Ուկրաինայում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկ
Վիքիմեդիայի նախագծի ցանկ
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության ցանկում Ուկրաինայի օբյեկտները թվով 7-ն են (2014 թվականի դրությամբ), որը կազմում է ընդհանուր թվի 0,7 % -ը (1073-ը 2017 թվականին)։ 6 օբյեկտներ ցանկում ներառված են մշակութային չափանիշներով, ընդ որում դրանցից 1-ը ճանաչվում է որպես մարդկային ստեղծագործ հանճարի գլուխգործոց (չափանիշ), և 1 օբյեկտ ներառված է բնական չափանիշներով։ Բացի այդ, 2014 թվականի դրությամբ Ուկրաինայի տարածքում տեղակայված են 15 օբյեկտներ, որոնք Համաշխարհային ժառանգության ցանկում ընդգրկվելու թեկնածուներ են[1]։ Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միությունը, որի կազմում այդ ժամանակ ներառված էր Ուկրաինական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունը, վավերացրել է համաշխարհային ժառանգության պաշտպանության կոնվենցիան 1988 թվականի հոկտեմբերի 12-ին[2]։ Ուկրաինայի առաջին օբյեկտներն ընդգրկվել են ցանկում 1990 թվականին, Համաշխարհային ժառանգության հանձնաժողովի 14-րդ նստաշրջանում։
Այս ցանկը բաղկացած է երկու աղյուսակից։ Առաջին ցանկի օբյեկտները ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտներն են, երկրորդում՝ այն օբյեկտները, որոնք Ուկրաինայի կառավարության կողմից առաջարկվել է որպես համաշխարհային ժառանգության ցանկում ընդգրկվելու թեկնածու օբյեկտներ։ Բոլոր օբյեկտները ցանկում ներառված են ըստ հերթականության, ինչպես նաև նշված են դրանց գտնվելու վայրը, աշխարհագրական կոորդինատները, ստեղծման ժամանակը, ցուցակագրման տարեթիվը, ID- ին տրված գնահատման չափանիշը։
Ցանկ
| # | Պատկեր | Անուն | Տարածաշրջան | Կոորդինատներ | Ստեղծման ժամանակ | Տարի | Չափանիշներ | Ա. Գ. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  | Սոֆիայի տաճար (Կիև) և հարակից վանական կառույցներ (ուկրաիներեն՝ Собор святої Софії і прилеглі монастирські споруди) |  Կիև | 50°27′10″ հս․ լ. 30°30′51″ ավ. ե.HЯ | 11-րդ դար | 1990 թվական | 527-001 i, ii, iii, iv | [3] |
 | Կիև-Պեչորյան մայրավանք (ուկրաիներեն՝ Києво-Печерська лавра) | 50°26′06″ հս․ լ. 30°33′26″ ավ. ե.HЯ | 11-րդ դար | 527bis-002 i, ii, iii, iv | ||||
.jpg) | Բերեստովի Փրկիչ եկեղեցի (ուկրաիներեն՝ Церква Спаса на Берестові) | 50°26′14″ հս․ լ. 30°33′17″ ավ. ե.HЯ | 11-րդ դար — 12-րդ դար | 527-003 i, ii, iii, iv | ||||
| 2 |  | Լվովի պատմական կենտրոն (ուկրաիներեն՝ Історичний центр Львова) |  Լվով | 49°50′30″ հս․ լ. 24°01′53″ ավ. ե.HЯ | 13-րդ դար | 1998 թվական | 865 ii, v | [4] |
