แมลคัม เอ็กซ์
แมลคัม เอ็กซ์ (อังกฤษ: Malcolm X ออกเสียง /ˈmælkəm ˈɛks/) หรือชื่อเกิดว่า แมลคัม ลิตเติล (19 พฤษภาคม ค.ศ. 1925 - 21 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1965) หรือ เอล-ฮัจญ์ มาลิก เอล-ชาบาซ (อาหรับ: الحاجّ مالك الشباز, อังกฤษ: El-Hajj Malik El-Shabazz) เป็นศาสนาจารย์และนักกิจกรรมสิทธิมนุษยชนมุสลิมเชื้อชาติแอฟริกัน-อเมริกัน เป็นบุคคลที่ได้รับความนิยมระหว่างสมัยขบวนการสิทธิพลเมือง และเป็นโฆษกฝีปากกล้าของกลุ่มศาสนาชาติอิสลาม
แมลคัม เอ็กซ์ | |
|---|---|
 แมลคัม ในปี 1964 | |
| เกิด | แมลคัม ลิทเทิล, 19 พฤษภาคม ค.ศ. 1925 โอมาฮา เนแบรสกา |
| เสียชีวิต | 21 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1965 (39 ปี) นิวยอร์ก สหรัฐอเมริกา |
| ชื่ออื่น | เอล-ฮัจญ์ มาลิก เอล-ชาบาซ |
| คู่สมรส | เบตตี แซนเดอร์ส |
เขาเกิดที่โอมาฮา รัฐเนแบรสกา บิดาของเขาถูกฆ่าตาย และมารดาถูกส่งเข้าโรงพยาบาลเพื่อรักษาอาการทางประสาท จึงใช้ชีวิตวัยเด็กในบ้านเลี้ยงดูเด็กกำพร้าไม่ก็ญาติคนอื่น ๆ เขาประกอบกิจกรรมผิดกฎหมายหลายอย่าง จนสุดท้ายถูกพิพากษาจำคุก 10 ปีในปี 1946 ฐานลักทรัพย์และลักทรัพย์ในเคหสถานเวลากลางคืน ระหว่างถูกจำคุก เขาเข้าร่วมกลุ่มชาติอิสลาม และเริ่มใช้ชื่อ "แมลคัม เอ็กซ์" (เพื่อสื่อว่าเขาไม่ทราบนามสกุลบรรพชนแอฟริกันของตน)[1] และไม่นานก็กลายเป็นผู้นำที่ทรงอิทธิพลที่สุดคนหนึ่งของกลุ่ม เขาเป็นโฆษกสาธารณะขององค์การอยู่ 12 ปี โดยเขาสนับสนุนการเพิ่มอำนาจของคนผิวดำ ความเป็นใหญ่ของคนผิวดำ (Black supremacy) การแบ่งแยกระหว่างอเมริกันผิวขาวและผิวดำ และวิจารณ์ขบวนการสิทธิพลเมืองกระแสหลักอย่างเปิดเผยเพราะเน้นคติไม่นิยมความรุนแรงและบูรณาการทางเชื้อชาติ แมลคัม เอ็กซ์ยังแสดงความภาคภูมิใจในความสำเร็จด้านสวัสดิการสังคมของชาติอิสลาม โดยเฉพาะโครงการบำบัดยาเสพติดฟรี หลังจากคริสต์ทศวรรษ 1950 เขาเริ่มถูกสำนักงานสอบสวนกลางสอดแนมจนกระทั่งสิ้นชีวิต
ในคริสต์ทศวรรษ 1960 แมลคัม เอ็กซ์เริ่มเสื่อมศรัทธากับกลุ่มชาติอิสลาม ตลอดจนผู้นำ อีไลจาห์ มูฮัมมัด จากนั้นเขาเข้ารีตศาสนาอิสลามนิกายซุนนี และขบวนการสิทธิพลเมืองหลังเดินทางไปประกอบพิธีฮัจญ์ ณ เมกกะ และใช้ชื่อว่า เอล-ฮัจญ์ มาลิก เอล-ชาบาซ หลังท่องทวีปแอฟริกาช่วงสั้น ๆ เขาบอกเลิกกลุ่มชาติอิสลามต่อสาธารณะ และก่อตั้งองค์กรชื่อ "Muslim Mosque, Inc." และ "Organization of Afro-American Unity" ทำให้เกิดความขัดแย้งกับองค์กรเดิม ตลอดปี 1964 ความขัดแย้งระหว่างเขากับกลุ่มชาติอิสลามทวีความรุนแรงยิ่งขึ้น และเขาถูกขู่ฆ่าอยู่บ่อยครั้ง เขาถูกสังหารเมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1965 ขณะกำลังปราศรัยในหอประชุมแห่งหนึ่งในแมนฮัตตัน[2] โดยชายฉกรรจ์สมาชิกชาติอิสลามสามคน แต่องค์กรดังกล่าวได้ปฏิเสธความเกี่ยวข้องกับการลอบสังหาร นอกจากนี้ ยังมีการตั้งข้อสังเกตว่าอาจมีหน่วยงานบังคับใช้กฎหมายของรัฐเกี่ยวข้องด้วยหรือไม่ แม้ผ่านไปหลายทศวรรษ