Correo electrónico

O correo electrónico antecede á Internet e, de feito, os sistemas de correo electrónico constituíron unha ferramenta crucial na creación desta. En 1961 apareceu no MIT o Compatible Time-Sharing System (CTSS), que permitía que varios usuarios entraran nun IBM 7094 desde terminais a través da liña telefónica e almacenasen ficheiros no disco.^[2][3] Esta posibilidade nova animou a que os usuarios compartisen información de xeitos novos. O correo electrónico apareceu en 1965 para permitir que varios usuarios dun computador mainframe de tempo compartido se comunicasen entre si.

Aínda que a historia exacta non se sabe, entre os primeiros sistemas que tiveron esta facilidade atopamos o Q32 de SDC e o CTSS do MIT. Pronto se puxo en funcionamento a posibilidade de enviar mensaxes entre computadores conectados por rede. O correo electrónico estendeuse pronto pola rede ARPANET, predecesora de Internet. En 1972, utilizouse por primeira vez o símbolo "@" (arroba) para separar o nome do usuario da súa máquina.O servizo de correo electrónico pronto se popularizou, e desenvolvéronse protocolos para permitir a comunicación con usuarios fóra de ARPANET. Para permitir a conexión entre computadores que non estaban directamente conectados, había que especificar a "ruta" que a mensaxe tiña que seguir para "ir" dun computador ao outro, especificando todas as máquinas "intermedias" separadas por un signo "!". En moitos casos, había que utilizar rutas con ata 10 ou máis conexións. A posibilidade de que algún nodo fallase e a mensaxe non chegase a destino era alta. Unha maneira de evitar isto era dando varios camiños alternativos, coa esperanza de que algún deles funcionase.

Sistemas de correo electrónico soportados en computadores centrais

Os sistemas de correo electrónico orixinais permitían a comunicación só entre usuarios que estaban rexistrados neste host, mainframe ou "computador central", pero podían ser centenares ou miles de usuarios dentro dunha empresa ou universidade. Cara ao 1966 (ou quizais antes, é posible que o sistema SAGE actuase de forma similar), aqueles sistemas permitiron enviar correo electrónico entre empresas diferentes mentres executasen sistemas operativos compatibles, pero non con outros sistemas diferentes.

Os exemplos inclúen BITNET, IBM PROFS, Digital All-in-1 e o correo orixinal de Unix.

Sistemas baseados en redes de área local

Desde os primeiros anos 1980, as redes de computadores persoais baseados en LANs volvéronse cada vez máis importantes, e os sistemas baseados en servidores similares aos primeiros sistemas de computadores centrais desenvolvéronse, e, de novo, a comunicación inicialmente só se podía realizar entre usuarios rexistrados nese servidor, pero tamén podían ser conectados entre empresas diferentes mentres executasen o mesmo sistema de correo electrónico e de protocolo.

Os exemplos inclúen cc:Mail, WordPerfect Office, Microsoft Mail, Banyan Vines de Banyan e Lotus Notes, con varios subministradores que provían o software para conectar estes sistemas incompatibles.

Intentos de interoperabilidade

• Novell liderou por pouco tempo o protocolo aberto MHS.
• uucp foi utilizado como "cola" aberta entre sistemas de correo diferentes.
• Os Coloured Book protocols usáronse no Reino Unido para redes académicas ata o 1992.
• X.400 nos primeiros anos 1990 foi autorizado polo goberno baixo GOSIP pero case inmediatamente abandonado a favor de ARPANET SMTP

O ascenso do correo baseado en ARPANET

A rede ARPANET fixo unha gran contribución ao desenvolvemento do correo electrónico. Hai un informe que indica que as transferencias experimentais de correo electrónico intersistema empezaron ao pouco da súa creación en 1969.^[4] Raymond Tomlison foi o primeiro en usar o carácter "@" para separar os nomes do usuario e a súa máquina en 1971.^[5] ARPANET incrementou significativamente a popularidade do correo electrónico, e converteuse na aplicación asasina desta rede.

