Search

Хаббл (телескоп)

Космос телескобы «Хаббл» (КТХ; ингл. Hubble Space Telescope, HST) — Ер тирәләй орбитала осоп йөрөүсе автоматик обсерватория (билдәле Америка астрономы һәм космологы Эдвин Хаббл исемен йөрөтә). Был Телескоп («Хаббл») — АҠШ-тың НАСА һәм Европа космос агентствоһының берҙәм проекты; ул НАСА-ның Ҙур обсерваториялары иҫәбенә инә.

Хаббл
ингл. Hubble Space Telescope[1]
Рәсем
Ҡыҫҡаса атамаһыHST[2]
Масса12 247 килограмм[3]
Кем хөрмәтенә аталғанЭдвин Пауэлл Хаббл[d][4]
Тәртип буйынса һуңыраҡ килеүсеТелескоп Комптон[d] һәм Космический телескоп «Джеймс Уэбб»[d]
Ил Америка Ҡушма Штаттары
Начало путиLC-39B[d][5]
Ракета-носительспейс-шаттл[d][5][3]
ХеҙмәтләндереүсеЦентр космических полётов Годдарда[d][6] һәм Научный институт космического телескопа[d][6]
Подрядчик запуска«Рокуэлл»[d][7]
Несёт научное оборудованиеШирокоугольная и планетарная камера[d], Спектрограф высокого разрешения Годдарда[d], Высокоскоростной фотометр телескопа «Хаббл»[d], Камера тусклых объектов[d], Спектрограф тусклых объектов[d], Fine Guidance Sensor[d], Широкоугольная и планетарная камера 2[d], COSTAR[d], NICMOS[d], Space Telescope Imaging Spectrograph[d], Advanced Camera for Surveys[d], Широкоугольная камера 3[d] һәм Cosmic Origins Spectrograph[d]
Дата запуска космического аппарата24 апрель 1990[8][9]
Дата схода с орбиты2030[10]
Родительское телоЕр
Апоцентр524,2 km[11]
Перицентр520,1 km[11]
Тип орбитынизкая околоземная орбита[d][3]
Орбита эксцентриситеты0,0002968[11]
Наклонение орбиты28,468 °[11]
Орбитальный период95,07 Минут[11]
Большая полуось орбиты6900,3 km[11]
ЕтештереүсеLockheed Missiles and Space Company[d][12] һәм PerkinElmer[d][12]
Двигательсолнечные батареи космических аппаратов[d][3] һәм Никель-водородный аккумулятор[d][3]
Фокусное расстояние57,6 метр[13]
ЭшләүсеКосмический центр Маршалла[d][12] һәм Центр космических полётов Годдарда[d][12]
Дата принятия в эксплуатацию20 май 1990[3]
Оҙонлоҡ13,25 метр[3]
Майҙан4,525 квадрат метр[13],
0,0754 квадрат метр[13]
Диаметр4,2 метр[13][3], 2,4 метр[13][3] һәм 0,31 метр[13]
Рәсми сайтhubblesite.org
Коллаж
Эпоха28 октября 2023 года[d][11]
ЗаказчикНАСА[d][12] һәм Европейское космическое агентство[d][12]
Элементтың күренеше өсөн категорияCategory:Views of the Hubble Space Telescope[d]
 Хаббл Викимилектә

Телескопты космоста тотоу Ер атмосфераһы үтә күренмәле булмаған диапазондарҙа, тәү сиратта инфра-ҡыҙыл диапазонда, электромагнит нурланышты регистрацияларға мөмкинлек бирә. Атмосфераның тәьҫире булмағанлыҡтан, телескоптың күҙәтеү мөмкинлеге Ерҙәгенән 7—10 тапҡырға яҡшыраҡ[14].

Тарихтан

Файл:Edwin-hubble.jpg
Эдвин Хаббл

Орбиталь телескоп концепцияһын тәү башлап Герман Оберт «Ракета к межпланетным пространствам» (Die Rakete zu den Planetenräumen) китабында яҙа (1923 йыл).

Космос астрономияһы Икенсе донъя һуғышынан һуң ғына үҫешә башлай.

