìm Joohr 1990. Ànna 2018 ìsch d’ Boodanutzung asoo getailt gsìì:[8]
- schtädtisch Bàui (47,4 Prozant)
- Ìndüschtrii- un Hàndelsràuima, Verkehrsnetzwark (25,7 Prozant)
- Kültüürbooda — fìr d’ Làndwìrtschàft (13,2 Prozant)
- kìnschtliga Grianràuima (6,1 Prozant)
- verschììdliga làndwìrtschàftliga Flächa (2,9 Prozant)
- Wàld (2,3 Prozant)
- mehrjaahriga Kültüüra — wia zem Biischpììl Obschtgàrta, Bàuimpflànzunga un Raabgebiater (1,4 Prozant)
- ìnnera fiichta Ràuima (0,6 Prozant)
- Miina, Drackhüüfa un Bàuischtälla (0,5 Prozant)
Klimà
| Reims | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Klimadiagramm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Monatlichi Durchschnittstemperature und -niderschläg für Reims
Quelle: wetterkontor.de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Urschprung vum Nàmma
Em Oppidum vu da Remer hàt dr Julius Cäsar dr Nàmma Durocortorum gaa.[9] Uff da Peutingerscha Tàfla (Sägmant I), wia àui ìm Itinerarium Antonini, wìrd’s Durocortoro gnännt.[10][11] ’S ìsch a làtiinisiarta Form vu’ma gàllischa Wort, wo üss da Elemanter Duro- (< duron, „Toor“, „gschlossana Màrkt“, „Plàtz“, „Forum“ > „gschlossana Schtàdt“, „Schtädtla“[12]) un -cor-t („Zäntrum“, „Schtàdt“, „Hàuiptschtàdt“). Domìt wìrd s’ Hàuiptort vu da Remer àls „runda Fäschtung“ bezaichent.[13] Dr zwaita Tail vum Nàmma kààt àwwer àui vum Wort cortorum schtàmma, wo siina Bediitung unbekànnt ìsch.[12]
Dr hìttiga Nàmma vu dr Schtàdt hàt àui a lànga Gschìchta. Ànna 314 ìsch d’ Schtàdt unter’m Nàmma Rementium ärwäähnt worra, un d’rnooh àls Remos (400), Rains (1277), Remps un Rems (1284) un Rein (1292).[14] Ìm 6. Joohrhundert ìsch s’ Gebiat um d’ Schtàdt àls Rhemus bekànnt gsìì. Ìm Mìttelnììderlandischa-n-ìsch dr Nàmma Riemen gsìì. Sallamols hàt m’r àui uff Frànzeesch Rheims gschrììwa — dia Schriiwung wìrd noch hìtt ìm Üsslànd bnutzt, wia zem Biischpììl ìm anglischa Schproochràuim.[15] Uff Anglisch wìrd Reims bzw. Rheims vor àllem [riːmz] üssgschproocha. Uff Àmerikàànisch Anglisch kààt maa-n-àui [ræ̃s] sààga.[16]
bekànnta Litt üss dr Schtàdt
Litt, wo z’ Reims uff d’ Walt kumma sìnn
- Jeanne Added (* 1980), Sangera, Liadermàchera un Dschäzzmüüsikànta
- Albert Batteux (1919–2003), Füassbàllträäner un -schpììler
- Jean Baudrillard (1929–2007), Filosof un Gsällschàftsforscher
- Bruno Bonhuil (1960–2005), Motorrààdrännfààhrer
- Jean-François Boulart (1776–1842), Genrààl vu dr Àrtillerii
- Ludovic Butelle (* 1983), Füassbàllschpììler
- Claude-Marie-Louis-Emmanuel Carbon de Flins des Oliviers (1758–1806), Schrìftschtäller
- George Casalis (1917–1987), evànggelisch-reformiarter Pfàrrer, Wììderschtàndkampfer geega dr Nàzìschmus, Theoloog un Hoochschüallehrer
- Pierre Cauchon (um 1370 – 1442), Bischoof vu Breauvais un keenigliger Berooter
- Léon Chavalliaud (1858–1919), Bìldhàuijer
- Barbe-Nicole Clicquot-Ponsardin (1777–1866), Chàmpàgner-Ìndüschtriäller
- André Colbert (1647–1704), Bischoof vun Auxerre ìn dr Burgund
- Jean-Baptiste Colbert (1619–1683), Schtààtsmànn un Grìnder vum Merkàntilischmus
