منات آذربایجان

منات آذربایجان
منات آذربایجان
Azərbaycan manatı (ترکی آذربایجانی)
	اسکناس‌ها و سکه‌های منات
ایزو ۴۲۱۷
کد	AZN
شماره	۰۳۶
توان	۲
پول
یکای جزء
۱⁄۱۰۰	گپیک
نماد	₼
اسکناس‌ها	۱، ۵، ۱۰، ۲۰، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰ و ۵۰۰ منات
سکه‌ها	۱، ۳، ۵، ۱۰، ۲۰، ۵۰ گپیک
آمارها
جایگزینی	روبل قفقاز
استفاده‌کننده(ها)	جمهوری آذربایجان
صادرکننده
بانک مرکزی	بانک مرکزی جمهوری آذربایجان
وبگاه	www.cbar.az
ارزش‌گذاری
تورم	۳٪
منبع	MENAFN (۲۰۱۸)

منات یکای پول جمهوری آذربایجان است. هر منات به ۱۰۰ گپیک (به ترکی آذربایجانی: qəpik) تقسیم می‌شود.^[۱] واژه منات از واژه مُنِتا (به روسی: монета)^[۲] به معنی سکه، و گپیک از واژه کوپِک (به روسی: копейка) به معنی نیزه گرفته شده است.^[۳]^[۴]

در حال حاضر ارزش هر منات جمهوری آذربایجان معادل ۳۰۰۰۰ تومان است.^{^{[نیازمند منبع]}} استفاده از یکاهای ارزی دیگر به عنوان وسیله پرداخت در قلمرو جمهوری آذربایجان ممنوع است. حق لغو و خارج کردن منات از گردش وجوه نقدی به بانک مرکزی جمهوری آذربایجان تعلق دارد.

اسکناس‌ها

منات نخست

جمهوری سوسیالیستی آذربایجان شوروی و جمهوری خلق آذربایجان یکای پول خود را از سال ۱۹۱۹ تا ۱۹۲۳ میلادی توسط بانک مرکزی فرانسه^[۵] به چاپ می‌رساندند که در زبان ترکی آذربایجانی به آن منات و در زبان روسی به آن روبل گفته می‌شد؛^[۶] به همین دلیل گاهی به منات نخست، روبل آذربایجان نیز گفته می‌شود. منات نخست در واقع جایگزینی برای روبل قفقاز بود. همراه این سری از اسکناس‌ها هیچ سکه‌ای ضرب نشد.^[۷]

منات دوم

مقدمه‌چینی‌های چاپ منات دوم در دوران ریاست‌جمهوری ایاز مطلب‌اف، نخستین رییس‌جمهور این کشور آغاز و در دوران ریاست‌جمهوری ابوالفضل ایلچی‌بیگ تحقق یافت. از منات دوم در تاریخ ۱۵ اوت ۱۹۹۲ رونمایی شد.^[۸] این سری نخستین سری منات بود که پس از استقلال آذربایجان منتشر شد. منات دوم تا سال ۲۰۰۶ در گردش بود. طراح این اسکناس‌ها الدار میکاییل‌زاده نام داشت.^[۹]

نگاره		بها	ابعاد (میلی‌متر)	رنگ	شرح		تاریخ چاپ
رو	پشت	بها	ابعاد (میلی‌متر)	رنگ	رو	پشت	تاریخ چاپ
		۱ منات	۱۲۵ × ۶۳	صورتی	قلعه دختر در باکو	بها و نوشتهٔ بانک ملی آذربایجان	۱۹۹۲
		۱ منات		زرد و آبی			۱۹۹۳
		۵ منات		قهوه‌ای و بنفش			۱۹۹۳
		۱۰ منات		قهوه‌ای			۱۹۹۲
		۱۰ منات		فیروزه‌ای			۱۹۹۳
		۵۰ منات		قرمز و خاکستری
		۱۰۰ منات		صورتی و آبی
		۲۵۰ منات		سبز			۱۹۹۲
		۵۰۰ منات		قهوه‌ای، آبی و نارنجی	چهره‌نمای نظامی گنجوی		۱۹۹۳
		۱,۰۰۰ منات		قهوه‌ای و آبی	چهره‌نمای محمدامین رسول‌زاده		۱۹۹۳
		۱,۰۰۰ منات		آبی	صنعت نفت		۲۰۰۱
		۱۰,۰۰۰ منات	۱۳۰ × ۶۵	قهوه‌ای	کاخ شروان‌شاهان		۱۹۹۴
		۵۰,۰۰۰ منات	۱۳۲ × ۶۶	سبز	آرامگاه مومنه‌خاتون		۱۹۹۵