A maioría das outras redes tiñan os seus propios protocolos de correo e de formatos de direccións; pola influencia de ARPANET e máis tarde pola expansión de Internet, os seus servidores centrais a miúdo ofrecían portais ou portas de correo (gateways) que pasaban correos electrónicos entre Internet e estoutras redes. O encamiñamento do correo a Internet aínda é complicado pola necesidade de xestionar correo destinado nestas redes máis vellas. Algúns exemplos coñecidos son o UUCP (principalmente ordenadores de Unix), BITNET (principalmente computadores centrais de IBM e VAX ás universidades), FidoNet (computadores persoais), e DECNET (varias redes).

Exemplo dunha dirección de Internet que dirixa correo a un usuario nun host de UUCP:

hubhost!middlehost!edgehost!user@uucpgateway.somedomain.example.com

Isto foi necesario porque os primeiros anos os computadores de UUCP non mantiñan información sobre a localización de tódolos hosts cos que intercambiaban correo, pero si sabían como comunicarse cuns cantos veciños da rede; mensaxes de correo electrónico (e outros datos como Usenet) pasaban de largo nunha cadea entre hosts que explicitamente aceptaban compartir datos os uns cos outros.

En 1977, o correo electrónico converteuse nun servizo de rede estandarizado, grazas a diversos estándares parciais,^[6] que remataron coa especificación RFC 733.^[7]

O formato do correo electrónico defínese no Documento RFC 5322, e nos documentos RFC do 2045 a 2049, colectivamente chamadas Multipurpose Internet Mail Extensions. A pesar de que o documento RFC 2822 é o estándar proposto tecnicamente polo IETF e os outros son só borradores do IETF, estes documentos son os estándares de facto do correo electrónico.^[8] Antes o formato describíase no documento RFC 822.

O correo electrónico consta de dous compoñentes principais:

• Cabeceira (Header) - Contén de forma estruturada información como o emisor e o destinatario, asunto, data, e outra información. O documento RFC 5322 define a sintaxe en detalle.
• Corpo (Body) - A mensaxe en si como texto non estruturado. Ás veces contén a firma ao final.

As dúas seccións sepáranse por unha liña en branco.

O correo electrónico está pensado para transmitir mensaxes ASCII de 7 bits. A pesar de que a miúdo se poden usar 8 bits, isto non está garantido. Por esta razón, utilízase o estándar MIME, que permite enviar ficheiros binarios, incluídos son e imaxes, e código HTML.Doutra banda, o correo electrónico permite unha escritura con erros ortográficos, impensables noutros medios de comunicación, con abreviaturas, emoticonos, etc, permite facer algo máis oral o discurso escrito.

Cabeceira

A cabeceira contén como mínimo os seguintes campos:

• From: (De:) O enderezo de correo electrónico orixe, e opcionalmente o nome do emisor.
• To: (A:) O enderezo (ou enderezos) de destino, e opcionalmente o nome do receptor (ou receptores).
• Subject: (Asunto:) Un resumo ou título do contido da mensaxe
• Data: (Data:) A hora e día local de cando a mensaxe foi escrita

Nótese que estes campos se transmiten en inglés, posto que forman parte do protocolo.Nótese tamén que o campo "To" non está necesariamente ligado ás direccións ás cales se envía a mensaxe. A lista de destinatarios non se extrae da cabeceira do correo, senón que se especifica no protocolo SMTP.

Outros campos frecuentes son (para ver tódolos campos pódese consultar o documento RFC 4021 ou RFC 2076):

• Cc: Copia de carbón (Carbon copy).
• Bcc: Copia de carbón oculta. (Blind Carbon Copy).
• Received: Información de seguimento xerada polos servidores de correo que xestionaron a mensaxe previamente.
• Content-Type: Información de como se ten que mostrar a mensaxe, normalmente de tipo MIME.
• Reply-To: O enderezo que se tería que usar para contestar ao remitente.
• References: A id da mensaxe á cal se responde (no caso de que se responda), a id desta mensaxe etc.
• In-Reply-To: A id da mensaxe á cal se responde.
• X-Face: Pequena icona, normalmente mostrando a cara do remitente.

