Śvana 'd Arc

 Carpśàn

C'l artìcol chè 'l è scrit inCarpśàn Emiliàn

Un disègn ed lē in sìm’a ‘n fój dal só procês dal 1429.
La Śvàna ‘d Arc in na miniadùra.
La cà indû a era nèda la Śvàna, a Domrémy-la-Pucelle.
La cartèina del diviśiòun dla Fransa in dal 1429.

La Śvàna ‘d Arc (al só nòm in Francéś ‘l è Jeanne d’Arc) (Domrémy 6 ‘d śnêr dal 1412Rouen 30 ‘d màģ dal 1431), anca cgnusùda c’ma la Ragàsa ‘d Orleàn (in Francéś: la Pucelle), l’è stèda n’eroèina francéśa, cumbatèinta e proclamèda po’ anca Santa.

Nèda a Domrémy, un paiśèin ind un dipartimèint di Vóśģ in dla regiòun dla Lorèina da na famìja cuntadèina, la Śvana l’era na ragàsa dimòndi pìa, anc s la badèva a ‘l bésti, a tèser e ai fât ed cà; la gh’ìva sōl 17 an quand l’ubidìs a na ciamèda di Sant Michēl, Margherìta e Catrèina ch’i gh’dìśen ed salvèr la Fransa dai furastēr e dounca lē la gh’la cavèva ‘d andèr a cmandèr in cō ai suldê dal rè per tór vìa na quèlc tèra che i ingléś i avìven bèle ciapê durànt la guèra di sàint an: i suldê i s argiulìven a ‘l só eroìśum e i gh’la cavèven méj ed vìns’r in sìm’ai ingléś.
La Śvàna la vgnìva fata perśunéra dai burgugnòun in fàcia a Compiègne, la gnìva vindùda ai ingléś, ch’i la procesèven e i la cundanèven a gnir bruśèda p’r ereśìa.

Vóś lighèdi

  • La catùra dla Śvàna ‘d Arc dai Bourgugnòun
  • Śvàna ‘d Arc: c’ma ‘l è nê al só mît
  • Śvàna ‘d Arc da ‘l XVIum a ‘l XIXum sècol
  • Charles dal Lys

I post indû l’era stèda

  • Basilique de Saint-Nicolas-de-Port
  • Chapelle de Massey (Meuse)
  • Castêl ed Culan
  • Orleàn
  • Blois
  • Compiègne
  • Rouen
  • Castêl ed Chinon
  • Vaucouleurs
  • Domrémy
  • Poitiers
  • Troyes
  • Provins
  • Tours
  • Beaugency
  • Romorantin
  • Sully-sur-Loire
  • La Ferté-Beauharnais
  • Neung-sur-Beuvron
  • L’Eglise Jeanne-d’Arc de La Chapelle in dal quartiēr edla Chapelle (Paris XVIIIum sècul)
  • Castêl ed Beaurevoir (Aisne)
  • Castêl ed Beaulieu (Vermandois - Aisne)

I só cumpàgn ed guèra

  • Gilles de Rais
  • Étienne de Vignolles dit La Hire
  • Arnault Guilhem, sgnōr ed Barbazan
  • Antoine de Chabannes, sgnōr ed Dammartin
  • Jacques Ier de Chabannes de La Palice, sgnōr ed la Palice
  • Arthur III de Bretagne dit Arthur de Richemont, duc ed Bretàgna
  • Jean d’Alençon
  • Jean d’Orléans, count ed Dunois (1402-1468), dit al Bastèrd ‘d Orleàn po’, dòp dal 1439, Dunois
  • Jean Poton de Xaintrailles
  • Jean de Brosse, dit al maresciàl ed Boussac
  • Jean d’Aulon
  • Ambroise de Loré
  • Guy XIV de Laval
  • Robert Le Maçon
  • Pierre d’Arc
  • Jean d’Arc
  • Louis de Coutes dit Minguet
  • Raymond de Coutes
  • Jean Pasquerel
  • Thibault d’Armagnac
  • Thomas de Monclars
  • Aubert d’Ourches, vèd Famìja d’Ourches
  • John Wishart, cun na banda ‘d scoséś
  • Jean de Metz, cumpàgn infìn da Vaucouleurs
  • Bertrand de Poulengy, cumpàgn infìn da Vaucouleurs

Giùdes

  • Pierre Cauchon
  • Jean Alespée
  • Jean d’Estivet (procuradōr)
  • Jean de La Fontaine (eśaminadōr)
  • Jean Lemaître (vis-inquisidōr)
  • Richard de Beauchamp

La só famìja

  • Jacques d’Arc, só pèder
  • Isabelle Devouton, só mèder, ciamèda anca « Isabelle Romée » dòp ‘d un viàś p’r un giubilē a Ròma
  • i só fradē e surèli:
    • Catherine d’Arc
    • Jean d’Arc
    • Jacques d’Arc
    • Pierre d’Arc

Èter prugèt

Bibliugrafìa

Referèinsi

Colegamèint estèren