فهرست دانشمندان خداناباور

فهرست

فهرست دانشمندان خداناباور به معرفی دانشمندان و پژوهشگران برجسته در حوزه علم و تکنولوژی می‌پردازد که به وجود خدا اعتقاد ندارند و این موضوع را به‌صورت علنی اعلام کرده‌اند. خداناباوری به‌معنای عدم باور به وجود خدا است.[۱][۲] تخمین زده می‌شود که بین سالهای ۱۹۰۰ تا ۲۰۰۰ و از میان ۶۵۴ برنده جایزه نوبل، در مجموع، حدود ۱۰٫۵٪ از برندگان خداناباور، ندانم‌گرا یا آزاداندیش بوده‌اند.[۳]مطابق یک بررسی در سال ۱۹۱۴، از میان ۱۰۰۰ دانشمند عضو آکادمی ملی علوم آمریکا که به‌طور تصادفی انتخاب شده بودند، ۵۸٪ خداناباور بوده یا در وجود خدا شک داشته‌اند و زمانی که این بررسی محدود به ۴۰۰ دانشمند برجسته شد، این آمار به حدود ۷۰٪ افزایش یافت.[۴] تکرار همین بررسی در ۲۰ سال بعد، نشان داد که دو عدد به‌دست آمده رشد داشته و به‌ترتیب به ۶۷٪ و ۸۵٪ رسیده‌اند.[۴] انجام‌دهندگان این تحقیق علت درصد بالاتر در میان دانشمندان برجسته‌تر را نتیجه دانش بالاتر، درک و تجربه‌گرایی دانستند.[۴] همین شیوه انتخاب و پرسش در سال ۱۹۹۶ توسط گروه دیگری به انجام رسید و اعداد تقریباً مشابهی به‌دست آمد به‌طوری که از میان ۱۰۰۰ دانشمند عضو آکادمی ملی علوم آمریکا که به‌طور تصادفی انتخاب شده بودند، ۶۰٫۷٪ از این دانشمندان خداناباور بوده یا در وجود خدا شک داشته‌اند.[۴] این بررسی نشان داد که دانشمندان زیست‌شناسی عضو آکادمی ملی علوم ۶۵٫۲٪ خداناباور و ۶۹٪ نامعتقد به جاودانگی[a] (پس از مرگ) هستند. مطابق همین این آمار، میزان خداناباوری برای فیزیک‌دانهای عضو آکادمی ملی علوم برابر ۷۹٪ و میزان ناباوری به جاودانگی برابر با ۷۶٫۳٪ بوده‌است. درصد بالایی از زیست‌شناسان و فیزیک‌دانان باقی مانده در آمار اعلام شده نیز ندانم‌گرا بوده‌اند و تنها درصد کمی به وجود خدا باور داشته‌اند.[۴]

حدود ۱۰٫۵٪ از دانشمندانی که بین سال‌های ۱۹۰۰ تا ۲۰۰۰ موفق به کسب جایزه نوبل شده‌اند، خداناباور، آگنوستیک یا آزاداندیش بوده‌اند.

مطابق نظرسنجی مؤسسه پیو که در سال ۲۰۰۹ روی ۲۵۰۰ نفر از دانشمندان عضو انجمن پیشبرد علوم آمریکا انجام شد، ۵۱٪ به نوعی الوهیت یا قدرت بالاتر،[b] ۳۳٪ به خدا[c] و ۱۸٪ به یک روح جهانی یا قدرت بالاتر،[d] اعتقاد داشتند، در حالی‌که ۴۱٪ به وجود خدا یا قدرت بالاتر[e] اعتقاد نداشتند.[۵]

از میان برندگان جایزه نوبل، تنها چهار نفر موفق به کسب دو جایزه نوبل شده‌اند که عبارت‌اند از ماری کوری (فیزیک ۱۹۰۳ و شیمی ۱۹۱۱)، لینوس پاولینگ (شیمی ۱۹۵۴ و صلح ۱۹۶۲)، جان باردین (فیزیک ۱۹۵۶ و ۱۹۷۲) و فردریک سنگر (شیمی ۱۹۵۸ و ۱۹۸۰) که هیچ‌کدام یک از آنها خداباور نبودند. لینوس پاولینگ خداناباور و جان باردین، ماری کوری و فردریک سنگر ندانم‌گرا بودند.[۶][۷][۸][۹][۱۰]

بر اساس زمینه علمی

ریاضی و علوم کامپیوتر

ردیفنگارهنامملیتدلیل شهرتتوضیحاتمنابع
۱ برتراند راسل  بریتانیاقوری راسل
فلسفه تحلیلی
استدلال خودکار
مبادی ریاضیات
جایزه نوبل ادبیات
نظریه طبیعی مجموعه‌ها
نظریه طبیعی مجموعه‌ها
از جمله دستاوردهای او، تلاشش به‌همراه آلفرد نورث وایتهد برای ایجاد بنیانی منطقی برای ریاضیات با کمک منطق کلاسیک بود.
او در نقلی می‌گوید: اگر هرچیزی باید علتی داشته باشد، پس خدا هم باید علتی داشته باشد. اگر چیزی (مانند خدا) می‌تواند بدون علت باشد، پس جهان هم می‌تواند مانند خدا بدون علت باشد.
[۱۱][۱۲]
۲ داوید هیلبرت  آلماناصول هیلبرت
مسائل هیلبرت
برنامه هیلبرت
فضای هیلبرت
کنش اینشتین-هیلبرت
بنیان‌گذاری آنالیز تابعی
[۱۳][۱۴][۱۵]
۳ ژوزف-لویی لاگرانژ  ایتالیا
 فرانسه
نظریه اعداد
آنالیز ریاضی
مکانیک سماوی
مکانیک تحلیلی
[۱۶]
۴ پیر سیمون لاپلاس  فرانسهمعادله لاپلاس، عملگر لاپلاس، تبدیل لاپلاس، توزیع لاپلاس، جبر لاپلاسی، بسط لاپلاس، عدد لاپلاس، فشار لاپلاس، رزنانس مداری، فرضیه سحابی، مکانیک سماوی، هماهنگ‌های کروی، معادله یانگ–لاپلاسناپلئون بناپارت شاگرد او بوده‌است.[۱۷][۱۸][۱۹]
۵ جان فوربز نش  ایالات متحده آمریکاتعادل نش
هندسه جبری
معادله دیفرانسیل با مشتقات جزئی
جایزه یادبود نوبل علوم اقتصادی
او به مدت بیش از ۳ دهه، به بیماری روان‌گسیختگی (اسکیزوفرنی) از نوع پارانوئید مبتلا بود.[۲۰][۲۱]
۶ آنری پوانکاره  فرانسهعدد بتی
توپولوژی
گروه بنیادی
نظریه آشوب
نسبیت خاص
حدس پوانکاره
گروه پوانکاره
مسئله سه جسم
حدس پوانکاره که توسط او در اوایل قرن بیستم طرح شد، یکی از مشهورترین مسائل حل نشده ریاضی بود که حدود یک قرن حل نشده باقی ماند تا این که توسط گریگوری پرلمان در سال ۲۰۰۲ حل شد.[۲۲][۲۳][۲۴]
[۲۵]
۷آلن تورینگ  بریتانیاماشین تورینگ
آزمون تورینگ
کاهش‌پذیری تورینگ
مسئلهٔ ریاضی توقف
پدر علوم کامپیوتر و هوش مصنوعی
او چند روش برای شکستن رمزهای مورد استفاده توسط آلمانی‌ها در جنگ جهانی دوم ابداع کرد که از جمله آنها روش ماشینی الکترومکانیکی بود که می‌توانست ویژگی‌های ماشین انیگما را پیدا کند.[۲۶][۲۷]
۸ استیو اسمیل  ایالات متحده آمریکادیفئومورفیسم
مدال فیلدز
نگاشت نعل اسبی
نشان ملی علوم
[۲۸]
۹ پل اردیش  مجارستان۱۵۰۰ مقاله علمی به‌تنهایی و ۵۰۰ مقاله علمی مشترک[۲۹]
۱۰ جان هورتون کانوی  بریتانیاقضیه اختیار
بازی زندگی کانوی
[۳۰]
۱۱ ژان لو رون دالامبر  فرانسهشبه‌نیرو
معادله موج
عملگر دالامبر
آزمون دالامبر
دینامیک شاره‌ها
معادلات کوشی-ریمان
[۳۱][۳۲]
۱۲ ژاک آدامار  فرانسهضرب ماتریس
نظریه اعداد اول
ماتریس هادامارد
[۳۳]
۱۳ گادفری هارولد هاردی  بریتانیاآنالیز ریاضی
نظریهٔ اعداد
اصل هاردی-وینبرگ
[۳۴][۳۵]
۱۴ هربرت هاپتمن  ایالات متحده آمریکا جایزه نوبل شیمی
تعیین ساختار مولکولی مواد بلوری
[۳۶]
۱۵ساموئل کارلین  ایالات متحده آمریکابلاست
طراحی بهینه
آنالیز ریاضی
نشان ملی علوم
چندجمله‌ای چبیشف
[۳۷]
۱۶ نیکلای لوباچفسکی  روسیههندسه هذلولوی
هندسه لوباچفسکی
[۳۸][۳۹]
۱۷ آندری مارکوف  روسیهزنجیره مارکوف
فرایند تصادفی
[۴۰][۴۱]
۱۸ کلود شانون  ایالات متحده آمریکاان-گرم، جبر بولی، عدد شانون، رمز دنباله‌ای، دروازه منطقی، انقلاب دیجیتال، کدهای دودویی، رایانه پوشیدنی، رمزنگاری قالبی، ماشین بی‌کاربرد، پد یک‌بار مصرف، آنتروپی اطلاعات، پردازش اطلاعات، الکترونیک دیجیتال، فشرده‌سازی داده‌ها، نظریه نرخ-اعوجاج، پدر نظریه اطلاعات، خط اشتراک دیجیتال[۴۲][۴۳]
۱۹ فرانک رمزی  بریتانیانظریه تصمیم[f]
فلسفه ریاضیات
نظریه رمزی
مدل رشد رمزی
[۴۴]
۲۰ جان آلن پائلوس  ایالات متحده آمریکانویسنده کتاب‌های متعدد به‌ویژه در مقابله با بی‌سوادی ریاضیاتیاستاد دانشگاه تمپل[۴۵]
۲۱ کارل پیرسون  ایالات متحده آمریکاتحلیل مؤلفه‌های اصلی
ضریب همبستگی پیرسون
[۴۶][۴۷]
۲۲ رابرت فلپس  ایالات متحده آمریکافضای باناخ
تابع مشتق‌پذیر
قضیه بیشاپ-فلپس[g]
[۴۸]
۲۳ ویلیام جیمز سایدیس  ایالات متحده آمریکازبان‌شناسی
ساخت زبان وِندرگود[h]
او در ۹ سالگی از دانشگاه هاروارد پذیرش گرفت اما تا ۱۱ سالگی اجازه ورود به او ندادند.[۴۹]
۲۴ گاسپار مونژ  فرانسه

