Беларуская мова ва Украіне
Белару́ская мова ва Украі́не (укр.: білоруська мова в Україні) — беларуская мова, распаўсюджаная сярод некаторае часткі прадстаўнікоў беларускай дыяспары ва Украіне, а таксама ў асяроддзі карэннай часткі ўкраінскіх беларусаў.
Статыстычныя звесткі
Паводле звестак Усеўкраінскага перапісу насельніцтва 2001 года беларускую мову ва Украіне назвалі роднай 56 249 асоб, у тым ліку 19,8 тысяч этнічных беларусаў. Найбольшая колькасць беларускамоўнага насельніцтва Украіны знаходзіцца ў Днепрапятроўскай вобласці, Аўтаномнай Рэспубліцы Крым і Данецкай вобласці — 6 239, 5 204 і 4 842 чалавек адпаведна. У сваю чаргу, найбольшы працэнтны паказчык беларускамоўнага насельніцтва назіраецца ў Аўтаномнай Рэспубліцы Крым, Чарнігаўскай і Днепрапятроўскай вобласцях — 0,26%, 0,19% і 0,18% ад насельніцтва адпаведна.
Перапісы насельніцтва ў СССР 1979, 1989 гадоў, а таксама перапіс насельніцтва Украіны 2001 года сведчаць пра павелічэнне сярод беларусаў Украіны долі рускамоўных і ўкраінскамоўных, некаторы рост долі асоб, што размаўляе на іншых мовах і адначасова з гэтым пра скарачэнне працэнтнай долі асоб, што лічаць у якасці роднай мовы беларускую мову.
Родная мова беларусаў ва Украіне згодна з перапісамі 1979, 1989 і 2001 гадоў[1][2]:
| 1979 | 1989 | 2001 | |
|---|---|---|---|
| руская | 56,0% | 55,2% | 62,5% |
| беларуская | 35,1% | 35,5% | 19,8% |
| украінская | 8,9% | 9,3% | 17,5% |
| іншая | 0,02% | 0,1% | 0,2% |
У параўнанні з данымі перапісу насельніцтва 1989 года скарацілася доля асоб, што ўказваюць пра сваё валоданне беларускай мовай: у 1989 годзе пра гэта ўказвала 48,5% украінскіх беларусаў, у 2001 годзе — 31,7[1][2].
Населеныя пункты
Ніжэй прыведзены спіс населеных пунктаў Украіны, дзе больш за 10% ад насельніцтва якіх пазначыла беларускую мову як родную падчас перапісу насельніцтва 2001 года[3]. Курсівам пазначаныя населеныя пункты з насельніцтвам менш за 25 асоб.
| Знаходжанне | Доля беларускамоўных | |
| Вясёлая Даліна | Енакіеўская гарадская рада, Данецкая вобласць | 60,0 |
| Ільічоўка | Светлаводскі раён, Кіраваградская вобласць | 40,0 |
| Красны Бор | Шацкі раён, Валынская вобласць | 27,3 |
| Амялуша | Ямільчынскі раён, Жытомірская вобласць | 25,0 |
| Ганнаўка | Прыазоўскі раён, Запарожская вобласць | 19,6 |
| Трудавое | Баштанскі раён, Мікалаеўская вобласць | 19,1 |
| Сасноўка | Золачаўскі раён, Харкаўская вобласць | 15,4 |
| Калашнікі | Сафіеўскі раён, Днепрапятроўская вобласць | 14,3 |
| Садкі | Сумскі раён, Сумская вобласць | 14,3 |
| Новы Мір | Крыварожскі раён, Днепрапятроўская вобласць | 12,6 |
| Гаркавец | Краснакуцкі раён, Харкаўская вобласць | 12,5 |
| Васілеўка | Беразнегувацкі раён, Мікалаеўская вобласць | 12,5 |
| Аленаўка | Шырокаўскі раён, Днепрапятроўская вобласць | 12,0 |
| Кісоўка | Каломацкі раён, Харкаўская вобласць | 12,0 |
| Піянер | Ахтырскі раён, Сумская вобласць | 11,8 |
| Дмітраўка | Каломацкі раён, Харкаўская вобласць | 11,1 |
| Годынь | Ратнеўскі раён, Валынская вобласць | 10,0 |
| Скелькі | Валкаўскі раён, Харкаўская вобласць | 10,0 |
| Канавалік | Ахтырскі раён, Сумская вобласць | 10,0 |
Гл. таксама
Зноскі
Спасылкі
- Інтэрактыўная карта пашыранасці беларускай мовы паводле раёнаў і гарадскіх радаў Украіны (укр.). statistika.in.ua. Праверана 13 красавіка 2014.