Գվադալախարա
Գվադալախարա (իսպ.՝ Guadalajara, 
[ɡwaðalaˈxaɾa]), քաղաք Մեքսիկայում, Խալիսկո նահանգի մայրաքաղաքը։ Հիմնադրվել է 1542 թվականին։ Գտնվում է Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի արևմտյան մասում։ Քաղաքը հայտնի է որպես «Արևմուտքի մարգարիտ» (իսպ.՝ La Perla del Occidente) և «Վարդերի քաղաք» (իսպ.՝ Ciudad de las Rosas)։ Բնակչությունը կազմում է 1495189 մարդ, Մեքսիկայի 4-րդ ամենաշատ բնակչություն ունեցող համայնքն է[2]։ Գվադալախարայի կազմում ներառված են յոթ համայնքներ, որոնց բնակչությունը, ըստ 2009 թվականի տվյալների, կազմել է 4,328,584 մարդ, Մեխիկոյից հետո երկրորդ ամենաշատ բնակչություն ունեցող համայնքն է[3][4] և երկրորդ խիտ բնակեցվածը Մեքսիկայում[5]։
| Քաղաք | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Գվադալախարա | |||||
| իսպ.՝ Guadalajara | |||||
| |||||
.jpg) | |||||
| Երկիր |  Մեքսիկա | ||||
| Հիմնադրված է | 1542 թ. | ||||
| Մակերես | 151 կմ² | ||||
| ԲԾՄ | 1589 մ | ||||
| Կլիմայի տեսակ | սուբտրոպիկական-օվկիանոսային | ||||
| Պաշտոնական լեզու | իսպաներեն | ||||
| Բնակչություն | 1 494 134 մարդ (2010) | ||||
| Ագլոմերացիա | 4 424 252 | ||||
| Ժամային գոտի | UTC-6, ամառը UTC-5 | ||||
| Հեռախոսային կոդ | (+52) 55 | ||||
| Փոստային դասիչ | 44100–44990[1] և 44700 | ||||
| Պաշտոնական կայք | guadalajara.gob.mx(իսպ.) | ||||
| |||||
.svg)
.svg)
Բնակչության թվով և ՀՆԱ-ով Լատինական Ամերիկայի 10-րդ քաղաքն է[6][6][7]։ Քաղաքի անվանումը եկել է իսպանական Գվադալախարա քաղաքի անունից, որն իր հերթին անդալուսական արաբերենից wād(i) l-ḥijāra (واد الحجارة կամ وادي الحجارة), նշանակում է «քարերի գետ/հովիտ»[8]։ Տնտեսության հիմքն է կազմում արդյունաբերությունը, որը հիմնված է տեղեկատվական տեխնոլոգիաների վրա։ Կան նաև տեքստիլ, սննարդյունաբերության և այլ ավանդական արտադրություններ։
Պատկերասրահ
Condominium ակումբի աշտարակները
Համաշխարհային առևտրի կենտրոնը
Չապուլտեպեկ աշտարակը
Համայնքապետարանը
Plaza de Armas-ը և տաճարը
Նահանգապետարանը
Ազատության հրապարակը
Pedro Moreno փողոցը
Խուարեսի պողոտան
Մորելոսի փողոցը
Համալսարանական հրապարակի շինություններից
Օկտավիո Պասի անվան գրադարանը
Plaza Tapatía-ն
Զինանշանը
.JPG)
Կլիմա
| Գվադալախարա, Մեքսիկա (1951–2010)ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 35.0 (95) | 38.0 (100.4) | 39.0 (102.2) | 41.0 (105.8) | 39.0 (102.2) | 38.5 (101.3) | 37.0 (98.6) | 36.5 (97.7) | 36.0 (96.8) | 35.0 (95) | 32.0 (89.6) | 33.0 (91.4) | 41.0 (105.8) |
| Միջին բարձր °C (°F) | 24.7 (76.5) | 26.5 (79.7) | 29.0 (84.2) | 31.2 (88.2) | 32.5 (90.5) | 30.5 (86.9) | 27.5 (81.5) | 27.3 (81.1) | 27.1 (80.8) | 27.1 (80.8) | 26.4 (79.5) | 24.7 (76.5) | 27.9 (82.2) |
| Միջին օրական °C (°F) | 17.1 (62.8) | 18.4 (65.1) | 20.7 (69.3) | 22.8 (73) | 24.5 (76.1) | 23.9 (75) | 22.0 (71.6) | 21.9 (71.4) | 21.8 (71.2) | 21.0 (69.8) | 19.2 (66.6) | 17.5 (63.5) | 20.9 (69.6) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 9.5 (49.1) | 10.3 (50.5) | 12.3 (54.1) | 14.3 (57.7) | 16.4 (61.5) | 17.3 (63.1) | 16.5 (61.7) | 16.4 (61.5) | 16.5 (61.7) | 14.9 (58.8) | 12.1 (53.8) | 10.3 (50.5) | 13.9 (57) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −1.5 (29.3) | 0.0 (32) | 1.0 (33.8) | 0.0 (32) | 1.0 (33.8) | 10.0 (50) | 9.0 (48.2) | 11.0 (51.8) | 10.0 (50) | 8.0 (46.4) | 3.0 (37.4) | −1.0 (30.2) | −1.5 (29.3) |
| Անձրևի տեղումներ մմ (դյույմ) | 15.6 (0.614) | 6.6 (0.26) | 4.7 (0.185) | 6.2 (0.244) | 24.9 (0.98) | 191.2 (7.528) | 272.5 (10.728) | 226.1 (8.902) | 169.5 (6.673) | 61.4 (2.417) | 13.7 (0.539) | 10.0 (0.394) | 1002,4 (39,465) |
| Միջ. անձրևոտ օրեր (≥ 0.1 mm) | 2.1 | 1.2 | 0.7 | 1.1 | 3.5 | 15.2 | 21.6 | 20.0 | 15.5 | 6.4 | 1.8 | 1.8 | 90.9 |
| % խոնավություն | 60 | 57 | 50 | 46 | 48 | 63 | 71 | 72 | 71 | 68 | 63 | 64 | 61 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 204.6 | 226.0 | 263.5 | 261.0 | 279.0 | 213.0 | 195.3 | 210.8 | 186.0 | 220.1 | 225.0 | 189.1 | 2673,4 |
| Միջին օրական արևային ժամ | 6.6 | 8.0 | 8.5 | 8.7 | 9.0 | 7.1 | 6.3 | 6.8 | 6.2 | 7.1 | 7.5 | 6.1 | 7.3 |
| Աղբյուր #1: Servicio Meteorológico Nacional (humidity, 1981–2000)[9][10][11] | |||||||||||||
| Աղբյուր #2: Deutscher Wetterdienst (sun, 1941–1990)[12] | |||||||||||||
Ծանոթագրություններ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գվադալախարա» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 183)։  |