Ан-12
Ан-12 — чатырохматорны турбавінтавы ваенна-транспартны самалёт, распрацаваны ў Савецкім Саюзе. Гэта ваенная версія Ан-10 і мае мноства варыянтаў. Больш за тры дзесяцігоддзі Ан-12 быў стандартным грузавым і дэсантным самалётам ВПС СССР. Усяго было пабудавана 1248 штук.
Ан-12 | |
---|---|
Тып | transport aircraft with 4 turboprop engines[d] і fixed-wing airlifter[d] |
Распрацоўшчык | Антонаў[d] |
Вытворца | Антонаў[d], Irkutsk Aviation Plant[d], Voronezh Aircraft Production Association[d] і Ташкенцкі механічны завод[d] |
Першы палёт | 16 снежня 1957 і 1959[1] |
Пачатак эксплуатацыі | 1959 |
Эксплуатанты | Афганістан, Алжыр[2][3], Ангола, Antonov Airlines[d][4], Мотор Січ (авіякампанія)[5], Balkan Bulgarian Airlines[d], Algerian Air Force[d][6], Afghan Air Force[d] і Нацыянальныя ваенна-паветраныя сілы Анголы[d] |
Адзінак выраблена | 1 248 |
Базавая мадэль | Antonov An-10 Ukraina[d] |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Дызайн і распрацоўка
Ан-12, распрацаваны на аснове Ан-8, быў ваеннай версіяй пасажырскага самалёта Ан-10. Першы прататып Ан-12 паляцеў у снежні 1957 года і паступіў на савецкую вайсковую службу ў 1959 годзе. Першапачаткова самалёт вырабляўся на Дзяржаўным авіяцыйным заводзе ў Іркуцку. З 1962 года вытворчасць была перанесена ў Ташкент, дзе было пабудавана 830 штук. Пазней вытворчасць перамясцілася ў Варонеж і Казань[7].
У ваеннай эксплуатацыі Ан-12 мае ўмяшчальнасць да 100 цалкам абсталяваных дэсантнікаў або 20 000 кг грузу, які загружаецца праз заднюю пагрузачную рампу/дзверы.
Кітайская вытворчасць
У 1960-х гадах Кітай набыў у Савецкага Саюза некалькі самалётаў Ан-12 разам з ліцэнзіяй на зборку самалёта на мясцовых прадпрыемствах. З-за пагаршэння кітайска-савецкіх зносін Савецкі Саюз адклікаў сваю тэхнічную дапамогу. Сіаньская авіябудаўнічая кампанія і Сіаньскі авіяканструктарскі інстытут правялі рэканструяванне Ан-12 для мясцовай вытворчасці, і першы палёт кітайскага Ан-12 быў адкладзены да 1974 года пасля таго, як СССР спыніў вытворчасць у 1973 годзе[8] .
У 1981 годзе кітайскі варыянт Ан-12, які атрымаў пазначэнне Y-8, нарэшце паступіў у вытворчасць. З тых часоў Y-8 стаў адным з самых папулярных ваенных і грамадзянскіх транспартна-грузавых самалётаў Кітая, з мноствам варыянтаў вытворчасці і экспарту. Для Y-8 была абраная канструкцыя навігацыйнай кабіны бамбардзіроўшчыка Ту-16/Н-6 замест арыгінальнай карацейшай канструкцыі кабіны штурмана Ан-12, паколькі бамбавік Н-6 некаторы час серыйна выпускаўся[9]. Хаця Ан-12 больш не выкарыстоўваецца ні ў Расіі, ні ва Украіне, Y-8 мадэрнізаваны і вырабляецца ў Кітаі. Апошні Y8-F600 выраблены сумесным прадпрыемствам кампаніі Shaanxi Aircraft Company, Аэранавігацыйнага навукова-тэхнічнага комплексу Антонава (ASTC) і Pratt & Whitney Canada. Y8-F600 мае перапрацаваны фюзеляж, заходнюю авіёніку, турбавінтавыя рухавікі PW150B з вінтавой сістэмай R-408 і шкляную кабіну з двума экіпажамі[10].
Гісторыя аперацыі
Савецкія ВПС
Самалёт упершыню узляцеў у 1957 годзе і вырабляўся ў СССР да 1973 года. Ён выкарыстоўваўся ў розных ролях: ад пошукава-выратавальных аперацый да транспарціроўкі абсталявання. Найбольш значнае яго выкарыстанне было заўважана падчас савецка-афганскай вайны. Сярод савецкіх воінаў было сумна вядома, што самалёт выляцітае з Афганістана ў Ташкент з «Грузам 200» або трунамі з целамі загінуўшых салдат. У сувязі з гэтым самалёт атрымаў мянушку «Чорны цюльпан»[11].
Варыянты
У дадатак да сваёй асноўнай ролі ў перавозцы грузаў, Ан-12 быў адаптаваны ў якасці платформы для шырокага спектру спецыялізаваных задач і было выпушчана каля 30 розных варыянтаў. Мадэрнізацыя ўключала павелічэнне ўзлётнай масы і дадатковы запас паліва. Мадэрнізаваны варыянт Ан-12БП стаў стандартным тактычным транспартам савецкіх і іншых ВПС. У 2019 годзе на ваенным форуме «Армія-2019» было абвешчана, што Расія пачала працаваць над узброеным варыянтам Ан-12 для наземнага ўдару і блізкай авіяцыйнай падтрымкі, падобным да АС-130. У 2021 годзе было абвешчана, што баявы карабель усё ж не будзе грунтавацца на Ан-12, бо не адпавядаў патрабаванням да «лятаючага наводчыка».
Аператары
У цяперашні час Ан-12 карыстаецца папулярнасцю ў грузавых аператараў, асабліва ў СНД, Афрыцы і Індыйскім субкантыненце[12].
Грамадзянскія аператары
12 студзеня 2009 года Аб’яднаныя Арабскія Эміраты (ААЭ) выдалі часовую забарону на палёты Ан-12 над іх паветранай прасторай пасля несанкцыянаванага выезду на ўзлётна-пасадачную паласу ў міжнародным аэрапорце Шарджа, і GCAA параіла аператарам спыніць выкарыстанне самалёта[13][14]. Забарона стала пастаяннай у лютым 2010 года[15].
Зноскі
Спасылкі
- Спіс усіх самалётаў Ан-12, якія выкарыстоўваюцца ВПС Польшчы
- Фота ан-12
- Сотні фотаздымкаў Ан-12
- Увядзенне Y-8 Transporter, AirForceWorld.com
- Russianplanes.net
- Астанкі ахвяры авіякатастрофы 1968 года знойдзены(недаступная спасылка) [ <span title="Dead link tagged November 2019">пастаянная мёртвая спасылка</span> ]