Халкідонскі сабор
Халкідонскі сабор — чацвёрты Усяленскі сабор, скліканы па просьбе рымскага імператара Маркіяна і са згоды папы Льва I у Халкідоне (сучасны Кадыкёй, раён Стамбула) у 451 г. з нагоды ерасі Яўціхія - манафізітства. Яўціхій вучыў, што Хрыстос мае толькі адну прыроду — Боскую, а не дваістаю (Боскую і чалавечую), і таму на крыжы пакутаваў не Божы чалавек, а сам Бог.
Пасяджэнні Халкідонскага сабора адбываліся ў храме вялікамучаніцы Яўфіміі (якая пацярпела каля 304 г). У ім прынялі ўдзел 630 айцоў царквы. Сабор быў адкрыты 8 кастрычніка 451 г. і зачынены 1 лістапада; Адбылося 17 пленарных пасяджэнняў. Адносна вучэння Яўціхія сабор прыняў кампраміснае рашэнне: «Хрыстос — Бог, але Ён таксама чалавек, прабывае ў дзвюх істотах, нязменных і непадзельных». Манафізіты не прызналі гэтае рашэнне. За імі ішлі копцкая (егіпецкая), эфіопская і армянская грыгарыянская цэрквы.
Важным рашэннем Сабору стаў 28-ы канон, які прызнаваў канстанцінопальскі прастол другім пасля рымскага; Следам «у пашане» ішлі Александрыя, Антыёхія і Ерусалім. Толькі пасля «вялікага царкоўнага расколу» ў 1054 г. Канстанцінопаль стаў першай сядзібай праваслаўнага свету.
Дагмат веравызнання
На саборы быў прыняты дагмат Святой Тройцы і вызначаны як дагмат аб тым, што ў Езусе Хрысце злучаюцца дзве прыроды — боскае і чалавечае:
Таму, сьледам за сьвятымі Айцамі, мы ўсе аднадушна вучым: Гасподзь наш Ісус Хрыстос ёсьць адзін і той жа Сын, адзін і той жа дасканалы ў Бостве і дасканалы ў чалавечнасьці, праўдзівы Бог і праўдзівы Чалавек, адзін і той самы, які складаецца з слоўных ( разумныя) душа і цела, суісныя з Айцом паводле Боства і аднолькавыя з намі паводле чалавецтва, падобныя да нас ва ўсім, акрамя граху; народжаны ад Айца перад вякамі паводле Боства, але Ён нарадзіўся ў апошнія дні дзеля нас і нашага збаўленьня ад Марыі Дзевы і Багародзіцы паводле чалавецтва; адзін і той жа Хрыстос, Сын, Гасподзь, Адзінародны, у дзьвюх прыродах нязьмешаных, нязьменных, непадзельных, непадзельных; розьніца Ягоных прыродаў ніколі не зьнікае ад іх зьяднаньня, але ўласьцівасьці кожнай з дзьвюх прырод злучаюцца ў адной Асобе і адной Іпастасі такім чынам, што яны не разьдзяляюцца і не дзеляцца на дзьве асобы, але Ён адзін і той жа Адзінародны Сын, Бог, Слова, Гасподзь, Ісус Хрыстос; тое самае, як казалі пра Яго на пачатку прарокі і як вучыў нас сам Ісус Хрыстос і як даў нам Сымбаль Айцоў
Такое вызначэнне веры асуджала вучэнні як монафізітаў, так і нестарыянаў.
Літаратура
- О. Саган. Вселенське православ'я. Суть. Історія. Сучасні реалії. Київ. Світ знань. 2004. ISBN 966-7742-14-8
Спасылка
- Собор Халкідонський // Універсальний словник-енциклопедія. — 4-те вид. — К. : Тека, 2006.
- Документи собору (лац.)