Türkdilli dövlətlər

Türk dövlətləri — əsasən AsiyadaŞərqi Avropada yerləşirlər. Bu gün dünyada rəsmən 6 müstəqil türk dövləti mövcuddur (Şimali Kipr Türk Respublikasının müstəqilliyi dünya dövlətləri tərəfindən hələ tanınmayıb). Onlardan beşi – Azərbaycan, Qazaxıstan, Özbəkistan, TürkmənistanQırğızıstan SSRİ dağılandan sonra 1991-ci ildə, Osmanlı İmperiyasının varisi olan Türkiyə isə 1923-cü ildə öz müstəqilliyini elan edib. 2005-ci ilin məlumatlarına görə dünyada türk dillərində danışan əhalinin ümumi sayı 200 milyondan çoxdur.

Müstəqil Türk dövlətləri

Tarixi türk dövlətləri

İndiki dövr

BayraqDövlətTarixXəritə
Böyük Hun imperiyasıe. ə. 228-e. ə. 58
Avropa Hun imperiyası374–470
Xan Çao304–329
Hu Çao imperiyası319–351
Kidar imperiyası320–500
Alçon Hunları370–670
Şimali Lyan397–439
Sya407–431
Ağ Hun imperiyası (Əftalilər)440–710
Nezak Hunları484–665
Avar xaqanlığı562–823
Göytürk xaqanlığı552–582
Qərbi Göytürk xaqanlığı583–657
Şərqi Göytürk xaqanlığı583–630
Seyanto xaqanlığı630–647
KutriqurlarV-VI əsrlər
UtiqurlarV-VI əsrlər
SabirlərV-VI əsrlər
Böyük Bulqar xanlığı630–665
Toxaristan yabquluğu630–700
Xəzər xaqanlığı630–965
Şaş vilayəti658–742
Kəngər İttifaqı659–750
İtil Bulqar dövləti665–1391
İkinci Göytürk xaqanlığı681–744
Birinci Bulqar dövləti681–1018
Türgiş xaqanlığı717–766
Uyğur xaqanlığı744–840
Qarluq xaqanlığı756–840
Yenisey qırğızları840–1207
Qansu Uyğur idikutluğu848–1036
Dəşt-i Qıpçaq900–1241
Sonrakı Tan923–937
Şimali Han951–979
Qarahoca Uyğur idikutluğu991–1209

İslamdan Sonra

BayraqDövlətTarixXəritə
Qaraxanilər dövləti840–1042
Peçeneqlər860–1091
Tulunilər dövləti868–905
Kimək xaqanlığı880–1200
Ağşidlər dövləti935–969
Oğuz Yabqu dövləti750–1055
Qarluq xaqanlığı960–1222
Qəznəvilər dövləti962–1187
Böyük Səlcuq imperiyası1038–1157
Şərqi Qaraxanilər dövləti1042–1211
Qərbi Qaraxanilər dövləti1042–1212
Suriya Səlcuqiləri1092–1117
Xorasan Səlcuqiləri1092–1194
Anadolu Səlcuqiləri1073–1308
Kirman Səlcuqiləri1092–1230
İraq Səlcuqiləri1157–1194
Xarəzmşahlar dövləti1077–1231
Börilər1117–1154
Ağsunqurilər1122–1225
Zəngilər1127–1259
Eldənizlər dövləti (Atabəylər)1146–1225
Ərbil bəyliyi1146–1232
Salqurlular1147–1284
Benqal Qalax sülaləsi1204–1231
Dehli sultanlığı (Məmlüklər)1206–1290
Ağ Orda1227–1378
Karluk Krallığı1238–1266

I. Dövr Anadolu Bəylikləri

BayraqDövlətTarix
Məngücəklü bəyliyi1071–1277
Saltukoğulları bəyliyi1071–1202
Çaka bəyliyi1081–1098
Çubuqoğulları bəyliyi1085–1112
Danişməndoğulları bəyliyi1085–1175
Dilmaçoğulları bəyliyi1085–1192
İnaloğulları bəyliyi1098–1183
Əhlətşahlar bəyliyi1100–1207
Artukoğulları bəyliyi1102–1409

