Δυναστείες της Κίνας
Οι δυναστείες της Κίνας ήταν κληρονομικά μοναρχικά καθεστώτα που κυβέρνησαν την Κίνα κατά τη διάρκεια μεγάλου μέρους της ιστορίας της. Από την εγκαινίαση της δυναστικής κυριαρχίας από τον Γιου τον Μεγάλο, περίπου το 2070 π.Χ. έως την παραίτηση του αυτοκράτορα Που Γι στις 12 Φεβρουαρίου 1912 στον απόηχο της Κινέζικης Επανάστασης, η Κίνα διοικήθηκε από μια σειρά διαδοχικών δυναστειών. Δυναστείες της Κίνας δεν περιορίζονταν μόνο σε εκείνες που ιδρύθηκαν από τους Χαν —την κυρίαρχη κινεζική εθνοτική ομάδα— και τους προκατόχους τους, τους Ουασιά (Huaxia), αλλά περιλάμβαναν και εκείνες που ιδρύθηκαν από μη Χαν λαούς.[1]
Η διαίρεση της κινεζικής ιστορίας σε περιόδους που κυβερνήθηκαν από δυναστείες είναι μια βολική μέθοδος περιοδοποίησης.[2] Κατά συνέπεια, μια δυναστεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να οριοθετήσει την εποχή κατά την οποία βασίλευε μια οικογένεια, καθώς και για να περιγράψει γεγονότα, τάσεις, προσωπικότητες, καλλιτεχνικές συνθέσεις και αντικείμενα αυτής της περιόδου. Για παράδειγμα, η πορσελάνη που κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της δυναστείας Μινγκ μπορεί να αναφέρεται ως "πορσελάνη Μινγκ".[3] Η λέξη "δυναστεία" συνήθως παραλείπεται όταν γίνονται τέτοιες επιθετικές αναφορές.
Η μακροβιότερη δυναστεία της Κίνας ήταν η δυναστεία Τζόου, η οποία κυβέρνησε για συνολική διάρκεια 789 ετών, αν και χωρίζεται στη δυτική Τζόου και στην ανατολική Τζόου στην κινεζική ιστοριογραφία, παρόλο που η ισχύς της μειώθηκε δραστικά κατά το τελευταίο μέρος της διακυβέρνησής της.[4] Η μεγαλύτερη κινεζική δυναστεία από άποψη εδαφικού μεγέθους ήταν είτε η δυναστεία Γιουάν, είτε η δυναστεία Τσινγκ, ανάλογα με την ιστορική πηγή.[5][6]
Ασάφειες
Η ιστορία της Κίνας σπάνια είναι τόσο ξεκάθαρη όσο υποδηλώνεται από τη συστηματική μελέτη της ανά δυναστεία: είναι πράγματι σπάνιο μια δυναστεία να πεθάνει ήσυχα και να δώσει τη θέση της γρήγορα και ομαλά στην επόμενη δυναστεία. Συχνά ιδρύεται μια νέα δυναστεία πριν από την οριστική πτώση της προηγούμενης εξουσίας και συχνά συνεχίζεται για λίγο μετά την πτώση της, με τη μορφή μοναχικών μνηστήρων στο περιθώριο, που εξακολουθούν να ελπίζουν να αναβιώσουν τη δυναστεία των πρόσφατα έκπτωτων μεγάλων προγόνων τους.
Επιπλέον, η Κίνα είχε μεγάλες περιόδους διαίρεσης, με διαφορετικές περιοχές να κυβερνώνται από διαφορετικές ομάδες και να κατοικούνται από διαφορετικούς πληθυσμούς και πολιτισμούς. Κατά τη διάρκεια αυτών των εποχών διαίρεσης, δεν υπήρχε μία δυναστεία που να κυριαρχούσε σε όλη την Κίνα, αλλά μάλλον ένα σύνολο βασιλείων το καθένα με τη δική του δυναστεία, με τις δικές του ημερομηνίες έναρξης και λήξης. Για τις μυθικές περιόδους, οι ημερομηνίες είναι σαφείς. Αυτό γίνεται πιο περίπλοκο για τις πιο τεκμηριωμένες περιόδους, δείχνοντας την πολυπλοκότητα κάθε μεταβατικής περιόδου και επομένως δίνοντας αφορμή για διαφορετικές ερμηνείες μεταξύ των ειδικών.