اختراع هندسه ترسیمی[i]

[۱۶][۵۰][۵۱]
۲۵ جیکوب اپلبام  ایالات متحده آمریکاپروژه تور
امنیت رایانه‌ای
ویکی‌لیکس
[۵۲]
۲۶ جان کارمک  ایالات متحده آمریکاتوسعه دهنده اید سافت‌ویر
برنامه‌نویس اصلی بازی‌های دوم، فرمانده کین، ولفنشتاین سه‌بعدی، سری بازی‌های لرزش
[۵۳][۵۴]
۲۷ لینوس توروالدز  فنلاند
 ایالات متحده آمریکا
گیت
لینوکس
هسته لینوکس
نرم‌افزار سابسرفیس[j]
[۵۵]
۲۸ یودیا پرل  اسرائیل
 ایالات متحده آمریکا
علیت
هوش مصنوعی
شبکه‌های بیزی
[۵۶]
۲۹ جان مک‌کارتی  ایالات متحده آمریکاجایزه تورینگ
هوش مصنوعی
شبکه‌های بیزی
زبان برنامه‌نویسی لیسپ
[۵۷]
۳۰ ری کرزویل  ایالات متحده آمریکاترابشریت
فوتوریسم
آینده‌پژوهی
هوش مصنوعی
تکینگی فناوری
[۵۸]
۳۱ ماروین مینسکی  ایالات متحده آمریکاقاب
ماشین بی‌کاربرد
هوش مصنوعی
جایزه تورینگ
[۵۹][۶۰]
۳۱ پیر لوئی موپرتوئی  فرانسهاصل کمترین کنش
تراجهش گونه‌ها
[۶۱]
۳۲ اسکات آرانسان  ایالات متحده آمریکاماشین تورینگ کوانتومی
مسئله برابری پی و ان‌پی
[۶۲]
۳۳ مایکل عطیه  لبنان
 بریتانیا
هندسه
توپولوژی
مدال فیلدز
[۶۳]
۳۴ رابرت کایو  بلژیکطراح لوگوی WWW
پیشنهاد اولین سیستم ابرمتن برای سرن
برگزاری اولین کنفرانس شبکه جهانی وب[k] در سرن
[۶۴]
۳۵ ویلیام کینگدم کلیفورد  بریتانیاجبر هندسی[l]
تابع بسل-کلیفورد
[۶۵]
۳۶ آگوستوس دمورگان  بریتانیاقوانین دمورگان
جبر دمورگان[m]
جبر رابطه‌ای
جبر جهانی
[۶۶][۶۷][۶۸]
۳۷ یوجین دینکین  روسیه
 ایالات متحده آمریکا
گروه لی
جبر لی
زنجیره مارکوف
دیاگرام دینکین[n]
سیستم دینکین[o]
[۶۹]
۳۸ دامودار دارماناندا کوسامبی  هندسکه‌شناسی
جمع‌آوری متون سانسکریت باستانی
[۷۰]
۳۹ مارکوس جی. رانوم  ایالات متحده آمریکاسامانه تشخیص نفوذ
نوآوری در زمینه دیوار آتش
ساخت اولین سرور ایمیل اینترنتی
[۷۱]
۴۰ مارکوس دو ساتوی  بریتانیاکتاب موسیقی اعداد اول[p]استاد ریاضی دانشگاه آکسفورد[۷۲]
۴۱ لاورنتز شوارتز  فرانسه مدال فیلدز
توابع تعمیم یافته
[۷۳]
۴۲ آلن سوکال  ایالات متحده آمریکاماجرای سوکالاستاد ریاضی در کالج دانشگاهی لندن و استاد فیزیک در دانشگاه نیویورک[۷۴]
۴۳ هوگو استین‌هاوس  لهستانآنالیز تابعی
از بنیان‌گذاران نظریه بازی‌ها و نظریه احتمالات
او یکی از دانشجویان دکتری داوید هیلبرت بود.[۷۵]
۴۴ آلفرد تارسکی  لهستان
 ایالات متحده آمریکا
نظریه مدل
منطق جبری
جبر مجرد
منطق ریاضی
نظریهٔ مجموعه‌ها
پارادوکس باناخ-تارسکی
او در کنار هم‌عصر خود، کورت گودل، با کارهایش در زمینه حقیقت، چهره قرن بیستم را تغییر داد.[۷۶]
۴۵ الیزور رایت  ایالات متحده آمریکاجدول عمر[q]
پدر بیمه عمر
[۷۷][۷۸]
۴۶ اسکار زاریسکی  روسیه
 ایالات متحده آمریکا
هندسه جبری
نشان ملی علوم
[۷۹]

