Ինդոնեզական ռուփի

Առաջին ռուփին ներկայացվել է 1945 թվականին, չնայած Ինդոնեզիայի անկախության պատերազմի ժամանակ (1945-1949 թվականներ) ռուփին շրջանառվել է հոլանդական գուլդային և 1944-1945 թվականներին ճապոնական օկուպացիոն կառավարության կողմից թողարկված ռուփիին զուգահեռ։ 1949 թվականի վերջին ռուփիին փոխարինել են այս արժույթները։

Ռիաու կղզիները և Նոր Գվինեայի ինդոնեզական մասն ունեցել են ռուփիի իրենց տարբերակները, սակայն դրանք ներառվել են ազգային ռուփիի մեջ համապատասխանաբար 1964 և 1971 թվականներին։

Խոշոր գնաճն ստիպել է Ինդոնեզիայի ազգային արժույթը վերանվանել։ 1965 թվականի դեկտեմբերի 13-ին թողարկվել է նոր ռուփի, որը 1000 հին փոխարժեքով փոխվել է մեկ նոր ռուփիի։

1997—1998 թվականների ասիական ֆինանսական ճգնաժամը ռուփիի փոխարժեքը նվազեցրել է 35%-ով և դարձել նախագահ Սուհարտոյի կառավարության տապալման գլխավոր գործոնը։ Ռուփիի փոխարժեքը մեկ ԱՄՆ դոլարի դիմաց եղել է 2000-3000-ի սահմաններում, սակայն 1998 թվականի հունիսին ընկել է մինչև 16800 ռուփի մեկ դոլարի դիմաց։

Ռուփին իր գոյության մեծ մասի ընթացքում ենթարկվել է բարձր գնաճի (որը որպես միջազգայնորեն ճանաչված արժույթ պետք է թվագրվի 1950 թվականին)։ Տարբեր փորձեր են արվել արժույթի արժեքը պահպանելու համար, սակայն ապարդյուն։

Սենի մեջ մետաղադրամների սակարկության թողարկումը դադարեցվել է 1961 թվականին։ Սենը շրջանառությունից հանվել է 1966 թվականի դեկտեմբերի 31-ին։ 2003 թվականից 100 ռուփիից պակաս անվանական արժեքով մետաղադրամներ չեն հատվել։

Ներկայումս շրջանառության մեջ է 1991-2016 թվականներին թողարկված մետաղադրամների երեք շարք՝ 50-ից 1000 ռուփի անվանական արժեքով, հիմնականում ալյումինից կամ ալյումինե բրոնզից։ Ձևականորեն օրինական վճարում են 1970 թվականի 1 ռուփի և 1999 թվականի 50 ռուփի մետաղադրամները։ 1000 ռուփի անվանական արժեքով մետաղադրամները ներկայացված են երեք տարբերակով՝ 1993-2000 թվականների երկմետաղական մետաղադրամ (արույր և պղինձ-նիկել համաձուլվածք) և նիկելապատված պողպատից պատրաստված մետաղադրամների երկու տարբերակ (2010 և 2016 թվականներ)։

Ինդոնեզական ռուփի մետաղադրամներ[2][3]
Պատկեր		Անվանական արժեք	Սերիա	Տրամագիծ	Հաստություն	Քաշ	Նյութ	Դիմերես	Դարձերես	Օգտակարություն
		Rp 100	1999	23 մմ	2 մմ	1.79 գ	Ալյումին	Ինդոնեզիայի զինանշան	Կակադու թռչուն և մետաղադրամի արժեք	Բարձր
			2016	23 մմ	2 մմ	1.79 գ		Մետաղադրամի արժեք	Հերման Հովհաննես և Ինդոնեզիայի զինանշան
		Rp 200	2003	25 մմ	2.3 մմ	2.38 գ		Ինդոնեզիայի զինանշան	Բալի մինա թռչուն և մետաղադրամի արժեք
			2016	25 մմ	2.2 մմ	2.38 գ		Մետաղադրամի արժեք	Տջիպտո Մանգոենկոեսոեմո և Ինդոնեզիայի զինանշան
		Rp 500	2003	27 մմ	2.5 մմ	3.1 գ		Ինդոնեզիայի զինանշան	Հասմիկ ծաղիկ և մետաղադրամի արժեք
			2016	27 մմ	2.35 մմ	3.1 գ		Մետաղադրամի արժեք	Տ. Բ. Սիմատուպանգ և Ինդոնեզիայի զինանշան
		Rp 1,000	2010	24.15 մմ	1.6 մմ	4.5 գ	Նիկելապատ պողպատ	Ինդոնեզիայի զինանշան և մետաղադրամի արժեք	Անգկլունգ և Գեդունգ Սատե	Բարձր (դրամահատում 719 մլն)[փա՞ստ]
			2016	24.10 մմ	1.45 մմ	4.5 գ		Մետաղադրամի արժեք	Ի Գուստի Կետուտ Պուդջա և Ինդոնեզիայի զինանշան	Բարձր

Ինդոնեզիայի թղթադրամները տիպիկ թղթադրամներ են, թեև պոլիմերային թղթադրամները թողարկվել են երկու անգամ։ 1993 թվականին թողարկվել են հինգ միլիոն ռուփի 50.000 պոլիմերային թղթադրամներ՝ ի հիշատակ «տնտեսական զարգացման 25 տարիների»։ 1999 թվականին թողարկվել է 100.000 պոլիմերային թղթադրամ, քանի որ Ինդոնեզական բանկը գտել է, որ դրանք ավելի դժվար է կեղծել։ Այնուամենայնիվ, թղթադրամները բանկերի մոտ տարածված չեն եղել, քանի որ հաշվիչ մեքենաները դրանց հետ խնդիրներ են ունեցել։ 2004 թվականին նրանք վերադարձել են թղթադրամների թողարկմանը։

Շրջանառության մեջ են 2004-2005 թվականներին թողարկված թղթադրամները, որոնք աստիճանաբար փոխարինում են 1998-2001 թվականների թողարկված թղթադրամներին։ Մինչև 1997 թվականը թողարկված թղթադրամներն անվավեր են, բայց կարող են փոխանակվել Ինդոնեզական բանկում։

Շրջանառության մեջ կան 1000, 2000, 5000, 10.000, 20.000, 50.000 և 100.000 ռուփի անվանական արժեքներով թղթադրամներ։ Կան նաև թողարկման նախորդ տարիների նմանատիպ և ավելի փոքր անվանական արժեքի թղթադրամներ, որոնք վճարման միջոց են, բայց բավականին հազվադեպ են։

Նախագահի 2016 թվականի սեպտեմբերի 5-ի թիվ 31 հրամանագրի հրապարակումից հետո Ինդոնեզական բանկը ներկայացրել է յոթ նոր թղթադրամների նմուշներ, որոնց վրա պատկերված են ազգային հերոսներ^[4]։

2000 թվականի թղթադրամներ

2000 թվականին թողարկված թղթադրամների շարք
Պատկեր		Անվանական արժեք (ռուփի)	Չափեր (մմ)	Հիմնական գույն	Նկարագրություն		Թողարկման տարեթիվ
Դիմային կողմը	Հակառակ կողմը				Դիմային կողմը	Հակառակ կողմը
		1000	141×65	փիրուզագույն	կապիտան Պատտիմուրայի դիմանկարը	հրաբուխ Տիդոր կղզում, նավակ ձկնորսի հետ	2000-2009 2011-2013
		2000	141×65	շագանակագույն մոխրագույն	արքայազն Անտասարիի դիմանկարը	պարող դայակներ	2009 թվականից
		5000	143×65	շագանակագույն կանաչ	Տուանկու Իմամա Բանջոլի դիմանկարը	ջուլհակ ազգային հագուստով	2000
		10 000	145×65	մանուշակագույն վարդագույն	սուլթան Բադարուդդի II-ի դիմանկարը	ավանդական տուն Պալեմբանգում	2000-2009 2010-2015
		20 000	147×65	կանաչ	Օտո Իսկանդարա դի Նատայի դիմանկարը	պլանտացիայի վրա թեյ հավաքելը	2004 թվականից
		50 000	149×65	երկնագույն	Ի Գուստի Նգուրա Ռայայի դիմանկարը	Բերաթան լճի մոտ. Բալի	2005 թվականից
		100 000	151×65	կարմիր	Սուկառնոյի և Մոհամմադ Խաթայի դիմանկարը	Ժողովրդական ներկայացուցիչների խորհրդի շենքը (խորհրդարան)	2004 թվականից
Պատկերների մասշտաբը կազմում է 1,0 պիքսել/միլիմետր։

2016 թվականի թղթադրամներ

2016 թվականին թողարկված թղթադրամների շարք
Պատկեր		Անվանական (ռուփի)	Չափեր (մմ)	Հիմնական գույն	Նկարագրություն		Թողարկման տարեթիվ
Դիմային կողմը	Հակառակ կողմը				Դիմային կողմը	Հակառակ կողմը
		1000	141×65	դեղին մոխրագույն	Կուտ Նյակ Մեուտիա	Պարուհի Տիֆա և Բանդանեյրա ամրոց	2016 թվականից
		2000	141×65	մոխրագույն	Մոհամմադ Հուսնի Թամրին	Տարի Պիրինգ պարուհի և Սիանոկ կիրճ	2016 թվականից
		5000	143×65	նարնջագույն շագանակագույն	Իդհամ Խալիդի դիմանկարը	Gambyong-ի պարը և Բրոմո հրաբխի պատկերը	2016 թվականից
		10 000	145×65	մանուշակագույն մոխրագույն	Ֆրանս Կաիսիեպոյի դիմանկարը	Pakarena-ի պար և Վակատոբի ազգային պարկի պատկերը	2016 2017
		20 000	147×65	կանաչ մոխրագույն	Սեմ Ռատուլանգի դիմանկարը	Gong-ի պար և Դերավան կղզու պատկերը	2016 2017
		50 000	149×65	կապույտ երկնագույն	Ջուանդա Կարտավիդայայի դիմանկարը	Legong-ի պարուհի և Կոմոդո ազգային պարկի պատկերը	2016 2017
		100 000	151×65	վարդագույն կարմիր	Սուկառնոյի և Մոհամմադ Խաթայի դիմանկարը	Պարուհի Տարի Պիրինգ և Ռաջա Ամպատ կղզիներ	2016 թվականից
Պատկերների մասշտաբը կազմում է 1,0 պիքսել/միլիմետր։

Հիշատակի թղթադրամներ

Ինդոնեզիայի հիշատակի թղթադրամներ
Պատկեր		Անվանական (ռուփի)	Չափեր (մմ)	Հիմնական գույն	Նկարագրություն		Թողարկման տարեթիվ
Դիմային կողմը	Հակառակ կողմը				Առջևի կողմը	Հակառակ կողմը
		75 000	150×65	բեժ կարմիր	Սուկառնոն և Մոհամմադ Խաթան անկախության հռչակման ժամանակ դրոշի բարձրացման արարողության, Ջակարտայի մետրոյի և կամարային կամրջի առջև	Երեխաներ ազգային տարազներով, արբանյակային Telkom-4, Ինդոնեզիայի քարտեզ	2020

Ռուփին վերանվանելու երկարաժամկետ առաջարկը դեռ պետք է արժանանա պաշտոնական օրենսդրական քննարկման։ 2010 թվականից Ինդոնեզական բանկը, որպես Ինդոնեզիայի դրամավարկային մարմին, բազմիցս հորդորել է վերացնել արժույթի վերջին երեք զրոները՝ հեշտացնելու գործարքների մշակումը, ասելով, որ այդ քայլը չի ազդի դրա արժեքի վրա։ 2015 թվականին կառավարությունը Ներկայացուցիչների պալատ է ներկայացրել ռուփիի վերափոխման օրինագիծ, սակայն այն դեռ չի քննարկվել։ 2017 թվականին Ինդոնեզական բանկի կառավարիչ Ագուս Մարտովարդոջոն կրկնել է կոչը՝ ասելով, որ եթե անվանափոխումն անմիջապես սկսվի, ապա գործընթացը կարող է ավարտվել մինչև 2024 կամ 2025 թվականը^[5]։

• Փոխարժեք
• Արտարժույթի շուկա
• ISO 4217

Ընդհանուր աղբյուրներ

• Cribb, Robert, "Political dimensions of the currency question 1945–1947", Indonesia 31 (April 1981), pp. 113–136.
• Katalog Uang Kertas Indonesia 1782–2005. P.T. Sugiya Abadi Sentosa. 2005.

• Ինդոնեզիայի թղթադրամների պատկերասրահ(գերմ.)(անգլ.)
• Օրական ռուփիի փոխարժեքներ այլ արժույթներից Արխիվացված 2014-06-10 Wayback Machine (Ինդոնեզական բանկի փոխարժեքներ)
• Ինդոնեզիայի պատմական և ներկայիս թղթադրամները

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ինդոնեզական ռուփի» հոդվածին։