Monqol İşğalından Sonra

BayraqDövlətTarix
Çağatay xanlığı1227–1347
Rəsulilər sülaləsi[1][2]1229–1454
Qızıl Orda1240–1502
Bahri məmlükləri1250–1382
Dehli Sultanlığı (Halacilər sülaləsi)1290–1321
Osmanlı imperiyası1299–1922
Basarab sülaləsi1310–1627
Dehli Sultanlığı (Tuğluqoğulları sülaləsi)1321–1398
Şərqi Çağatay xanlığı (Moğolustan)1347–1570
Teymurilər dövləti1370–1507
Benqal sultanlığı1352–1576
Ağqoyunlular dövləti1378–1508
Qaraqoyunlular dövləti1380–1469
Noqay Ordası1398–1642
Şeybanilər dövləti1428–1468, 1500–1599
Kazan xanlığı1438–1552
Krım xanlığı1441–1783
Həştərxan xanlığı1446–1556
Qasım xanlığı1452–1681
Sibir xanlığı1464–1598
Qazax xanlığı1465–1729
Böyük Orda1466–1502
Adilşahlar dövləti1490–1686
Bucaq OrdasıXVII-XVIII əsrlər
Səfəvi imperiyası1501-1736
Daşkənd xanlığı1501–1627
Qütbşahlar dövləti1512–1687
Yarkənd xanlığı1514–1680
Xivə xanlığı1515–1920
Böyük Moğol imperiyası1526–1858
Buxara xanlığı1561–1785
Kumul xanlığı1696–1930

Tunis bəyliyi1705–1881
Kokand xanlığı1709–1876
Əfşar imperiyası1736–1802
Heydərabad nizamlığı1724–1948
Buxara əmirliyi1785–1920
Qacarlar1789–1925
Bökey Ordası1801–1845
Yeddişəhər xanlığı1865–1877

II. Dövr Anadolu Bəylikləri

BayraqDövlətTarix
Çobanoğulları bəyliyi1227–1309
Bafra bəyliyi1243–1460
Qaramanoğulları bəyliyi1256–1483
İnancoğulları bəyliyi1261–1368
Sahibataoğulları bəyliyi1275–1341
Pərvanəoğulları bəyliyi1277–1322
Məntəşəoğulları bəyliyi1280–1424
Əşrəfoğulları bəyliyi1284–1326
Candaroğulları bəyliyi1292–1462
Alanya bəyliyi1293–1571
Karəsioğulları bəyliyi1297–1360
Osmanoğulları bəyliyi1299–1302
Gərmiyanoğulları bəyliyi1300–1429
Həmidoğulları bəyliyi1301–1391
Hacıəmiroğulları bəyliyi1301–1427
Sarıxanoğulları bəyliyi1302–1410
Aydınoğulları bəyliyi1308–1426
Qubadoğulları bəyliyi1318–1419
Təkəoğulları bəyliyi1321–1423
Ərətnaoğulları bəyliyi1335–1381
Dulqədiroğulları bəyliyi1339–1521
Qutluşahlar bəyliyi1340–1393
Tacəddinoğulları bəyliyi1348–1428
Taşanoğulları bəyliyi1350–1430
Ramazanoğulları bəyliyi1352–1608
Qazi Bürhanəddin bəyliyi1381–1399

Azərbaycan Xanlıqları

BayraqDövlətTarix
Quba xanlığı1726–1806
Şəki xanlığı1743–1826
Təbriz xanlığı1747–1799
Gilan xanlığı1747–1802
Gəncə xanlığı1747–1804
Qəzvin xanlığı1747–1804
Cavad xanlığı1747–1805
Bakı xanlığı1747–1806
Dərbənd xanlığı1747–1806
Ərdəbil xanlığı1747–1808
Qaradağ xanlığı1747–1808
Xalxal xanlığı1747–1809
Zəncan xanlığı1747–1810
Xoy xanlığı1747–1813
Şirvan xanlığı1747–1820
Qarabağ xanlığı1747–1822
Sərab xanlığı1747–1822
Lənkəran xanlığı1747–1826
İrəvan xanlığı1747–1828
Naxçıvan xanlığı1747–1828
Mərənd xanlığı1747–1828
Urmiya xanlığı1747–1869
Maku xanlığı1747–1922
Marağa xanlığı1747–1925