فیزیک و اخترفیزیک

ردیفنگارهنامملیتدلیل شهرتتوضیحاتمنابع
۱ ارنست کارل آبه  روسیهمقدار آبه
ساخت اولین شکست‌سنج
او یکی از سه بنیان‌گذار شرکت کارل زایس آگ است.[۸۰]
۲ فی آجزنبرگ-سلوو  ایالات متحده آمریکاطیف‌سنجی هسته‌ای[r]از مقالات او در زمینه ساختار هسته اتمها و واپاشی آن‌ها، با عنوان «انجیل فیزیک‌دانان هسته‌ای» یاد می‌شود.[۸۱][۸۲]
۳ ژورس آلفروف  روسیهاتصال ناهمگون
جایزه نوبل فیزیک
[۸۳][۸۴]
۴ جیم الخلیلی  بریتانیازندگی علمی
مستندساز و مروج علم
استاد فیزیک نظری در دانشگاه ساری
او در نقل قولی می‌گوید: خدایی وجود ندارد. چنین چیزی قرار نیست رخ دهد. اگر مردم رویشان را از دین برمی‌گردانند به این علت است که آنها نیازی به نگاهی ماورایی برای این که چطور زندگی کنند، ندارند.
[۸۵][۸۶]
۵ فلیپ وارن اندرسون  ایالات متحده آمریکامفهوم برآمدگی
ابررسانایی دمابالا
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
شکست تقارن در فیزیک ذرات
[۸۷]
۶ فرانسوا آراگو  فرانسهقطبنده
فعالیت نوری
جریان گردابی
[۸۸]
۷ابهی اشتکار  هندمتغیر اشتکار[۸۹]
۸ جان استوارت بل  جمهوری ایرلندنظریه بل
درهم‌تنیدگی کوانتومی
[۹۰][۹۱]
۹جان دزموند برنال  جمهوری ایرلندبلورشناسی با اشعه ایکس[۹۲]
۱۰ پرسی ویلیام بریجمن  ایالات متحده آمریکافیزیک فشاربالا
جایزه نوبل فیزیک
[۹۳][۹۴][۹۵]
۱۱ شان کارول  ایالات متحده آمریکاتابش تاریک
ماده تاریک
انرژی تاریک
استاد دانشگاه شیکاگو[۹۶]
۱۲ جیمز چدویک  بریتانیا
 ایالات متحده آمریکا
کشف نوترون
پروژه منهتن
جایزه نوبل فیزیک
شرکت در پروژه منهتن
ارنست رادرفورد، پدر فیزیک هسته‌ای، استاد راهنمای او در دوره دکتری بود.[۹۷]
۱۳ سوبرامانیان چاندراسخار  هند
 ایالات متحده آمریکا
حد چاندراسخار
کشف مراحل تکامل ستارگان
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
او برادرزادهٔ سی وی رامان، برنده جایزه نوبل فیزیک بود.[۹۸][۹۹]
۱۴ پیر کوری  فرانسهبلورشناسی
ثابت کوری
دمای کوری
جایزه نوبل فیزیک
او همسر ماری کوری بود.[۱۰۰]
۱۵ پائول ارنفست  اتریش
 آلمان
اسپینور
قضیه ارنفست
مکانیک آماری
مکانیک کوانتومی
فاجعه فرابنفش
تئوری تیر تیموشنکو
[۱۰۱][۱۰۲]
۱۶ پل دیراک  بریتانیاثابت پلانک
آمار فرمی-دیراک
توسعه نظریه اتمی
جایزه نوبل فیزیک
فرمول‌بندی انتگرال مسیر
الکترودینامیک کوانتومی
او اینشتین را بیش از هر فیزیک‌دان دیگری تحسین می‌کرد اما اینشتین در نامه‌ای به پائول ارنفست در مورد او می‌نویسد، «من دیراک را اصلاً نمی‌فهمم». با این‌حال، معروف است که دیراک تنها یک‌بار گریست؛ زمان شنیدن خبر مرگ آلبرت اینشتین.[۱۰۳][۱۰۴][۱۰۵]
[۱۰۶][۱۰۷][۱۰۸]
[۱۰۹][۱۱۰]
۱۷ اروین شرودینگر  اتریش
 آلمان
توسعه نظریه اتمی
جایزه نوبل فیزیک
مکانیک کوانتومی
معادله شرودینگر
گربه شرودینگر
اصل عدم قطعیت
برهم‌نهی کوانتومی
درهم‌تنیدگی کوانتومی
تفسیرهای مکانیک کوانتومی
او که به‌عنوان یکی از پدران مکانیک کوانتومی محسوب می‌شود، در کتابی با عنوان حیات چیست؟، به شرح دیدگاه‌های در مورد زندگی از منظر فیزیک پرداخته‌است.[۱۱۱][۱۱۲][۱۱۳]
[۱۱۴][۱۱۵][۱۱۶]
۱۸ آندره ساخاروف  روسیهتوکامک
باریون‌زایی
توسعه نظریه اتمی
جایزه نوبل صلح
پدر بمب هیدروژنی شوروی
[۱۱۷][۱۱۸][۱۱۹]
۱۹ استیون هاوکینگ  بریتانیاسیاه‌چاله
گرانش کوانتومی
تابش هاوکینگ
پارادوکس اطلاعات سیاه‌چاله
قضایای تکینگی پنروز-هاوکینگ
او در نقلی می‌گوید: «اگر شما دوست دارید، می‌توانید نام قوانین علمی را خدا بگذارید اما این خدا، خدایی نخواهد بود که شما بتوانید او را ملاقات کنید یا از او سؤال بپرسید.»[۱۲۰][۱۲۱]
۲۰ لویی دو بروی  فرانسهموج مادی
مکانیک بوهمی
مکانیک کوانتومی
جایزه نوبل فیزیک
[۱۲۲][۱۲۳]
۲۱ ارنست ماخ  اتریشموج ماخ
عدد ماخ
اصل ماخ
امواج شوک
الماس‌های ضربه‌ای
[۱۲۴][۱۲۵][۱۲۶]
۲۲ یوجین ویگنر  مجارستان
 ایالات متحده آمریکا
توزیع نیم‌دایره
قانون پایستگی
نشان ملی علوم
سلول ویگنر-سیتز
جایزه نوبل فیزیک
[۱۲۷]
۲۳ استیون واینبرگ  ایالات متحده آمریکااکسیون
برهمکنش الکتروضعیف
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
او در نقلی می‌گوید: دین یا بدون دین، انسان‌های خوب، کارهای خوب می‌کنند و انسان‌های بد، کارهای بد؛ اما برای اینکه انسان‌های خوب کارهای بد را مرتکب شوند، دین لازم است.[۱۲۸][۱۲۹][۱۳۰]
[۱۳۱]
۲۴فرانک کلوز  بریتانیااستاد فیزیک ذرات در دانشگاه آکسفورد[۱۳۲]
۲۵ ساموئل تی. کوهن  ایالات متحده آمریکاپدر بمب نوترونی
پروژه منهتن
[۱۳۳]
۲۶ جورج چرپک  لهستان
 فرانسه
جایزه نوبل فیزیک
ابداع اتاقک تناسبی چند سیمی به منظور آشکارسازی ذرات
[۱۳۴][۱۳۵]
۲۷ واندر یوهانس د هاس  هلنداثر د هاس-اینشتین[s]
اثر د هاس-وان آلفن[t]
اثر شوبینکوف-د هاس[u]
[۱۳۶]
۲۸ هیو اورت  ایالات متحده آمریکامکانیک کوانتومی
تفسیر دنیاهای چندگانه
[۱۳۷]
۲۹ ساندرا فابر  ایالات متحده آمریکاتلسکوپ کک
واکنش فابر-جکسون
نشان ملی علوم
[۱۳۸]
۳۰ ریچارد فاینمن  ایالات متحده آمریکاپروژه منهتن
نقطه فاینمن
نانوفناوری
رایانش کوانتومی
الکترودینامیک کوانتومی
فرمول‌بندی انتگرال مسیر
بررسی واقعه فضاپیمای چلنجر
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
او در نقلی می‌گوید: خدا همواره برای این اختراع شده که توضیحی برای رمز و رازها باشد. او برای این اختراع شده که پاسخ چیزهایی را بدهد که شما نمی‌دانید.[۱۳۹][۱۴۰][۱۴۱]
[۱۴۲]
۳۱ جیمز فرانک  آلماناصل فرانک-کاندون
آزمایش فرانک–هرتز
جایزه نوبل فیزیک
[۱۴۳]
۳۲ جروم ایزاک فریدمان  ایالات متحده آمریکااثبات کوارک
جایزه نوبل فیزیک
[۱۴۴]
۳۳ کریستر فوگلسانگ  سوئدفضانورد[۱۴۵]
۳۴جرج گاموف  روسیهمه‌بانگ
واپاشی آلفا
تونل زنی کوانتومی
نویسنده کتاب‌های علمی عامه‌فهم
[۱۴۶][۱۴۷][۱۴۸]
[۱۴۹]
۳۵ ویتالی لازاریویچ گینزبرگ  روسیهپلاسما
ابررسانایی
ابرشارگی
فروالکتریسیته
جایزه نوبل فیزیک
یکی از پدران بمب هیدروژنی روسیه
[۱۵۰]
۳۶ گوردون گلد  ایالات متحده آمریکااختراع لیزر[۱۵۱][۱۵۲]
۳۷ دیوید گراس  ایالات متحده آمریکاآزادی مجانبی
نظریه ریسمان
نظریه نیروی هسته‌ای قوی
جایزه نوبل فیزیک
[۱۵۳]
۳۸ پیتر هیگز  بریتانیابوزون هیگز
سازوکار هیگز
جایزه نوبل فیزیک
شکست متقارن در برهمکنش الکتروضعیف
[۱۵۴]
۳۹ راسل هالس  ایالات متحده آمریکاتپ اختر
امواج گرانشی
جایزه نوبل فیزیک
[۱۵۵]
۴۰ فردریک ژولیو کوری  فرانسهکشف رادیواکتیویتهٔ مصنوعی
جایزه نوبل شیمی
او همسر ایرن ژولیو کوری بود و همچنین از او به‌عنوان یک شیمی‌دان نیز یاد می‌شود.[۱۵۶][۱۵۷]
۴۱ ایرن ژولیو کوری  فرانسهکشف رادیواکتیویتهٔ مصنوعی
جایزه نوبل شیمی
او دختر ماری کوری بود و همچنین از او به‌عنوان یک شیمی‌دان نیز یاد می‌شود.[۱۵۸][۱۵۹]
۴۲ لاورنس کراوس  ایالات متحده آمریکاانرژی تاریک
کتاب جهانی از عدم
[۱۶۰]
۴۳ لو لانداو  اتحاد جماهیر شورویابرشارگی
ابررسانایی
الکترودینامیک کوانتوم
نظریه گذار فاز درجه دو
تئوری کوانتومی دیامغناطیس
جایزه نوبل فیزیک
[۱۶۱][۱۶۲]
۴۴ لئون لدرمن  ایالات متحده آمریکا
کوارک ته
کشف نوترینوی میون
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
[۱۶۳]
۴۵ جان لزلی  ایالات متحده آمریکامطالعه گرما
مکعب لزلی
[۱۶۴]
۴۶ فریتس تسوئیکی   سوئیسماده تاریک
ابرنواختر
کهکشان
ستاره نوترونی
[۱۶۵][۱۶۶]
۴۷ سیمون ون درمیر  هلندکشف ذرات میانی W و Z
جایزه نوبل فیزیک
[۱۶۷]
۴۸ یووال نیمان  اسرائیلهادرون[۱۶۸][۱۶۹]
۴۹فرانک اوپنهایمر  ایالات متحده آمریکاپروژه منهتن
غنی‌سازی اورانیوم
او برادر کوچکتر رابرت اوپنهایمر است.[۱۷۰]
۵۰ رابرت اوپنهایمر  ایالات متحده آمریکاپروژه منهتن
پدر بمب اتمی
جنگ‌افزار هسته‌ای
غنی‌سازی اورانیوم
تقریب بورن-اوپنهایمر
او برادر بزرگتر فرانک اوپنهایمر است.[۱۷۱][۱۷۲]
