Arco (arquitectura)

Iste articlo ye sobre l'elemento arquitectonico. Ta atros emplegos se veiga arco.
Articlo d'os 1000

Un arco (d'o latín arcus)[1] ye un elemento constructivo arquitectonico linial de forma curvada, que permite cubrir o espacio vuedo que se troba entre dos pilars u muros d'un edificio. Se composa de piezas dita candals, y puet adoptar formas curvas muit diferents.

Arco d'un puent, Corcega.

También se diz li asinas a las estructuras construyidas actualment con forma arqueyada, encara que sían d'una sola pieza, y que, en os suyos refirmes, funcionan d'a mesma traza que os construyius con candals.

Una vuelta se chenera por a suma d'arcos iguals, situaus ta obtener un elemento constructivo "superficial"; si os arcos son de meyo punto a superficie será semicelindrica.

Una cupula se fa por meyo d'a unión d'arcos iguals que se refirman en una circumferencia; si os arcos son de meyo punto a superficie será semiesferica.

En un puent con uns cuantos arcos o espacio baixo un arco por on pasa l'augua se diz "uello".

En toponimia un "arco" se refiere a sobén a antigos gallipuents.[2]

Tipos d'arcos

Por a suya forma

  • Arco abocinau: un arco en o cual la suya amplaria se reduz u se enampla progresivament.
  • Arco angular (u arco mitrau). un arco formau por dos segmentos rectos inclinaus que s'unen en o centro en formando un anglo.
  • Arco apunchau (u arco ochival): un arco formau por dos segmentos d'arco que forman un anglo central en o suyo candaliello.
  • Arco carpanel:[1] un arco rebaixau a on se li adhiben chicoz arcos en os suyos extremos, en tener dos centros d'os cerclos.
  • Arco catenario: un arco con o suyo perfil en forma d'una linia catenaria invertida.
  • Arco ciego: un arco emplegau en una paret u muro nomás que como elemento decorativo sin garra atra función.
  • Arco conopial:[1] un arco apunchau con un descote en o suyo candaliello que amuestra un vertiz enta l'alto.
  • Arco curvau (u arco rebaixau): se tracta d'un arco con un cerclo lo centro d'o cual se troba baixo d'a linia d'as impostas.
  • Arco de descargue, un arco ciego en un muro de carga que fa lo descargue d'as tensions d'o muro sobre un vuedo.
  • Arco de ferradura: un arco a on o centro d'a circumferencia se troba sobre la linia d'as impostas con una forma que remera una ferradura.
  • Arco de meyo punto: ye un arco a on lo suyo intradós forma un semicerclo.
  • Arco diafragmatico: un arco colocau transversalment en un edificio en forma succesiva permetendo lo descargue d'as tensions en forma mas eficient sobre los muros laterals.
  • Arco entrelazau: un conchunto d'arcos sobre columnas cruzaus entre éls como elemento decorativo.
  • Arco faixón: arco transversal a la nau de l'edificio que sustenta una vuelta de canyón.
  • Arco falso (u arco maya): formau en colocar a los cantos d'un vuedo bloque de piedra picada u atros materials escalonaus dica que se troban en o centro, formando una falsa voveda.
  • Arco festonau:[1] un arco con un intradós decorau con festons u ondulacions convexas.
  • Arco formero:[1] un arco situau paralelament a l'eixe lochitudinal d'a nau de l'edificio que se troban de pilar a pilar en coincidindo con as vovedas.
  • Arco maya (u arco falso): formau en colocar a los cantos d'un vuedo bloque de piedra picada u atros materials escalonau sdica que se troban en o centro, formando una falsa voveda.
  • Arco mitrau (u arco angular). un arco formau por dos segmentos rectos inclinaus que s'unen en o centro en formando un anglo.
  • Arco mixtilinio: un arco que combina linias rectas y curvas en a suya figura.
  • Arco ochival[1] (u arco apunchau): un arco formau por dos segmentos d'arco que forman un anglo central en o suyo candaliello.
  • Arco parabolico: una traza d'arco en forma de parabola.
  • Arco peraltau: un arco de meyo punto en que la suya curvatura prencipia dencima d'a linia d'imposta, en adhibir-le-ie candals sobre la linia d'a impostura.
  • Arco polilobulau: un arco formau por chicoz arcos de meyo punto en forma de lobulos.
  • Arco rampant: un arco carpanel asimetrico, que tien os suyos sooprtes a diferent livel.
  • Arco rebaixau (u arco curvau): se tracta d'un arco con un cerclo lo centro d'o cual se troba baixo d'a linia d'as impostas.
  • Arco toral: cadaguno d'os cuatre arcos sobre los que se debanta una cupula u un crucero.
  • Arco Tudor: un arco rebaixau a on se li adhiben chicoz arcos en os suyos extremos, en tener cuatre centros d'os cerclos.
  • Arco trifoliau (u arco trilobulau): una variant de l'arco polilobulau con nomás que tres lobulos.
  • Arco trunfal: arco que comunica en una ilesia la nau con o presbiterio u con l'abside.

Por os materials de construcción

  • Arco en disolución: ye un arco que gosa estar un arco de meyo punto con vuelta de canyón a on que los ladriellos que se fan servir son de sal unius con mortero; en disolver-se la sal con a plevia queda nomás que l'esscleto de mortero.

Por a suya función

  • Arco de descargue: se tracta d'un arco ciego en una paret de carga la función d'o cual ye lo descargue d'as tensions lateralment, a ormino situau dencima d'un atro arco en o cual s'ubre un vuedo en a paret.
  • Puent d'arco: un puent a on que las tensions de carga se derivan a traviés d'arcos enta los laterals u enta pilars.

Galería d'imáchens

Referencias

Vinclos externos