جام ملت‌های اروپا ۲۰۰۴
جام ملت‌های اروپا ۲۰۰۴ یا یورو ۲۰۰۴، دوازدهمین دوره مسابقات جام ملت‌های اروپا بود که بین روزهای (۱۲ ژوئن – ۴ ژوئیه ۲۰۰۴) و در ۸ شهر از کشور پرتغال برگزار شد.
| Campeonato da Europa de Futebol 2004 (پرتغالی) | |
|---|---|
 | |
| جزئیات مسابقات | |
| کشور میزبان |  پرتغال |
| تاریخ برگزاری | ۱۲ ژوئن – ۴ ژوئیه ۲۰۲۴ |
| شمار تیم‌ها | ۱۶ |
| شمار ورزشگاه‌ها | ۱۰ (در ۸ شهر) |
| رده‌بندی نهایی | |
 یونان (یکمین عنوان) | |
| نایب‌قهرمان | پرتغال |
| آمار مسابقات | |
| بازی‌های برگزار شده | ۳۱ |
| گل‌های زده شده | ۷۷ (۲٫۴۸ گل به‌ازای هر بازی) |
| تماشاگران | ۱,۱۰۶,۸۰۲ (۳۵٬۷۰۳ نفر به‌ازای هر بازی) |
| بیشترین گلزن(ـان) |  میلان باروش (۵ گل) |
| بهترین بازیکن(ـان) | تئودوروس زاگوراکیس |
در این مسابقات ۱۶ تیم نیز حضور داشتند. پرتغال به‌عنوان تیم میزبان و ۱۵ تیم در بازی‌های مقدماتی انتخاب شده‌اند. تیم ملی فوتبال لتونی نخستین بار بود که به مرحلهٔ گروهی این مسابقات رسیده بود.
این جام، شگفتی‌های زیادی داشت، آلمان، ایتالیا و اسپانیا در مرحلهٔ گروهی حذف شدند. فرانسه در حالی‌که مدافع عنوان قهرمانی این مسابقات بود، در مرحلهٔ یک چهارم نهایی در مقابل یونان شکست خورد و حذف شد. یونان که پس از ۲۴ سال و برای دومین بار موفق به حضور در مسابقات جام ملت‌های اروپا شده بود، در نهایت توانست با غلبه بر حریفان خود، قهرمان این مسابقات شود.
یونان، قهرمان جام ملت‌های اروپا ۲۰۰۴ به‌عنوان نمایندهٔ کنفدراسیون فوتبال اروپا (یوفا) در جام کنفدراسیون‌ها ۲۰۰۵ شرکت کرد.
مرحله مقدماتی
مرحله مقدماتی جام ملت‌های اروپا ۲۰۰۴ از سپتامبر ۲۰۰۲ تا نوامبر ۲۰۰۳ با حضور ۵۰ تیم که قرعه‌کشی آن در تاریخ ۲۵ ژانویه ۲۰۰۲ برگزار شد، در ده گروه پنج تیمی که بازی‌های آن مرحله به صورت رفت و برگشت بوده انجام شده‌است. تیم‌های اول هر گروه (۱۰ تیم) به صورت مستقیم وارد این مسابقات شده‌اند و تیم‌های دوم هر گروه به پلی‌آف رفته و به صورت رفت و برگشت به مصاف یک‌دیگر رفته و برندگان آن‌ها نیز وارد این مسابقات شدند.
