Kollumerlân en Nijkrúslân

It Dokkumer Djip en it Alddjip foarmen yn it noardwesten de grins mei Dongeradiel. Yn it westen foarmen de Terpwei, de Petsleat en de Langwaerster Wei, en sa fierder tusken De Westerein en Sweagerbosk troch de grins mei Dantumadiel. Yn it suden foarmen de Swadde, de Swaddesleat, de Hessewei en de Lauwers de grins mei Achtkarspelen. En yn it easten en noardeasten foarmen de Alde Lauwers, it Mûntsjesylsterryd, it noardlik part fan de Stêdswei en sa fierder nei de Sâltkamper Ril de grins mei Grinslân.

Oant en mei de 14e iuw wie Kollumerlân in part fan Dantumadiel. Dêrnei waarden der twa nije gritenijen neamd: Eastbroeksterlân, eastlik fan Dantumadiel, en Kollumerlân, om Kollum hinne. Yn 1443 sleaten beide gritenijen in ferbûn mei Grins. Wylst Grins dêr it bewâld hie, makken de Fetkeapers út de beide gritenijen it de Skieringers lestich.

Yn 1497 naam Albrecht fan Saksen it bewâld yn Fryslân oer, en ferbruts de bân mei Grins. Mar yn 1515 keas Kollumerlân foar Gelre, en bleau oant 1523 Geldersk. Yn dy tiid waard der allinnich noch sprutsen fan "Kollumerlân", mar doe't begûn waard mei it bedykjen fan it Krúslân waard dat, oant 1578 as in selsstannige gritenij bestjoerd.

De gritenij Kollumerlân waard yn 1851 in gemeente nei de ynfiering yn Nederlân fan de gemeentewet fan Thorbecke. By it ôfdamjen fan de Lauwerssee krige Kollumerlân der yn ien kear in grutte lape lân by yn de foarm fan de platen dy't oan de súdkust fan de see lein hienen. Op 1 jannewaris 2019 waard Kollumerlân opheft en gie it yn 'e mande mei Dongeradiel en Ferwerderadiel op yn 'e nije gemeente Noardeast-Fryslân.

It haadplak fan de gemeente wie de flekke Kollum. De oare plakken yn de gemeente wiene: Aldwâld, Boerum, Feankleaster, Kollumerpomp, Kollumersweach, Lytsewâld, Muntsjesyl, De Trieme, Warfstermûne, Westergeast en Sweagerbosk.

Yn 2005 bepaalde de gemeenterie dat Kollumerlân der 15 buorskippen by krije moast. It gie dêrby om gebieten dy't lânskiplik weardefol wiene en wêrfan't de histoaryske namme bewarre bliuwe moast.

De buorskippen Healweg, De Keegen, De Kolk, Kollumerâldsyl, Krabbuorren, Leechte, De Skâns en Sânbulten leine yn it eastike Nedersaksyske taalgebiet.

• 2014 - 12.880
• 2013 - 12.829
• 2012 - 12.906
• 2004 - 13.128
• 2003 - 13.363
• 1973 - 11.341
• 1969 - 10.358
• 1964 - 10.122
• 1959 - 10.021
• 1958 - 10.020
• 1954 - 10.433
• 1939 - 9.530
• 1840 - grut 6.000
• 1811 - 4.242
• 1744 - 3.304

• Fryske doarpen
• Fryske gemeenten
• List fan Grytmannen fan Kollumerlân
• List fan boargemasters fan Kollumerlân

• Webstee fan de gemeente

Ofbylden dy't by dit ûnderwerp hearre, binne te finen yn de kategory Kollumerland en Nieuwkruisland fan Wikimedia Commons.

Provinsje Fryslân
hjoeddeistige gemeenten
• Achtkarspelen • It Amelân • Dantumadiel • Eaststellingwerf • Flylân • De Fryske Marren • Harns • It Hearrenfean • Ljouwert • Noardeast-Fryslân • Opsterlân • Skiermûntseach • Skylge • Smellingerlân • Súdwest-Fryslân • Tytsjerksteradiel • De Waadhoeke • Weststellingwerf
eardere gemeenten
• Aenjewier (1851–1934) • Baarderadiel (1851–1984) • Barradiel (1851–1984) • It Bilt (1851–2018) • Boalsert (1455–2011) • Boarnsterhim (1984–2014) • Doanjewerstâl (1851–1984) • Dokkum (1298–1984) • Dongeradiel (1984–2019) • Drylts (1268–1984) • East-Dongeradiel (1851–1984) • Ferwerderadiel (1851–2019) • Frjentsjer (1374–1984) • (âld) Frjentsjerteradiel (1851–1984) • (nij) Frjentsjerteradiel (1984–2018) • Gaasterlân (1851–1984) • Gaasterlân-Sleat (1984–2014) • Haskerlân (1851–1984) • Hylpen (1372–1984) • Himmelumer Aldefurd (1851–1984) • Hinnaarderadiel (1851–1984) • Idaerderadiel (1851–1984) • Kollumerlân (1851–2019) • Lemsterlân (1851–2014) • Littenseradiel (1984–2018) • Ljouwerteradiel (1851–2018) • Menameradiel (1851–2018) • Nijefurd (1984–2011) • Raerderhim (1851–1984) • Skarsterlân (1984–2014) • Skoatterlân (1851–1934) • Sleat (1426–1984) • Snits (1292–2011) • Starum (1061–1984) • Utingeradiel (1851–1984) • Warkum (1399–1984) • West-Dongeradiel (1851–1984) • (âld) Wymbritseradiel (1851–1984) • (nij) Wymbritseradiel (1984–2011) • Wûnseradiel (1851–1984)
wizigje