Ανθρωποκτονία του Τζορτζ Φλόιντ

περιστατικό ανθρωποκτονίας ενός αφροαμερικανού από αστυνομικό στη Μινεάπολη των Ηνωμένων Πολιτειών

Στις 25 Μαΐου 2020, ο 46χρονος Αφροαμερικανός Τζορτζ Φλόιντ έχασε τη ζωή του στη Μινεάπολη, στην πολιτεία Μινεσότα των Ηνωμένων Πολιτειών, όταν ο λευκός αστυνομικός Ντέρεκ Σόβιν διατήρησε το γόνατό του στη δεξιά πλευρά του λαιμού του Φλόιντ επί 8 λεπτά και 45 δευτερόλεπτα κατά τη διάρκεια σύλληψής του και ενώ εκείνος ήταν δεμένος με χειροπέδες και με το κεφάλι στο έδαφος.[3][4]

Δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ
Τοποθεσία της Μινεάπολις, όπου έλαβε χώρα η σύλληψη του Φλόιντ, στην πολιτεία της Μινεσότα.
Ώραπ. 8:08–8:28 μ.μ. (Κεντρική Ζώνη Ώρας)[1][2]
Ημερομηνία25 Μαΐου 2020, πριν 3 έτη (2020--5-25)
ΤοποθεσίαΜινεάπολις, Μινεσότα, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Συντεταγμένες44°56′03″N 93°15′45″W / 44.9343°N 93.2624°W / 44.9343; -93.2624 93°15′45″W / 44.9343°N 93.2624°W / 44.9343; -93.2624
ΑιτίαΑστυνομική βία
Συμμετέχοντες
  • Ντέρεκ Σόβιν
  • Τόου Τάο
  • Τζ. Αλεξάντερ Κουένγκ
  • Τόμας Κ. Λέιν
ΘάνατοιΤζορτζ Φλόιντ
ΚατηγορούμενοιΝτέρεκ Σόβιν
Κατηγορίες
  • Δολοφονία τρίτου βαθμού (Σόβιν)
  • Ανθρωποκτονία σε δεύτερο βαθμό (Σόβιν)

Δύο ακόμα αστυνομικοί συμμετείχαν στην ακινητοποίηση του Φλόιντ, ο οποίος συνελήφθη με την υποψία ότι χρησιμοποίησε ένα πλαστό χαρτονόμισμα, και ένας τέταρτος εμπόδιζε τους περαστικούς απ'το να παρέμβουν[5] καθώς ο Φλόιντ ικέτευε για τη ζωή του και επαναλάμβανε ότι αδυνατούσε να αναπνεύσει.[6][7] Τα τρία τελευταία λεπτά ο Φλόιντ παρέμενε ακίνητος και δεν είχε παλμό,[8][9] αλλά οι αστυνομικοί αγνόησαν τις εκκλήσεις των περαστικών να αφαιρέσει ο Σόβιν το γόνατό του από τον λαιμό του Φλόιντ, κάτι που δεν έκανε ακόμη και όταν οι αφιχθέντες διασώστες ξεκίνησαν να παρέχουν τις πρώτες βοήθειες στον Φλόιντ.[10][11]

Η σύλληψη

Η σύλληψη έλαβε χώρα μετά από κατηγορία ότι ο Φλόιντ χρησιμοποίησε ένα πλαστό χαρτονόμισμα των 20 δολαρίων σε κοντινό mini market. Η αστυνομία δήλωσε ότι ο Φλόιντ αντιστάθηκε κατά την σύλληψή του. Μία κάμερα ασφαλείας από μια διπλανή επιχείρηση δεν έδειξε τον Φλόιντ να αντιστέκεται.[12] Ωστόσο, η μήνυση που σχηματίστηκε αργότερα ανέφερε ότι ο Φλόιντ «δεν μπήκε ηθελημένα στο αυτοκίνητο της αστυνομίας και πάλεψε με τους αστυνομικούς, πέφτοντας κάτω από πρόθεση, λέγοντας ότι δεν θα έμπαινε μέσα στο αυτοκίνητο και αρνούμενος να μείνει όρθιος» σύμφωνα με τις κάμερες που φορούσαν οι Κουένγκ και Λέιν.

