Dereito a un medio ambiente san
O dereito a un medio ambiente san ou o dereito a un medio ambiente sustentable e saudable é un dereito humano defendido por organizacións de dereitos humanos e organizacións ambientais para protexer os sistemas ecolóxicos que brindan saúde humana.[1][2][3] O dereito está interconectado con outros dereitos humanos centrados na saúde, como o dereito humano á auga e o saneamento, o dereito á alimentación e o dereito á saúde.[4] O dereito a un medio ambiente saudable utiliza un enfoque de dereitos humanos para protexer a calidade do medio ambiente en contraposición á teoría legal desenvolvida para os dereitos da natureza que tenta estender os dereitos creados para os seres humanos ou outras entidades legais á natureza.[5]
O dereito crea unha obriga do estado a regular e facer cumprir as leis ambientais, controlar a contaminación e, doutro xeito, brindar xustiza e protección ás comunidades danadas por problemas ambientais.[6] O dereito a un medio ambiente saudable foi un dereito importante para crear precedentes legais ambientais para os litixios relacionados co cambio climático e outras cuestións ambientais.[7][8]
O dereito a un medio ambiente san é un elemento central do enfoque internacional dos dereitos humanos e o cambio climático. Os acordos internacionais que apoian este dereito inclúen a Declaración de Estocolmo de 1972, a Declaración de Río de 1992 e o Pacto Mundial polo Medio Ambiente de 2017.[1] Máis de 150 estados da ONU recoñeceron o dereito dalgunha forma a través de lexislación, litixios, dereito constitucional, dereito de tratados ou outra autoridade legal.[4] Dous tratados rexionais, a Carta Africana de Dereitos Humanos e dos Pobos e a Convención Americana sobre Dereitos Humanos, inclúen o dereito a un medio ambiente saudable.[9] Outros marcos de dereitos humanos, como a Convención sobre os Dereitos do Neno, refírense a cuestións ambientais na medida en que se relacionan co enfoque do marco, neste caso os dereitos do neno.
Os Relatores Especiais sobre Dereitos Humanos e Medio Ambiente John Knox (2012-2018) e David Boyd (2018-presente) fixeron recomendacións sobre como formalizar estes dereitos no dereito internacional.[10] Isto foi apoiado por varios comités a nivel da ONU e comunidades legais locais (por exemplo, a Asociación de Avogados da cidade de Nova York) en 2020.[11]