Corpo da mensaxe

Codificación

O correo electrónico estaba deseñado orixinalmente para mensaxes de 7 bits ASCII.^[9] Moitos software de correo electrónico traballan con 8 bits pero hai que supor que se comunicarán con servidores de correo de 8 bits. O estándar #CONSENTIR introduce dúas codificacións para permitir a transmisión de datos non-ASCII. A extensión 8BITMIME introduciuse para permitir a transmisión de correo sen a necesidade destas codificacións, pero moitos MTAs aínda non o soportan. Nalgúns países, coexisten uns cantos esquemas de codificación; como resultado, por defecto, a mensaxe nunha lingua de alfabeto non latino aparece de forma non lexible (a única excepción é cando o remitente e o receptor usan o mesmo esquema de codificación). Por iso, o código Unicode está a crecer en popularidade.

Ficheiros de texto e HTML

Moitos clientes de correo electrónico permiten o uso tanto de texto sen formato como de HTML para o corpo de mensaxe nas opcións do usuario. As mensaxes de correo electrónico en HTML a miúdo inclúen un ficheiro de texto xerado automaticamente, por razóns de compatibilidade.

As vantaxes de HTML inclúen a posibilidade de incluír ligazóns e imaxes, separa mensaxes previas en bloques, permite varias visualizacións, e o uso de formatos como o subliñado, a cursiva, e o cambio de tipo de letra.

As desvantaxes inclúen o incremento do tamaño do correo, a intimidade dos web bugs, o abuso do correo HTML como vector por ataques phishing e a extensión de malware.^[10]

As listas de correo normalmente insisten que todos os correos deben ser creados en texto sen formato^[11][12][13] por tódalas razóns citadas, pero tamén porque teñen un número significativo de lectores utilizando correo baseado en interfaces de usuario de texto, por exemplo Mutt.Algúns clientes de correo de Microsoft permitiron un mellor formato usando RTF antes que HTML, pero agás que estea garantido que o receptor ten cliente de correo electrónico compatible, non debería estar permitido.^[14]

O diagrama da dereita mostra unha secuencia típica de acontecementos^[15] que teñen lugar cando Alice escribe unha mensaxe usando o cliente de correo electrónico (mail user client - MUA). Escribe a dirección de correo electrónico do destinatario, e pulsa o botón "enviar".

1. O seu MUA dá forma á mensaxe no formato de correo electrónico e utiliza o protocolo SMTP para enviar a mensaxe ao servidor de correo (mail transfer agent - MTA), neste caso smtp.a.org, posto en marcha polo provedor de servizo de Internet (Internet Service Provider - ISP) de Alice
2. O MTA mira o enderezo de destino proporcionado no protocolo de SMTP (non da cabeceira da mensaxe), neste caso bob@b.org. Unha dirección de correo electrónico de Internet é unha cadea de caracterese coa forma nomelocal@dominioexemplo. A parte de antes do carácter @ é o nome local da dirección, a miúdo o nome do usuario do receptor, e a parte de despois do carácter @ é un nome de dominio. O MTA resolve o nome de dominio para determinar o servidor conmutador de correo no DNS (Sistema de nomes de dominio).
3. O Servidor de DNS co dominio b.org, ns.b.org, responde cun rexistro MX listando os servidores que conmutan correo electrónico por aquel dominio, neste caso mx.b.org, un servidor cara ao ISP de Bob.
4. smtp.a.org envía a mensaxe a mx.b.org utilizando SMTP, que o entrega ao correo do usuario bob.
5. Bob pulsa o botón "correos de entrada" no seu MUA, que recolle a mensaxe usando o protocolo de correo POP3.