| 3 |  | Ստրուվեի աղեղ գեոդեզիական ցանցի «Կատերինովկա» կետ (ուկրաիներեն՝ Пункт геодезичної дуги Струве «Катеринівка») | Կատերինովկա գյուղ, Խմելնիցկու մարզ | 49°33′57″ հս․ լ. 26°45′22″ ավ. ե.HЯ | 19-րդ դար | 2005 թվական | 1187-031 ii, iii, vi | [5] [6] |
 | Ստրուվեի աղեղ գեոդեզիական ցանցի «Ֆելշտին» կետ (ուկրաիներեն՝ Пункт геодезичної дуги Струве «Фельштин») | Գվարդեյսկոե գյուղ, Խմելնիցկու մարզ | 49°19′48″ հս․ լ. 26°40′55″ ավ. ե.HЯ | 1187-032 ii, iii, vi | ||||
 | Ստրուվեի աղեղ գեոդեզիական ցանցի «Բարանովկա» կետ (ուկրաիներեն՝ Пункт геодезичної дуги Струве «Баранівка») | Բարանովկա գյուղ, Խմելնիցկու մարզ | 49°08′55″ հս․ լ. 26°59′30″ ավ. ե.HЯ | 1187-033 ii, iii, vi | ||||
 | Ստրուվեի աղեղ գեոդեզիական ցանցի «Ստարայա-Նեկրասովկա» կետ (ուկրաիներեն՝ Пункт геодезичної дуги Струве «Старонекрасівка») | Ստարայա Նեկրասովկա գյուղ, Օդեսայի մարզ | 45°19′54″ հս․ լ. 28°55′41″ ավ. ե.HЯ | 1187-034 ii, iii, vi | ||||
| 4 |  | Հաճարենու կուսական անտառներ Կարպատներում և Եվրոպայի այլ շրջաններում (ուկրաիներեն՝ Букові праліси Карпат та інших регіонів Європи) |  Անդրկարպատյան մարզ | 49°05′01″ հս․ լ. 22°33′55″ ավ. ե.HЯ | — | 2007 2011 թվական 2017 թվական | 1133 ix | [7] [8] [9] |
| 5 |  | Բուկովինայի և Դալմացիայի մետրոպոլիտային բնակավայր (ուկրաիներեն՝ Резиденція митрополитів Буковини і Далмації) |  Չեռնովցի | 48°17′49″ հս․ լ. 25°55′29″ ավ. ե.HЯ | 19-րդ դար | 2011 | 1330 ii, iii, iv | [10] |
| 6 |  | Խերսոնես Տավրիկյան հնագույն քաղաք (ուկրաիներեն՝ Стародавнє місто Херсонес Таврійський та його хора) |  Սևաստոպոլ | 44°36′42″ հս․ լ. 33°29′36″ ավ. ե.HЯ | 5-րդ դար - 14-րդ դար | 2013 թվական | 1411 ii, v | [11] |
| 7 |  | Սուրբ Յուրայի եկեղեցի (Դրոգոբիչ) (ուկրաիներեն՝ Церква Святого Юра) | .svg){kind=small} Դրոգոբիչ քաղաք, Լվովի մարզ | 49°20′51″ հս․ լ. 23°29′57″ ավ. ե.HЯ | 17-րդ դար | 2013թվական | 1424-003 iii, iv | [12] [13] [14] |
 | Մարիամ Աստվածածնի եկեղեցի[15] (ուկրաիներեն՝ Церква Різдва Пресвятої Богородиці) | Գյուղ՝ Մատկով, Լվովի մարզ | 48°54′55″ հս․ լ. 23°06′32″ ավ. ե.HЯ | 1838 թվական | 1424-005 iii, iv | |||
.JPG) | Սուրբ Աստվածամոր ծննդյան եկեղեցի (ուկրաիներեն՝ Церква Різдва Пресвятої Богородиці) | Գյուղ՝ Նիժնի Վերբիժ, Իվանո-Ֆրանկովսկի մարզ | 48°29′55″ հս․ լ. 25°00′41″ ավ. ե.HЯ | 1808 թվական | 1424-006 iii, iv | |||
