Szczepienie ochronne

Szczepienie ochronne – podanie szczepionki przeciw chorobie zakaźnej w celu sztucznego uodpornienia przeciwko tej chorobie^[1]. Istnieje przytłaczający konsensus naukowy, że szczepionki są ogólnie bezpieczne i skuteczne^[2]^[3]^[4]. Skuteczność szczepionek i sens szczepień podważają antyszczepionkowcy^[5].

Fakty dotyczące szczepień

Dzięki szczepieniom przeprowadzono prawie całkowitą eradykację wirusa polio^[6], ospy prawdziwej^[7] czy Haemophilus influenzae^[8]. Dane z biuletynów statystycznych Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia oraz informacje o historii szczepień przeciwko krztuścowi w Polsce pokazują, że po wprowadzeniu obowiązkowych szczepień zachorowalność na tę chorobę spadła w latach 60/70. i pod koniec lat 80. osiągnęła tysiąckrotnie niższy poziom niż bezpośrednio przed wprowadzeniem szczepień (rok 1960 – w którym wprowadzono szczepienia obowiązkowe). Od początku lat 90. notuje się stopniowy wzrost zachorowalności, lecz przypisuje się go powstaniu na przestrzeni lat zróżnicowania pomiędzy szczepami Bordetella pertussis występującymi w naturze a użytymi do produkcji szczepionek^[9]^[10]. Również 5-milionowy spadek zgonów niemowląt to skutek m.in. rozpowszechnienia szczepień^[11].
Przed wprowadzeniem obowiązkowych szczepień przeciwko krztuścowi w Polsce umierało 1000–1500 osób rocznie – głównie dzieci w wieku do 4 lat. W latach 70. liczba ta spadła do 10^[9]. Ostatni zgon z powodu krztuśca odnotowano w Polsce w 1991 roku. W 2010 roku w Kalifornii zmarło przeszło 9 osób. Jednocześnie zmieniła się struktura wiekowa chorujących – na krztusiec przestały zapadać małe dzieci, u których powikłania po tej chorobie są znacznie poważniejsze. Z drugiej strony, wiele badań nie znalazło związku między zgonami a szczepieniami przeciwko krztuścowi. Wszelkie zanotowane zgony miały miejsce później niż 7 dni po szczepieniu i prawdopodobnie miały inne przyczyny^[12].
Obecnie producenci szczepionek starają się eliminować wszelkie potencjalnie problematyczne substancje pomocnicze, takie jak m.in. tiomersal. W 1999 roku Centers for Disease Control and Prevention i Amerykańska Akademia Pediatrów wystąpiły do producentów szczepionek o maksymalne wyeliminowanie związków rtęci, mimo że nie ma żadnych dowodów ich szkodliwości w ilościach stosowanych w szczepionkach^[13]. Co więcej, badania epidemiologiczne wykazały, że wycofanie tiomersalu ze szczepionek w różnych krajach nie spowodowało obniżenia częstotliwości autyzmu w późniejszych latach^[14]. Dokładne długoterminowe badania również wykazały brak związku pomiędzy szczepieniami a autyzmem^[15]^[16]^[17]^[18]^[19]^[20]. Oprócz szczepionek DTP^[21] i niektórych przeciwko grypie (i to tylko tych rozprowadzanych w fiolkach do wielokrotnego użycia), tiomersal nie jest stosowany w Polsce^{potrzebne źródło}. Argumentację przeciw szczepionkom rozpoczął w 1998 roku Andrew Wakefield w artykule w The Lancet, jednak w 2010 roku przyznał się, że wnioski artykułu nie były spójne z danymi, z powodu wykrytych nieprawidłowości metodologicznych^[22].
Badania epidemiologiczne potwierdziły, że w warunkach epidemii cholery uzasadnione jest podawanie szczepionki doustnej przeciw cholerze^[23].
15 października 1999 roku FDA wycofało w Stanach Zjednoczonych partię szczepionki przeciwko rotawirusom z powodu podejrzenia o wywoływanie wgłobienia jelita^[24]. W Polsce natomiast (przykładowo) decyzją Głównego Inspektora Farmaceutycznego Nr 49/WS/2007 wycofano dwie serie szczepionki EUVAX B z powodu zastrzeżeń co do ich jakości. Obydwie decyzje wydane zostały jedynie na podstawie podejrzeń i bez wykazanej naukowo szkodliwości, a jedynie zgodnie z zasadą, że ostrożność w takich przypadkach jest najważniejsza. Zdaniem zwolenników szczepień wykazuje to, że szczepionki i reakcje na szczepienia są pod należytą kontrolą państwową^[25].
Fałszywe szczepienia były wykorzystywane przez nazistów do masowego skrytobójstwa w ramach Akcja T4^[26].

Przypisy

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]