Мезоамерика

Мезоамерика, Месоамерика (бор. грек. μέσος — урта), Урта Америка — Мексиканың уртаһынан Гондурас һәм Никарагуаға тиклем булған тарихи-мәҙәни регион. Терминды 1943 йылда немес философы һәм антропологы Паул Кирхгофф кереткән.

Мезоамерика

Төп мәғлүмәт

Колумбҡа тиклем осорҙағы Мезоамерика халҡының төп айырмаһы:

идара итеү структураһы ҡатмарлы булған, ҡайһы саҡта дәүләт кимәленә барып еткән, ер эшкәртеүгә ҡоролған йәмғиәт;
төрлө йолалар үткәреү өсөн үҙәктәр, хатта ҙур ҡоролмалы (пирамидалар, һарайҙар, ареналар) ҡалалар;
кәсепселектең юғары кимәлдә булыуы: кемамика, таш, ағас, металл эшкәртеү, текстиль, рәсем төшөрөү;
астронимияны белеү, теүәл календарь, яҙыу системаһын белеү.

Мезоамерика киң үҫеш алған мәҙәниәттең тыуған иле:

Ацтек
Майя
Миштек
Ольмек
Пурепеча
Сапотек
Тольтек
Тотонак
Уастек
Чичимек

Мезоамерика индеецтәре теле 10 ғаиләгә ҡарай. Бөгөнгө көндә испан теле өҫтөнлөк алһа ла, урындағы телде белеүселәр һаны әкренләп арта бара.

Әҙәбиәт

Талах В. Н., Куприенко С. А. Америка первоначальная. Источники по истории майя, науа (астеков) и инков / Ред. В. Н. Талах, С. А. Куприенко.. — К.: Видавець Купрієнко С.А., 2013. — 370 с. — ISBN 978-617-7085-00-2.

Һылтанмалар

Сайт о древней Мезоамерике.
Чикомосток.
Зубарев В.Г. История древней Центральной и Южной Америки. (урыҫ) Тульский государственный педагогический университет им Л.Н. Толстого. Кафедра всеобщей истории и арехологии. (2001). Дата обращения: 15 ғинуар 2010. Архивировано 3 май 2007 года.