۱۶تیمی که در مرحله نهایی این تورنمنت حضور داشتند، عبارتند از:
| کشور | نحوه راه‌یابی | تاریخ راه‌یابی به مسابقات |
|---|---|---|
| پرتغال | میزبان | ۱۳ اکتبر ۱۹۹۹ |
 فرانسه | برندهٔ گروه ۱ | ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۳ |
 دانمارک | برندهٔ گروه ۲ | ۱۱ اکتبر ۲۰۰۳ |
| چک | برندهٔ گروه ۳ | ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۳ |
 سوئد | برندهٔ گروه ۴ | ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۳ |
 آلمان | برندهٔ گروه ۵ | ۱۱ اکتبر ۲۰۰۳ |
| یونان | برندهٔ گروه ۶ | ۱۱ اکتبر ۲۰۰۳ |
 انگلستان | برندهٔ گروه ۷ | ۱۱ اکتبر ۲۰۰۳ |
 بلغارستان | برندهٔ گروه ۸ | ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۳ |
 ایتالیا | برندهٔ گروه ۹ | ۱۱ اکتبر ۲۰۰۳ |
 سوئیس | برندهٔ گروه ۱۰ | ۱۱ اکتبر ۲۰۰۳ |
 کرواسی | برندهٔ پلی‌آف | ۱۹ نوامبر ۲۰۰۳ |
 لتونی | برندهٔ پلی‌آف | ۱۹ نوامبر ۲۰۰۳ |
 هلند | برندهٔ پلی‌آف | ۱۹ نوامبر ۲۰۰۳ |
 اسپانیا | برندهٔ پلی‌آف | ۱۹ نوامبر ۲۰۰۳ |
 روسیه | برندهٔ پلی‌آف | ۱۹ نوامبر ۲۰۰۳ |
فینال
۴ ژوئیه ۲۰۰۴
دیدار فینال یورو ۲۰۰۴ در تاریخ ۱۴ تیر ۱۳۸۳ (۴ ژوئیه ۲۰۰۴ میلادی) در شهر لیسبون، بین تیم‌های ملی فوتبال یونان و پرتغال برگزار شد.
این دو تیم در مرحله گروهی و در گروه A این مسابقات با یک‌دیگر همگروه بوده‌اند و علاوه بر انجام این دیدار که فینال و آخرین بازی این مسابقات بود، در اولین بازی یعنی بازی افتتاحیه این مسابقات هم با یک‌دیگر روبه‌رو شدند که با نتیجه دو بر یک به نفع یونانی‌ها رقم خورد.
قضاوت دیدار افتتاحیه بر عهدهٔ پیرلوئیجی کولینا داور ایتالیایی بود و در این مسابقه که در شهر پورتو برگزار شد، نزدیک به ۴۹٬۰۰۰ تماشاگر در ورزشگاه حضور داشتند.
در واقع بازی اول و آخر این دوره از مسابقات (افتتاحیه و اختتامیه)، مابین همین دو تیم بوده‌است. بنابراین پرتغالی‌ها در اندیشهٔ انتقام دیدار افتتاحیه از یونان بودند.
در مسابقهٔ فینال حساس و نفس گیر، تیم ملی فوتبال یونان که دومین حضورش را در این مسابقات پس از جام ملت‌های اروپا ۱۹۸۰ تجربه می‌کرد، با گل دقیقهٔ ۵۷ که توسط آنجلوس چاریستیس به ثمر رسید، موفق به شکست یک بر صفر پرتغال شد و توانست اولین عنوان قهرمانی‌اش را در این مسابقات با سرمربی‌گری اتو ریهاگل جشن بگیرد و شگفتی‌ساز این دوره از مسابقات جام ملت‌های اروپا شود. در نهایت تیم پرتغال که از امتیاز میزبانی این دوره از مسابقات برخوردار بود و امیدوار بود تا بتواند اولین جام خود را در این مسابقات بالای سر ببرد، از کسب عنوان قهرمانی بازماند. یونانی‌ها اولین گل و آخرین گل این مسابقات را به ثمر رساندند.
تعداد تماشاگرانی که در مسابقه فینال در ورزشگاه حضور داشته‌اند ۶۲٬۸۶۵ اعلام شده‌است. قضاوت این دیدار بر عهدهٔ مارکوس مرک داور مطرح آلمانی بوده‌است.