۵۱ باب پارک  ایالات متحده آمریکانقد شبه‌علم
نقد پزشکی جایگزین
[۱۷۳]
۵۲ راجر پنروز  بریتانیانظریه ارک-آر
پلکان پنروز
فرایند پنروز
نمودار پنروز
فرضیه سانسور کیهانی
تفسیر مکانیک کوانتومی
[۱۷۴][۱۷۵]
۵۳ ژان باتیست پرن  فرانسهپرتو کاتدی
حرکت براونی
عدد آووگادرو
جایزه نوبل فیزیک
کشف تعادل رسوب گذاری
او پدر فیزیک‌دان هسته‌ای، فرانسیس پرن بود.[۱۷۶]
۵۴فرانسیس پرن  فرانسهفیزیک هسته‌ای
انرژی هسته‌ای
او فرزند ژان باتیست پرن، فیزیکدان برنده جایزه نوبل بود.[۱۷۷]
۵۵ کارل سیگن  ایالات متحده آمریکاجهان دیوزده
لوح پایونیر
اژدهایان بهشت
نقطه آبی کمرنگ
صفحه طلایی وویجر
اخترزیست‌شناسی
جستجوی هوش فرازمینی
گیتی: یک سفر شخصی
[۱۷۸]<[۱۷۹]
۵۶ مقناد ساها  هندیونیزاسیون حرارتی[v]
معادله یونیزاسیون ساها
[۱۸۰][۱۸۱]
۵۷ هانس جوچیم شلنهوبر  آلمانفیزیک اتمسفر[۱۸۲][۱۸۳]
۵۸ دنیس ویلیام سیاما  بریتانیاکیهان‌شناسی
یکی از پدران کیهان‌شناسی مدرن
او استاد راهنمای دوره دکتری افرادی مانند استیون هاوکینگ، مارتین ریس و دیوید دویچ بوده‌است.[۱۸۴]
۵۹ ویلیام شاکلی  بریتانیاتریستور
کاشت یون
دیود شاکلی
نیمه‌هادی‌ها
اختراع ترانزیستور
جایزه نوبل فیزیک
[۱۸۵]
۶۰ ادموند هالی  بریتانیادنباله‌دار هالی
ثبت گذر عطارد
[۱۸۶]
۶۱ آلبرت اینشتین  آلمان
 ایالات متحده آمریکا
نسبیت عام
نسبیت خاص
موج گرانشی
ثابت کیهانی
حرکت براونی
اثر فوتوالکتریک
آمار بوز-اینشتین
هم‌ارزی جرم و انرژی
رابطه پلانک-اینشتین
معادلات میدان اینشتین
پارادوکس ای‌پی‌آر (EPR)
جایزه نوبل فیزیک
اگرچه خود را با عبارت «خداناباور» توصیف نکرد اما او بی‌دین، ناباور به خدای ادیان ابراهیمی و زندگی پس از مرگ بود.[۱۸۷][۱۸۸]
[۱۸۹][۱۹۰]
۶۲ مارک اولیفانت  استرالیادوتریوم
تریتیوم
هلیم-۳
توسعه رادار
همجوشی هسته‌ای
[۱۹۱]
۶۳ روبی پاین-اسکات  استرالیاپیشرو در اخترشناسی رادیویی
نخستین زن در اخترشناسی رادیویی
[۱۹۲]
۶۴ ایزیدور ایزاک رابی  لهستان
 ایالات متحده آمریکا
چرخه رابی
جایزه نوبل فیزیک
ابداع روش تشدید برای ثبت خواص مغناطیسی هسته‌های اتمی
[۱۹۳]
۶۵ مارتین ریس  بریتانیااختروش
تابش زمینه کیهانی
رئیس انجمن سلطنتی
[۱۹۴]
۶۶ گروته ریبر  ایالات متحده آمریکااز پیشگامان اخترشناسی رادیویی[۱۹۵]
۶۷ کارولین پورکو  ایالات متحده آمریکاانسلادوس
حلقه سیاره‌ای
هدایت کاوشگر کاسینی
عضو تیم تصویربرداری وویجر
[۱۹۶]
۶۸ فرد هویل  بریتانیامه‌بانگ
پان‌اسپرمیا
هسته‌زایی ستاره‌ای
نظریه حالت پایدار
فرایند آلفا سه‌گانه
[۱۹۷]
۶۹ دیوید دویچ  اسرائیل
 بریتانیا
رایانش کوانتومی
ماشین تورینگ کوانتومی
[۱۹۸]
۷۰ ژروم لالاند  فرانسهاخترشناسی[۱۹۹][۲۰۰]
۷۱ نیلز بور  دانمارکاثر بور
مدل بور
شعاع بور
تفسیر کپنهاگی
نظریه بی‌کی‌اس[w]
نظریه سومرفیلد-بور[x]
مناظرات بور-اینشتین
جایزه نوبل فیزیک
او وجود عنصری مانند زیرکونیوم را پیش‌بینی کرد که بعداً کشف و هافنیوم (که نامی لاتین و معادلی برای کوپنهاگ بود) نام گرفت.[۲۰۱][۲۰۲]
۷۲ هانس بیته  آلمان
 ایالات متحده آمریکا
فیزیک هسته‌ای
الکترودینامیک کوانتومی
هسته‌زایی ستاره‌ای
نظریه میدان بلور
جایزه نوبل فیزیک
[۲۰۳][۲۰۴]
۷۳ پاتریک بلاکت  بریتانیاپرتو کیهانی
جایزه نوبل فیزیک
دیرینه‌مغناطیس‌شناسی
تکمیل روش اتاقک ابری ویلسون
[۲۰۵]
۷۴ نیکولاس بلومبرگر  هلند
 ایالات متحده آمریکا
طیف‌سنجی لیزر
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
[۲۰۶]
۷۵ انریکو فرمی  ایتالیا
 ایالات متحده آمریکا
مسئله فرمی
پارادوکس فرمی
برهم‌کنش فرمی
آمار فرمی-دیراک
جایزه نوبل فیزیک
واکنش زنجیره‌ای هسته‌ای
[۲۰۳]
۷۶ وال لوگسدون فیچ  ایالات متحده آمریکاکشف نقض سی‌پی
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
[۲۰۷]
۷۷ ماری گل-من  ایالات متحده آمریکامدل کوارک
ذرات بنیادی
جایزه نوبل فیزیک
[۲۰۸]
۷۸ ریکاردو جیاکونی  ایتالیا
 ایالات متحده آمریکا
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
بنیان‌گذار اخترشناسی پرتو ایکس
[۲۰۹]
۷۹ ایوار یور  نروژ
 ایالات متحده آمریکا
جایزه نوبل فیزیک
کشف پدیدهٔ تونل زنی در نیم‌رساناها و ابررساناها
[۲۱۰][۲۱۱]
۸۰ شلدون لی گلاشو  ایالات متحده آمریکابرهمکنش الکتروضعیف
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۲]
۸۱ روی جی. گلوبر  ایالات متحده آمریکا جایزه نوبل فیزیک
پایه‌گذاری نورشناسی کوانتومی
[۲۱۳]
۸۲ سرژ هاروش  مراکش
 ایالات متحده آمریکا
طیف‌سنجی لیزر[y]
ناهمدوسی کوانتومی
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۴]
۸۳ ماساتوشی کوشیبا  ژاپننوترینو
اخترفیزیک
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۵]
۸۴ جان مایکل کوسترلیتز  بریتانیافیزیک ماده چگال
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۶]
۸۵ میشل مایور   سوئیس۵۱ پگاسوس
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۷]
۸۶ آلبرت آبراهام مایکلسون  ایالات متحده آمریکااندازه‌گیری سرعت نور
آزمایش مایکلسون-مورلی
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۸]
۸۷ کنستانتین نووسلف  روسیه
 بریتانیا
کربن فوق نازک
جایزه نوبل فیزیک
[۲۱۹]
۸۸ جیم پیبلس  ایالات متحده آمریکا
 کانادا
تابش زمینه کیهانی
ماده تاریک سرد
جایزه نوبل فیزیک
[۲۲۰]
۸۹ دیدیه کلاز   سوئیس جایزه نوبل فیزیک
کشف اولین سیاره خارج از منظومه شمسی
[۲۲۱]
۹۰ برایان اشمیت  ایالات متحده آمریکا
 استرالیا
جایزه نوبل فیزیک
ارائه شواهدی از شتاب در انبساط جهان
[۲۲۲]
۹۱ جک اشتینبرگر  آلمان
 ایالات متحده آمریکا
کشف میون نوترینو
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیک
[۲۲۳]
۹۲ ایگور یوگنیویچ تام  روسیهتابش چرنکوف
جایزه نوبل فیزیک
[۲۲۴][۲۲۵]
۹۳ کیپ تورن  ایالات متحده آمریکانسبیت عام
کیهان‌شناسی
امواج گرانشی
جایزه نوبل فیزیک
رصدخانه موج گرانشی با تداخل‌سنج لیزری
[۲۲۶]
۹۴ یوهان واندروالس  هلندقانون گازها
نیروی واندروالسی
شعاع واندروالسی
جایزه نوبل فیزیک
[۲۰۳]
۹۵ مارتینیوس ولتمن  هلندفیزیک ذرات
جایزه نوبل فیزیک
[۲۲۷]
۹۶ هرمان باندی  اتریش
 بریتانیا
نسبیت عام
نظریه حالت پایدار
[۲۲۸][۲۲۹]
۹۷ پال کالاهان  نیوزیلندتحقیقات در زمینه ان‌ام‌آر و ام‌آرآی[۲۳۰]
۹۸ آلن هیل  نیوزیلندسیارات فراخورشیدی
کشف دنباله‌دار هیل-باپ
[۲۳۱]
۹۹لوبوس موتل  جمهوری چکنظریه ریسمان
نظریه ماتریس
حدس جاذبه ضعیف[z]
او یک خداناباور مسیحی است.[۲۳۲][۲۳۳]
۱۰۰ لیسا رندل  ایالات متحده آمریکاکیهان‌شناسی
مدل استاندارد
مدل رندل-ساندرام[aa]
کتاب گذرگاه‌های تاب‌دار[ab]
[۲۳۴]
۱۰۱ جرج اسموت  ایالات متحده آمریکاکاوشگر زمینهٔ کیهان
تابش زمینه کیهانی
جایزه نوبل فیزیک
[۲۳۵]
۱۰۲ ویکتور استنجر  ایالات متحده آمریکانقد شبه‌علم
نقد دین ابداع اصطلاح کلام قصار
نویسنده کتاب خدا: انگاره شکست‌خورده
او در نقلی می‌گوید: علم شما را به ماه پرواز می‌دهد، دین شما را به ساختمان می‌کوبد..[۲۳۶][۲۳۷]
۱۰۳ لئونارد ساسکیند  ایالات متحده آمریکاحبس رنگ
اصل تمام‌نگاری
کرومودینامیک کوانتومی
[۲۳۸]
۱۰۴ ویکتور وایسکاپف  اتریش
 ایالات متحده آمریکا
الکترودینامیک کوانتومی
ساختار هسته اتم
نشان ملی علوم
رئیس بخش نظری پروژه منهتن
او دوره دکتری خود را با ماکس بورن و دوره پسادکتری خود را با ورنر هایزنبرگ، اروین شرودینگر، ولفگانگ پاولی و نیلز بور گذراند. او بعد از جنگ جهانی دوم به عضویت کمپین ضد گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای درآمد.[۲۳۹]
۱۰۵ یاکوف زلدوویچ  بلاروس
 روسیه
پروژه بمب اتمی شوروی
تابش هاوکینگ
اثر سونیائف زلدوویچ
[۲۴۰][۲۴۱]
۱۰۶ دیوید اسلون ویلسون  ایالات متحده آمریکامروج علم
انتخاب گروهی[ac]
نظریه انتخاب چندسطحی[ad]
[۲۴۲]