.JPG) | Սուրբ Հոգու եկեղեցի (ուկրաիներեն՝ Церква зішестя Святого Духа) |  Գյուղ՝ Պոտելիչ, Լվովի մարզ | 50°12′31″ հս․ լ. 23°33′02″ ավ. ե.HЯ | 1502 թվական | 1424-008 iii, iv | |||
 | Սուրբ Հոգու եկեղեցի (ուկրաիներեն՝ Церква зішестя Святого Духа) |  Ռոհատին քաղաք, Իվանո-Ֆրանկովսկի մարզ | 49°24′36″ հս․ լ. 24°36′10″ ավ. ե.HЯ | 16-րդ դար | 1424-011 iii, iv | |||
 | Սուրբ Միքայել Հրեշտակապետի եկեղեցի (ուկրաիներեն՝ Церква Святого Архангела Михаїла) | Գյուղ՝ Ուժոկ, Անդրկարպատյան մարզ | 48°59′02″ հս․ լ. 22°51′16″ ավ. ե.HЯ | 1745 թվական | 1424-014 iii, iv | |||
 | Սուրբ Համբարձման եկեղեցի[16] (ուկրաիներեն՝ Церква Вознесіння Господнього) |  Յասինյա ավան, Անդրկարպատյան մարզ | 48°15′18″ հս․ լ. 24°20′39″ ավ. ե.HЯ | 1824 թվական | 1424-015 iii, iv | |||
 | Սուրբ Երրորդության եկեղեցի (ուկրաիներեն՝ Церква Святої Трійці) |  Ժոլկվա, Լվովի մարզ | 50°03′19″ հս․ լ. 23°58′55″ ավ. ե.HЯ | 1720 թվական | 1424-016 iii, iv |
Նշում։ 1979 թվականին ստեղծվեց «Դանուբի Դելտա» Կենսոլորտային տարածքը, որը ներառում էր Ռումինիայի տարածքում Դանուբի դելտայի մի մասը։ 1992 թվականին արգելավայրն ընդլայնվեց, իսկ 1998 թվականին այն դարձավ անդրսահմանային, այն բանից հետո, երբ նրա կազմում ընդգրկվեց Դանուբի կենսոլորտային արգելավայրը։ Ըստ այդմ, ռումինական մասի հետ միավորումից հետո արգելոցի ուկրաինական հատվածը չի դարձել ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ։
Օբյեկտների աշխարհագրական տեղադրություն
Սոֆիայի տաճար (Կիև),
Կիև-Պեչորյան մայրավանք,
Բերեստովի Փրկիչ եկեղեցի
Կիև-Պեչորյան մայրավանք,
Բերեստովի Փրկիչ եկեղեցի
Հաճարենու կուսական անտառներ Կարպատներում
Բուկովինայի և Դալմացիայի մետրոպոլիտային բնակավայր
Սուրբ Հոգու եկեղեցի
Սուրբ Յուրայի եկեղեցի
Սուրբ Աստվածամոր ծննդյան եկեղեցի
Սուրբ Հոգու եկեղեցի
Սուրբ Աստվածամոր ծննդյան եկեղեցի
Սուրբ Միքայել Հրեշտակապետի եկեղեցի
Սուրբ Համբարձման եկեղեցի
- Ուկրաինական Կարպատների փայտե եկեղեցիներԹեկնածու ցանկ
| # | Պատկեր | Անուն | Տարածաշրջան | Կոորդինատներ | Ստեղծման տարեթիվ | Տարի | ID Չափանիշներ | Ա. Գ. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  | Բորիսոգլեբսկի տաճար (Չեռնիգով) (ուկրաիներեն՝ Борисоглібський собор) |  Չեռնիգով | 51°29′21″ հս․ լ. 31°18′25″ ավ. ե.HЯ | 12-րդ դար | 1989 | 668 i, ii, iv | [17] |
 | Փրկչի Փոխակերպման տաճար (Չեռնիգով) (ուկրաիներեն՝ Спасо-Преображенський собор) | 51°29′20″ հս․ լ. 31°18′28″ ավ. ե.HЯ | 11–րդ դար | |||||