Esta secuencia de acontecementos aplícase á maioría de usuarios de correo electrónico. Aínda así, hai moitas posibilidades alternativas e complicacións no sistema de correo electrónico:

• Alice ou Bob poden usar un cliente conectado a un sistema de correo electrónico corporativo, como IBM, Lotus Notes ou Microsoft. Estes sistemas a miúdo teñen o seu propio formato de correo electrónico interno e os seus clientes normalmente comunícanse co servidor de correo electrónico que utiliza un protocolo propietario. O servidor envía ou recibe correo electrónico mediante Internet a través da pasarela de correo de Internet do produto. Se Alice e Bob traballan na mesma empresa, a transacción enteira pode ter lugar completamente dentro dun único sistema de correo electrónico corporativo.
• Alice pode non ter un MUA no seu ordenador pero en cambio pódese conectar a un servizo webmail.
• O ordenador de Alice pode executar o seu propio MTA, evitando así a transferencia do paso 1.
• Bob pode recoller o seu correo electrónico de moitas maneiras, por exemplo utilizando o Internet Message Access Protocol, entrando en mx.b.org e léndoo directamente, ou utilizando un servizo webmail.
• Os dominios normalmente teñen uns cantos servidores de intercambio de correo de forma que poidan continuar aceptando correo electrónico cando non está dispoñible o servidor principal de correo.
• As mensaxes de correo electrónico non son seguras se a encriptación de correo electrónico non se utiliza correctamente.

Moitas MTAs adoitaban aceptar mensaxes para calquera receptor en Internet e facer o que podían para repartilos. Estas MTA denomínanse open mail relays. Eran moi importantes nos primeiros días de Internet cando as conexións de rede eran de pouca confianza. Se un MTA non pode facer chegar a mensaxe ao seu destino, pode como mínimo entregalo ao open relay máis próximo ao destino. Este servidor tiña máis posibilidades de repartir a mensaxe un pouco máis tarde. Aínda así, este mecanismo foi explotado para enviar spam e como consecuencia moi poucos MTAs modernos son open relay, e moitos MTAs non aceptan mensaxes destes servidores de correo porque é moi probable que sexan spam.

As mensaxes intercámbianse entre hosts que utilizan SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) con programas chamados servidores de correo. Os usuarios poden recuperar as súas mensaxes de servidores que utilizan protocolos estándares como POP ou IMAP, ou, como é máis probable nunha gran corporación, cun protocolo propietario específico, como Lotus Notes ou Microsoft Exchange Server. As interfaces Webmail permiten aos usuarios acceder ao seu correo con calquera navegador web estándar, e desde calquera computador.

O correo pódese almacenar no lado do cliente, no servidor, ou nos dous lugares. Os formatos estándares para caixas de correo inclúen Maildir e mbox. Algúns clientes de correo electrónico utilizan o seu propio formato patentado e esixen que o software de conversión transfira correo electrónico entre eles.

A aceptación dunha mensaxe obriga a un MTA a entregalo, e cando non se pode entregar unha mensaxe, o MTA debe enviar unha mensaxe de aviso de volta ao remitente, indicando o problema.

Extensións dos ficheiros

Na recepción de mensaxes de correo electrónico, as aplicacións de cliente de correo electrónico gardan a mensaxe en ficheiros do sistema operativo. Algúns clientes gardan mensaxes individuais como ficheiros separados, mentres que outros utilizan varios formatos de base de datos, a miúdo patentados, para almacenamento colectivo. Un estándar histórico de almacenamento é o formato mbox. O formato específico utilizado é marcado a miúdo por extensións especiais:

.eml

É a extensión de ficheiro de correo electrónico para Mozilla Thunderbird e Windows Mail. Tamén se utiliza para Microsoft Outlook.

.emlx

Utilizado por Apple Mail.

.msg

Utilizado por Microsoft Outlook.

.mbx

Utilizado por Opera Mail, KMail, e Apple Mail baseado no formato mbox.

Algunhas aplicacións (como Apple Mail) tamén codifican os ficheiros adxuntos ás mensaxes para buscar mentres tamén fai unha copia física dos ficheiros nun disco. Outros separan os ficheiros adxuntos das mensaxes depositándoos en cartafoles designados nun disco.