Αρκετοί μάρτυρες κατέγραψαν το γεγονός στα κινητά τους, με ένα βίντεο να δείχνει τον Φλόιντ να επαναλαμβάνει "Παρακαλώ, δεν μπορώ να αναπνεύσω", "Μαμά" και "Μην με σκοτώσετε" ; αυτό το βίντεο κυκλοφόρησε ευρέως στα κοινωνικά δίκτυα και μεταδόθηκε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Και οι τέσσερις αστυνομικοί απολύθηκαν την επόμενη ημέρα.

Νεκροψία

Τα πρώτα αποτελέσματα από την αυτοψία δεν βρήκαν κάποια ένδειξη ότι ο Φλόιντ πέθανε από στραγγαλισμό ή ασφυξία αλλά ότι τα γεγονότα της σύλληψής του παράλληλα με την κατάσταση της υγείας του, συμπεριλαμβανομένων της στεφανιαίας νόσου και της υπέρτασης από τις οποίες υπέφερε, μαζί με πιθανές τοξικές ουσίες μέσα στον οργανισμό του ίσως συνέβαλαν στον θάνατό του. Οι δικηγόροι της οικογένειας Φλόιντ ανακοίνωσαν ότι αιτήθηκαν την διενέργεια ανεξάρτητης αυτοψίας. Η ανεξάρτητη νεκροψία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για «ανθρωποκτονία από ασφυξία λόγω πίεσης στο λαιμό και την πλάτη που οδήγησε σε έλλειψη ροής αίματος στον εγκέφαλο».[13][14]

Συλλήψεις αστυνομικών

Το Ομοσπονδιακό Γραφείο Ερευνών διεξάγει μια ομοσπονδιακή έρευνα για τα αστικά δικαιώματα πάνω στο γεγονός μετά από αίτημα της Αστυνομικής Διεύθυνσης της Μινεάπολις. Η Αστυνομική Διεύθυνση της Μινεσότα διεξάγει, επίσης, έρευνα για πιθανές παραβάσεις της νομοθεσίας της Μινεσότα. Στις 29 Μαΐου, ο Σόβιν έλαβε την κατηγορία της δολοφονίας σε τρίτο βαθμό και της ανθρωποκτονίας σε δεύτερο βαθμό για τον θάνατο του Φλόιντ, με τον δικηγόρο Μάικλ Φρίμαν να δηλώνει ότι περιμένει να αποδοθούν κατηγορίες και για τους άλλους τρεις αστυνομικούς που ήταν παρόντες στην σύλληψη. Ο Σόβιν αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση ύψους 500.000 δολαρίων.[13]

Εκτός του Σόβιν, τελικά οι αστυνομικές αρχές προχώρησαν στη σύλληψη και των υπολοίπων τριών αστυνομικών, Αλεξάντερ Κουένγκ, Τόμας Λέιν και Του Τάο, που ήταν παρόντες.[15] Λίγες μέρες αργότερα, ο Τόμας Λέιν αποφυλακίστηκε, πληρώνοντας την εγγύηση των 750.000 δολαρίων.[16] Ο δικηγόρος του Λέιν δήλωσε πως ο πελάτης του είχε προειδοποιήσει τον Σόβιν για τον κίνδυνο που μπορεί να προκαλέσει στον Φλόϊντ.