| 2 |  | Կամենեց-Պոդոլսկի ամրոց (ուկրաիներեն՝ Кам'янець-Подільська фортеця) |  Կամենեց-Պոդոլսկ, Խմելնիցկու մարզ | 48°40′32″ հս․ լ. 26°34′25″ ավ. ե.HЯ | 11–րդ դար — 18-րդ դար | 1989 թվական | 670 i, ii, iv | [18] |
| 3 |  | Տարաս Շևչենկոյի գերեզման և Շևչենկոյի ազգային պարկ (ուկրաիներեն՝ Могила Тараса Шевченка і Шевченківський національний заповідник) |  Կանև (քաղաք, Ուկրաինա), Չերկասիի մարզ | 49°43′59″ հս․ լ. 31°30′53″ ավ. ե.HЯ | 1925 թվական | 1989 թվական | 672 не указаны | [19] |
| 4 |  | Ասկանիա–Նովա (արգելավայր) (ուկրաիներեն՝ Біосферний заповідник Асканія-Нова) | ավան Ասկանիա-Նովա (քաղաքատիպ ավան, Ուկրաինա,  Խերսոնի մարզ | 46°27′07″ հս․ լ. 33°52′51″ ավ. ե.HЯ | конец 19-րդ դարа | 1989 թվական | 673 x | [20] |
| 5 |  | Սոֆիևկա (պարկ) (ուկրաիներեն՝ Національний дендрологічний парк «Софіївка») |  Ուման (քաղաք, Ուկրաինա), Չերկասիի մարզ | 48°45′50″ հս․ լ. 30°14′07″ ավ. ե.HЯ | 1796թվական | 2000 | 674 не указаны | [21] |
| 6 |  | խանի պալատ(Բախչիսարայ) (ուկրաիներեն՝ Ханський палац у Бахчисараї) |  Բախչիսարայ,Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն | 44°44′55″ հս․ լ. 33°52′55″ ավ. ե.HЯ | 16–րդ դար | 2003 թվական | 1820 i, iii, v, vi | [22] |
| 7 |  | Քարե գերեզման (ուկրաիներեն՝ Кам'яна могила) | գյուղ Տերպենիե (գյուղ, Մելիտոպոլի շրջան)[23], Զապորոժիեի մարզ | 46°56′59″ հս․ լ. 35°28′10″ ավ. ե.HЯ | 20–րդ դար | 2006 թվական | 5075 iii, vi | [24] |
| 8 |  | Նիկոլաևսկի աստղագիտական աստղադիտարան (ուկրաիներեն՝ Миколаївська астрономічна обсерваторія) |  [[Նիկոլաև (քաղաք, Ուկրաինա) | 46°58′18″ հս․ լ. 31°58′23″ ավ. ե.HЯ | 1821 թվական | 2007 թվական | 5116 ii, iv | [25] |
| 9 | .jpg) | Ջենոսյան բերդ (Սուդակ) (ուկրաիներեն՝ Генуезька фортеця) | Սուդակ (քաղաք), Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն | 44°50′25″ հս․ լ. 34°57′28″ ավ. ե.HЯ | 6–րդ դար — 16–րդ դար | 2007 թվական | 5117 ii, iv, v | [26] |
| 10 | | Նիկոլաևսկի աստղագիտության աստղադիտարան (ուկրաիներեն՝ Миколаївська астрономічна обсерваторія) | Նիկոլաև (քաղաք, Ուկրաինա) | 46°58′18″ հս․ լ. 31°58′23″ ավ. ե.HЯ | 1821 թվական | 2008 թվական | 5267 ii, iv, vi | [27] [14] |
 | Կիևի համալսարանի աստգագիտության աստղադիտարան (ուկրաիներեն՝ Астрономічна обсерваторія Київського національного університету) | Կիև | 50°27′08″ հս․ լ. 30°29′53″ ավ. ե.HЯ | 1845 թվական | ||||
 | Օդեսայի աստղադիտարան (ուկրաիներեն՝ Астрономічна обсерваторія Одеського національного університету) |  Օդեսա | 46°28′39″ հս․ լ. 30°45′19″ ավ. ե.HЯ | 1871 թվական | ||||