Esquema URI mailto:

O esquema URI, rexistrado no IANA, define o esquema de mailto: para direccións de correo de SMTP. Aínda que o seu uso non está estritamente definido, as URLs desta forma están pensadas para ser utilizadas para abrir unha nova xanela de mensaxe do cliente de correo do usuario cando a URL se activa, coa dirección definida polo URL no campo "A:" ^[16]

Na sociedade

A xente cambiou de numerosas maneiras a forma de comunicarse durante os 50 últimos anos; o correo electrónico é naturalmente un deles. Tradicionalmente, a interacción social na comunidade local estaba baseada na comunicación cara a cara. Con todo, hoxe as reunións cara a cara non son xa o modo principal de comunicarse, xa que se pode utilizar un teléfono ou cun computador pódese enviar un correo electrónico.

Os traballos de investigación mostraron que a xente utiliza activamente o correo electrónico para manter as redes sociais, especialmente cando se vive a certa distancia. Con todo, contraditoriamente, os resultados suxiren que os aumentos en uso de Internet están asociados con diminucións noutros modos de comunicación, destacando Internet e o uso do correo electrónico como factores que interveñen nesta relación.^[17]

En España, segundo a AIMC, actualmente utiliza o correo electrónico un 70% da poboación. A tendencia parece que vai en leve descenso desde a aparición da mensaxería instantánea, que actualmente supera o seu uso, cun 83%. O uso do correo electrónico actualmente é o máis baixo despois do 67% de 1997.^[18]

Resposta irada

Ten lugar unha resposta irada, ou flame ( flaming en inglés) cando unha persoa envía unha mensaxe con contido irado ou antagónico. A resposta irada é hoxe moi habitual debido á facilidade e impersonalidade das comunicacións no correo electrónico: as confrontacións en persoa ou vía teléfono esixen interacción directa, onde as normas sociais fomentan e supoñen educación, mentres que escribir unha mensaxe a outra persoa é unha interacción indirecta, así pódese esquecer a educación. A resposta irada é xeralmente considerada polas comunidades de Internet como de mala educación e non produtiva.

Nos negocios

O correo electrónico foi amplamente aceptado polo empresariado como o primeiro medio de comunicación electrónico e foi a primeira 'e-revolution' na comunicación de negocios. O correo electrónico é moi simple de entender e como o correo postal, o correo electrónico resolve dous problemas básicos de comunicación: loxística e sincronización.As LAN baseadas en correo electrónico son tamén unha forma emerxente de uso nos negocios. Non só permite ao usuario de negocio descargar correo cando está sen liña, tamén proporciona ao usuario da pequena pequena a posibilidade de ter múltiples usuarios de correo con só unha conexión de correo electrónico.

Sobrecarga de información

En decembro de 2007, o blog do New York Times describiu o correo electrónico como "un lastre para a economía de 650 mil millóns de dólares",^[19] e o New York Times informaba en abril de 2008 que o "correo electrónico volveuse unha praga nas vidas profesionais dalgunhas persoas" debido á sobrecarga de información, aínda así "ningún dos actuais procesos de alto perfil de Internet centrados no correo electrónico realmente eliminan o problema da sobrecarga porque non nos axudan a preparar as respostas".^[20] Os investidores de tecnoloxía reflicten similares preocupacións.^[21]

Spam e virus

A utilidade de correo electrónico está a ser ameazada por catro fenómenos: bombardeo de correo electrónico, spam, phishing, e vermes.

O spam é o correo electrónico comercial non solicitado. Debido ao custo moi baixo do envío de correo electrónico, os spamers poden enviar cada día centenares de millóns de mensaxes de correo electrónico por unha conexión de Internet barata. Centenares de spamers activos enviando este volume de correo supón unha sobrecarga de información para moitos usuarios que reciben un gran volume de correo electrónico non solicitado cada día.^[22][23]Os vermes usan o correo electrónico como maneira de duplicarse en computadores vulnerables. Aínda que o primeiro verme informático afectou os computadores UNIX, o problema é máis normal hoxe no máis popular sistema operativo, o Microsoft Windows.