Müstəqil və Muxtar Türk dövlətləri

Müstəqil
dövlətlər
Ərazi
km²-lə
Əhali
Siyahıyaalınma tarixiƏhalinin sayıCari hesablamalar tarixiƏhalinin sayı
Azərbaycan86 600[3]13–22 aprel, 2009-cu il8 922 447[4]1 yanvar, 2014-cü il[5]9 477 100[5]
Türkiyə785 347[6]22 oktyabr, 2000-ci il803 927 67 803 927[6]31 dekabr, 2013-cü il[7]667 864 76 667 864[7]
Qazaxıstan2 724 902[8]24–25 fevral, 2009-cu il009 597 16 009 5971 yanvar, 2014-cü il[9]165 239 17 165 239[9]
Özbəkistan448 900[10]12 yanvar, 1989-cu il810 077 19 810 077[11]1 yanvar, 2014-cü il[12]492 800 30 492 800[12]
Türkmənistan491 210[13]10–21 yanvar, 1995-ci il[14]4 437 570[14]1 iyul, 2013-cü il[15]5 240 000[15]
Qırğızıstan199 951[16]24 mart-2 aprel, 2009-cu il[17]5 362 793[18]1 yanvar, 2014-cü il[18]5 776 570[18]
Toplam4 736 91012.01.1989 – 13.04.2009346 411 122 346 411 +01.07.2013 – 01.01.2014819 573 144 819 573 +
De-fakto müstəqil
dövlətlər
Ərazi
km²-lə
Əhali
Siyahıyaalınma tarixiƏhalinin sayıCari hesablamalar tarixiƏhalinin sayı
Şimali Kipr Türk Respublikası3 241.74 dekabr, 2011-ci il[19]294 396[19][20][21]1 yanvar, 2014-cü il294 396 +
Dövlətlərin sübyektləri,
muxtariyyətlər
Ərazi
km²-lə
Əhali
Siyahıyaalınma tarixiƏhalinin sayıCari hesablamalar tarixiƏhalinin sayı
Sincan-Uyğur Muxtar Rayonu1 664 897.17[22][23]1–10 noyabr, 2010-cu il[24][25]815 815 21 815 815[26]31 dekabr, 2012-ci il[27][28]327 800 22 327 800[22][27][28]
Başqırdıstan142 94714–25 oktyabr, 2010-cu il4 072 2921 yanvar, 2014-cü il4 069 698
Tatarıstan67 84714–25 oktyabr, 2010-cu il3 786 4881 yanvar, 2014-cü il3 838 230
İli-Qazax Muxtar dairəsi278 851.951–10 noyabr, 2010-cu il2 482 59231 dekabr, 2012-ci il2 482 592 +
Krım Muxtar Respublikası[q 1]26 0815 dekabr, 2001-ci il2 024 0561 yanvar, 2014-cü il1 958 504[29]
Qaraqalpaqıstan166 591[30]12–19 yanvar, 1989-cu il1 215 448[31]1 yanvar, 2014-cü il[12]1 736 500[12][30]
Çuvaşıstan18 34314–25 oktyabr, 2010-cu il1 251 6191 yanvar, 2014-cü il1 239 984
Saxa (Yakutiya)3 083 52314–25 oktyabr, 2010-cu il958 5281 yanvar, 2014-cü il954 803
Kabarda-Balkariya12 47014–25 oktyabr, 2010-cu il859 9391 yanvar, 2014-cü il858 397
Xakasiya61 56914–25 oktyabr, 2010-cu il532 4031 yanvar, 2014-cü il534 079
Qızılsu-Qırğız Muxtar dairəsi72 468.081–10 noyabr, 2010-cu il525 57031 dekabr, 2012-ci il525 570 +
Qaraçay-Çərkəz14 27714–25 oktyabr, 2010-cu il477 8591 yanvar, 2014-cü il469 837
Naxçıvan Muxtar Respublikası5 502.75[32]13–22 aprel, 2009-cu il398 323[33]1 yanvar, 2014-cü il[33]435 367[33]
Tuva168 60414–25 oktyabr, 2010-cu il307 9301 yanvar, 2014-cü il311 761
Altay Respublikası92 90314–25 oktyabr, 2010-cu il206 1681 yanvar, 2014-cü il211 645
Qaqauziya1 848.46[34]5–12 oktyabr, 2004-cü il155 6461 yanvar, 2014[35]161 897[35]
Taymır Dolqan-Nenes rayonu879 90014–25 oktyabr, 2010-cu il34 4321 yanvar, 2014-cü il33 861[36]
Toplam6 409 020.2[q 2]12.01.1989 – 01.11.2010096 946 38 096 946[q 3]31.12.2012 – 01.01.2014266 177 39 266 177 +[q 4]

