Герб Беларускай Народнай Рэспублікі

Герб Беларускай Народнай Рэспублікі — галоўны дзяржаўны сімвал Беларускай Народнай Рэспублікі, разам са сцягам і гімнам. За аснову ўзята «Пагоня» — герб Вялікага Княства Літоўскага^[1].

Герб БНР
Дэталі
Зацверджаны	15 мая 1918
Выкарыстанне	1918—1919; Урад БНР у выгнанні — 1919—1925

Пасля Лютаўскай рэвалюцыі нацыянальная інтэлігенцыя стала дамагацца беларускай аўтаноміі на тэрыторыі з колькаснай перавагай этнічнага беларускага насельніцтва. Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі, 25 сакавіка 1918 года прадстаўнікі некалькіх нацыянальных рухаў абвясцілі стварэнне незалежнай Беларускай Народнай Рэспублікі (БНР).

Першай сімволікай БНР былі сацыялістычныя сімвалы^[2] — атрыбуты сялянскай працы — сноп, граблі і каса. Менавіта яны былі на пячатцы Народнага сакратарыяту Беларусі, якой завераны першыя афіцыйныя дакументы БНР. Аднак, многія дзеячы БНР бачылі ў ёй працяг традыцый Вялікага Княства Літоўскага і лічылі, што гербам Рэспублікі павінен быць герб Княства. Яшчэ ў 1917 годзе Беларускі нацыянальны камітэт ухваліў ініцыятыву мясцовых Саветаў і пастанавіў лічыць гістарычны герб Вялікага Княства Літоўскага беларускай нацыянальнай эмблемай^[3].

У лютым 1918 года беларускія дзеячы, якія знаходзяцца ў Вільні, абвяшчаюць стварэнне Віленскай беларускай рады на чале з Антонам Луцкевічам. Новая арганізацыя абрала сваім гербам «Пагоню».

У красавіку 1918 года беларускі грамадскі дзеяч, гісторык і этнограф Мітрафан Доўнар-Запольскі, які знаходзіўся ў Кіеве, настойваў, каб гербам БНР стала «Пагоня». За замену сімволікі БНР таксама выступаў кіраўнік Мінскага народнага прадстаўніцтва Раман Скірмунт.

15 мая 1918 года Рада Беларускай Народнай Рэспублікі зацвердзіла герб «Пагоня» як дзяржаўны^[4]. 11 жніўня 1918 года ў газеце «Вольная Беларусь» апублікавана афіцыйнае апісанне герба «У чырвоным полі выява вершніка — „Пагоня“»^[5].

Пасля вымушанага пераезду Ураду БНР з Менску ў Вільню, потым у Гродна^[6], а затым у краіны Еўропы, «Пагоню» працягвалі ўжываць як герб Рэспублікі да 1925 года, калі было прынята рашэнне пра самароспуск Ураду БНР^[7][8][9], з чым не пагадзілася Рада БНР, якая ўжывае «Пагоню» як герб Рэспублікі да цяперашняга часу.

• 
  Першая эмблема БНР на пячатцы Народнага сакратарыяту Беларусі.
• 
  Вокладка пашпарта грамадзяніна БНР 1918-1919 гадоў.
• 
  Герб з ўнутраных старонак пашпарта грамадзяніна БНР 1918 года.
• 
  Паштоўка з гербамі БНР і яе ваяводстваў.
• 
  Герб на паштовай марцы, выпушчанай Радай БНР у 1950-х гадах.

У 1991 годзе рашэннем Вярхоўнага Савета Беларусі герб Беларускай Народнай Рэспублікі 1918 года быў адноўлены як дзяржаўны сімвал Беларусі^[10][11].