A combinación de spam e programas de vermes ocasiona molestias aos usuarios que reciben un orballo constante de correo electrónico lixo, que reduce a utilidade do correo electrónico como ferramenta práctica. As técnicas de anti-spam mitigan, o seu impacto. No Congreso dos Estados Unidos, aprobaron unha lei, o Can Spam Act of 2003, tentando regular o correo electrónico. Australia tamén ten leis de spam moi estritas que restrinxen o envío de spam desde un ISP australiano^[24] pero o seu impacto foi mínimo, posto que moitos spam veñen de países que parecen reticentes a regular o seu envío.

Falseamento de identidade

O falseamento de identidade (E-mail spoofing) dáse cando a información de cabeceira dun correo electrónico cámbiase para facer ver que a mensaxe procede dunha fonte coñecida ou na cal se confía. Utilízase a miúdo como artimaña para recoller información persoal.

Bombardeo de correo

O bombardeo de correo electrónico (E-mail bombing) é o envío intencionado de volumes grandes de mensaxes a unha dirección obxectivo. A sobrecarga da dirección de correo obxectivo pode deixala inutilizada e pode mesmo provocar a caída do servidor de correo.

Preocupación pola privacidade

A intimidade do correo electrónico, sen algunhas precaucións de seguridade, pódese comprometer por:

• non se encriptan xeralmente as mensaxes de correo electrónico;
• as mensaxes de correo electrónico teñen que pasar a través de ordenadores intermedios antes de chegar ao seu destino, o que significa que é relativamente fácil para outros interceptar e ler mensaxes;
• Moitos provedores de Servizo de Internet (ISP) almacenan copias de mensaxes de correo electrónico nos seus servidores de correo antes de que se repartan. As copias de seguridade poden permanecer ata uns cantos meses no seu servidor, a pesar da supresión da caixa de correo;
• O receptor: os campos e outras informacións no correo electrónico poden a miúdo identificar o remitente, evitando comunicación anónima.

Hai aplicacións de criptografía que poden servir como solución. Por exemplo Virtual Private Network ou Tor poden ser utilizados para encriptar tráfico desde a máquina de usuario a unha rede máis segura.,^[25] ou S/MIME pode ser utilizado para a encriptación de mensaxes extremo a extremo, e SMTP STARTTLS ou SMTP sobre o nivel de transporte pódese utilizar para encriptar comunicacións para un envío de correo sinxelo entre o cliente de SMTP e o servidor de SMTP.

Adicionalmente, moitos servidores de correo non protexen as conexións e contrasinais, sendo fácil de interceptar por un atacante. Esquemas de autenticación encriptados como SASL poden evitalo.

Finalmente, os ficheiros adxuntos comparten moitos dos mesmos perigos como os atopados no Peer-to-peer. Os ficheiros adxuntos poden conter troianos ou virus.

Rastrexo do correo enviado

O servizo de correo orixinal de SMTP proporciona mecanismos limitados para seguir unha mensaxe transmitida, e ningún para verificar que se entregou ou se leu. Para resolvelo, o IETF introduciu o Delivery Status Notification (mensaxe de entrega) e o Message Disposition Notifications (Mensaxe devolta); aínda así, non están despregados universalmente nas redes habituais.

Para poder enviar ou recibir mensaxes de correo electrónico é necesario dispor dunha conta de correo. Dita conta é unha caixa de correos virtual identificada por unha dirección de correo electrónico da forma «Xoán.ninguén@exemplo.gal». Cada dirección componse dunha parte local (neste caso Xoán.ninguén), o símbolo separador @ e unha parte que identifica un dominio (neste caso exemplo.gal).^[26]

Existen diversos modos de obter unha conta de correo electrónico:

• as empresas e administracións adoitan proporcionar unha conta de correo corporativo aos seus empregados.
• os centros educativos, especialmente os universitarios, fan o propio con empregados e alumnos.
• no ámbito doméstico, os provedores de servizos de Internet adoitan facilitar unha ou varias contas por cada contrato.
• existen provedores de correo que proporcionan este servizo a cambio dunha cota.
• finalmente, é posible obter gratuitamente unha conta de correo en servizos tales como Gmail, Yahoo Mail, Outlook.com e moitos outros.

Outros artigos

• Rolda de Birmingham.

Ligazóns externas

• Outlook
• Correo Yahoo
• Gmail