.jpg) | Ղրիմի աստղադիտարան (ուկրաիներեն՝ Кримська астрофізична обсерваторія) | ավան Նաուչնի (քաղաքատիպ ավան, Ուկրաինա), Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն | 44°43′35″ հս․ լ. 34°00′46″ ավ. ե.HЯ | 1945 թվական | ||||
| 11 |  | Օդեսայի քաղաք–նավահանգիստ պատմական կենտրոն (ուկրաիներեն՝ Історичний центр міста-порту Одеси) | Օդեսա | 46°29′17″ հս․ լ. 30°44′27″ ավ. ե.HЯ | 1794թվական — конец 19–րդ դարа | 2009 թվական | 5412 i, ii, iii, iv, v | [28] |
| 12 |  | Կիրիլովսկյան եկեղեցի (ուկրաիներեն՝ Кирилівська церква) | Կիև | 50°29′00″ հս․ լ. 30°28′19″ ավ. ե.HЯ | 12–րդ դար | 2009 թվական | 5423 i, ii, iii, iv | [29] |
 | Սուրբ Անդրեյի եկեղեցի (Կիև) (ուկրաիներեն՝ Андріївська церква) | 50°27′32″ հս․ լ. 30°31′05″ ավ. ե.HЯ | 18–րդ դար | |||||
| 13 |  | Իտալիայի գաղութները Հյուսիսաի Սևծովյան ափին (ուկրաիներեն՝ Генуезькі колонії у Північному Причорномор'ї) | Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն, Օդեսայի մարզ | Մի քանի օբյեկտներ | 13–րդ դար — 14–րդ դար | 2010 թվական | 5575 ii, iv | [30] |
| 14 |  | Մանգուպ Կալե (ուկրաիներեն՝ Мангуп-Кале) | Բախչիսարայի շրջան, Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն | 44°35′32″ հս․ լ. 33°48′01″ ավ. ե.HЯ | 5–րդ դար — 6–րդ դար | 2012 թվական | 5773 iii, v, vi, vii | [31] |
 | Էսկի-Կերմեն (ուկրաիներեն՝ Ескі-Кермен) | 44°36′35″ հս․ լ. 33°44′22″ ավ. ե.HЯ | конец 6–րդ դար | |||||
| 15 | | խանի պալատ(Բախչիսարայ) (ուկրաիներեն՝ Ханський палац у Бахчисараї) | Բախչիսարայ, Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն | 44°44′55″ հս․ լ. 33°52′55″ ավ. ե.HЯ | XVI век | 2012 | 5774 ii, iii, v, vi | [32] |
 | Չուֆուտ–Կալե (ուկրաիներեն՝ Чуфут-Кале) | Բախչիսարայի շրջան, Ղրիմի Ինքնավար Հանրապետություն | 44°44′27″ հս․ լ. 33°55′55″ ավ. ե.HЯ | 5–րդ դար — 6–րդ դար | ||||
| 16 | | Օբյեկտի ընդարձակում «Հաճարենու անտառները Կարպատներում և Հին հաճարենու անտառներ Գերմանիայում(ուկրաիներեն՝ Букові праліси Карпат та стародавні букові праліси Німеччини): Գորգան (արգելավայր), Սինևիր (ազգային պարկ), «Կախարդված շրջան», Ռազտոչյա (արգելոց) и Պոդիլսկի Տովտրի ազգային պարկ | Իվանո-Ֆրանկովսկի մարզ Անդրկարպատյան մարզ Լվովի մարզ Խմելնիցկու մարզ | 48°27′ հս․ լ. 24°20′ ավ. ե.HЯ 48°30′ հս․ լ. 23°43′ ավ. ե.HЯ 48°25′ հս․ լ. 23°08′ ավ. ե.HЯ 49°57′ հս․ լ. 23°39′ ավ. ե.HЯ 48°56′ հս․ լ. 26°24′ ավ. ե.HЯ | — | 2015 թվական | 6058 ix | [33] [9] |