شیمی

ردیفنگارهنامملیتدلیل شهرتتوضیحاتمنابع
۱ سوانته آرنیوس  سوئدمعادله آرنیوس
تفکیک (شیمی)
واکنش اسید و باز
کشف اثر گلخانه‌ای
جایزه نوبل شیمی
[۲۴۳][۲۴۴]
۲ پیتر اتکینز  بریتانیانویسنده کتابهای درسی شیمی دانشگاهیاستاد سابق دانشگاه آکسفورد[۲۴۵]
۳ مارسلین بارتلت  فرانسهترموشیمی
اصل بارتلت-تامسون
[۲۴۶][۲۴۷]
۴ کلود لویی برتوله  فرانسهتولید آب ژاول
تعادل شیمیایی
واکنش‌های برگشت‌پذیر
کشف خاصیت رنگ‌زدایی کلر
[۱۶]
۵ ژوزف لویی گیلوساک  فرانسهقانون گیلوساک[۲۴۸]
۶ لینوس پاولینگ  ایالات متحده آمریکامارپیچ آلفا، الکترونگاتیوی، مدل فضاپرکن، ساختار ملکول‌ها، ساعت مولکولی، پزشکی مولکولی، قوانین پائولینگ، شیمی کوانتومی، ساختار رزونانسی، نظریه پیوند ظرفیت، پیوندهای شیمیایی، نشان ملی علوم، جایزه نوبل صلح، جایزه نوبل شیمیدو سال قبل از مرگ پاولینگ، فیلسوفی بودایی به نام دایسوکه ایکیدا[ae] دیالوگی از او منتشر کرد و خداناباور بودن او را تأیید کرد.[۱۰۴]
۶ آلفرد نوبل  سوئداختراع دینامیت
بنیان‌گذار جایزه نوبل
[۲۴۹][۲۵۰]
۷ جان کارنفورت  استرالیا  بریتانیاشیمی فضایی
سنتز کلسترول
واکنشگر کورنفورث
[۲۵۱]
۸ کارل جراسی  بلغارستان
 ایالات متحده آمریکا
قرص ضدبارداری[۲۵۲]
۹ ریچارد ارنست   سوئیسزاویه ارنست
جایزه نوبل شیمی
تشدید مغناطیسی هسته دوبعدی (2DNMR)
تشدید مغناطیسی هسته تبدیل فوریه (FTNMR)
[۲۵۳]
۱۰ رولد هافمن  لهستان
 ایالات متحده آمریکا
سازوکار واکنش
اصل ایزولوبی[af]
جایزه نوبل شیمی
[۲۵۴]
۱۱ هارولد کروتو  بریتانیاکشف فولرن
جایزه نوبل شیمی
[۲۵۵]
۱۲ پال لاتربور  ایالات متحده آمریکاکشف ام‌آرآی (MRI)
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۲۵۶]
۱۳ ژان ماری لن  فرانسهشیمی فراذره‌ای
اترهای تاجی
جایزه نوبل شیمی
[۲۵۷]
۱۴اچ. کریستوفر لانگت-هیگینز  بریتانیاعلوم شناختی[۲۵۸]
۱۵ ویلهلم اوستوالد  آلمانپیپت
کاتالیزور
ویسکومتر
فرایند استوالد
ترویج اصطلاح مول
جایزه نوبل شیمی
[۲۵۹]
۱۶ ماکس پراتز  بریتانیاپروتئین‌های کروی
جایزه نوبل شیمی
[۲۶۰]
۱۶ روزالیند فرانکلین  بریتانیابلورشناس پرتو ایکس
کشف ساختار دی‌ان‌ای، زغال‌سنگ، گرافیت، انواع ویروس‌ها
[۲۶۱][۲۶۲]
۱۷ پل بویر  ایالات متحده آمریکاآدنوزین تری‌فسفات
جایزه نوبل شیمی
[۲۶۳]
۱۸ هارولد یوری  ایالات متحده آمریکاکشف دوتریم
آزمایش میلر–یوری
جایزه نوبل شیمی
[۲۶۴]
۱۹ لارند آسپری  ایالات متحده آمریکافلوئور
لانتانید
اکتینید
عنصرهای خاکی کمیاب
[۲۶۵]
۲۰ سیف الاسلام  بریتانیاانرژی تمیز
باتری یون‌لیتیم
سلول خورشیدی پروسکایت
استاد شیمی مواد در دانشگاه باث[۲۶۶][۲۶۷]
۲۱ گرهارد هرتسبرگ  آلمان
 کانادا
طیف‌بینی مولکولی
جایزه نوبل شیمی
[۲۶۸]

