Manat acerbaixano

O termo manat tomouse do persa munāt e do ruso Монета, vocábulos que en ambos os casos proceden da palabra latina moneta, de onde deriva tamén a nosa "moeda". Manat foi, así mesmo, a palabra coa que se designou o rublo soviético tanto na lingua azarí como na turcomá.^[3][4]

A República Democrática de Acerbaixán e a súa sucesora, a República Socialista Soviética de Acerbaixán, emitiron a súa propia moeda entre 1919 e 1923. Esa primeira unidade monetaria recibiu o nome de manat (منات) en azarí e de rublo (рубль) en ruso, e nos billetes a denominación da moeda aparecía en ambos os idiomas e, nalgúns casos, tamén en francés. O manat substituíu o primeiro rublo transcaucásico á par e foi, pola súa vez, substituído polo segundo rublo transcaucásico, logo de que Acerbaixán se convertese en parte da República Socialista Soviética Federativa Transcaucásica. Non se emitiron subdivisións e o manat, nesta etapa, só se emitiu en forma de billete.^[5]

Billetes

A República Democrática de Acerbaixán emitiu billetes cos valores nominais de 25, 50, 100, 250 e 500 manats, en tanto que a República Socialista Soviética de Acerbaixán puxo en circulación billetes de 5, 100, 1.000, 5.000, 10.000, 25.000, 50.000, 100.000, 250.000, 1 millón e 5 millóns de manats.^[5]

O segundo manat foi introducido o 15 de agosto 1992. O seu código ISO 4217 era AZM e instituíuse en substitución do rublo soviético, cunha taxa de cambio de 10 rublos por 1 manat.^[6]

Desde principios de 2002 ata principios de 2005, o tipo de cambio mantívose bastante estable, e só variou dentro dunha banda de 4.770 a 4.990 manats por dólar. Mais a partir da primavera de 2005 comezou a producirse un lixeiro pero constante incremento do valor do manat fronte ao dólar; a razón máis probable foi o aumento do fluxo de Petrodólares cara ao país, xunto co prezo xeralmente alto do petróleo no mercado mundial. A finais de 2005, un dólar valía 4.591 manats. En consecuencia, os billetes de menos de 100 manats desapareceran da circulación en 2005, do mesmo xeito que socedera xa anos antes coas moedas divisionarias expresadas en qəpik.^[6]

Moedas

Correspondentes a esta segunda época do manat emitíronse moedas divisionarias con valores de 5, 10, 20 e 50 qəpik, datadas en 1992 e en 1993. Aínda que se utilizou o níquel e o latón para algunha destas cuñaxes en 1992 (e, nalgúns casos, en 1993), as derradeiras emisións foron en aluminio. Estas moedas tiveron moi pouca circulación.

Imaxe	Valor	Metal	Diámetro	Grosor	Peso	Ano
	5 qəpik [7]	Bronce	17	1,35	2,40	1992
	5 qəpik [8]	Aluminio	17,1	1,5	0,85	1993
	10 qəpik [9]	Aluminio	18,6	1,6	1,01	1992
	20 qəpik [10]	Bronce	20	1,45	3,23	1992
	20 qəpik [11]	Aluminio	20,1	1,5	1,15	1992 1993
	50 qəpik [12]	Níquel	23	1,5	5,2	1992
	50 qəpik [13]	Aluminio	23	1,6	1,45	1992 1993

Billetes

Estes son os billetes emitidos durante a segunda etapa do manat acerbaixano.^[14]

Imaxe		Valor nominal	Dimensión	Cor	Descrición		Emisión
Anverso	Reverso				Anverso	Reverso
		1 manat [15]	125 × 63 mm	Gris/rosa	Torre da Doncela (Bakú)	Ornamentos	1992
		1 manat [16]	125 × 63 mm	Azul/amarelo	Torre da Doncela (Bakú)	Ornamentos	1993
		5 manat [17]	125 × 63 mm	Rosa/gris	Torre da Doncela (Bakú)	Ornamentos	1993
		10 manat [18]	125 × 63 mm	Verde	Torre da Doncela (Bakú)	Ornamentos	1992
		10 manat [19]	125 × 63 mm	Gris	Torre da Doncela (Bakú)	Ornamentos	1993
		50 manat [20]	125 × 63 mm	Vermello	Torre da Doncela (Bakú)	Ornamentos	1993
		100 manat [21]	125 × 63 mm	Vermello/azul	Torre da Doncela (Bakú)	Ornamentos	1993
		250 manat [22]	125 × 63 mm	Azul	Torre da Doncela (Bakú)	Ornamentos	1992
centro|120x120px		500 manat [23]	125 × 63 mm	Marrón/amarelo	Nezamí Ganyabí	Ornamentos	1993
		1.000 manat [24]	125 × 63 mm	Marrón/azul	Mammed Amin Rasulzade	Ornamentos	1993
		1.000 manat [25]	125 × 63 mm	Azul	Refinaría	Ornamentos	2001
		10.000 manat [26]	130 × 63 mm	Granate	Palacio dos Shirvanshah	Ornamentos	1994
		50.000 manat [27]	132 × 66 mm	Azul	Mausoleo de Momine Khatum	Ornamentos	1995

O 1 de xaneiro de 2006 implantouse unha nova xeración do manat, con código ISO 4217 e que se coñece como "manat moeda nacional". A taxa de cambio co anterior manat foi dun dos novos por 5.000 dos antigos. A partir do 1 de outubro de 2005, os prezos xa se indicaban en ambas as moedas, para lle facilitar a transición á poboación. Coa nova moeda reintroducíronse no sistema as moedas con valores expresados en qəpik, que desapareceran da circulación xa en 1993, por mor da inflación.^[3][28]

Símbolo

Tanto os novos billetes desta etapa do manat acerbaixano como o seu símbolo (₼) foron deseñados en 2006 por Robert Kalina, o deseñador austríaco que se encargou tamén da creación da primeira serie de billetes de euro. O símbolo engadiuse ao estándar Unicode (U+20BC) en 2013, logo dalgunhas tentativas sen éxito en 2008 e en 2011.^[29] O símbolo inspirouse no do euro (€), baseado nunha proposta inicial de Mykyta Yevstifeyev, e lembra este símbolo xirado 90º en sentido horario.^[3][30]

Moedas

As moedas en circulación son as de 1, 3, 5, 10, 20 e 50 qəpik. A maioría delas lembran, tanto no deseño como no seu tamaño, as moedas do euro, en particular a moeda bimetálica de 50 qəpik (similar á de 2 euros) e a de 10 qəpik (cun deseño coñecido como "flor española", similar á de 20 céntimos de euro). As moedas puxéronse en circulación en xaneiro de 2006 e non amosan o ano de cuñaxe nin de emisión.^[3][31]

Imaxe		Valor nominal	Parámetros técnicos			Descrición
Anverso	Reverso		Diámetro	Peso	Aliaxe	Canto	Anverso	Reverso
		1 qəpik	16,25 mm	2,8 g	Aceiro con baño de cobre.	Liso.	Mapa de Acerbaixán, nome do país e valor.	Instrumentos musicais tradicionais e valor.
		3 qəpik	18 mm	3,45 g		Liso con fenda.		Libros e pluma, e valor.
		5 qəpik	19,75 mm	4,85 g		Estriado.		Torre da Doncela (Bakú) e valor.
		10 qəpik	22,25 mm	5,1 g	Aceiro bañado de latón.	Liso con sete amosegas ("flor española").		Casco antigo de Nagorno-Karabakh e valor.
		20 qəpik	24,25 mm	6,6 g		Estriado a segmentos.		Escaleira, símbolos xeométricos e valor.
		50 qəpik	25,5 mm	7,7 g	Centro: aceiro bañado en latón. Aro: aceiro inoxidable.	Estriado con lenda: AZƏRBAYCAN RESPUBLIKASI		Pozos petrolíferos e valor.

Billetes

Os billetes postos en circulación teñen os valores de 1, 5, 10, 20, 50, 100 e 200 manats. O seu deseñador, Robert Kalina, é autor non só destes billetes e dos do euro, senón doutros correspondentes aos sistemas da libra siria, o marco convertible bosníaco ou o antigo xilin austríaco. Os billetes teñen certas semellanzas cos do euro e os criterios de elección dos seus motivos inspiráronse nos dos billetes da Eurozona.^[3][32]

En 2009 o Banco Nacional de Acerbaixán (Azərbaycan Milli Bankı) cambiou o seu nome polo de Banco Central da República de Acerbaixán (Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı). En 2010 emitiuse o billete dun manat que xa reproducía esta nova denominación do banco emisor, ao que se lle sumou en 2012 o de 5 manats. En 2017 emitiuse un billete de 100 manats que, datado en 2013, aínda que coa nova denominación do banco emisor.^[3]

En 2011 o Ministerio de Facenda de Acerbaixán anunciou que estaba a considerar a emisión de billetes con valores de 2 e de 3 manats, así como outros con valores superiores ao de 100 manats.^[33] En febreiro de 2013, o Banco Central da República de Acerbaixán anunciou a posta en circulación de billetes dun valor máis alto que o dos existentes.^[34] Non foi ata 2018 cando se introduciu o novo billete de 200 manats, conmemorativo do 95 aniversario do expresidente acerbaixano Heydər Əliyev.^[3][35]

Imaxe		Valor nominal	Dimensión	Cor	Descrición		Emisión
Anverso	Reverso				Anverso	Reverso
		1 manat [36]	120 × 70 mm	Gris	Instrumentos musicais tradicionais.	Mapas e ornamentos.	2005 2009 2017
		5 manat [37]	120 × 70 mm	Laranxa	Escritores e libros acerbaixanos e extracto do himno nacional.	Mapas e ornamentos. Debuxos rupestres ce Gobustan.	2005 2009 2017
		10 manat [38]	134 × 70 mm	Verde azulado	Representación do antigo Bakú	Mapas e ornamentos.	2005 2018
		20 manat [39]	141 × 70 mm	Verde	Símbolos de poder: espada, casco e escudo.	Mapas e ornamentos. Símbolo da paz (harybulbul)	2005
		50 manat [40]	148 × 70 mm	Amarelo	Xuventude e símbolos de progreso, coñecemento e ciencia.	Mapas e ornamentos.	2005
		100 manat [41]	155 × 70 mm	Violeta	Padróns arquitectónicos desde a Antigüidade e símbolo ₼.	Mapas e ornamentos	2005 2013
		200 manat [42]	160 × 70 mm	Azul	Arquitectura moderna: centro Heydar Aliyev (Bakú).	Mapas e ornamentos	2018

Bibliografía

• Mehdizade, S. (2006). "Azerbaijan's New Manats: Design and Transition to a New Currency". En Azerbaijan International. Outono de 2006 (14.3. Páxinas 64-69).

Outros artigos

• Economía de Acerbaixán

Ligazóns externas

• Catálogo das moedas e os billetes de Acerbaixán