Στις 17 Ιουνίου η αρμόδια επιτροπή της Μινεσότα που παρέχει τις άδειες που επιτρέπουν στους αστυνομικούς την επιβολή του νόμου, δήλωσε ότι οι θα επανεξετάσει τις άδειες τους.[17]

Αντιδράσεις και διαδηλώσεις

Μετά τον θάνατο του Φλόιντ, ξέσπασαν διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες στην Μινεάπολις, οι οποίες, αρχικά ήταν ειρηνικές, αλλά αργότερα την ίδια μέρα έγιναν πιο βίαιες, καθώς έσπασαν παράθυρα σε ένα αστυνομικό τμήμα, δυο καταστήματα πυρπολήθηκαν και πολλά άλλα λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν. Διαδηλωτές έφτασαν σε αψιμαχίες με αστυνομικούς, που πυροδότησαν δακρυγόνα εναντίον τους. Επιπλέον, διαδηλώσεις έλαβαν χώρα σε περισσότερες από 100 πόλεις και στις 50 πολιτείες των ΗΠΑ αλλά και σε όλο τον κόσμο. Ο θάνατος του Φλόιντ έχει συγκριθεί με τον θάνατο του Έρικ Γκάρνερ το 2014. Ο Γκάρνερ, επίσης ένας άοπλος αφροαμερικανός, είχε επαναλάβει έντεκα φορές την φράση "Δεν μπορώ να αναπνεύσω" μετά την σύλληψή του στο Στέιτεν Άιλαντ από την αστυνομία της Νέας Υόρκης.

Η αντίδραση του Τραμπ

Μνημόσυνο του Τζορτζ Φλόιντ (27 Μαϊου 2020)

Άμεσες ήταν οι αντιδράσεις γνωστών καλλιτεχνών και απλού κόσμου, προσπαθώντας να καταδείξουν τις ανισότητες τις οποίες βιώνουν οι αφροαμερικανοί. Ο Πρόεδρος των Η.Π.Α., Ντόναλντ Τραμπ, δίχασε με τις απόψεις του την κοινή γνώμη, δημιουργώντας ένα μεγάλο κύμα αντιδράσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Συγκεκριμένα, κατηγόρησε τους Κυβερνήτες των πολιτειών ότι δεν είναι ικανοί να διαχειριστούν την κρίση που έχει ξεσπάσει, ζητώντας τους, παράλληλα, να θέσουν σε ισχύ στις Πολιτείες τους τον Νόμο 1801 περί Εξέγερσης και να κινητοποιήσουν την Εθνική Φρουρά.[18] Πολλές πολιτείες έθεσαν σε ισχύ την Εθνοφρουρά ενώ μετά τις αλλεπάλληλες καταστροφές σε καταστήματα, ο Δήμαρχος της Ν. Υόρκης επέβαλε απαγόρευση κυκλοφορίας στην πόλη κατά τις νυχτερινές ώρες.[19]

Έκανε στο Twitter την εξής ανάρτηση: «Αυτά τα κακοποιά στοιχεία αμαυρώνουν τη μνήμη του Τζορτζ Φλόιντ και δεν θα επιτρέψω αυτό να συμβεί. Μόλις μίλησα με τον κυβερνήτη Τιμ Βαλτς και του είπα ότι ο Στρατός είναι μαζί του. Οποιαδήποτε δυσκολία προκύψει θα έχουμε τον έλεγχο, αλλά, όταν ξεκινούν οι λεηλασίες, ξεκινούν και οι πυροβολισμοί. Ευχαριστώ!». Ωστόσο, λίγο αργότερα, το Twitter στη θέση της ανάρτησης του Αμερικανού προέδρου ανέγραψε την εξής ανακοίνωση: «Αυτό το Tweet παραβίασε τους Κανόνες του Twitter σχετικά με τον εγκωμιασμό πράξεων βίας. Ωστόσο, το Twitter έκρινε ότι το Tweet μπορεί να παραμείνει προσβάσιμο για λόγους δημόσιου συμφέροντος», θεωρώντας το Tweet του Τραμπ προκλητικό.[20]

