Chunta Aragonesista

Se consideran influyitos per as esperiencias d'o movimiento Socialdemócrata, d'os movimientos per a emancipación social y nacional, y d'as corrients ecopacifistas, feministas y humanistas. Ha estau un d'os partius que mas s'ha significato en a esfensa de l'Ebro y contra la politica de trascoles d'os gubiernos d'Espanya. Esfienden o dreito de sobiranía.

A Chunta Aragonesista ye miembro de l'Alianza Libre Europea y d'a coalición europea Europa d'os Pueblos ta o Parlamento Europeu.

O suyo ideologia a ormino ye comparada con la de o suyo chirmán de Catalunya, Esquerra Republicana de Catalunya, con o cual mantiene estreita amistat y colaboración.

Actualmén tambien defienden a existencia d'o Trilinguismo en Aragón, exichindo que os idiomas oficials sían l'Aragonés, Catalan, y Castellano.

Asamblea Nacional

L'Asamblea Nacional (congreso) ye l'organo supremo de representación y decisión d'a Chunta. Estableix as suyas linias politicas, os suyos programas y prencipios, esleye a los miembros d'a Maya de Pleitos, a los d'o Comité Nacional y a lo president de CHA. Tiene amás a potestat de modificar as ordinacions y o reglamento d'organización d'o partiu. Ye compuesta per delegatos (a lo menos uno per cada organización de comarca) y s'achunta cada tres anyos.

President

O President ye esleito per l'Asamblea Nacional d'entre los suyos integrants, meyant sufrachio directo, secreto y libre. Atros cargos executivos de CHA son a Secretaría Cheneral y, en o suyo caso, a Vicesecretaría o Vicesecretarías Chenerals. O President designa, d'entre d'os miembros d'o Consello Nacional, a lo Secretario Cheneral que deberá estar refrendau per l'Asamblea. Tamién podrá lo President designar a un u cuantos Vicesecretarios Chenerals.

Comité Nacional

O Comité Nacional ye l'organo decisorio de CHA entre Asambleas Nacionals; asume a dirección, gubierno, administración y coordinación d'o partiu. Estableix a estratechia politica seguindo as linias de l'Asamblea Nacional y apreba o presupuesto y as listas electorals. S'achunta a lo menos cinco vegadas a l'anyata. En fan parti uitanta personas esleitas per l'Asamblea en lista ubierta, o President d'o partiu y os presidents d'os Ligallos de Redolada, d'os Ligallos d'Emigración (actualment nomás que tres: Madrit, Catalunya y Valencia).

Maya de Pleitos

A Maya de Pleitos ye una mena de tribunal supremo d'interpretación d'as Ordinacions d'o partiu. Ye compuesta per siet personas. As suyas funcions son a interpretación d'as Ordinacions e d'o Reglamento d'Organización, resolver sobre as obcheccions a las solicituz d'afiliación a CHA y atras funcions de meyación, conciliación y arbitrache.

Consello Nacional

O Consello Nacional ye l'organo executivo supremo entre Comités Nacionals que endreza l'actividat d'o partiu. En son facultaz a execución d'os alcuerdos presos per a resta d'organos nacionals, a coordinación d'os de comarca, a elaboración d'o presupuesto y l'autorización d'os gastos. Ye formau per o President de CHA y deciueito consellers electos per y d'entre os miembros d'o Comité Nacional. S'achunta a lo menos una vegada a lo mes y as suyas decisions tienen carácter vinculant.

Atros organos

En zagueras cada comarca s'organiza en un Ligallo de Comarca, que funcionando en plenario se denomina Asamblea de Redolada y que o suyo organo ta prener decisions ye o Consello de Redolada. En o caso de Zaragoza, dada la cantidat de afiliaus s'ha creyato un Comité de Redolada como organo intermeyo, a imachen d'a organización nacional d'o partiu. Os organos de comarca esliyen a o President comarcal, estableixen a linia d'actuación politica que se seguirá en a comarca y elaboran as listas de candidatos d'as eleccions municipals.

Os afiliatos en un mesmo municipio s'organizan a traviés de Ligallos de Lugar, que por un regular s'estructuran en un plenario denominato Asamblea de Lugar. En o caso de Zaragoza, existe un organo rector d'ista Asamblea. Amás, tamién existen en a ciudat de Zaragoza Asambleas de Vico, que canalizan a participación en un mesmo distrito municipal y refirman o treballo d'os vocals en as Chuntas de Districto.

Chunta Aragonesista se constituye o 29 de chunio de 1986 como Unión Aragonesista-Chunta Aragonesista, y se declara hereva d'a tradición aragonesista de partius de prencipios de sieglo XX como Estado Aragonés y a propia Unión Aragonesista. Bels presidents d'o partiu han estau Eduardo Vicente de Vera, a concellera de Uesca Azuzena Lozano y o deputau en as Corz d'Aragón Bizén Fuster, y Nieves Ibeas qui ostenta actualment a Presidencia Nacional.

O partiu experimentó un espectacular ascenso electroal, paralelament a l'ascenso d'atras formacions chirmanas d'Espanya, como Esquerra Republicana de Catalunya, Eusko Alkartasuna u Tierra Comunera. Os suyos dos primers deputaus en as Cortes d'Aragón estión Chesús Yuste y Chesús Bernal. Actualment conta con cuatro deputaus en a cambra lechislativa autonomica y tres concellers en o Concello de Zaragoza. Dimpués d'as eleccions municipals d'o 25 de mayo de 2003, plegó a tener 6 concellers en o Concello de Zaragoza y bi plegó a ocupar (dimpués de pactar con o PSOE) as concellerías d'Urbanismo, Esportes, Acción Social, Educación, Choventut y Infreaestructuras y Plans Integrals.

Asinas mesmo, dende 2000 dica 2008, contó con un deputau en o Congreso d'os Deputaus: o mayestro, escritor y cantautor José Antonio Labordeta, a fegura mas conoixida d'a CHA.

Votó en 2000 contra a investidura de José María Aznar. En 2004 votó a favor d'a investidura como president d'o gubierno de José Luis Rodríguez Zapatero, anyo en o que experimentó lo suyo primer descenso urbano en as eleccions ta o Parlamento Europeu, en as que continó creixendo en o mundo rural, a tamas d'estar un partiu que tradicionalment ha cullito mas exitos en as ciudaz aragonesas. Se presentó a istas eleccions en a coalición Europa d'os Pueblos, chunto con ERC, EA, o PSA y atros partius nacionalistas y verdes.

En noviembre de 2004 fació fuera a las suyas choventuz, Chobenalla Aragonesista d'o seno d'o partiu, debito a un fuerte conflicto interno. O Comité Nacional ha dato o caracter d'organización chovenil a un nuevo prochecto amaneixito dende o Rolde (sectorial) de Choventut, denominau Chobentú - Jóvenes de CHA.

En 2005 fació campanya en contra d'a ratificación en referendum d'a Constitución Europea. As eleccions autonomicas de 2007, supusioron un fuerte retroceso electoral ta CHA, que perdeba un 44% d'o respaldo electoral y 5 escanyos en as Corz (quendando-se con 4 deputaus).

Eleccions chenerals

^a Resultatos d'a coalición entre a Chunta Aragonesista y Ezquierda Unida d'Aragón (IUA). A cadiera perteneixe a CHA.

Eleccions a Corz

Eleccions locals

Eleccions a o Parlamento Europeu

• (an)/(ca)/(es) Web oficial de CHA.