Ուկրաիներեն

Ուկրաիներեն (ինքնանվանում՝ українська мова [ukrɑˈjinʲsʲkɑ ˈmɔwɑ]), հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի արևելա-սլավոնական լեզվախմբի լեզու։ Ուկրաիներեն խոսում են աշխարհում 41 միլիոն մարդ։ Պետական լեզու է Ուկրաինայում։ Ըստ աշխարհի լեզուների դասակարգման խոսողների թվով 26-րդն է։

Ուկրաիներեն
українська мова
(ukrɑˈjinʲsʲkɑ ˈmɔwɑ)
Տեսակբնական լեզու և կենդանի լեզու
Ենթադասարևելա-սլավոնական լեզու[1]
ԵրկրներՈւկրաինա Ուկրաինա
Խորվաթիա Խորվաթիա
Ռումինիա Ռումինիա
Ռուսաստան Ռուսաստան
Սերբիա Սերբիա
Սլովակիա Սլովակիա
Պաշտոնական կարգավիճակՈւկրաինա Ուկրաինա
Խոսողների քանակ26 900 000 մարդ (2023)[2]
Վերահսկող կազմակերպությունՈւկրաինայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Ուկրաիներենի ինստիտուտ, Potebnia Institute of Linguistics? և Commissioner for the Protection of the State Language?
Լեզվակիրների թիվը45 միլիոն [1].
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի լեզվի կարգավիճականվտանգ
ԴասակարգումՀնդեվրոպական ընտանիք
Գրերի համակարգՈւկրաիներենի այբուբեն
IETFuk
ԳՕՍՏ 7.75–97639
ISO 639-1uk
ISO 639-2ukr
ISO 639-3ukr

Ուկրաիներենի տարածվածությունը

Ուկրաիներենն ամբողջ աշխարհում
 Ukrainian language Վիքիպահեստում
Ուկրաիներեն

Ընդհանուր տեղեկություններ

  • Խոսողների թիվ - 45 մլն.
  • Լեզվի կոդ - uk
  • Անվանում - uk - українська мова (ukrains’ka mova); en - Ukrainian; eo - Ukraina
  • Տառատեսակ - Կիրիլիցա

Պետական կարգավիճակ

Պետական լեզու է՝

Աշխարհագրական տարածում

Ուկրաիներենը տարածված է հիմնականում Ուկրաինայում, Բելառուսում, Ռուսաստանում և նրանց հարակից շրջաններում, Կուբանում, Լեհաստանում, Սլովակիայում, ինչպես նաև Կանադայում, ԱՄՆ-ում, Արգենտինայում և Ավստրալիայում։

Այբուբեն և գիր

ուկրաինատառայբբենական անվանումմոտավոր արտասանություն
А аաա
Б бբեբ
В вվեգ
Г гհեհ
Ґ ґգեգ[3]
Д дդեդ
Е еէէ
Є єեե (IPA։ je, ʲe)
Ж жժեժ
З зզեզ
И иըը (IPA։ I)
І іիի (IPA։ i)
Ї їյիյի (IPA։ ji)
Й йյոտյ (IPA։ j)
К кկակ
Л лէլլ
М мէմմ
Н нէնն
О оօօ
П пպեպ
Р рէռ/էրռ/ր
С сէսս
Т тտետ
У уուու
Ф фէֆֆ
Х хխախ
Ц цցեց
Ч чչեչ
Ш шշաշ
Щ щշչաշչ
Ь ь(ռուս.՝) мягкий знак– (IPA։ ʲ )
Ю юյույու (IPA։ ju, ʲu)
Я яյայա (IPA։ ja, ʲa)
(ապաթարց)

Բառապաշար

  • Բարի օր/Բարև/Ողջույն - Добрий день (Dobri den); Привіт (Pryvit)
  • Բարի լույս - Доброго ранку (Dobroho ranku)
  • Բարի երեկո - Добрий вечір (Dobryy̆ vechir)
  • Ինչպե՞ս եք - як ви поживаєте? (yak vy pozhyvayete?)
  • Ինչպե՞ս ես - як поживаєш? (yak pozhyvayesh?)
  • Բարի գալուստ - Ласкаво просимо (Laskavo prosymo); Вітаємо (Vitaemo)
  • Ինչպե՞ս են Ձեր գործերը - Як у вас справи? (Yak u vas spravy?)
  • Շնորհակալություն - Дякую (Dyakuyu); Спасибі (Spasybi)
  • Այո | Ոչ - Так | Ні (Tak / Ni)
  • Խնդրում եմ - Будь ласка (Bud' laska); Прошу (Proshu)
  • Ցտեսություն/Հաջողություն - До побачення (Do pobachennya)

Թվեր

  • 1 - один (ody'n) արական սեռ
  • 1 - одна (odna) իգական սեռ
  • 1 - одне (odne) միջին սեռ
  • 2 - два (dva) և՛ արական, և՛ միջին սեռ
  • 2 - дві (dvi) իգական սեռ

(մնացած թվանշանների անվանումները ընդհանուր են)

  • 3 - три (tri)
  • 4 - чотири (choty'ry)
  • 5 - п'ять (pyat')
  • 6 - шість (shist')
  • 7 - сім (sim)
  • 8 - вісім (vísim)
  • 9 - дев'ять (devyat')
  • 10 - десять (desyat')

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

Արտաքին հղումներ

Ընթերցե՛ք «ուկրաիներեն» բառի բացատրությունը Հայերեն Վիքիբառարանում։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուկրաիներեն» հոդվածին։