Qeydlər

İstinadlar

  • 1 2 Türkiye İstatistik Kurumu Arxivləşdirilib 2011-01-26 at the Wayback Machine: İstatistiklerle Türkiye, 2012 Arxivləşdirilib 2009-11-13 at the Wayback Machine/İstatistiklerle Türkiye, 2012 Arxivləşdirilib 2015-05-10 at the Wayback Machine
  • 1 2 Türkiye İstatistik Kurumu Arxivləşdirilib 2011-01-26 at the Wayback Machine: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2013 Arxivləşdirilib 2012-07-19 at the Wayback Machine
  • Информационно-правовая система нормативных правовых актов Республики Казахстан Arxivləşdirilib 2022-09-01 at the Wayback Machine: О внесении изменения в постановление Правительства Республики Казахстан от 1 марта 2011 года № 208 "О Стратегическом плане Агентства Республики Казахстан по управлению земельными ресурсами на 2011–2015 годы" Arxivləşdirilib 2020-06-29 at the Wayback Machine (Утративший силу)
  • 1 2 Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі: 2013 жыл басынан 2014 жылдың 1 қаңтарына дейінгі Қазақстан Республикасы халық санының өзгеруі туралы Arxivləşdirilib 2021-10-19 at the Wayback Machine
  • Государственный комитет Республики Узбекистан по статистике: Сведения о Республике Узбекистан Arxivləşdirilib 2011-02-06 at the Wayback Machine
  • Демоскоп Weekly (еженедельная демографическая газета. Электронная версия): Всесоюзная перепись населения 1989 года.: Национальный состав населения по республикам СССР :Узбекская ССР Arxivləşdirilib 2012-01-06 at the Wayback Machine--Источник: Рабочий архив Госкостата России.Таблица 9с. Распределение населения по национальности и родному языку.
  • 1 2 3 4 O`zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo`mitasi Arxivləşdirilib 2014-04-02 at the Wayback Machine: Demografik ma`lumotlar Arxivləşdirilib 2014-12-13 at the Wayback Machine: Doimiy aholi soni (1991–2014) Arxivləşdirilib 2014-05-25 at the Wayback Machine — yoxlanılıb: 14.12.2014
  • Государственный комитет Туркменистана по статистике: О Туркменистане Arxivləşdirilib 2012-01-07 at the Wayback Machine
  • 1 2 Asgabat.net-городской социально-информационный портал: Итоги всеобщей переписи населения Туркменистана по национальному составу в 1995 году. Arxivləşdirilib 2016-03-10 at the Wayback Machine
  • 1 2 Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqtisadi və Sosial məsələlər üzrə şöbəsinin 1 iyul, 2013-cü il tarixinə olan qiymətləndirməsinə əsasən. İstinad olaraq bax: (Population, Development and the Environment 2013. Arxivləşdirilib 2022-03-17 at the Wayback Machine United Nations. Department of Economic and Social Affairs. Population Division)
  • Пражский процесс [ölü keçid]: Кыргызстан: Расширенный миграционный профиль Arxivləşdirilib 2021-10-24 at the Wayback Machine. 2010. Построение Миграционных партнерств (ПМП). Содержание—Общая информация о стране—стр. 6
  • Национальный статистический комитет Кыргызской Республики Arxivləşdirilib 2011-05-19 at the Wayback Machine: Государственное мероприятие — перепись населения и жилищного фонда в Кыргызской Республике 2009 года. Arxivləşdirilib 2022-01-20 at the Wayback Machine
  • 1 2 3 Национальный статистический комитет Кыргызской Республики Arxivləşdirilib 2011-05-19 at the Wayback Machine: 5.01.00.03 Национальный состав населения Arxivləşdirilib 2013-11-13 at the Wayback Machine
  • 1 2 2011 Nüfus Ve Konut Sayımı'nın İkinci Aşaması Sonuçları Açıklandı Arxivləşdirilib 2021-10-26 at the Wayback Machine — yoxlanılıb: 8.11.2014
  • 378 Gün Sonra Açıklanan Nüfus Sayımı Sonuçları Arxivləşdirilib 2022-03-30 at the Wayback Machine — yoxlanılıb: 8.11.2014
  • KKTC Devlet Planlama Örgütü: KKTC Nüfus Sayımı, 2011 (Kesin Sonuçlar-İkinci Aşama) Arxivləşdirilib 2013-11-06 at the Wayback Machine — yoxlanılıb: 8.11.2014
  • 1 2 新疆 — 中国政府网 Arxivləşdirilib 2014-10-08 at the Wayback Machine  (çin.) — yoxlanılıb: 07.11.2014
  • China administrative divisions by area – Paul and Bernice Noll Website Arxivləşdirilib 2015-03-12 at the Wayback Machine  (ing.) — yoxlanılıb: 14.11.2014
