Ահմադ Զավայլ
Ահմադ Հասան Զավայլ (արաբ․՝ أحمد حسن زويل, անգլ.՝ Ahmed H. Zewail; փետրվարի 26, 1946[1][2][3][…], Դամանհուր, Եգիպտոս[1] - օգոստոսի 2, 2016[4][2][3][…], Փասադենա, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[4]), եգիպտական ծագմամբ ամերիկացի քիմիկոս։ 1999 թվականին ստացել է Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ։ Մի շարք գիտական մրցանակների դափնեկիր։ Ունի մեծ ճանաչում, ոչ միայն հայրենի Եգիպտոսում, այլ նաև ողջ աշխարհում։
Կենսագրություն
Մանկությունը անց է կացրել Ալեքսանդրիայից ոչ այնքան հեռու գտնվող Դիսուք քաղաքում։ Մանկուց հաճախակի այցելել է մզկիթ[33]։
Գերազանցությամբ ավարտել է Եգիպտոսի Ալեքսանդրիայի համալսարանը (բակալավրը՝ 1967 թվականին, մագիստրատուրան՝ 1969 թվականին)։Ուսման ընթացքում սկսել է աշխատել հայրենի համալսարանում։ Այնտեղ էլ ծանոթացել է իր ապագա կնոջ հետ, ով նրա ուսանողուհին էր՝ Մերվաթը։ Աղջկա համալսարանը ավարտելուց հետո, նրանք ամուսնացան։ Այնուհետև Զավայլը կնոջ հետ մեկնել է ԱՄՆ՝ կրթությունը շարունակելու նպատակով։ Մինչ 1974 թվականը սովորել է Փենսիլվանիայի համալսարանում, որտեղ էլ ստացել փիլիսոփայության դոկտորի կոչում։ Այնուհետ մինչ 1976 թվականը Բերկլիում՝ IBM-ում փորձաշրջան է անցել[34]։
1976 թվականից աշխատել է Կալիֆորնիայի տեխնոլոգիական համալսարանում՝ սկզբում որպես ասիստենտ- պրոֆեսոր, այնուհետև՝ ասոցացված պրոֆեսոր։ 1982 թվականից քիմիական ֆիզիկայի պրոֆեսոր է, 1990- 1994 թվականներին Պոլինգովի համալսարանի քիմիական ֆիզիկայի պրոֆեսոր, 1995 թվականից Պոլինգովի համալսարանի քիմիայի և ֆիզիկայի պրոֆեսոր։ 1996- 2007 թվականներին ԱՄՆ ազգային գիտական ֆոնդի մոլեկուլային լաբորատորիայի վարիչ[34]։
1982 թվականին ստացել է ամերիկյան քաղաքացիություն։
1999 թվականին ստավցել է Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ՝ «քիմիայի ոլորտում նշանակալի ներդրումների համար»։
Ապրել է Կալիֆորնիայում կնոջ և երկու երեխաների հետ[33]. Всего у него четыре ребёнка[34][35]։ Նա ունեցել է 4 երեխա, որոնցից 2-ը առաջին կնոջից։ 1989 թվականին 10 տարվա ընդմիջումից հետո կրկին ամուսնացել է[36]։
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
- http://www.zewail.caltech.edu/ Արխիվացված 2018-06-18 Wayback Machine
- Ինֆորմացիո նոբելյան մրցանակի պաշտոնական կայք էջից(անգլ.)
- Ահմադ Զավայլի նոբելյան ճառը (անգլ.)
- http://www.krugosvet.ru/enc/nauka_i_tehnika/himiya/ZEVAL_AHMED.html
- http://www.chem.msu.su/rus/journals/xr/nobprem.html
- http://qumuq.ru/ru/2016/03/16/nauka-v-musulmanskom-mire-intervyu-s-laureatom-nobelevskoj-premii-axmedom-zevailem/ Արխիվացված 2016-08-06 Wayback Machine
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ահմադ Զավայլ» հոդվածին։ |