- Nicolas Colbert (1628–1676), Bischoof vu Luçon un Auxerre ìn dr Burgund
- Baude Cordier (vor 1364 – vor 1400), Kùmponìscht un Hàrfaschpììler vu dr Renaissance
- Maurice Couve de Murville (1907–1999), konsärwàtiiwer Politiker
- Laurent Cuniot (* 1957), Kùmponìscht, Dirigant un Müüsiklehrer
- Henri Dallier (1849–1934), Kùmponìscht un Orgànìscht
- Charles Deckert (1880–?), Turner
- Antoine Dorfeuille (1754–1795), Schàuischpììler, Publizìscht un Revoluzionäär
- Hugo Ekitike (* 2002), Füassbàllschpììler
- Jean-Baptiste Drouet d’Erlon (1765–1844), Genrààl vu dr frànzeescha Revoluzioon
- Philippe Entremont (* 1934), Piànìscht un Dirigant
- Didier Eribon (* 1953), Filosof un Àuitoor
- Antoine Faivre (1934–2021), Religioonswìssaschàftler
- Maurice Falvy (1888–1970), Genrààl
- Pauline Ferrand-Prévot (* 1992), Rààdschportlera
- Marion Fiack (* 1992), Schtààbhoochschprìngera
- Bernard Fresson (1931–2002), Filmschàuischpììler
- Marie Gayot (* 1989), Liichtàthletikera
- Pierre Geoffroy (1939–1994), Schurnàlìscht un Füassbàllträäner
- Daniel Goeudevert (* 1942), Manatscher un Unternammaberooter
- Élodie Gossuin (* 1980), Modäll
- Philippe Haezebrouck (* 1954), Otorännfààhrer
- Henri Heintz (* 1946), Velorännfààhrer
- Joseph-Jean Heintz (1886–1958), reemisch-kàthoolischer Bischoof
- Philippe Henriot (1889–1944), Politiker ìn dr Regiarung vum Pétain
- Gunthar von Hildesheim († 835), Bischoof vum Bìschtumm Hildesheim ìn Norddiitschlànd
- Samuel Koeberlé (* 2004), Füassbàllschpììler
- Johann-Joseph Krug (1800–1866), diitscher Unternammer, Grìnder vum Chàmpàgnerhüüs Krug
- Jean Baptiste de La Salle (1651–1719), Priaschter, Pedàgoog un Oordagrìnder
- Simon Nicolas Henri Linguet (1736–1794), Schrìftschtäller
- René Masclaux (* 1945), Füassbàllschpììler
- Armand Marcelle (1905–1974), Ruuderer
- Édouard Marcelle (1909–2001), Ruuderer
- Henri Marteau (1874–1934), diitsch-frànzeescher Giiger un Kùmponìscht
- Jean-Charles Mattei (* 1982), Shorttracker
- Olivier Métra (1830–1889), Kùmponìscht un Dirigant
- Edmond Missa (1861–1910), Kùmponìscht
- Marcel Moreau (* 1936), Füassbàllschpììler
- Jean-David Morvan (* 1969), Comiczaichner
- Alexandre Noll (1890–1970), Holzbìldhàuijer un Meewel-Designer
- Nelson Panciatici (* 1988), Rännfààhrer
- Jean-Claude Pecker (1923–2020), Astrofüüsiker
- Robert Pires (* 1973), Füassbàllschpììler
- Noël-Antoine Pluche (1688–1761), Theoloog, Nàtüürwìssaschàftler un Schrìftschtäller
- Henri Prilleux (1888–?), Turner
- Alberich von Reims (ca. 1085–1141), Scholastiker
- Michel Robin (1930–2020), Schàuischpììler
- Louis-Marie Rocourt (1743–1824), dr lätscht Àbt vu Clairvaux
- Bernard Roques (* 1935), Keemiker un Farmakoloog
- Léon Rothier (1874–1951), Sanger
- Vincent Ségal (* 1967), Zällìscht
- Jacques Simon (1890–1974), Glààskìnschtler un Mooler
- Clément Tabur (* 2000), Tennisschpììler
- Catherine Vautrin (* 1960), Politikera
- Ernest Vicogne (1888–1975), Turner
- Jakob von Vitry (1160/70–1240), Kàrdinààl
- Émile Wenz (1863–1940), Wullhandler un Pioniar vu dr Luftbìldfotogràfii
- Paul Wenz (1869–1939), frànzeesch-àuischtrààlischer Wullhandler un Schrìftschtäller
- Woodkid (Yoann Lemoine) (* 1983), Müüsikànt un Filmamàcher
Litt, wo z’ Reims glabt hann odd’r gschtoorwa sìnn
- Abel von Reims, († 764), Arzbischoof vu Reims
- Robert Briçonnet († 1497), Arzbischoof vu Reims
- Brun (925–965), Arzbischoof vu Köln un Brüader vum Otto dr Grooss
- Flodoard von Reims (894–966), wäschtfränkischer Kronìscht
- Tsuguharu-Léonard Foujita (1886–1968), jàpàànisch-frànzeescher Mooler un Gràfiker; ar ìsch ìn dr Foujita-Kàpall beardigt worra, wu-n-’r salbscht gmolt hàt
- Henri Germain (1906–1990), Füassbàllfunkzionäär
- Florenz-Ludwig Heidsieck (1749–1828), diitsch-frànzeescher Unternammer, Grìnder vu’ma Chàmpàgnerhüüs
- Robert Jonquet (1925–2008), Füassbàllnàzionààlschpììler
- Kàrlmànn I. (751–771), Brüader vum Kàrl em Groossa, Keenig vu da Frànka
- Johann-Joseph Krug (1800–1866), diitsch-frànzeescher Unternammer un Grìnder vum Chàmpàgnerhüüs Krug
- Benoît-Marie Langénieux (1824–1905), Arzbischoof vu Reims
- Hugo Libergier (1229–1263), Bàuimaischter vu dr frànzeescha Hoochgotik
- Alfred Lichtenstein (1889–1914), diitscher Jurischt un Schrìftschtäller vum Expressionischmus
- Liutwin († 717), Kloschtergrìnder z’ Mettlach un Bischoof z’ Tier, Laon un Reims
- Louis-Henri-Joseph Luçon (1842–1930), Arzbischoof vu Reims
- Ludwig IV. (920/21–954), wäschtfrànzeescher Keenig
- Guillaume de Machaut (1300/05–1377), Kùmponìscht un Dìchter
- Herbert MacKay-Fraser (1927–1957), US-àmerikàànischer Rännfààhrer
- Jean-Marie Maury (1907–1994), Arzbischoof vu Reims
- Luigi Musso (1924–1958), itàliaanischer Formel-1- un Schportwààga-Rännfààhrer
- Philipp VI. (1293–1350), Keenig vu Frànkrììch
- Remigius von Reims (≈436–533), gàllo-fränkischer Bischoof, wo dr Merowingerkeenig Chlodwig I. taift hàt
- Turpin von Reims (vor 751–794), äärschter Arzbischoof z’ Reims
- Eduard Werle (1801–1884), Bìrgermaischter vu Reims un Àbgoordneter ìm frànzeescha Pàrlàmant
Lüag àui
Lìteràtüür
- uff Diitsch
- Reims. In: Brockhüüs Enzüklopädii. Brockhüüs (brockhaus.de [abgerufen am 8. Januar 2024]).
- Carlrichard Brühl: Reims als Krönungsstadt des französischen Königs bis zum Ausgang des 14. Jahrhunderts. Wolfgang-Goethe-Universität Frankfurt am Main, 1950, OCLC 1055651773 (94 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de – Dokteràrwet).
- uff Frànzeesch
- Marcel Bazin: Reims. In: Encyclopædia Universalis. Encyclopædia Universalis France (französisch, universalis.fr [abgerufen am 8. Januar 2024]).
- Reims. In: Encyclopédie Larousse. Larousse (französisch, larousse.fr [abgerufen am 8. Januar 2023]).
- Olivier Rigaud: Reims au temps de l’Art déco. Éditions du Huitième Jour, Pàriis 2006, ISBN 2-914119-60-7 (französisch).
- Olivier Rigaud: Reims à l’époque de l’Art Déco. Une ville reconstruite après la première guerre mondiale (= Collection Patrimoine Ressources). SCÉRÉN-CRDP Champagne-Ardenne, Reims 2006, ISBN 2-86633-421-3 (französisch).