علوم زیستی

ردیفنگارهنامملیتدلیل شهرتتوضیحاتمنابع
۱ فرانسیس کریک  بریتانیاخودآگاهی
کشف ساختار دی‌ان‌ای
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
قاعده اصلی زیست‌شناسی مولکولی
او در نقلی می‌گوید: فرضیه خدا نسبتاً بی‌اعتبار است.[۲۶۹][۲۷۰][۲۷۱]
[۲۷۲][۲۷۳][۲۷۴]
[۲۷۵]
۲ ریچارد داوکینز  بریتانیانقد دین
جهان میانی
خداناباوری نو
فرگشت ژن محور
طراح مفهوم میم
فنوتیپ گسترش‌یافته
او در کتاب توهم خدا می‌نویسد: اگر معنی خدا این باشد که یک دسته قوانین فیزیکی برجهان حاکم است، پس مسلماً خدا وجود دارد. اما چنین خدایی ازنظر عاطفی راضی‌کننده نیست. دعا کردن به درگاه قانون گرانش چندان کار معقولی نیست.[۲۷۶][۲۷۷][۲۷۸]
۳ زیگموند فروید  اتریشروانکاوی
عقده ادیپ
واپس‌رانی
سازوکار دفاعی
نهاد، خود، فراخود
او در نقلی، مفهوم خدا را این گونه توصیف می‌کند: اساساً خدا چیزی نیست جز پدری که او را تعالی بخشیده‌اند.[۲۷۹]
۴ ایوان پاولف  روسیهرفتاردرمانی
شرطی‌شدن کلاسیک
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۲۸۰]
۵ جیمز واتسون  ایالات متحده آمریکاکشف ساختار دی‌ان‌ای
زیست‌شناسی مولکولی
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
او در نقلی می‌گوید: بزرگ‌ترین فایده اعتقاد به خدا این است که شما نیازی به فهمیدن هیچ چیزی ندارید، نه فیزیک، نه زیست‌شناسی. من می‌خواستم که بفهمم.[۲۸۱][۲۸۲][۲۸۳]
۶پاتریک بیتسون  بریتانیامکعب بیتسون[ag]
رئیس انجمن جانورشناسی لندن
استاد سابق دانشگاه کمبریج[۲۸۴]
۷ جولیوس اکسلراد  ایالات متحده آمریکامتابولیسم کاتکول‌آمین
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۲۸۵]
۸ جرج بیدل  ایالات متحده آمریکانظریه یک ژن ـ یک آنزیم
چگونگی عمل ژن در فرایند متابولیسم
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۲۸۶]
۹ پل بروکا  فرانسهآنتروپومتری
ناحیه بروکا
انسان‌شناسی زیستی
[۲۸۷]
۱۰ فرانک مک‌فارلن بارنت  استرالیاایمنی اکتسابی
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۲۸۸]
۱۱ والتر بردفورد کانن  ایالات متحده آمریکاهم‌ایستایی
پاسخ جنگ و گریز
نظریه کانن-بارد
رئیس سابق مدرسه پزشکی هاروارد
[۲۸۹]
۱۲پرونده:Jerry Coyne, American professor of biology at the University of Chicago.jpgجری کوین  ایالات متحده آمریکاژنتیک فرگشتی[۲۹۰]
۱۳ جری کوین  ایالات متحده آمریکانویسنده کتاب‌های سقوط، سومین شامپانزه و اسلحه، میکروب و فولاداستاد دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس[۲۹۱]
۱۴ کامیلو گلژی  ایتالیادستگاه عصبی
اندام وتری گلژی
کشف دستگاه گلژی
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۲۹۲][۲۹۳]
۱۵ سوزان گرینفیلد  بریتانیابیماری آلزایمر
بیماری پارکینسون
[۲۹۴]
۱۶ جان هالدین  بریتانیاآنزیم
پیدایش حیات
قانون هالدین
ژنتیک جمعیت
انتخاب خویشاوندی
[۲۹۵]
۱۷ ویلیام دی همیلتون  بریتانیاقانون همیلتون
انتخاب خویشاوندی
[۲۹۶]
۱۸ گرهارد آرمور هانسن  نروژهمه‌گیرشناسی
کشف باکتری مایکوباکتریوم لپره (عامل جذام)
[۲۹۷]
۱۹ جولیان هاکسلی  بریتانیااصلاح نژاد
سنتز مدرن
رویان‌شناسی
نخستین رئیس سازمان یونسکو
دبیر سابق انجمن جانورشناسی لندن
[۲۹۸]
۲۰ فرانسوا ژاکوب  فرانسهاپران
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۲۹۹]
۲۱ ژاک مونو  فرانسهاپران لک
دگرریختاری
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۰۰]
۲۲ استوارت کافمن  ایالات متحده آمریکاپیدایش حیات
سامانه‌های پیچیده
شبکه تنظیم‌کننده ژن
او در نقلی می‌گوید: کدام شگفت‌انگیزتر است؟ خلق همه چیز در ۶ روز توسط خدا یا تشکیل زیست‌کره بدون کمک خارجی و بدون خالق و نسبتاً بی‌قانون؟ من دومی را حیرت برانگیزتر می‌دانم.[۳۰۱][۳۰۲]
۲۳ آلفرد کینزی  ایالات متحده آمریکاسکس‌شناسی
مقیاس کینزی
میل جنسی در انسان
[۳۰۳]
۲۴ چارلز لاورن  فرانسهمالاریا
تریپانوزومیاز
مطالعه پروتوزوآهای انگلی
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۰۴][۳۰۵]
۲۵ ژاک لوب  آلمان
 ایالات متحده آمریکا
تلقیح یک سلول ماده بدون دخالت یاخته نر[۳۰۶][۳۰۷]
۲۶ جان مینارد اسمیت  بریتانیانظریه بازی‌ها
زیست‌شناسی فرگشتی
[۳۰۸]
۲۷ ارنست مایر  ایالات متحده آمریکافرگشت
آرایه‌شناسی پرندگان
ژنتیک جمعیتی
[۳۰۹]
۲۸ پیتر مداوار  برزیلپیوند عضو
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۱۰]
۲۹ ایلیا مچنیکو  روسیهبیگانه‌خواری
ایمنی سلولی
پیری‌شناسی
مطالعه دستگاه ایمنی
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۱۱]
۳۰ پیتر دی میچل  بریتانیا جایزه نوبل شیمی
کشف سازوکار سنتز آدنوزین تری‌فسفات
[۳۱۲]
۳۱ توماس هانت مورگان  ایالات متحده آمریکانقش کروموزومها در وراثت
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۱۳][۳۱۴]
۳۲ دزموند موریس  بریتانیانویسنده کتاب کپی (جانور) برهنه[۳۱۵][۳۱۶]
۳۳فریتس مولر  آلمان
 برزیل
تقلید مولرین[۳۱۷]
۳۴ پی‌زی مایرز  ایالات متحده آمریکازیست‌شناسی رشداستاد دانشگاه مینه‌سوتا موریس[۳۱۸]
۳۵ پائول نرس  بریتانیاچرخه یاخته
رئیس سابق انجمن سلطنتی
رئیس مؤسسه فرانسیس کریک
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۱۹]
۳۶ ریتا لوی مونتالچینی  ایتالیاعامل رشد عصب
نشان ملی علوم
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۲۰]
۳۷الکساندر اپارین  اتحاد جماهیر شورویکواسروات
نظریه پیداش حیات
[۳۲۱]
۳۸ ریچارد رابرتس  بریتانیااینترون
متیلاسیون دی‌ان‌ای
زیست‌شناسی محاسباتی
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۲۲][۳۲۳][۳۲۴]
۳۹ مایکل اسمیت  بریتانیا
 کانادا
جایزه نوبل شیمی
جهش‌زایی هدایت شده
[۳۲۵]
۴۰ ریچارد لیکی  بریتانیادیرین‌مردم‌شناس
کشف سنگواره‌های انسانی
[۳۲۶]
۴۱ رابرت ساپولسکی  ایالات متحده آمریکاانسان‌شناسی زیستیاستاد دانشگاه استنفورد[۳۲۷]
۴۲ کریستین دو دوو  بلژیکاندامک
کشف لیزوزوم
کشف پراکسی زوم
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۲۸][۳۲۹][۳۳۰]
[۳۳۱]
۴۳ گوستاو تئودور فخنر  آلمانقانون وبر-فخنر