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επανήλθε το ακτιβιστικό κίνημα Black Lives Matter, το οποίο ξεκίνησε το 2013 μετά από έναν ακόμα θάνατο αφροαμερικανού από αστυνομικά πυρά. Χρησιμοποιώντας τα χάσταγκ: #BlackLivesMatter (Οι ζωές των μαύρων έχουν σημασία), οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έστειλαν το δικό τους μήνυμα, ενώ αναρτήθηκε μεγάλο υλικό από περιπτώσεις αστυνομικής βίας και κατάχρησης εξουσίας. Επιπλέον, οργανώθηκε η διαδικτυακή διαμαρτυρία "Blackout Tuesday", κατά την οποία διασημότητες από όλο τον κόσμο γέμισαν τα προφίλ τους με μαύρα τετραγωνάκια σε ένδειξη πένθους για τη δολοφονία του Φλόιντ.[21] Πολλές διασημότητες, επίσης, ζήτησαν από τους πολίτες να αποκτήσουν δράση και να συμμετέχουν σε πορείες και εκδηλώσεις. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Μπιγιονσέ, της Μπίλι Άιλις, της Αριάνα Γκράντε και πολλών άλλων.[22]

Στα λόγια του Τραμπ για καταστολή των διαδηλώσεων και ανικανότητα των Κυβερνήτων αντέδρασε ο αρχηγός της αστυνομίας του Χιούστον, Αρτ Ασεβέντο, ο οποίος δήλωσε: «Δεν πρόκειται για κυριαρχία (στους διαδηλωτές). [...] Αν δεν έχεις τίποτα να πες, μην το πεις. Επειδή αυτή είναι η βασική αρχή της ηγεσίας και χρειαζόμαστε ηγεσία τώρα περισσότερο από ποτέ. Και ήρθε η ώρα να συμπεριφερθούμε με ηγετική δυναμική που αρμόζει σε Πρόεδρο όχι σαν να βρισκόμαστε στο The Apprentice (ριάλιτι που συμμετείχε ο Τραμπ). Εδώ δεν είναι Χόλιγουντ, αυτή είναι η πραγματική ζωή και βρίσκεται σε κίνδυνο».[23] Μεταξύ των περίπου 300 συλληφθέντων στις διαδηλώσεις στη Νέα Υόρκη ήταν και η κόρη του Δημάρχου της Νέας Υόρκης, Κιάρα ντε Μπλάζιο. Ο πατέρας της, Μπιλ ντε Μπλάζιο δήλωσε υπερήφανος για την κόρη του, λέγοντας: «Διαδήλωνε ειρηνικά. Πιστεύει πως ό,τι έκανε, το έκανε υπό το πνεύμα μιας ειρηνικής, με σεβασμό διαμαρτυρίας».[24]

Αντιδράσεις από την Αστυνομία

Η Ένωση που εκπροσωπεί την Αστυνομία της Μινεάπολις δήλωσε «πλήρη υποστήριξη στους αστυνομικούς που εμπλέκονται [...] Αυτή δεν είναι η στιγμή για να κρίνουμε και να καταδικάσουμε αμέσως τους αστυνομικούς μας». Ο Πρόεδρος της Ένωσης, Μπομπ Κρόλ, αποκάλεσε τον Φλόϊντ «βίαιο εγκληματία» και τους διαδηλωτές «τρομοκράτες».[25][26] Μετά από αυτές τις δηλώσεις του, η Αμερικανική Ομοσπονδία Δημοσίων Υπαλλήλων και η Ομοσπονδία Καθηγητών της Μινεάπολις, τον κάλεσαν να παραιτηθεί.[27]

Η Ένωση των Αρχηγών της Αστυνομίας της Μινεσότα υποστήριξαν την απόλυση των εμπλεκόμενων αστυνομικών.[28]