منات سوم

در تاریخ ۷ فوریه سال ۲۰۰۵، رئیس‌جمهور آذربایجان فرمانی در مورد تغییر بهای پولی و مقیاس ارزها در جمهوری آذربایجان صادر کرد. بر اساس این فرمان، از ۱ ژانویه سال ۲۰۰۶، انتشار اسکناس‌های نسل جدید آغاز شد.^[۱۰]مراسم معرفی و رونمایی منات جدید که بر اساس سفارش بانک مرکزی جمهوری آذربایجان از سوی شرکت تبلیغاتی ویتام تهیه شده بود، در هتل اکسلسیور باکو برگزار گردید.^[۱۱]این رویداد مهم، با حضور الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، مقامات بلندپایه و نمایندگان سفارتخانه‌های فعال کشورهای خارجی در این کشور برگزار گردید.^[۱۲] در نتیجه انتقال به منات جدید، نرخ ۱ منات جدید برابر ارز ۵۰۰۰ منات قدیم گردید.^[۱۳] در سال ۲۰۱۸ اسکناسی دویست مناتی به مناسبت صدمین سالگرد تاسیس جمهوری خلق آذربایجان^[۱۴] و نود و پنجمین زادروز حیدر علی‌اف منتشر شد.^[۱۵]

نگاره		بها	ابعاد	رنگ	شرح		سال انتشار
رو	پشت	بها	ابعاد	رنگ	رو	پشت	سال انتشار
		₼۱	۱۲۰ × ۷۰ mm	خاکستری	موضوع: فرهنگ سازهای به کار رفته در موسیقی سنتی آذربایجان شامل دف، کمانچه و تار	نقش فرش محلی	۲۰۰۵
		₼۱		خاکستری		نقش فرش محلی	۲۰۰۹، ۲۰۱۷
		₼۵		نارنجی	موضوع: ادبیات نویسندگان، شاعران و کتاب‌های آذربایجان، به همراه متن کامل سرود ملی جمهوری آذربایجان	سنگ‌نگاره‌های پارک ملی قبوستان و خط اورخون	۲۰۰۵
		₼۵		نارنجی		سنگ‌نگاره‌های پارک ملی قبوستان و خط اورخون	۲۰۰۹، ۲۰۱۷
		₼۱۰	۱۳۴ × ۷۰ mm	فیروزه‌ای	موضوع: تاریخ باکوی قدیم، کاخ شروان‌شاهان و قلعه دختر با پس‌زمینه ارگ باکو	نقش فرش محلی	۲۰۰۵
		₼۱۰	۱۳۴ × ۷۰ mm	فیروزه‌ای		نقش فرش محلی	۲۰۱۸
		₼۲۰	۱۴۱ × ۷۰ mm	سبز	موضوع: قره‌باغ نمادهای قدرت شامل شمشیر، کلاهخود و سپر	گل ابرویی قفقازی	۲۰۰۵
		₼۵۰	۱۴۸ × ۷۰ mm	زرد	موضوع: تاریخ و آینده جوانان، پله به نشانه پیشرفت، خورشید به نشانه نیرو و روشنایی و نمادهای شیمی و ریاضی به نشانه دانش	نقش فرش محلی
		₼۱۰۰	۱۵۵ × ۷۰ mm	ارغوانی روشن	موضوع: اقتصاد و توسعه نمادهای معماری از دوران کهن تاکنون، نماد منات (₼) و نشانه‌هایی از توسعه اقتصادی
		₼۱۰۰	۱۵۵ × ۷۰ mm	ارغوانی روشن			۲۰۱۳
		₼۲۰۰ (اسکناس یادبود)	۱۶۰ × ۷۰ mm	آبی	موضوع: معماری مدرن مرکز فرهنگی حیدر علی‌اف، باکو		۲۰۱۸