Օբյեկտների աշխարհագրական տեղադրություն
Հիմնական տարածք
Փրկչի Փոխակերպման տաճար
Տարաս Շևչենկոյի գերեզման
Ասկանիա–Նովա
Սոֆիևկա (պարկ)
խանի պալատ
Քարե գերեզման
Նիկոլաևսկի աստղագիտական աստղադիտարան
Ջենոսյան բերդ
Սուրբ Անդրեյի եկեղեցի,
Կիրիլովսկյան եկեղեցի,
ԿՆՈՒ աստղադիտարան
Կիրիլովսկյան եկեղեցի,
ԿՆՈՒ աստղադիտարան
Սուրբ Անդրեյի եկեղեցի,
Օդեսայի աստղադիտարան
Օդեսայի աստղադիտարան
Գորգան (արգելավայր)
Սինևիր (ազգային պարկ)
««Կախարդված շրջան»»
Ռազտոչյա (արգելոց)
Պոդիլսկի Տովտրի ազգային պարկ
Ղրիմ
Խանի պալատ
Ջենոսյան բերդ
Մանգուպ Կալե
Էսկի-Կերմեն
Չուֆուտ–Կալե
Հեռացված օբյեկտներ
Օբյեկտներ՝ որոնք հեռացվել են եկել ՅՈՒՆԵՍԿՕ–ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկից։ Աղբյուրներ։[1],[2]
| # | Պատկեր | Անուն | Տարածաշրջան | Ստեղծման տարեթիվ | Ցանկում ներառվելու տարեթիվ | № | Պատճառ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  | Սուրբ լեռներ (ազգային պարկ) | դաշտ՝ Դոնեցկի մարզ | — | 2000 | 1047 | գրանցված չէ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից[34] |
| 2 |  | Պինսկի ճահիճ, Սլովեչանսկ-Օվրուչանսկի բլրաշար | դաշտ՝ Ժիտոմիրի մարզ | — | 2000 | 1048 | գրանցված չէ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից[35] |
| 3 |  | Կանևսկի Բնության արգելոց | Դաշտ։ Չերկասիի մարզ | — | 2000 | 1049 | գրանցված չէ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից[36] |
| 4 |  | Կարա–դագի արգելոց | Հանրապետություն[37]՝ Ղրիմի Հանրապետություն (Ուկրաինա) Ղրիմի Հանրապետություն (РФ) | — | 2000 | 1050 | գրանցված չէ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից |
Օբեյկտների աշխարհագրական տեղադրություն
Սուրբ լեռներ
Պինսկի ճահիճ և Սլովեչանսկ-Օվրուչանսկի բլրաշար
Կանևսկի Բնության արգելոց
Կարա–դագի արգելոց
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
🔥 Top keywords: Գլխավոր էջՍպասարկող:ՈրոնելՈրոտանԱլեքսանդր ԹամանյանՀամո ՍահյանՄատենադարանՀայաստանՀայոց ցեղասպանությունԶվարթնոցի տաճարԳուրգեն ՄահարիՀովհաննես ԹումանյանԿոմիտասՍևանա լիճՄուշեղ ԳալշոյանՄարտիրոս ՍարյանԵղիշե ՉարենցՏիգրան ՊետրոսյանՎահան ՏերյանՎարդանանք (պատմավեպ)Խաչատուր ԱբովյանԷջմիածնի Մայր ՏաճարՔութեշԽաչքարՍասունցի ԴավիթՀայերենի այբուբենՊարույր ՍևակՍասնա ծռերՄոնթե ՄելքոնյանՍպասարկող:ՎերջինփոփոխություններըԳարեգին ՆժդեհՏոտոԳեյմինգԿարեն ԴեմիրճյանՎիլյամ ՍարոյանԱծական անունԴանիել ՎարուժանԱմերիկայի Միացյալ ՆահանգներՎարդան ՄամիկոնյանՄակբայԱվետիք Իսահակյան