Εμβολιασμός

Ο όρος εμβολιασμός αναφερεται στην εισαγωγή εμβολίου σε οργανισμό με σκοπό την ανοσοποίησή του σε ορισμένη νόσο ή την ανάπτυξη και βελτίωση των δυνάμεων του ανοσοποιητικού του συστήματος. Το εμβόλιο ανάλογα με την βιοτεχνολογία με την οποία αναπτύχθηκε περιέχει μικροοργανισμούς ή ιούς σε αποδυναμωμένη, ζωντανή ή νεκρή κατάσταση ή πρωτεΐνες ή τοξίνες ή άλλες ουσίες από τον μικροοργανισμό ο οποίος προκαλεί τη νόσο.

Η χορήγηση όλων των εμβολίων, πρέπει να γίνεται αποκλειστικά και μόνο από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας και πιο συγκεκριμένα ιατρούς ή νοσηλευτές.

Τονώνει την προσαρμοστική ανοσία ενός οργανισμού βοηθώντας στην πρόληψη της μόλυνσης από μολυσματική ασθένεια. Όταν ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί προκύπτει η ανοσία της αγέλης. Η ανοσία της αγέλης προστατεύει εκείνους που μπορεί να βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή και να μην μπορούν να εμβολιαστούν επειδή ακόμη και μια αποδυναμωμένη έκδοση μπορεί να τους βλάψει.^[1] Η αποτελεσματικότητα του εμβολιασμού έχει ευρέως μελετηθεί και ελεγχθεί.^[2][3][4] Ο εμβολιασμός είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη μολυσματικών ασθενειών.^[5][6][7][8] Η εξαπλωμένη ανοσία λόγω του εμβολιασμού ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για την παγκόσμια εξάλειψη της ευλογιάς και την εξάλειψη ασθενειών όπως η πολιομυελίτιδα και ο τέτανος στις περισσότερες περιοχές του κόσμου.

Πιθανότατα η πρώτη προσπάθεια για την ανοσοποίηση ατόμων από κάποια ασθένεια ήταν η ευλογιά. Η πρώτη χρήση υλικού από ασθενή για την ανοσοποίηση ενός υγιούς ατόμου μέσω μιας προληπτικής μόλυνσης έγινε τον 16ο αιώνα στην Κίνα.^[9] Η ευλογιά ήταν η πρώτη ασθένεια για την οποία δημιουργήθηκε εμβόλιο.^[10][11] Αν και τουλάχιστον έξι άνθρωποι είχαν χρησιμοποιήσει τις ίδιες αρχές μερικά χρόνια νωρίτερα, το εμβόλιο της ευλογιάς εφευρέθηκε το 1796 από τον Άγγλο ιατρό Έντουαρντ Τζένερ. Ήταν ο πρώτος που δημοσίευσε στοιχεία για την αποτελεσματικότητά του και ο οποίος παρείχε συμβουλές για την παραγωγή.^[12] Ο Λουί Παστέρ προώθησε την έννοια μέσα από το έργο του στη μικροβιολογία. Η ευλογιά ήταν μεταδοτική και θανατηφόρα ασθένεια, διότι ένα ποσοστό ανάμεσα στο 20-60% όσων προσβάλλονταν -και πάνω από το 80% των παιδιών- πέθαιναν.^[13] Όταν η ευλογιά εξαλείφθηκε οριστικά το 1979, είχε ήδη στοιχίσει στην ζωή σε 300 με 500 εκατομμύρια άτομα τον 20ο αιώνα.^[14][15][16]

Στην καθημερινή γλώσσα ο εμβολιασμός και η ανοσοποίηση έχουν παρόμοια σημασία. Οι προσπάθειες εμβολιασμού έχουν αντιμετωπιστεί με κάποια απροθυμία για επιστημονικούς, ηθικούς, πολιτικούς, υγειονομικούς ή θρησκευτικούς λόγους, παρόλο που καμία θρησκεία δεν απορρίπτει τον εμβολιασμό και άλλες τον θεωρούν υποχρέωση λόγω της δυναμικής διάσωσης ζωών από τον εμβολιασμό.^[17] Στις Ηνωμένες Πολιτείες, στις περιπτώσεις επιβλαβών ενεργειών εμβολίου, οι εμβολιαζόμενοι αποζημιωνονται από θεσμοθετημένο εθνικό πρόγραμμα αποζημίωσης. Η επιτυχία των πρώτων εμβολιασμών οδήγησε στην μαζική αποδοχή των εμβολιασμών και οι εκστρατείες μαζικού εμβολιασμού μείωσαν συντριπτικά τα κρούσματα πολλών ασθενειών σε πολλές γεωγραφικές περιοχές.