بنیان‌گذار روان فیزیک
[۳۳۲]
۴۴ امیل دو بوآ ریمون  آلمانعصب محیطی
پتانسیل عمل
[۳۳۳]
۴۵توماس آیزنر  آلمان
 ایالات متحده آمریکا
پدر بوم‌شناسی شیمیایی[۳۳۴]
۴۶ ژاک لاکان  فرانسهسوبژه
روانکاوی
مرحله آئینه
[۳۳۵]
۴۷ ویلهلم رایش  اتریشروانکاوی
انقلاب جنسی
روان‌شناسی گروهی فاشیسم
[۳۳۶]
۴۸ الیور ساکس  بریتانیانویسنده کتابهای با مضمون بررسی موردی برخی ار بیمارانشاستاد عصب‌شناسی دانشکده پزشکی دانشگاه نیویورک[۳۳۷][۳۳۸]
۴۹ هرمان جوزف مولر  ایالات متحده آمریکا جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
کشف اثرات ژنتیکی پرتوزایی
[۳۳۹]
۵۰ مایکل روزبش  ایالات متحده آمریکاساعت زیستی
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۴۰]
۵۱ جان سالستن  بریتانیاآپوپتوز
توالی‌یابی کل ژنوم
پروژه ژنوم انسان
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۴۱][۳۴۲]
۵۲ نیکلاس تینبرگن  هلندجانورشناسی
کردارشناسی
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۴۳]
۵۳ جرج والد  ایالات متحده آمریکاکشف نقش رنگدانه در شبکیه
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۴۴]
۵۴ سم هریس  ایالات متحده آمریکانقد دین
خداناباوری نو
کتاب پایان ایمان
از او به عنوان یکی از چهار چهره برجسته خداناباوری نو یاد می‌شود.
او در نقلی می‌گوید: خدا یا نمی‌تواند جلوی فجایع را بگیرد یا اهمیتی نمی‌دهد یا وجود ندارد. خدا یا ناتوانست یا شرور یا خیالی. جناحتان را عاقلانه انتخاب کنید.
[۳۴۵][۳۴۶]
۵۵ ویلیام باتسون  بریتانیاوراثت
رایج کردن کلمه ژنتیک
[۳۴۷]
۵۶ نورمن بتهون  کانادامخترع دستگاهای سیار پزشکی و روش‌های انتقال خون[۳۴۸]
۵۷ کالین بلیک‌مور  بریتانیااستاد عصب‌شناسی و فلسفه دانشگاه لندن[۳۴۹]
۵۸ کریستین بور  دانمارکپژوهش‌های فیزیولوژیاو پدر نیلز بور (برنده جایزه نوبل) و پدربزرگ آگه بور (برنده جایزه نوبل فیزیک) بود.[۳۵۰]
۵۹ سیدنی برنر  آفریقای جنوبیژنتیک کرم الگانس
جایزه نوبل شیمی
[۳۵۱]
۶۰کالوین بریجز  ایالات متحده آمریکاوراثت
کروموزوم پلی‌تن
[۳۵۲]
۶۱ جفری برنستاک  بریتانیا
 استرالیا
علوم اعصاب
آدنوزین تری‌فسفات
ابداع واژه سیگنال‌دهی پیوریژنیک[ah]
[۳۵۳][۳۵۴]
۶۲ شان کارول  ایالات متحده آمریکاساماندهی بیان ژناستاد زیست‌شناسی دانشگاه ویسکانسین-مدیسن[۳۵۵]
۶۳ جورج واشینگتن کریل  ایالات متحده آمریکااولین انتقال خون موفق
ابداع فورسپس کرایل[ai]
ابداع روشی برای مصرف افیون به‌عنوان مسکن
[۳۵۶]
۶۴ اِوالد هِرینگ  آلماندید رنگی
نظریه فرایند مخالف[aj]
فرایند مخالف بیان می‌کند که مبنای دید رنگی بر اساس پردازش سیگنالهای سلولهای مخروطی و استوانه‌ای و برهم‌کنش میان این دو نوع سلول، است.[۳۵۷][۳۵۸]
۶۵بریجید هوگان  بریتانیا
 ایالات متحده آمریکا
ترانس‌ژن
سلول‌های بنیادی
تحقیقات در مورد پستانداران
استاد دپارتمان زیست‌شناسی سلولی در دانشگاه دوک[۳۵۹]
۶۶فرد هالوس  نیوزیلند
 استرالیا
چشم‌پزشکیاو به‌خاطر بازگرداندن بینایی هزاران نفر در استرالیا و دیگر کشورها شناخته می‌شود.[۳۶۰]
۶۷ نیکولاس هامفری  بریتانیاهوش
خودآگاهی
هوش ماکیاولی[ak]
[۳۶۱]
۶۸ جان هالینگز جکسون  بریتانیاصرع
از بنیان‌گذاران مجله مغز[al]
[۳۶۲][۳۶۳]
۶۹ دونالد جانسون  ایالات متحده آمریکاکشف فسیل لوسی[۳۶۴][۳۶۵]
۷۰ استیو جونز  بریتانیاترویج علم
درک عمومی از علم
او رئیس قبلی کالج دانشگاهی لندن و یکی از شناخته شده‌ترین نویسندگان در حوزه فرگشت است.[۳۶۶][۳۶۷]
۷۱ پال کامرر  اتریشلامارکیسم[۳۶۸][۳۶۹]
۷۲ گِرت کلنبرگر-گوجر   سوئیسباکتریوفاژ
نوترکیبی ژنی
زیست‌شناسی مولکولی
سیستم اصلاح محدودیت[am] دی‌ان‌ای
[۳۷۰]
۷۳ الکساندر لانگمویر  ایالات متحده آمریکابنیان‌گذاری سرویس اطلاعاتی بیماری‌های همه‌گیر[an][۳۷۱]
۷۴ پائولو مانتگازا  ایتالیاتحقیقات روی برگ کوکا[۳۷۲]
۷۵ جیکوب مولشات  هلندماتریالیسم علمی[۳۷۳]
۷۶نورمن پیری  بریتانیابلوری شدن ویروستحقیقات او در زمینه کشف بلوری شدن ویروس‌ها، گامی مهم در راستای تعیین ساختار دی‌ان‌ای و آران‌ای بود.[۳۷۴]
۷۷ آلیس رابرتز  بریتانیاترویح علم
مستندساز علمی
استاد دانشگاه بیرمنگام[۳۷۵]
۷۸ آدام رادرفورد  بریتانیامنشأ حیات
آینده حیات
[۳۷۶]
۷۹ نادرین سیمان  ایالات متحده آمریکانانوفناوری دی‌ان‌ای[۳۷۷]
۸۰ الیور اسمیتیز  بریتانیا
 ایالات متحده آمریکا
الکتروفورز ژل
هدف‌گیری ژنی
نوترکیبی همولوگ[ao]
جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی
[۳۷۸]
۸۱رابرت اسپیتزر  ایالات متحده آمریکامشارکت کننده اصلی در راهنمای تشخیصی و آماری اختلال‌های روانیاز اقدامات مهم او دسته‌بندی اختلات روانی و خارج کردن همجنس‌گرایی از فهرست اختلالات روانی در سال ۱۹۷۳ است.[۳۷۹]
۸۲ آرتور تانزلی  بریتانیاپیشگام علم اکوسیستم[۳۸۰]
۸۳ نیکلای واویلف  روسیهمرکز واویلفاو بخش عمده‌ای از زندگی‌اش را صرف مطالعه و بهسازی گیاهانی چون گندم، ذرت و دیگر غلات نمود.[۳۸۱]
۸۴ کریگ ونتر  ایالات متحده آمریکادی‌ان‌ای
متاژنومیکس
ژنوم انسان
روش تعیین توالی تفنگ ساچمه‌ای
[۳۸۲]
۸۵ویلیام گری والتر  ایالات متحده آمریکا
 بریتانیا
امواج آلفا
امواج دلتا
نوسان عصبی
ربات خودمختار
[۳۸۳]
۸۶ جان بی. واتسون  ایالات متحده آمریکابنیان‌گذار رفتارگرایی
اصلاح رفتار
[۳۸۴][۳۸۵][۳۸۶]
۸۷امیل زاکرکاندل  اتریش
 فرانسه
فرگشت ملکولی
ساعت مولکولی
نظریه طبیعی فرگشت مولکولی[ap]
[۳۸۷]
۸۸ آیزاک آسیموف  روسیه
 ایالات متحده آمریکا
نقد دین
علم به زبان ساده
قوانین سه‌گانه رباتیک
او استاد بیوشیمی در دانشگاه بوستون بود و تخمین زده می‌شود بیش از ۵۰۰ کتاب در زمینه‌های مختلفی مانند شیمی، اخترشناسی، ریاضی، تاریخ، ادبیات و نقد کتابهای مذهبی و همچنین حدود ۹۰ هزار نامه و کارت پستال از او به جا مانده‌است.[۳۸۸][۳۸۹]
۸۹جک سوشی  آفریقای جنوبی
 بریتانیا
پزشکی زایمان
پزشکی زنان
استفاده از پنی‌سیلین در بیماری‌های آمیزشی
وی پدر دیوید سوشی، بازیگر نقش هرکول پوآرو است.[۳۹۰]
۹۰ لوئیس ولپورت  آفریقای جنوبی
 بریتانیا
مروج علم
زیست‌شناسی رشد
[۳۹۱]