نکتهٔ جالب آنکه پیش از شروع مسابقات یورو ۲۰۰۴ شانس تیم یونان برای رسیدن به قهرمانی این مسابقات یک به ۱۵۰ام (در حد نزدیک به صفر) ارزیابی می‌شد. یونانی‌ها از خط دفاع مستحکمی در این مسابقات برخوردار بودند که یکی از عوامل مهم در موفقیت آن‌ها نیز قلمداد می‌شد.
ورزشگاه‌ها
این مسابقات در ۱۰ ورزشگاه که در ۸ شهر واقع بودند، برگزار شد. این اولین مسابقات جام ملت‌های اروپایی بود که در آن بیش از ۸ ورزشگاه میزبان مسابقات هستند. بزرگترین ورزشگاه میزبان در شهر لیسبون قرار داشت که ظرفیت آن ۶۵٬۶۴۷ نفر بود و فینال هم در آن برگزار شد.
سیدبندی
سیدبندی یورو، بر اساس رنکینگ و رتبهٔ تیم‌ها در فیفا و محاسبهٔ ضریب آن‌ها در یوفا تدوین شد.
| گلدان ۱ | گلدان ۲ | گلدان ۳ | گلدان ۴ |
|---|---|---|---|
گروه‌بندی
قرعه‌کشی مرحلهٔ گروهی این مسابقات، در تاریخ ۳۰ نوامبر سال ۲۰۰۳ طی مراسمی در شهر لیسبون برگزار شد.
| گروه A | گروه B | گروه C | گروه D |
|---|---|---|---|
| پرتغال | فرانسه | سوئد | چک |
| یونان | انگلستان | بلغارستان | لتونی |
| اسپانیا | سوئیس | دانمارک | آلمان |
| روسیه | کرواسی | ایتالیا | هلند |
مرحله گروهی
گروه A
| تیم | بازی | برد | مساوی | باخت | زده | خورده | تفاضل | امتیاز |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| پرتغال | ۳ | ۲ | ۰ | ۱ | ۴ | ۲ | ۲+ | ۶ |
| یونان | ۳ | ۱ | ۱ | ۱ | ۴ | ۴ | ۰ | ۴ |
| اسپانیا | ۳ | ۱ | ۱ | ۱ | ۲ | ۲ | ۰ | ۴ |
| روسیه | ۳ | ۱ | ۰ | ۲ | ۲ | ۴ | ۲- | ۳ |
| ۲۳ خرداد، ۱۳۸۳ | پرتغال | ۱–۲ | یونان | پورتو تماشاگران: ۴۸٬۷۶۱ نفر |
| ||||
| اسپانیا | ۱–۰ | روسیه | فارو-لوله تماشاگران: ۲۸٬۱۸۲ نفر | |
| ||||
| ۲۷ خرداد، ۱۳۸۳ | یونان | ۱–۱ | اسپانیا | پورتو تماشاگران: ۲۵٬۴۴۴ نفر |
|
| |||
| روسیه | ۰–۲ | پرتغال | لیسبون تماشاگران: ۵۹٬۲۷۳ نفر | |
| ۳۱ خرداد، ۱۳۸۳ | اسپانیا | ۰–۱ | پرتغال | لیسبون تماشاگران: ۴۷٬۴۹۱ نفر |
| ||||
| روسیه | ۲–۱ | یونان | فارو-لوله تماشاگران: ۲۴٬۳۴۷ نفر | |
| ||||
گروه B
| تیم | بازی | برد | مساوی | باخت | زده | خورده | تفاضل | امتیاز |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| فرانسه | ۳ | ۲ | ۱ | ۰ | ۷ | ۴ | ۳+ | ۷ |
| انگلستان | ۳ | ۲ | ۰ | ۱ | ۸ | ۴ | ۴+ | ۶ |
| کرواسی | ۳ | ۰ | ۲ | ۱ | ۴ | ۶ | ۲- | ۲ |
| سوئیس | ۳ | ۰ | ۱ | ۲ | ۱ | ۶ | ۵- | ۱ |