1946 йылда Америка астрофизигы Лайман Спитцер «Астрономические преимущества внеземной обсерватории» (Astronomical advantages of an extra-terrestrial observatory) тигән мәҡәлә баҫтыра. Ул космос телескобының ике өҫтөнлөгөн күрһәтә. Берҙән, атмосфераның тәьҫире булмаясаҡ, икенсенән, космос телескобы инфра-ҡыҙыл һәм ультрафиолет диапазондарҙа эшләй ала[14][15].

Спитцер был проектты пропагандалауға күп көс һала . 1962 йылда АҠШ Милли фәнни академияһы уның космос программаһына орбитала эшләүсе телескопты эшләүҙе тәҡдим иткән докладын баҫтырып сығара. 1965 йылда Спитцер ҙур космос телескобы өсөн фәнни мәсьәләләрҙе билдәләргә тейеш комитет етәксеһе итеп билдәләнә[16].

Старт шаттла «Дискавери» с телескопом «Хаббл» на борту

Башта телескопты космосҡа сығарыу 1986 йылға планлаштырыла, ләкин «Челленджер» катастрофаһынан һуң (28 ғинуар) «Спейс шаттл» программаһынан бер аҙға баш тарталар.

Был ваҡытта телескоп яһалма таҙарлылған атмосферлы бинала тора, борт системаларының ҡайһы берҙәрен ҡабыҙалар, уны һаҡлауға ай һайын 6 млн доллар аҡса китә[17].

Был осорҙа телескопта ҡайһы бер элементтар яҡшырағына алмаштырыла: ҡояш батареялары, борттағы хисаплау һәм бәйләнеш системаһы һәм башҡалар[17][18] Бынан тыш, телескоп менән идара итеү өсөн программа 1990 йылға ғына әҙер була.[19].

Шаттл «Дискавери» STS-31 1990 йылдың 24 апрелендә йыһанға осорола, икенсе көнөнә Ер тирәләй орбитаға ул телескопты сығара[20].

1999 йылда иҫәпләүҙәренсә был проектты тормошҡа ашырыу өсөн 6 млрд доллар (АҠШ) һәм 593 млн евро (Европа космос агентлығы) киткән[21].

Иҫкәрмәләр

Әҙәбиәт

Һылтанмалар

Портал «Космонавтика»
Телескоп «Хаббл» Викимилектә
Телескоп «Хаббл» Викияңылыҡтарҙа

  Телескоп «Хаббл» Google Maps  KMZ (3D-модель — файл KMZ для Google Earth)

«https:https://www.search.com.vn/wiki/index.php?lang=ba&q=Хаббл_(телескоп)&oldid=1221692» битенән алынған
🔥 Top keywords: Баш битМария-АнтуанеттаРәсәй Федерацияһының социаль картаһыВикипедияМахсус:ЭҙләүВикипедия:ТасуирламаВикипедия:БелешмәВикипедия:БерләшмәИкенсе донъя һуғышыВикипедия:Яуаплылыҡтан баш тартыуВикипедия:Рәхим итегеҙМахсус:Һуңғы үҙгәртеүҙәрПортал:Ағымдағы ваҡиғалар/Башвики наградаларыХөсәйенов Ғайса Батыргәрәй улыЦиблиев Василий ВасильевичБашҡорт милли кейемеҠалып:Этот участникСалауат ЮлаевАрыҫлан петроглифтарыЭҙләүҙе оптималлаштырыуБашҡорт алфавитыҮҙəк Совет власы менəн Башҡорт хөкүмəте араһында Башҡорт Совет автономияһы тураһында килешеүВикипедия:Алфавитлы күрһәткесҠылымӘзербайжан телеМурзина Флүрә Ишбулат ҡыҙыВикипедия:КатегорияВикипедия:BarГаметаБаймөхәмәтов Айгиз Ғиззәт улыӨфөКатегория:Башҡортостан райондарыТалха ҒиниәтуллинМәжит ҒафуриӘхмәтзәки Вәлиди ТуғанQR-кодХәсән НазарПАмерика Ҡушма Штаттары