Адам Нарушэвіч
Адам Тадэвуш Станіслаў Нарушэвіч (20 кастрычніка 1733, Лагішын, Пінскі павет — 8 ліпеня 1796, Янаў-Падляшскі) — вялікалітоўскі філолаг, гісторык, перакладчык, паэт і празаік. З роду Нарушэвічаў. Ахрышчаны ў Лагішыне як Адам Тадэвуш, з 1781 года карыстаўся імем Станіслаў.
Адам Нарушэвіч | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Папярэднік | Юзаф Казімір Касакоўскі | ||||||
| Пераемнік | Міхал Хамінскі | ||||||
| |||||||
| Дыяцэзія | Луцкая дыяцэзія[d] | ||||||
| Папярэднік | Фелікс Павел Турскі[d] | ||||||
| Пераемнік | Каспар Цецішоўскі | ||||||
| |||||||
| Дыяцэзія | Смаленская дыяцэзія | ||||||
| Папярэднік | Габрыэль Вадзынскі | ||||||
| Пераемнік | Тыматэвуш Гажэнскі[d] | ||||||
| |||||||
| Дыяцэзія | Эмауская дыяцэзія[d] | ||||||
| |||||||
| Адукацыя | |||||||
| Дзейнасць | паэт, гісторык, каталіцкі святар, каталіцкі дыякан, пісьменнік, каталіцкі біскуп | ||||||
| Нараджэнне | 20 кастрычніка 1733[2][3] | ||||||
| Смерць | 6 ліпеня 1796[2] (62 гады) | ||||||
| Пахаванне | |||||||
| Дынастыя | Нарушэвічы | ||||||
| Бацька | Ежы Нарушэвіч[d] | ||||||
| Маці | Паўліна з Абрамовічаў[d] | ||||||
| Узнагароды | |||||||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |||||||
Біяграфія
У 1748 годзе скончыў Пінскі езуіцкі калегіум, дзе ў 1748 годзе ўступіў у ордэн езуітаў, у 1754 годзе — Віленскую езуіцкую акадэмію. Вучыўся ў Ліёне (Францыя), у Італіі і Германіі. Выкладаў лацінскую мову ў Віленскай акадэміі, заняў там кафедру паэтыкі, дзе выкладаў стылістыку і гісторыю літаратуры. Вялікі пісар літоўскі (1781—1788). Біскуп смаленскі (з 1788), луцкі (з 1790). Валодаў маёнткам Павець каля Пінска. Пахаваны ў Янаве-Падляшскім.
Творчасць
А. Нарушэвіч адным з першых зрабіў пераклад Карнелія Тацыта на славянскую мову (польскую), яго пераклад да цяперашняга часу лічыцца лепшым у еўрапейскай літаратуры, а пераклады Гарацыя — самымі поўнымі і дасканалымі. Аўтар 7-томнай «Гісторыі Польшчы» (Варшава, 1780—1824), гісторыі Крыма — «Таўрыя» (Варшава, 1781). Гэтыя фундаментальныя працы з’яўляюцца наватарскімі на ўсходнееўрапейскай прасторы — вылучаюцца грунтоўнасцю высноў, дасканалым аналізам крыніц. Заснавальнік у польскай гістарыяграфічнай школы (г. зв. «школы Нарушэвіча»), якая проціпаўстаўлялася школе І. Лялевеля.
Аўтар шматлікіх одаў, ідылій, сатырычных твораў.
Гл. таксама
Крыніцы
Літаратура
- Календарыюм // «Czasopis» № 10/2003.