Σε εθνικό επίπεδο, η Αστυνομία ήταν επικριτική για τις πράξεις του Σόβιν. Αρχηγοί οργανώσεων στις οποίες συμμετέχουν εκατοντάδες χιλιάδες αστυνομικοί καταδίκασαν τις πράξεις των τεσσάρων αστυνομικών. Ο Διευθυντής της Εθνικής Ένωσης των Αστυνομικών Οργανώσεων, Ουίλιαμ Τζόνσον αποκάλεσε το περιστατικό ανήκουστο και δήλωσε: «Δε γνωρίζω ολόκληρη την ιστορία, αλλά δεν μπορώ να δω καμία νόμιμη αιτιολογία, καμία δικαιολόγηση [από τους αστυνομικούς για τις πράξεις τους], ή καμία ηθική αιτιολογία».[29] Ο Πρόεδρος της Αδελφότητας της Αστυνομίας, Πάτρικ Γιοζ, δήλωσε ότι οι αρχές πρέπει να βεβαιωθούν για την απονομή δικαιοσύνης για τον θάνατο του Φλόϊντ, «ανεξαρτήτως συνεπειών».[30]

Ενώσεις Αρχηγών της Αστυνομίας από όλη την χώρα εξέφρασαν την απογοήτευση τους για την αντιμετώπιση που είχε ο Φλόϊντ. Οι αρχηγοί της Παγκόσμιας Ένωσης Αρχηγών της Αστυνομίας (IACP) και της Ένωσης Αρχηγών των Μεγαλύτερων Πόλεων (MCCA) καταδίκασαν όσα είδαν στο βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα και αποδεικνύει τον τρόπο θανάτου του Φλόϊντ. [31]

Ακόμη, αρχηγοί της αστυνομίας από σχεδόν όλες τις Πολιτείες των Η.Π.Α. μίλησαν, καταδικάζοντας τα γεγονότα.

Πολλοί, ειδικοί στις τεχνικές για επιβολή του νόμου, καταδίκασαν έντονα την χρήση κεφαλοκλειδώματος στην υπόθεση Φλόϊντ αλλά και γενικότερα ως τεχνική.[32][33][34]

Ένας αναπληρωτής σερίφης της Κομητείας Τζόουνς του Μισισιπί απολύθηκε αφότου δημοσίευσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το εξής: «Αν μπορεί να ουρλιάξει μπορεί να αναπνεύσει, κάτι άλλο συνέβη».[35]

Ο Δήμαρχος της Ουάσινγκτον, Μουριέλ Μπάουζερ, έβαλε να γράψουν σε δρόμους μπροστά από τον Λευκό Οίκο «BLACK LIVES MATTER», δηλαδή «ΟΙ ΖΩΕΣ ΤΩΝ ΜΑΥΡΩΝ ΕΧΟΥΝ ΣΗΜΑΣΙΑ».[36] Παράλληλα, το Νομοθετικό Σώμα της Νέας Υόρκης ψήφισε να γίνει δημόσιο το πειθαρχικό αρχείο της Αστυνομίας. Το ψήφισμα αυτό έγινε δεκτό από τη Γερουσία.[37]

Αντιδράσεις από εκπαιδευτικούς φορείς

Αμέσως μετά την ανθρωποκτονία του Φλόϊντ, μεγάλος αριθμός ιδρυμάτων και οργανισμών ανακοίνωσαν ότι θα περιόριζαν ή ότι θα διέκοπταν εντελώς τους δεσμούς με το Αστυνομικό Τμήμα της Μινέαπολις και ότι δεν πρόκειται να προσλάβουν ξανά αστυνομικούς από αυτό το τμήμα για προστασία. Σε αυτά τα ιδρύματα περιλαμβάνονται: το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, η Επιτροπή Παιδείας της Μινεάπολις, το Κέντρο Τέχνης Walker και το Ίδρυμα Τέχνης της Μινεάπολις.

