Underibrig
Underibrig isch ä Gmäind im Bezirk Schwyz, Kanton Schwyz i dr Schwiiz.
| Unteriberg | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Schwyz (SZ) |
| Bezirk: | Schwyz |
| BFS-Nr.: | 1375 |
| Poschtleitzahl: | 8842 (Unteriberg) 8845 (Studen) |
| UN/LOCODE: | CH UTB |
| Koordinate: | / 21328747° 3′ 45″ N, 8° 48′ 13″ O; CH1903: 703690 / 213287 |
| Höchi: | 925 m ü. M. |
| Flächi: | 46.7 km² |
| Iiwohner: | 2432 (31. Dezämber 2022)[1] |
| Website: | www.unteriberg.ch |
 Underibrig | |
| Charte | |
 | |
| Dialäkt: Schwyzertüütsch (Sihlsee) |
Umgäbig
S Underibrig gränzt a Einsidlä, Oberybrig, as Muätital, und as Innertal. Früänär isch d Gmeind midm Oberybrig zämä gsi, und häd äifach Ybrig gheissä. Wills dä öppä idä Rüüsch gärä gschtrittä hend, und will d Oberybrigär, d Underibrigär ä chle undrdrückt hend, isch diä Gmäind täilt wordä i Under- und Oberibrig. S Underibrig isch jetzt diä jüngscht Gmäind vom Kanton Schwyz.
Vom Underibrig us chunt mr übär d Wäglousä mid de Seilbahn is Hoch-Ybrig ufä. Ide Wäglousä hinnä häds umä 10. Juni amä äs Openair. S isch zimmli chlii, abr es gilt bi Usswärige als eis vo de Openair mit dr beschtä Stimmig. Es wird nur schwiizer Musig spillt, was öppe gliichgsinnti Lüüt aazieht, und es grosses Zämmeghörigkeitsgfühl uuslööst.
Gschicht
Underybrig isch zum eerschte Maal gnennt worde im Jaar 1397 als Yberg.
Iiwoner
Quälle: Bundesamt für Statistik 2005[2]
| Jaar | 1850 | 1860 | 1870 | 1880 | 1888 | 1900 | 1910 | 1920 |
| Iiwoner | 1642 | 1782 | 1953 | 2096 | 1400 | 1414 | 1283 | 1204 |
| Jaar | 1930 | 1941 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1990 | 2000 |
| Iiwoner | 1135 | 1206 | 1213 | 1251 | 1344 | 1453 | 1796 | 2220 |
De Uusländeraateil isch 2010 bi 5,4 % gläge.[3]
Religion
84,7 % vu de Iiwoner sind im Jaar 2000 römisch-katholisch gsii, 8,5 % evangelisch-reformiert.[3]
Spraach u Tieläkt
Bi de Volchszellig 2000 hend vu de 2220 Iiwoner 98,2 % Tüütsch als Hauptspraach aaggää u 1,8 % anderi Spraache.[3] De Tieläkt vu Underybrig ghöört zum Höuchschtalemannisch.
Äigähäitä
Au ä Äigäschaft vom Ybrig sind diä vilä Fiirtigä wo gfiirät wäre, das isch abr fürä Kanton Schwyz normal. Äinä vo dä Fiirtigä häd susch niämärt, dä Stöck-Märcht. Dä isch immr am Mäntig nachm drittä Sunntig im Oktober. Dä Stöckmärcht isch ä Märcht im Ybrig, wo vo dr Dorfchrützig äwäg dur z Dorf hindärä ä huufä Ständ ufgstellt sind. Dä chanäs scho oppä gäh, dass z Dorf mit Lüütä überstellt isch, und mr nid durdur laufä chan, ohni dass dr öppär vor dä Füässä umänand trouläd. Am Abig vo dem Stöckmärcht gits imänä Fäschtzält innä nu ä bsundärä Leckärbissä: z Chatzästreblä. Au wänn das jetz nach Tiärliquälärii und Toud töint, isch dä das gar nüd ä Dertigs. Da gahts drum, dass zwäi Mänschä ä Riämä umä Hals umä am Hinderchopf machid, und uf dä Chnünä huurid. Wänns dä das machid, mönds uf z Kommando bäidi hinderschi ziä, und probiärä, dä Gägnär übernä Liniä durä z ziä, ähnlich wiä Säilziä. Dä Namä chund wahrschindli dahär, will mr bi derä Morgsärii ä Chatzäbuggäl macht.
Ä wiitäri Äigähäit vom Underibrig, odr insgesamt vom Ybrig, sind d Übernämä. Diä wärdid i dä Regäl uf d Flurnämä oder uf d Ahnä bezogä. Nämä wo sich uf dä Ort beziähnd, wärid zum Biispiil:
- dä Schachä R...
- dä Bräntä F...
- d Furli E...
und wiitäri.
Nämä wo sich uf d Ahnä beziänd, wärid:
- z Joseibä A...
- Twingi-Fränzäls F...
- Tönämelkä T...
und au da gits nu vili mej.
Äs hed sogar äinisch anärä Fasnacht ägschtra äs Telefonbuäch gäh, wo alli Bewohner mit ihrem Übernamä drinnä ufgfüährt gsi sind.
Z Dorfläbä im Ybrig isch zimmli aktiv. S git ä huufä Reschtäran, und äs paar Baarä. S git au ä huufä Veräinä, under adäräm d Fäldmusig Alpäröisli.
Weblink
Commons: Underibrig – Sammlig vo Multimediadateie