Пратэсты ў Манголіі (2022)
Пратэсты ў Манголіі пачаліся 3 снежня 2022 года з-за карупцыйнага скандалу[1]. Удзельнікі акцыі, што сабраліся ў цэнтры Улан-Батара, запатрабавалі пакараць людзей, якія скралі адпраўлены на экспарт у Кітай вугаль на 12 мільярдаў долараў. Нечакана яны пайшлі на штурм Палаца ўрада[2]. Сілавікам удалося адбіць першы націск, але дэманстранты адмовіліся разыходзіцца. Пазней пратэстоўцы былі разагнаны[3].
| Пратэсты ў Манголіі (2022) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Страты | |||||||||||||
| |||||||||||||
Перадгісторыя
Мясцовыя СМІ паведамілі, што прычынай грамадзянскай незадаволенасці стала дачыненне многіх палітыкаў да крадзяжу экспартнага вугалю. Паводле неафіцыйных даных, з Манголіі выкрадзена каля 6,5 мільёнаў тон вугалю. Таксама адзначаецца, што ў Кітаі пакаралі смерцю датычных да аферы і даслалі спіс з імёнамі мангольскіх чыноўнікаў, заўважаных у гэтай справе. Пратэстоўцы запатрабавалі назваць іх. Міністр юстыцыі і ўнутраных спраў краіны Хішгегійн Нямбаатар паведаміў, што ўрад па дыпламатычных каналах звярнуўся да пекінскіх уладаў з просьбай аб супрацоўніцтве з кітайскай пракуратурай, якая расследавала крадзяж вугалю[4].
Манголія экспартуе ў Кітай да 86% сваіх тавараў, прычым больш за палову гэтага аб’ёму прыпадае на вугаль. Кошт экспарту вугалю падскочыў да 4,5 мільярдаў долараў за першыя 9 месяцаў 2022 года[4].
Пратэсты
4 снежня
Пратэстоўцы сабраліся ля ўрадавага палаца Улан-Батара і запатрабавалі назваць імёны чыноўнікаў, якія, як сцвярджаецца, прысвоілі 44 трыльёны мангольскіх тугрыкаў ад экспарту вугалю за апошнія два гады. Некалькі пратэстоўцаў трымалі нацыянальныя сцягі і плакаты «хопіць рабаваць народ», «хопіць есці, думаючы пра маю будучыню»[5].
У трэцім па велічыні мангольскім горадзе Дархане таксама запатрабавалі назваць імёны выкрадальнікаў вугалю і канфіскаваць іх маёмасць. Пратэстоўцы прайшлі маршам па вуліцах, скандуючы лозунгі[5].
5 снежня
Пратэстоўцы паспрабавалі ўварвацца ў Палац ўрада ў Улан-Батары. На плошчы Сухэ-Батара былі спалены калядныя елкі, а мітынгоўцы ненадоўга перакрылі галоўны бульвар сталіцы, праспект Мір[6]. Яны таксама рушылі ў бок рэзідэнцыі прэм’ер-міністра, але дарогу да яе перакрыла паліцыя[7].
Улады Манголіі заявілі, што стварылі рабочую групу для дыялогу з пратэстоўцамі. Паведамлялася, што ўрад тройчы абмеркаваў сітуацыю і ўвёў «асаблівы рэжым» у дачыненні да дзяржаўнай вугальнай кампаніі «Эрдэнэс Таванталгой». Міністр эканамічнага развіцця назваў 5 былых яе дырэктараў падазраванымі ў крадзяжы вугалю[8].
6 снежня
У сталіцы аднавілася пратэстная акцыя. Паводле ацэнак мясцовых СМІ, у цэнтры горада сабраліся прыблізна 200 маніфестантаў[9].
7 снежня
Прэм’ер-міністр Лувсанамсрайн Аюун-Эрдэнэ сустрэўся з пратэстоўцамі, каб паспрабаваць супакоіць грамадскі гнеў з нагоды карупцыі. Ён паабяцаў вырашыць праблему крадзяжу вугалю «раз і назаўжды»[10][11].
Спікер парламента Гамбажавін Занданшатар абвясціў аб стварэнні рабочай групы для расследавання карупцыі ў вугальнай прамысловасці. Пастаянная камісія парламента па эканоміцы ўхваліла прапанову аб правядзенні грамадскіх слуханняў[12].
8 снежня
Міністр унутраных спраў Хішгегійн Нямбаатар абвясціў аб арышце некалькіх падазраваных у крадзяжы вугалю[13].
13 снежня
Паведамлялася, што некалькі сотняў пратэстоўцаў па-ранейшаму збіраюцца на цэнтральнай плошчы горада, каб настойваць на рэформах і дзеяннях урада. Міністр юстыцыі і ўнутраных спраў абвясціў аб плане апублікавання існай інфармацыі па «Эрдэнэс Таванталгой»: былі раскрыты звесткі аб уладальніках 25 000 грузавікоў, якія ўдзельнічалі ў перавозцы вугалю. Улады краіны таксама планавалі прызначыць вядучага міжнароднага аўдытара для праверкі фінансаў кампаніі[14].
Ахвяры
У выніку цісканіны падчас штурму Палаца ўрада пацярпелі чацвёра сілавікоў і двое пратэстоўцаў[15].
Рэакцыя
- Пасольства ЗША заклікала суайчыннікаў пазбягаць дэманстрацый і месцаў масавага збору людзей[16].
- Прадстаўніца Міністэрства замежных спраў КНР Мао Нін заявіла з нагоды карупцыйнага інцыдэнту наступнае: «Як дружалюбны сусед, Кітай верыць, што ўрад Манголіі належным чынам расследуе інцыдэнт і ўрэгулюе яго. Калі Манголія звернецца з такой просьбай, кампетэнтныя органы Кітая акажуць неабходную дапамогу ў адпаведнасці з адпаведнымі законамі і статутамі»[17].