| Red Bay-ko euskal baleazaleen kokalekua | |
|---|---|
 UNESCOren gizateriaren ondarea.svg){kind=small} Kanadako Leku Historiko Nazionala | |
 | |
| Datuak | |
| Estatu burujabe |  Kanada |
| Probintzia |  Ternua eta Labrador |
| Town | Red Bay |
| Koordenatuak | 51°43′37″N 56°25′46″W / 51.72692°N 56.42953°W / 51.72692; -56.42953 |
 | |
| Azalera | 3.12973 km² |
| pc.gc.ca… | |
Red Bay-ko euskal baleazaleen kokalekua[1] (ingelesez Red Bay Basque Whaling Station; frantsesez Station baleinière basque de Red Bay) Kanadako Red Bayan dagoen aztarnategi arkeologikoa da. 1979an Kanadako Gobernuak leku historiko nazional eta 2013an UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zituen.
Belle Isle itsasartearen iparraldean kokaturik, Saddle uharteak Ozeano Atlantikotik babesten du herria, babesleku natural bat sortuz. XVI. mendean uste da Euskal Herriko baleazaleek leku horri Butus deitzen ziotela, erdaraz idazten zuten Euskal Herriko eskribau erdaldunduek Buytres forma ere erabili zutelarik. 1667an berriz, Piarres Etxeberri lapurtarrak euskaraz leku hau izendatzeko Boitus edo Boatuss formak erabili zituen bere Liburu hau da Ixasoco nabigacionecoa-n .[2]
Labradorreko kostaldea 9.000 urte baino gehiagoz izan ditu biztanleak. Amerindiar eta aurreeskimal herriek itsas txakurrak eta mortsak ehizatzen eta izokinak harrapatzen zituzten bertan.[3]
1550etik 1625eraino Euskal Herriko baleazaleek Quebeceko Gros-Mécatina eta Labradorreko St. Charles lurmuturraren bitartean eraiki zituzten 16 guneetako bat zen Red Baykoa.[4] Une gorenean 2.000 arrantzale zituen.[5] Red Bayn makailua eta bale-gantza prestatzeko hogei bat eraikin zituzten.[3]
Hurrengo mendeetan, euskal herritarrek ez ezik, frantziarrek, ingelesek eta jerseytarrek ere portua erabili zuten. XIX. mendean Ternua, Ingalaterra eta Anglo-normandiar uharteetako arrantzaleek behin betikoz geratu ziren Red Bayn.[3]
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q3238270
Multimedia: Red Bay National Historic Site / Q3238270 | Gizateriaren Ondarea Kanadan | |
|---|---|---|
Kanadar Mendi Harritsuen Parkea • Dinosaurioen Probintzia Parkea • Head-Smashed-In Buffalo amildegia • Kluane / Wrangell – St. Elias / Glaziarren Badia / Tatshenshini–Alsek1 • SGaang Gwaay • Waterton Glacier International Peace Park1 • Wood Buffalo Parke Nazionala • Gros Morne • Joggins • L'Anse aux Meadows • Miguasha • Lunenburgeko hirigune historikoa • Quebeceko hirigune historikoa • Red Bayko euskal bale-gunea • Rideau ubidea
| ||
 | Gizateriaren Ondarea Euskal Herrian | |
|---|---|---|
Bizkaiko Zubia • Done Jakue bidea1(tartean Baionako katedrala eta Ospitalepeko eliza) • Paleolitoko labar-artea2 (tartean Altxerri, Ekain eta Santimamiñe) • Europako pagadi primarioak3 (tartean Lizardoia eta Aztaparreta) Red Bay-ko euskal baleazaleen kokalekua4 1Espainia eta Frantziako beste guneekin • 2 Espainiako beste guneekin • 3 Albania, Austria, Belgika, Bulgaria, Kroazia, Alemania, Italia, Polonia, Errumania, Eslovenia, Eslovakia, Espainia eta Ukrainako beste guneekin • 4 Kanadan | ||