منات سوم در سال ۲۰۲۰ از نو طراحی شد؛ در این بازطراحی پشت اسکناس‌ها به حالت عمودی درآمد. در سال ۲۰۲۱ اسکناسی پانصد مناتی به مناسبت پیروزی جمهوری آذربایجان در جنگ قره‌باغ منتشر شد.^[۱۶]

نگاره		بها	ابعاد	رنگ	شرح
رو	پشت	بها	ابعاد	رنگ	رو	پشت
		₼۱	۱۲۰ × ۷۰ mm	خاکستری	موضوع: فرهنگ سازهای به کار رفته در موسیقی سنتی آذربایجان شامل دف، کمانچه و تار	نقشه آذربایجان
		₼۵	۱۲۷ × ۷۰ mm	نارنجی	موضوع: ادبیات نویسندگان، شاعران و کتاب‌های آذربایجان، به همراه متن کامل سرود ملی جمهوری آذربایجان
		₼۱۰	۱۳۴ × ۷۰ mm	فیروزه‌ای	موضوع: تاریخ باکوی قدیم، کاخ شروان‌شاهان و قلعه دختر با پس‌زمینه ارگ باکو
		₼۲۰	۱۴۱ × ۷۰ mm	سبز	موضوع: قره‌باغ نمادهای قدرت شامل شمشیر، کلاهخود و سپر
		₼۵۰	۱۴۸ × ۷۰ mm	زرد و قهوه‌ای	موضوع: تاریخ و آینده جوانان، پله به نشانه پیشرفت، خورشید به نشانه نیرو و روشنایی و نمادهای شیمی و ریاضی به نشانه دانش
		₼۵۰۰ (اسکناس یادبود)	۱۶۵ × ۷۰ mm	قهوه‌ای، قرمز، سبز و آبی	موضوع: جنگ قره‌باغ ۲۰۲۰ گل شقایق، پل‌های خداآفرین	آرامگاه ملا پناه واقف، قلعه آسکران

سکه‌ها

منات دوم

جنس سکه‌های ضرب شده در سال ۱۹۹۲ و ۱۹۹۳ برنج و کوپرونیکل بود ولی بعداً جنس همه سکه‌ها به آلومینیوم تغییر یافت. این سکه‌ها به ندرت در بازار دیده می‌شدند.

منات سوم

سکه‌های این سری از نظر ابعاد و شکل شباهت بسیاری به سکه‌های یورو دارند برای نمونه سکه ۵۰ گپیک به سکه ۲ یورو شبیه است. این سکه‌ها در فوریه ۲۰۰۶ به ضرب رسیدند ولی بر روی آنها سال ضرب درج نمی‌شود.

نگاره		بها	پارامترهای فنی			شرح
رو	پشت	بها	قطر	جرم	جنس	لبه	رو	پشت
		۱ گپیک	۱۶٫۲۵ mm	۲٫۸ g	فولاد با روکش مس	هموار	نقشه آذربایجان، بها	سازهای موسیقی سنتی
		۳ گپیک	۱۸ mm	۳٫۴۵ g		هموار با شیار		کتاب و قلم، بها
		۵ گپیک	۱۹٫۷۵ mm	۴٫۸۵ g		دندانه‌دار		قلعه دختر، بها
		۱۰ گپیک	۲۲٫۲۵ mm	۵٫۱ g	فولاد با روکش برنج	هموار با هفت تورفتگی		کلاهخود قره‌باغ، بها
		۲۰ گپیک	۲۴٫۲۵ mm	۶٫۶ g	فولاد با روکش برنج	دندانه‌دار بخش‌بندی شده		پلکان مارپیچ، نمادهای هندسی، بها
		۵۰ گپیک	۲۵٫۵ mm	۷٫۷ g	دوفلزه فولاد با روکش برنج با حلقه فولاد زنگ‌نزن در مرکز	دندانه‌دار با نوشته جمهوری آذربایجان (به ترکی آذربایجانی: AZƏRBAYCAN RESPUBLIKASI)		دو چاه نفت، بها