Για να μπορεί να κατανοηθεί πόσο μπερδεμένο μπορεί να είναι το πέρασμα από τη μια δυναστεία στην άλλη, ας πάρουμε το παράδειγμα της μετάβασης μεταξύ δυναστείας Μινγκ και δυναστείας Τσινγκ:
Κατά συνθήκη, το 1644 σηματοδοτεί την κατάληψη του Πεκίνου από τον στρατό των Μαντσού, της (μελλοντικής) δυναστείας Τσινγκ, η οποία διαδέχτηκε τη δυναστεία Μινγκ, την οποία κατέστρεψε. Ωστόσο, η Δυναστεία Τσινγκ ιδρύθηκε το 1636 (ή ακόμα και το 1616, με άλλο όνομα που της αποδόθηκε), ενώ ο τελευταίος Αυτοκράτορας των Μινγκ καθαιρέθηκε μόλις το 1662 (ή ακόμα και το 1631).
Το πέρασμα από τη μια δυναστεία στην άλλη είναι επομένως μια μακρά και πολύπλοκη υπόθεση, με προόδους και πισωγυρίσματα, χρειάστηκαν σχεδόν 20 χρόνια για να αναγνωριστεί η κυρίαρχη δύναμη των Τσινγκ, να επιβληθεί και να γίνει αδιαμφισβήτητη σε όλη την κινεζική επικράτεια. Γι' αυτό το λόγο, είναι ανακριβές να θεωρηθεί ότι η μεταφορά της νομιμότητας από τη δυναστεία των Μινγκ στη δυναστεία των Τσινγκ έγινε το 1644.
Χρονοδιάγραμμα
| Δυναστείες | Έτη | Διάρκεια | ||
|---|---|---|---|---|
| Μυθικές ή ημι-μυθικές δυναστείες (μη επιστημονικά αποδεδειγμένη ύπαρξη) | ||||
| Τρεις άρχοντες και πέντε αυτοκράτορες | 三皇五帝 | sān huáng wǔ dì | 2852 - 2070 π.Χ. | 628+ |
| Δυναστεία Σια | 夏 | xià | 2100 - 1600 π.Χ. | 500 |
| Προ-Αυτοκρατορικές δυναστείες | ||||
| Δυναστεία Σανγκ | 商 | shāng | 1600 - 1046 π.Χ. | 554 |
| Δυναστεία Τζόου (ανατολική) | 西周 | xī zhōu | 1046 - 771 π.Χ. | 275 |
| Δυναστεία Τζόου (δυτική)
| 東周
戰國 | dōng zhōu chūn qiū zhàn guó | 770 - 256 π.Χ.
475 - 221 π.Χ. | 514
254 |
| Αυτοκρατορικές δυναστείες | ||||
| Δυναστεία Τσιν | 秦 | qín | 221 - 206 π.Χ. | 15 |
| Δυναστεία Χαν (ανατολική) | 西漢 | xī hàn | 206 π.Χ. - 9 μ.Χ. | 215 |
| Δυναστεία Σιν | 新 | xīn | 9 - 23 | 15 |
| Δυναστεία Χαν (δυτική) | 東漢 | dōng hàn | 23 - 220 | 195 |
| Τρία Βασίλεια | 三國 | sān guó | 220 - 280 | 45 |
| Δυναστεία Τζιν (ανατολική) | 西晉 | xī jìn | 265 - 317 | 52 |
| Δυναστεία Τζιν (δυτική) | 東晉 | dōng jìn | 317 - 420 | 103 |
| Βόρειες και νότιες δυναστείες | 南北朝 | nán běi cháo | 420 - 581 | 161 |
| Δυναστεία Σουέι | 隋 | suí | 581 - 618 | 37 |
| Δυναστεία Τανγκ | 唐 | táng | 618 - 907 | 289 |
| Περίοδος πέντε δυναστειών και δέκα βασιλείων | 五代十國 | wǔ dài shí guó | 907 - 960 | 53 |
| Δυναστεία Λιάο | 遼 | liáo | 916 - 1125 | 209 |
| Δυναστεία Σονγκ (βόρεια) | 北宋 | běi sòng | 960 - 1127 | 167 |
| Δυναστεία Σονγκ (νότια) | 南宋 | nán sòng | 1127 - 1279 | 152 |
| Δυναστεία Τζιν | 金 | jīn | 1115 - 1234 | 119 |
| Δυναστεία Γιουάν | 元 | yuán | 1271 - 1368 | 97 |
| Δυναστεία Μινγκ | 明 | míng | 1368 - 1644 | 276 |
| Δυναστεία Τσίνγκ | 清 | qīng | 1644 - 1912 | 267 |
Γραφική αναπαράσταση
Παραπομπές
Βιβλιογραφία
- China Handbook Editorial Committee, China Handbook Series: History (trans., Dun J. Li), Pékin, 1982, 188-89; and Shao Chang Lee, "China's Cultural Development" (wall chart), East Lansing, 1984.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Dynasties of China στο Wikimedia Commons