Αντιδράσεις από επιχειρήσεις

Εταιρείες όπως: Aunt Jemima, Uncle Ben's, Cream of Wheat, Mrs. Butterworth και Eskimo Pie ανακοίνωσαν ότι πρόκειται να αποσύρουν τα λογότυπα τους, καθώς θεωρούν ότι είναι βασισμένα σε φυλετικά στερεότυπα.[38][39][40][41][42] Τo Target και το Best Buy ανακοίνωσαν ότι θα κάνουν την Juneteenth (ημέρα που εορτάζεται η χειραφέτηση των υποδουλωμένων των Η.Π.Α., αλλιώς ονομάζεται Ημέρα Ελευθερίας - 19 Ιουνίου) ημέρα διακοπών για την εταιρεία.[43]

Παγκόσμιο ενδιαφέρον

Ο Καναδάς, η Κίνα, η Γερμανία, το Ιράν, η Ιρλανδία, το Περού, η Ρωσία, η Νότια Αφρική, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Τουρκία και η Βενεζουέλα σχολίασαν και καταδίκασαν τα γεγονότα.[44][45][46][47][48][49]

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η αντίδραση του Πρωθυπουργού του Καναδά, Τζάστιν Τριντό, ο οποίος όταν ρωτήθηκε για τα γεγονότα, ζήτησε να τηρηθεί ενός λεπτού σιγή ενώ απέφυγε σε όλη τη διάρκεια των δηλώσεων να αναφέρει το όνομα του Τραμπ.[50]

Επίσης, η Κυβέρνηση της Σκωτίας εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο σταματούν την πώληση πλαστικών σφαιρών, δακρυγόνων και αστυνομικού εξοπλισμού προς τις Η.Π.Α.[51]

Ο Δαλάϊ Λάμα, στην Ινδία κατά τη διάρκεια διδασκαλίας του σε μαθητές, καταδίκασε την ανθρωποκτονία Φλόϊντ, λέγοντας «υπάρχουν κάποιοι που είναι και περήφανοι επειδή κατάφεραν να σκοτώσουν κάποιον».[52]

Ο Πάπας Φραγκίσκος κατά το κήρυγμα του στο Βατικανό στις 3 Ιουνίου είπε: «Αγαπητοί αδερφοί και αδερφές των Ηνωμένων Πολιτειών, με μεγάλη απογοήτευση γίνομαι μάρτυρας μιας ανησυχητικής κοινωνικής αναταραχής στο Έθνος σας τος τελευταίες ημέρες, μετά τον τραγικό θάνατο του κ. Τζόρτζ Φλόϊντ». Πρόσθεσε: «Δεν μπορούμε να ανεχτούμε ή να κάνουμε τα στραβά μάτια στον ρατσισμό και τον αποκλεισμό κάθε μορφής και να υποστηρίζουμε ότι υπερασπιζόμαστε την ιερότητα κάθε ανθρώπινης ζωής».[53]

Η Ιερά Σύνοδος των Επισκόπων της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αμερική, έβγαλε ανακοίνωση στις 31 Μαΐου καταδικάζοντας την ανθρωποκτονία Φλόϊντ: «Εμείς κατηγορηματικά απορρίπτουμε κάθε μορφή ρατσισμού. Κάθε άνθρωπος έχει δημιουργηθεί κατ' εικόνα και καθ' ομοίωση από τον Θεό (Γένεση 1.26-1.27) [...] Δεν θα έπρεπε να υπάρχει κανένα μίσος, καμία εχθρότητα και καμία εχθροπραξία μεταξύ μας, αλλά συμφιλίωση». [54] Ενώ αξίζει να σημειωθεί πως σε ειρηνική πορεία στην Νέα Υόρκη παρευρέθηκε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος , ακολουθώντας το παράδειγμα του προκατόχου του , Αρχιεπισκόπου Ιακώβου , όπου είχε συμπορευτεί σε κοινή διαδήλωση με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ το 1965 .

Ποινική καταδίκη

Τον Ιούνιο 2021, ο αστυνομικός - δράστης του εγκλήματος αυτού, Ντ. Σόβιν, καταδικάστηκε σε 22,5 χρόνια κάθειρξη.[55] Ο δικαστής Π. Κέιχιλ ανέφερε ότι η εν λόγω ποινή δηλώνει την «ιδιαίτερη σκληρότητα» της δολοφονίας. Σημειωτέον, οι εισαγγελείς της έδρας είχαν προτείνει φυλάκιση 30 ετών.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι