Акратыры (Сантарыні)

Акратыры — назва раскопак на месцы паселішча бронзавага веку на грэчаскім востраве Сантарыні, якое адносіцца да Мінойскай цывілізацыі з-за выкарыстання крыцкага іерагліфічнага пісьма A і значнага падабенства ў артэфактах і стылях фрэсак^[1]. Назва раскопкам дадзены па пазве сучаснай вёскі, размешчанай на ўзгорку непадалёк. Арыгінальная назва антычнага паселішча невядомая. Яно было пахавана пад слоем попелу пасля вывяржэння вулкана каля 1500 года да н.э.^[2], у выніку чаго яно дзіўна добра захавалася. Паводле меркавання спецыялістаў, перш чым горад засыпала вулканічным попелам, адбылося моцнае землетрасенне, у сувязі з чым жыхары паспелі своечасова пакінуць свае дамы.

Першыя звесткі пра засяленне вострава Сантарыні (Тыры) у дагістарычны час былі выяўлены ў другой палове 19-га стагоддзя (у 1866 годзе), калі зямля з вострава стала выкарыстоўвацца для ўмацавання земляных валаў Суэцкага канала аўтарам праекта і кіраўніком будаўніцтва французам Фердынандам дэ Лесепсам.Першыя ж раскопкі ў Акратыры былі праведзены французскім геолагам і вулканолагам Фердынандам Фуке.

На месцы раскопак, распачатых у 1967 г. вядомым грэчаскім археолагам Спірыдонам Марынатасам, былі выяўлены фрэскі^[3], гліняны посуд, мэбля, складаныя дрэнажныя і каналізацыйныя сістэмы і трохпавярховыя будынкі^[4].

Незадоўга да завяршэння раскопак у 2005 г. абрынуўся дах, які накрываў усю тэрыторыю раскопак, у выніку чаго загінуў адзін з наведвальнікаў^[5]. Паселішча не пацярпела, але пасля гэтага аб'ект быў закрыты для свабоднага наведвання. У чэрвені 2008 было абвешчана, што Акратыры будзе закрыта для турыстаў прынамсі да 2010 года.

Раскапаныя артэфакты выстаўлены ў Музеі дагістарычнай Тыры, сярод якіх шмат твораў старажытнага мастацтва. З каштоўнасцей быў знойдзены ўсяго адзін залаты аб'ект, схаваны пад полам. І не былі знойдзены аніводныя непахаваныя чалавечыя рэшткі. Гэта гаворыць пра тое, што была праведзена абавязковая эвакуацыя жыхароў без чалавечых страт.