| ۲۴ خرداد، ۱۳۸۳ | سوئیس | ۰–۰ | کرواسی | لیریا تماشاگران: ۲۴٬۰۹۰ نفر |
گروه C
| تیم | بازی | برد | مساوی | باخت | زده | خورده | تفاضل | امتیاز |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| سوئد | ۳ | ۱ | ۲ | ۰ | ۸ | ۳ | ۵+ | ۵ |
| دانمارک | ۳ | ۱ | ۲ | ۰ | ۴ | ۲ | ۲+ | ۵ |
| ایتالیا | ۳ | ۱ | ۲ | ۰ | ۳ | ۲ | ۱+ | ۵ |
| بلغارستان | ۳ | ۰ | ۰ | ۳ | ۱ | ۹ | ۸- | ۰ |
ایتالیا  | ۱–۱ | سوئد |
|---|---|---|
| گزارش |
|
گروه D
| تیم | بازی | برد | مساوی | باخت | زده | خورده | تفاضل | امتیاز |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| چک | ۳ | ۳ | ۰ | ۰ | ۷ | ۴ | ۳+ | ۹ |
| هلند | ۳ | ۱ | ۱ | ۱ | ۶ | ۴ | ۲+ | ۴ |
| آلمان | ۳ | ۰ | ۲ | ۱ | ۲ | ۳ | ۱- | ۲ |
| لتونی | ۳ | ۰ | ۱ | ۲ | ۱ | ۵ | ۴- | ۱ |
| چک | ۲–۱ | لتونی |
|---|---|---|
| گزارش |
|
| آلمان | ۱–۱ | هلند |
|---|---|---|
| گزارش |
|
| هلند | ۲–۳ | چک |
|---|---|---|
| گزارش |
مرحله حذفی
مرحله حذفی مسابقات شامل ۸ تیم واجد شرایط از مرحله گروهی یعنی تیم‌های اول و دوم هر چهار گروه بود. در صورتی‌که دو تیم در وقت قانونی به تساوی می‌رسیدند، دو وقت اضافهٔ ۱۵دقیقه‌ای با قانون گل نقره‌ای برگزار می‌شد. در صورت تساوی در وقت‌های اضافه، ضربات پنالتی تیم برنده را مشخص می‌کرد.
| یک‌چهارم پایانی | نیمه‌پایانی | پایانی | ||||||||
| ۴ تیر - لیسبون | ||||||||||
| پرتغال | ۲ (۶) | |||||||||
| ۱۰ تیر - لیسبون | ||||||||||
| انگلستان | ۲ (۵) | |||||||||
| پرتغال | ۲ | |||||||||
| ۶ تیر - لوله | ||||||||||
| هلند | ۱ | |||||||||
| سوئد | ۰ (۴) | |||||||||
| ۱۴ تیر - لیسبون | ||||||||||
| هلند | ۰ (۵) | |||||||||
| پرتغال | ۰ | |||||||||
| ۵ تیر - لیسبون | ||||||||||
| یونان | ۱ | |||||||||
| فرانسه | ۰ | |||||||||
| ۱۱ تیر - پورتو | ||||||||||
| یونان | ۱ | |||||||||
| یونان (گل طلایی) | ۱ | |||||||||
| ۷ تیر - پورتو | ||||||||||
| چک | ۰ | |||||||||
| چک | ۳ | |||||||||
| دانمارک | ۰ | |||||||||
یک چهارم نهایی
| ۴ تیر، ۱۳۸۳ | پرتغال | ۲–۲ (و.ا) پنالتی‌ها ۵-۶ | انگلستان | لیسبون تماشاگران: ۶۵٬۰۰۰ نفر |
پوستیگا  ۸۳'روی کاستا | اوون ۳' لمپارد | |||
| پنالتی‌ها | |||
*دکو  | ۶–۵ | * بکام |
| ۵ تیر، ۱۳۸۳ | فرانسه | ۰–۱ | یونان | لیسبون تماشاگران: ۴۵٬۳۹۰ نفر |
| چاریستیس ۶۵' | ||||