- Georges Colin: Reims, étude d'une croissance urbaine. In: Travaux de l'institut de géographie de Reims. Nr. 25, 1976.
- André Burguière: Société et culture à Reims à la fin du XVIIIe : la diffusion des « Lumières » analysée à travers les cahiers de doléances. In: Annales : Économies, Sociétés, Civilisations. Band 22, Nr. 2, 1967, S. 303–339 (französisch, persee.fr).
- Christian Brut: La Vie municipale à Reims, expansion et pouvoir local, 1945-1975. 1980 (französisch, Dokteràrwet àn dr Üniwärsiteet Pàriis V).
- Hippolyte Bazin: Une vieille cité de France : Reims, monuments et histoire. F. Michaud, Reims 1900 (französisch, 550 S., archive.org).
- Georges Boussinesq, Gustave Laurent: Histoire de Reims depuis les origines jusqu'à nos jours. Matot-Braine, 1933 (französisch).
- Dom Guillaume Marlot: Histoire de la ville, cité et université de Reims : métropolitaine de la Gaule Belgique : divisée en douze livres contenant l'estat ecclésiastique et civil du païs. Brissart-Binet, 1843 (französisch).
- Louis-Pierre Anquetil: Histoire civile et politique de la ville de Reims. Delaistre-Godet, 1756 (französisch).
- J. Pernet, M. Hubert: Reims, chronique des années de guerre. Alan Sutton, 2003 (französisch).
- François-Xavier Tassel: La Reconstruction de Reims après 1918, illustration de la naissance d'un urbanisme d'État. 1987 (französisch, Dokteràrwet ìm Fàchberaich Schtàdtbàui àn dr Üniwärsiteet Pàriis VIII).
- Olivier Rigaud (Vorw.): Les plans anciens de Reims, 1600-1825. Reims Histoire Archéologie (französisch).
- Alexandre Hannesse: Histoire populaire de la ville de Reims. Sédopols, 1987 (französisch).
- Pierre Desportes: Histoire de Reims. Privat, Toulouse 1983, ISBN 978-2-7089-4722-1 (französisch, 439 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Jean-François Cornu: 50 ans d’affiches et d’histoire de Reims : 1880-1930. Éditions du Paysage, 1998 (französisch).
- Édouard de Barthélémy: Histoire des archers, arbalétriers et arquebusiers de la ville de Reims. Paul Giret, Reims 1873 (französisch, bnf.fr).
- Reims. Hachette et Cie, Pàriis 1891 (französisch, 146 S., u-bordeaux-montaigne.fr [abgerufen am 8. Januar 2023]).
- Robert Neiss: Le Développement urbain de Reims dans l'Antiquité. Centre régional de documentation pédagogique (CRDP) de Reims, Reims 1977 (französisch, 36 S.).
- Robert Neiss: La structure urbaine de Reims antique et son évoltuion du Ier au IIIe siècle après J.-C. In: Revue archéologique de Picardie. Band 3, Nr. 3–4, 1984, S. 171–191 (französisch, persee.fr [abgerufen am 8. Januar 2024]).
- Maurice Hollande: Essai sur la topographie de Reims. Amis du Vieux Reims, Reims 1976 (französisch).
- Jean Baptiste François Geruzez: Description historique et statistique de la ville de Reims : avec le récit abrégé de ce qui s'est passé à Reims dans la guerre de 1814 et de 1815 et orné de vingt gravures représentant les monuments anciens et modernes. Le Batard, 1817 (französisch, Bànd I: Iigschränkti Vorschau uf books.google.de, Bànd II: Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- Bernard Vonglis: Le commerce des céréales à Reims au XVIIIe siècle. Üniwärsiteet Reims, 1980, OCLC 10646304 (französisch, 238 S., Iigschränkti Vorschau uf books.google.de).
- uff Anglisch
- Reims. In: Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc. (britisches Englisch, britannica.com [abgerufen am 8. Januar 2024]).
Weblink
Commons: Reims – Sammlig vo Multimediadateie- d Website vo de Stadt (französisch / englisch / dütsch)
Ainzelnoohwiisa
 | Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Reims“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |
| | Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Reims“ vu de französische Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |