Indoneziya rupiyasi

Indoneziya rupiyasi (indonezcha: rupiah) — Indoneziyaning rasmiy pul birligi. Barcha banknotlar va tangalarda ishlatiladigan belgi Rp.

rupiya (rupiy)
Indoneziya rupiyasi
ISO 4217:IDR
Davlat nomi:Indoneziya
Simvol:Rp

Oʻzgarish birligi — sen (indonezcha: sen), rupiyning yuzdan bir qismi. Sen 1960-yillardan beri chiqarilmagan va amalda naqd pul muomalasidan chiqib ketgan, ammo naqd pulsiz moliyaviy operatsiyalarda qolmoqda[1].

Tarixi

Birinchi rupiya 1945-yilda joriy qilingan, lekinIndoneziyaning Mustaqillik urushi (1945-1949) davrida rupiya 1944-1945-yillarda Yaponiya ishgʻol hukumati tomonidan chiqarilgan Gollandiya gulderi va rupiya bilan parallel ravishda muomalada boʻlgan. 1949-yil oxiriga kelib rupiya bu valyutalarni siqib chiqardi.

Riau orollari va Gʻarbiy Yangi Gvineyada rupiyaning oʻziga xos versiyalari bor edi, ammo ular 1964- va 1971-yillarda milliy rupiyaga kiritilgan.

Yuqori inflyatsiya Indoneziyani milliy valyutani denominatsiya qilishga majbur qildi. 1965-yil 13-dekabrda yangi rupiya muomalaga chiqarildi, u 1000 eski rupiy kursida bir yangi rupiyaga almashtirildi.

1997-1998-yillardagi Osiyo moliyaviy inqirozi rupiy kursini 35 foizga pasaytirdi va prezident Suxarto hukumatini agʻdarishda asosiy omil boʻldi. Rupiya kursi 1 AQSh dollari uchun 2000-3000 oraligʻida edi, ammo 1998-yil iyuniga kelib bir dollar uchun 16 800 rupiygacha pasaydi[2].

Tangalar

1961-yilda tangalarni chiqarish toʻxtatildi. 2003-yildan beri 100 rupiydan kam qiymatdagi tangalar zarb qilinmagan.

Ayni paytda 1991-2016-yillarda chiqarilgan, 50 dan 1000 rupiygacha boʻlgan, asosan alyuminiy yoki alyuminiy bronzadagi tangalarning uchta seriyasi muomalada. Rasmiy qonuniy toʻlov vositasi 1970-yildagi 1 rupiy va 1999-yildagi 50 rupiy tangalardir. 1000 rupiylik tangalar uchta versiyada taqdim etilgan: 1993-2000-yillardagi bimetalik tanga (kupro-nikel qotishmasi) va nikel bilan qoplangan poʻlat tangalarning ikkita varianti (2010 va 2016).

Banknotalar

Indoneziya banknotlari odatiy qogʻoz banknotlardir. Polimer banknotlar faqat ikkita holatda chiqarilgan. 1993-yilda „Iqtisodiy taraqqiyotning 25 yilligi“ ni nishonlash uchun besh million rupiya 50 000 polimer banknotlar muomalaga chiqarildi. Ularning old tomonida Suxarto, orqa tomonida esa Jakartaning Soekarno-Xatta aeroporti tasvirlangan bo‘lib, Indoneziya taraqqiyotining ramzi bo‘lgan samolyot havoga ko‘tarilgan. 1999-yilda 100 000 polimer kupyura chiqarildi, chunki Indoneziya banki ularni qalbakilashtirish qiyinroq va eskirish ehtimoli kamroq boʻladi, deb hisobladi. Biroq, banknotalar banklar bilan mashhur emas edi[3]. 2004-yilda ular qogʻoz banknotlarni chiqarishga qaytishdi.

2004—2005-yillardagi banknotalar muomalaga chiqarishda asta-sekin 1998—2001-yillardagi nashr almashadi. 1997-yilgacha chiqarilgan banknotalar haqiqiy emas, lekin Indoneziya Bankida almashtirilishi mumkin.

Muomalada 1000, 2000, 5000, 10 000, 20 000, 50 000 va 100 000 soʻmlik banknotalar mavjud. Bundan tashqari, toʻlov vositasi boʻlgan, ammo juda kam uchraydigan oʻtgan yillardagi oʻxshash va kichikroq nominaldagi banknotalar mavjud.

2000-yilgi toʻplam

2000-yilgi toʻplam
RasmDenominatsiya
(rupiy)
Oʻlchamlari
(mm)
Asosiy
ranglar
Tavsifyillar
ozod qilish
Old tomoniOrqa tomonOld tomoniOrqa tomon
1000141×65feruzakapitan Pattimura portretiTidor orolidagi vulqon, baliqchi bilan qayiq2000—2009
2011—2013-yillar
2000141×65jigarrang
kulrang
shahzoda Antasarining portretiRaqsli Dayaklar2009-yildan beri
5000143×65jigarrang
yashil
Tuanku Imom Banjol portretiMilliy libosdagi to‘quvchi2000-yildan beri
10 000145×65binafsha
pushti
Sulton Badoruddin II portretiPalembangdagi anʼanaviy uy2000—2009
2010—2015-yillar
20 000147×65yashilOto Iskandar di Nata portretiplantatsiyadan choy terish2004-yildan beri
50 000149×65koʻkGusti I Ngurah Rayaning portretiBeratan koʻli atrofida. Bali2005-yildan beri
100 000151×65qizilSukarno va Muhammad Xatta portretiXalq vakillari kengashi (parlament) binosi2004-yildan beri
Rasm shkalasi millimetr uchun 1,0 piksel.

2016-yilgi toʻplam

2016-yilgi toʻplam
RasmDenominatsiya
(rupiy)
Oʻlchamlari
(mm)
Asosiy
ranglar
Tavsifyillar
ozod qilish
Old tomoniOrqa tomonOld tomoniOrqa tomon
</img> </img>1000141×65sariq
kulrang
Kut Nyak MeutiaTifa raqqosi va Bandaneyra qal’asi2016-yildan beri
</img> </img>2000141×65kulrangMuhammad Husni TamrinTari Piring raqqosi va Sihanok kanyoni2016-yildan beri
</img> </img>5000143×65sariq
jigarrang
Idhom Xolid portretiGambyong raqqosi va Bromo vulqonining tasviri2016-yildan beri
</img> </img>10 000145×65binafsha
kulrang
Frans Kaysiepo portretiPakarena raqqosi va Vakatobi milliy bogʻi tasviri2016—2017-yil
</img> </img>20 000147×65yashil
kulrang
Sem Ratulanga portretiGong raqqosi va Deravan orolining tasviri2016—2017-yil
</img> </img>50 000149×65koʻk
koʻk
Xuanda Kartavijaya portretiLegong raqqosi va Komodo milliy bogʻining tasviri2016—2017—2020-yillar
</img> </img>100 000151×65pushti
qizil
Sukarno va Muhammad Xatta portretiTari Piring raqqosi va Raja Ampat orollari2016-yildan beri
Rasm shkalasi millimetr uchun 1,0 piksel.

Esdalik banknotalari

Indoneziyaning esdalik banknotalari
RasmDenominatsiya
(rupiy)
Oʻlchamlari
(mm)
Asosiy
ranglar
Tavsifyillar
ozod qilish
Old tomoniOrqa tomonOld tomoniOrqa tomon
</img> </img>75 000150×65qaymoqrang
qizil
Sukarno va Muhammad Xatta Mustaqillik deklaratsiyasi paytida bayroq koʻtarish marosimi , Jakarta metrosi va ark koʻprigi oldidaMilliy libosdagi bolalar
Indoneziya xaritasi
2020-yil

Manbalar

Havolalar