| ۶ تیر، ۱۳۸۳ | سوئد | ۰–۰ (و.ا) پنالتی‌ها ۵-۴ | هلند | لوله تماشاگران: ۲۷٬۲۸۶ نفر |
| پنالتی‌ها | |||
| *شلستروم | ۴–۵ | * فن نیستلروی |
| ۷ تیر، ۱۳۸۳ | چک | ۳–۰ | دانمارک | پورتو تماشاگران: ۴۱٬۰۹۲ نفر |
| کولر ۴۹' باروش | ||||
نیمه‌نهایی
| ۱۰ تیر، ۱۳۸۳ | پرتغال | ۲–۱ | هلند | لیسبون تماشاگران: ۴۶٬۶۷۹ نفر |
| رونالدو ۲۶' مانیش | آندراده ۶۳' (گل‌به‌خودی) | |||
| ۱۱ تیر، ۱۳۸۳ | یونان | ۱–۰ (و.ا) | چک | پورتو تماشاگران: ۴۲٬۴۴۹ نفر |
دلاس  '۱۰۵+۱ | ||||
فینال
| ۱۴ تیر، ۱۳۸۳ | پرتغال | ۰–۱ | یونان | لیسبون تماشاگران: ۶۲٬۸۶۵ نفر داور: مارکوس مرک (آلمان) |
| چاریستیس ۵۷' | ||||
آمار
برترین گلزنان
- کفش طلا
میلان باروش (۵ گل)
- بازیکن منتخب یوفا
آمارهای تورنمنت
- مجموع گل‌های زده شده: ۷۷ گل
- میانگین گل زده در هر مسابقه: ۲.۴۸ گل
- بیشترین گل زده تیم‌ها: ۱۰ گل – چک،
انگلستان - کمترین گل زده تیم‌ها: ۱ گل –
بلغارستان، 
لتونی، 
سوئیس - بیشترین برد: ۴ برد –
یونان، چک، 
پرتغال - کمترین برد: ۰ برد – بلغارستان،
کرواسی، 
آلمان، لتونی، سوئیس - بیشترین باخت: ۳ باخت – بلغارستان
- مجموع تماشاگران: ۱٬۱۵۶٬۴۷۳ نفر
- میانگین تماشاگران در هر مسابقه: ۳۷٬۳۰۶ نفر
- مجموع کارت‌های زرد:
۱۵۶ کارت - میانگین کارت‌های زرد در هر مسابقه: ۵.۰۳ کارت
- مجموع کارت‌های قرمز:
۶ کارت - میانگین کارت‌های قرمز در هر مسابقه: ۰.۱۹ کارت
- بیشترین کارت زرد: ۱۸ کارت – یونان
- کمترین کارت زرد: ۳ کارت – لتونی
نماد
کیناس، پسری است که نماد رسمی مسابقات جام ملت‌های اروپا ۲۰۰۴ بود.
این نماد شامل رنگ‌های پرچم کشور پرتغال و تیم ملی فوتبال پرتغال (میزبان مسابقات) یعنی پیراهن قرمز و شورت سبز همراه با کفش‌های سفید طراحی شده‌است که همواره در حال بازی فوتبال است.
کیناس نماد انرژی جوانان پرتغال و نماد بی‌قراری مثبت، شور، شوق و اشتیاق آن‌ها به فوتبال بود.
او همچنین به عنوان نماد و سمبل تلاش، انگیزه، نوع دوستی و اوج تکنیک و مهارت فوتبال انتخاب شده بود.
کیناس در تاریخ ۲۹ مارس ۲۰۰۳ در پورتو با هدف شور و انرژی، به‌طور رسمی رونمایی شد. این نماد توسط برادران وارنر ساخته شده‌است.
قهرمان
| قهرمان جام ملت‌های اروپا ۲۰۰۴ |
|---|
 یونان |
 اولین قهرمانی |
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «UEFA Euro 2004». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۲.