زمین‌شناس

ردیفنگارهنامملیتدلیل شهرتتوضیحاتمنابع
۱ دونالد پروترو  ایالات متحده آمریکادیرینه‌شناسی پستانداران
چینه‌شناسی مغناطیسی[aq]
[۳۹۲]
۲ جلال شنگور  ترکیهزمین‌ساخت ترکیه و آسیااستاد دانشگاه فنی استانبول[۳۹۳]
۳ ولادیمیر ورنادسکی  روسیه
 اوکراین
بنیان‌گذار زمین‌شیمی، بیوژئوشیمی[ar] و رادیوژئولوژی[as][۳۹۴]

علوم مهندسی

ردیفنگارهنامملیتدلیل شهرتتوضیحاتمنابع
۱ رادنی بروکس  استرالیاعلوم رباتیک[۳۹۵]
۲ چارلز فرانسیس ریشتر  ایالات متحده آمریکاپدیدآوردن مقیاس ریشتر[۳۹۶]
۳ هربرت کرومر  ایالات متحده آمریکالیزر
اتصال ناهمگون
جایزه نوبل فیزیک
ترانزیستور پیوند نامتناجس
[۳۹۷]
۴ ژوزف میشل مون‌گلفیه  ایالات متحده آمریکامخترع بالن هوای گرم[۳۹۸][۳۹۹]
۵ دن شختمن  اسرائیلشبه‌کریستال
جایزه نوبل شیمی
[۴۰۰]
۶ هانس آلفون  سوئدمگنتوهیدرودینامیک
جایزه نوبل فیزیک
[۴۰۱][۴۰۲][۴۰۳][۴۰۴]
۷بوریس چِتروک  روسیهطراح سیستم کنترل در برنامه فضایی شوروی[۴۰۵]
۸ پال مک‌کریدی  ایالات متحده آمریکابنیان‌گذار شرکت آیروویرومنت[at][۴۰۶]
۹ هیرام ماکسیم  ایالات متحده آمریکا
 بریتانیا
مخترع مسلسل ماکسیم
مدعی اختراع لامپ روشنایی
ثبت اختراع اتوی مو، تله موش و پمپ‌های بخار[au]
[۴۰۷]
۱۰ فرانک وایتل  بریتانیااختراع موتور توربوجت
یکی از پدران پیشرانه جت
[۴۰۸]
۱۱ استیو وازنیک  ایالات متحده آمریکاتوسعه دهنده اپل ۱
یکی از توسعه دهندگان اپل ۲
یکی از بنیان‌گذاران شرکت اپل
یکی از پیشگامان انقلاب رایانه خانگی
[۴۰۹]
۱۲ کنراد تسوزه  آلماناز پیشگامان علوم رایانه
پلن‌کلکولوس
ساخت نخستین رایانه عملیاتی قابل برنامه‌ریزی و کاملاً خودکار جهان به نام زد۳ و احتمالاً نخستین رایانه دیجیتال و تجاری جهان زد۴
او یک مهندس عمران بود.[۴۱۰][۴۱۱]

علوم انسانی

ردیفنگارهنامملیتدلیل شهرتتوضیحاتمنابع
۱ ریموند کاتل  بریتانیا
 ایالات متحده آمریکا
روان‌شناسی شخصیت
پرسشنامه شخصیتی ۱۶ عاملی[av]
[۴۱۲]
۲ بی‌اف اسکینر  ایالات متحده آمریکاجعبهٔ اسکینر
شرطی‌شدن فعال
رفتارگرایی رادیکال
نشان ملی علوم
او همچنین دارای اختراعاتی مانند ثبات متوالی،[aw] گهواره معلق،[ax] ماشین آموزش[ay] و ماشین جمع‌کننده کلامی[az] بوده‌است.[۴۱۳][۴۱۴][۴۱۵]
[۴۱۶][۴۱۷][۴۱۸]
۳ آلبرت الیس  ایالات متحده آمریکارفتاردرمانی معقول
رفتاردرمانی شناختی
[۴۱۹]
۴ هانس آیزنک  بریتانیاهوش
روان‌پزشکی
آموزش و پرورش
شناخت درمانی
پرسشنامه شخصیت آیزنک
روان‌شناسی شخصیت
روان‌شناسی تفاوت‌های فردی
[۴۲۰]
۵ لئون فستینگر  ایالات متحده آمریکاناهماهنگی شناختی
نظریه مقایسه اجتماعی
[۴۲۱]
۶ اریش فروم  آلمان
 ایالات متحده آمریکا
اومانیسم
مارکسیسم
فلسفه غرب
انسان‌گرایی
نظریه اجتماعی
[۴۲۲]
۷ گرانویل استنلی هال  ایالات متحده آمریکانخستین رئیس دانشگاه کلارک
بنیان‌گذار انجمن روان‌شناسی آمریکا
[۴۲۳]
۸ ملانی کلاین  اتریش
 بریتانیا
روش درمانی کودکان[ba]
همانندسازی فرافکن
تئوری رابطه اشیاء
[۴۲۴]
۹ آبراهام مازلو  ایالات متحده آمریکاهرم سلسله‌مراتب نیازهای مزلو[۴۲۵]
۱۰ استیون پینکر  ایالات متحده آمریکاروان‌شناسی فرگشتی
نظریه محاسباتی ذهن
او در نقلی می‌گوید: این طرز فکر که مذهب نیرویی برای صلح است، امروزه اغلب از جانب جناح راست مذهبی و هم پیمانانشان شنیده می‌شود که البته شواهد تاریخی آن را تأیید نمی‌کند.[۴۲۶][۴۲۷]
۱۱ کارل راجرز  ایالات متحده آمریکاروان‌درمانی
آموزش دانش‌آموز محور[bb]
آموزش انسان‌گرایانه[bc]
[۴۲۸]
۱۲ هربرت الکساندر سیمون  ایالات متحده آمریکامنطق‌دان
عقلانیت محدود
مسئله-حل‌کنِ عام[bd]
نشان ملی علوم
جایزه نوبل اقتصاد
[۴۲۹]
۱۳ ماسیمو پیلیوچی  ایالات متحده آمریکانقد شبه‌علم
نقد خلقت‌گرایی
استاد کالج شهری نیویورک[۴۳۰]
۱۴ تئودور هولم نلسون  ایالات متحده آمریکاابرمتن
ابررسانه
[۴۳۱]
۱۵ هکتور آوالوس  ایالات متحده آمریکادین‌شناسیاستاد دانشگاه ایالتی آیووا[۴۳۲][۴۳۳]
۱۶گرگوری بیتسون  بریتانیاسایبرنتیک
گرفتاری دوسره
[۴۳۴]
۱۷ دانیل اورت  ایالات متحده آمریکامطالعات فرهنگی و زبان‌شناسی دربارهٔ منطقه حوضه آمازون و مردم پیراها[be][۴۳۵]
۱۸ هلن فیشر  ایالات متحده آمریکاانسان‌شناسی سکس، عشق، وابستگی و شخصیت[۴۳۶]
۱۹ ریموند فِرث  نیوزیلندانسان‌شناسی اقتصادی[۴۳۷]
۲۰آلفرد دلوین ناکس  بریتانیاپاپیروس‌شناسی[bf]او عضو گروه رمزگشایی بریتانیا در جنگ جهانی اول موسوم به اتاق ۴۰[bg] بود و نقشی مهم در رمزگشایی تلگراف زیمرمن داشت.[۴۳۸]
۲۱ مارک رابرتز  بریتانیاکاوش در گودال ارتهام متعلق به دوران پارینه‌سنگی زیرین[۴۳۹]
۲۲ جاد سعد  لبنان
 کانادا
رفتار مصرف‌کننده
روان‌شناسی فرگشتی
[۴۴۰]
۲۳فرانتس نویمان  آلمانسوسیالیسم ملی
یکی از بنیان‌گذاران علوم سیاسی مدرن
[۴۴۱]
۲۳ آمارتیا سن  هنداقتصاد رفاه
عدالت اجتماعی
نظریه انتخاب اجتماعی
جایزه نوبل اقتصاد
استاد اقتصاد و فلسفه دانشگاه هاروارد[۴۴۲][۴۴۳]

واژه‌نامه

جستارهای وابسته

منابع

زمان مجاز برای اجرای اسکریپت‌ها منقضی شده است.

پیوند به بیرون

زمان مجاز برای اجرای اسکریپت‌ها منقضی شده است.زمان مجاز برای اجرای اسکریپت‌ها منقضی شده است.

🔥 Top keywords: