Malcolm X

En 1942 asítiase en Harlem, onde se fai un pandilleru. Condergáu a 10 años de cárcele por robu a mano armada, al final cumple namái seis y mediu nel Penal de Charlestown, nel que retoma los estudios, amás de dexar les drogues. Tamién na cárcele convirtióse al Islam, ingresando na Nación del Islam (NOI) de Elijah Muhammad. Ye entós cuando camuda el so nome, Malcolm Little por Malcolm X: “adoptar la “X” date ciertu misteriu, cierta posibilidá de poder énte amigos y enemigos... la “X” anuncia lo que fuisti y lo que vas ser: ex-fumaor, ex-bebeor, ex-cristianu, ex-esclavu…”. La “X” tamién correspuende col apellíu desconocíu de los esclavos de los que Malcolm X descendía, en cuenta de siguir usando un nome que xuru que fuera escoyíu por un dueñu d'esclavos. Esta lóxica llevó a munchos miembros de la Nación del Islam a escoyer los sos propios nomes.

Entamando como Ministru Asistente del Templu de Detroit de la Nación del Islam, va dir espardiendo l'influxu de la NOI por Detroit, Filadelfia, Boston… Orador perbonu, nun diba entardar en convirtise nún de los cabezaleros del nacionalismu negru nos Estaos Xuníos. Defendía l'arguyu negru, y la creación d'un estáu independiente negru. Defende l'usu de la violencia en casu d'agresión por parte de blancos. Al final sería un activista de los derechos humanos y la unidá negra trescontinental de renome mundial. Llegó a declarase comunista (col tiempo entamó amistá con Fidel Castro), lo que fizo que'l FBI lu investigara. Algama nel 54 el Ministeriu del Templu de Nueva York, y nel 58 cásase con Betty X.

Col tiempu surdieron diferencies col NOI, sobre too por cómo Malcolm taba clisando col so prestixu a Elijah Muhammad. Mentantu, el FBI diba infiltrando la organización, hasta'l puntu de qu'un de los guardespaldes de Malcolm yera axente del FBI. Deceicináu con Muhammad, en marzo del 64 dexa la NOI y funda la Muslim Mosque, Inc. Un mes depués fai pelegrinax a Oriente Mediu, visitando La Meca, y a África, teniendo oprtunidá de compartir idees y creencies con xente d'estremaes cultures. De magar entós, Malcolm yá nun falará namái pa los afroamericanos: el so mensax empobinaráse tamién al restu les races. De la que torna del so viaxe, afita que “podría llamar hermanos míos a los homes roxos de güeyos azules”. Ye entós cuando funda la Organización pola Unidá Afro-Americana (OAAU), agrupación de calter políticu secular.

Malcolm empezó a sofrir varios atentaos, nún de los cuales la so casa foi ametrallada, ensin que se prindara a los autores. Xusto una selmana depués, el 21 de febreru del 65, daba un discursu nel Salón de baille Audubon en Manhatan. Tres homes armaos, miembros del NOI (Talmadge Hayer, Norman 3X Butler and Thomas 15x Johnson) y posiblemente col sofitu del FBI, xubieron al podiu nel qu'asitiaba, disparando-y a quemarropa. Morrió enantes de llegar al hospital, con 39 años. Los asesinos fueron sentenciaos por asesinatu en primer gráu.

El 27 de febreru celebrose'l so funeral en Harlem, nel The Faith Temple Church of God . Mil quinientes persones fueron a llorar al so herue, al que yá llamaben “el nuesu brillante príncipe negru”. Díbase un de los grandes lluchadores del sieglu XX.

"Nun pues separtar la paz de la llibertá, porque naide pue tar en paz, a nun ser que tenga la so llibertá."

"Si nun tas preparáu pa morrer por ella, saca la pallabra llibertá del to vocabulariu."

"Equí nun hai anticastristes, comémosnoslos vivos"

• Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Malcolm X.