  • Experiences from China’s Sixth National Population Census Arxivləşdirilib 2022-03-30 at the Wayback Machine (rəsmi mənbə) — yoxlanılıb: 14.12.2014
  • The Vital Statistics System in China. Arxivləşdirilib 2018-07-26 at the Wayback Machine Wu Jie. Department of Population and Employment National Bureau of Statistics of China. United Nations Expert Group Meeting on International Standards for Civil Registration and Vital Statistics Systems. 27 – 30 June 2011, New York.
  • 中华人民共和国国家统计局 Arxivləşdirilib 2011-05-14 at the Wayback Machine: 1–6 各地区分性别、民族的人口 Arxivləşdirilib 2015-09-23 at the Wayback Machine  (çin.) — yoxlanılıb: 09.11.2014
  • 1 2 National Bureau of Statistics of People's Republic of China Arxivləşdirilib 2011-05-14 at the Wayback Machine: China Statistical Yearbook 2013 Arxivləşdirilib 2021-10-27 at the Wayback Machine: 3–5 Population at Year-end by Region (xls.) Arxivləşdirilib 2022-03-23 at the Wayback Machine  (ing.) — yoxlanılıb: 10.11.2014
  • 1 2 National Bureau of Statistics of People's Republic of China Arxivləşdirilib 2011-05-14 at the Wayback Machine: China Statistical Yearbook 2013 Arxivləşdirilib 2021-10-27 at the Wayback Machine: 3–7 Total Population by Urban and Rural Residence and Birth Rate, Death Rate, Natural Growth Rate by Region (2012) (xls.) Arxivləşdirilib 2022-03-23 at the Wayback Machine  (ing.) — yoxlanılıb: 10.11.2014
  • "Крымстат: Численность населения на 1 января 2014 года и средняя численность за 2013 год". 2014-10-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-12-13.
  • 1 2 Qaraqalpaqstan Respublikasi' Ministrler Ken'esi Arxivləşdirilib 2022-04-06 at the Wayback Machine: Qaraqalpaqstan Respublikasi’ Arxivləşdirilib 2022-03-30 at the Wayback Machine (pdf Arxivləşdirilib 2016-03-05 at the Wayback Machine) — yoxlanılıb: 14.12.2014
  • Демоскоп Weekly (еженедельная демографическая газета. Электронная версия): Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу Arxivləşdirilib 2014-12-22 at the Wayback Machine. Источник: Всесоюзная перепись населения 1989 года. ТОМ 1. Часть 1. Таблица 3. Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краев, областей, районов, городских поселений и сел-райцентров.
  • Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi Arxivləşdirilib 2014-12-03 at the Wayback Machine: Demoqrafiya Arxivləşdirilib 2014-12-03 at the Wayback Machine: 1 yanvar 2014-cü il tarixə Naxçıvan Muxtar Respublikasının ərazisi, əhalisinin sayı, sıxlığı və inzibati ərazi bölgüsü Arxivləşdirilib 2016-01-04 at the Wayback Machine — yoxlanılıb: 14.12.2014
  • 1 2 3 Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi: Naxçıvan İqtisadi Rayonu əhalisi Arxivləşdirilib 2022-07-12 at the Wayback Machine (yenilənmə: 1 yanvar, 2014-cü il) — yoxlanılıb: 14.12.2014
  • Biroul Naţional de Statistică al Republicii Moldova: Populaţia Republicii Moldova pe vîrste şi sexe, în profil teritorial la 1 ian. 2010, pagină 12 Arxivləşdirilib 2013-05-02 at the Wayback Machine — yoxlanılıb: 14.12.2014
  • 1 2 Biroul Naţional de Statistică al Republicii Moldova: 2.1.5. Populatia stabila pe sexe, profil teritorial, la 1 ianuarie 2014 Arxivləşdirilib 2018-11-14 at the Wayback Machine — yoxlanılıb: 14.12.2014
  • Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. Arxivləşdirilib 2020-04-27 at the Wayback MachineПроверено 2 августа 2014.
  • Xarici keçidlər

    🔥 Top keywords: Hadi RəcəbliNaftalanMəhəmməd FüzuliAna səhifəAytən SəfərovaGöygöl (göl)PlanetXarıbülbülAzərbaycanXüsusi:AxtarAbbasqulu ağa BakıxanovGöygölGünəş sistemiQız qalasıMaşın öyrənməsiGöyçə gölüAvtomobilin tarixiXüsusi:SonDəyişikliklərNurlana Əliyeva (filoloq, 1946)BağlayıcıAzərbaycan əlifbasıTəbii fəlakətHeydər ƏliyevXarıbülbül (simvol)Əkinçi (qəzet)Aprel döyüşləriUlduzAyZərf (qrammatika)Köməkçi nitq hissələriFacebookNizami Gəncəviİkinci Qarabağ müharibəsiAzərbaycandakı ən yüksək dağ zirvələriTəyyarəBakıQərbi AzərbaycanFeilƏdat