Սինգապուրի տնտեսություն
Սինգապուրի տնտեսություն, բարձր զարգացած ազատ շուկայական տնտեսություն[5][6]։ Սինգապուրի տնտեսությունը Համաշխարհային տնտեսական ֆորումի կողմից դասվել է որպես աշխարհում ամենաբաց[7], ամենաքիչ կոռումպացված[8]։ Սինգապուրն ունի ցածր հարկային դրույքաչափեր[9] և աշխարհում երկրորդ ամենաբարձր ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով՝ գնողունակության պարիտետի (անգլ.՝ Purchasing power parity (PPP)) առումով։ Ասիական և խաղաղօվկանոսյան տնտեսական խորհուրդի (APEC) կենտրոնակայանը գտնվում է Սինգապուրում։
 | |
| Արժույթ | Սինգապուրյան դոլար (SGD/S$) |
|---|---|
| Ֆիսկալ տարի | 1 ապրիլի– 31 մարտի |
| Առևտրային կազմակերպություններ | WTO, APEC, CPTPP, IOR-ARC, RCEP, ASEAN և ուրիշներ |
| Վիճակագրություն | |
| ՀՆԱ | 323 907 234 412,34 $[1] |
| ՀՆԱ-ի աճ | 2,5 տոկոս[2] |
| ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով | 57 714 $[3] |
| Գնաճ (ՍԳԻ) | 0 ± 0,1 տոկոս[4] |
Սինգապուրը համարվում է «արևելյան ասիական վագրերից» մեկը՝ տնտեսության մեջ զարգացած երկրների մակարդակին արագ ցատկելու համար։ Երկիրը զարգացրել է էլեկտրոնիկայի արտադրությունը, նավաշինությունը և ֆինանսական ծառայությունների ոլորտը։ Երկիրը պահպանում է կայուն գները։
Բիզնեսի համար բարյացակամ համբավին զուգահեռ, պետական ձեռնարկությունները էական դեր են խաղում Սինգապուրի տնտեսության մեջ։ Ինքնիշխան (սուվերեն) հիմնադրամ Temasek Holdings-ն ունի մեծամասնական մասնաբաժին երկրի մի քանի խոշորագույն ընկերություններում, ինչպիսիք են Singapore Airlines-ը, SingTel-ը, ST Engineering-ը և MediaCorp-ը։ Սինգապուրի տնտեսությունը հանդիսանում է օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների (ՕՈՒՆ) (անգլ.՝ foreign direct investment - FDI) արտահոսք-ֆինանսավորող հիմնական երկիրն աշխարհում։ Սինգապուրը նաև շահել է համաշխարհային ներդրողների և հաստատությունների կողմից ՕՈՒՆ-ների ներհոսքից՝ շնորհիվ իր խիստ գրավիչ ներդրումային միջավայրի և վերջին տարիներին կայուն քաղաքական միջավայրի[10]։
Երկրի հիմնական արտահանումը ներառում է էլեկտրոնիկա, քիմիական նյութեր և ծառայություններ։ Սինգապուրը մասնավոր կապիտալի կառավարման տարածաշրջանային հանգույցն է[11][12][13]։ Սինգապուրում ջուրը սակավ է, և ջրի զգալի տոկոսը ներմուծվում է Մալայզիայից[14], հետևաբար այն համարվում է թանկարժեք ռեսուրս։
Փոքր և միջին ձեռնարկությունները (ՓՄՁ) Սինգապուրի տնտեսական հիմքն են։ ՓՄՁ-ից է գոյանում Սինգապուրի ՀՆԱ-ի գրեթե կեսը և դրանցում է զբաղված է տեղի աշխատուժի մոտ 70%-ը[15]։
Սինգապուրն ունի սահմանափակ վարելահողեր, ինչը նշանակում է, որ Սինգապուրը պետք է ապավինի ագրոտեխնոլոգիաների ներդրմանը գյուղատնտեսական արտադրության համար[16][17]։ Մարդկային ռեսուրսները ևս մեկ կենսական խնդիր է Սինգապուրի տնտեսության համար[18]։ Սինգապուրի տնտեսությունը 2014 թվականին Science American Biotechnology վարկանիշում[19] ընդհանուր 2-րդ տեղն է զբաղեցրել՝ Biopolis-ով։
Սինգապուրն ունի ռազմավարական նավահանգիստ, որը նրան դարձնում է ավելի մրցունակ, քան իր հարևաններից շատերին։ Սինգապուրի առևտրի և ՀՆԱ հարաբերակցությունը ամենաբարձրներից է աշխարհում՝ միջինը մոտ 400% 2008-2011 թթ.[20][21]: Սինգապուրի նավահանգիստը բեռնաշրջանառությամբ երկրորդն է աշխարհում։ 2021 թվականի օգոստոսի 17-20-ը Սինգապուրում նախատեսվում էր անցկացնել Համաշխարհային տնտեսական ֆորումը[22]։
Իր միջազգային դիրքը պահպանելու և 21-րդ դարում իր տնտեսական բարգավաճումը շարունակելու համար Սինգապուրը միջոցներ է ձեռնարկել՝ խթանելու նորարարությունը, խրախուսելու ձեռներեցությունը և վերապատրաստելու իր աշխատուժը[23]։ Աշխատուժի նախարարությունը (MoM) կրում է հիմնական պատասխանատվությունը օտարերկրյա աշխատողների ներգաղթի կանոնների սահմանման, ճշգրտման և կիրառման համար։
Տնտեսական վիճակագրություն
Ստորև բերված աղյուսակը ցույց է տալիս 1980–2019 թվականների հիմնական տնտեսական ցուցանիշները (Արժույթի միջազգային հիմնադրամի՝ ԱՄՀ, 2020–2026 թթ. նախահաշիվներով)՝ 2%-ից ցածր գնաճը նշված է կանաչ գույնով[24]։
Աղյուսակում.
GDP - ՀՆԱ
GDP per capita - մեկ շնչի հաշվով ՀՆԱ
GDP (PPP) per capita - ՀՆԱ (PPP) մեկ շնչի հաշվով
Purchasing power parity (PPP) - գնողունակության պարիտետ
US$nominal - ԱՄՆ դոլար անվանական
GDP growth - ՀՆԱ-ի աճ
Inflation rate - Գնաճի մակարդակը
Unemployment - Գործազրկություն
Government debt - Պետական պարտք
| Year | GDP (in Bil. US$PPP) | GDP per capita (in US$ PPP) | GDP (in Bil. US$nominal) | GDP per capita (in US$ nominal) | GDP growth (real) | Inflation rate (in Percent) | Unemployment (in Percent) | Government debt (in % of GDP) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1980 | 22.9 | 9,477.9 | 12.1 | 5,005.0 |  10.1% |  8.5% | 5.8% | n/a |
| 1981 | 27.8 | 10,957.0 | 14.4 | 5,672.1 | 10.8% | 8.2% | 5.9% | n/a |
| 1982 | 31.6 | 11,925.3 | 15.9 | 6,000.0 | 7.1% | 3.9% | 6.3% | n/a |
| 1983 | 35.6 | 13,278.9 | 18.0 | 6,717.8 | 8.6% | 1.0% |  5.6% | n/a |
| 1984 | 40.1 | 14,687.5 | 19.6 | 7,160.3 | 8.8% | 2.6% | 6.1% | n/a |
| 1985 | 41.1 | 15,037.0 |  18.6 | 6,788.4 | -0.6% | 0.5% | 4.6% | n/a |
| 1986 | 42.5 | 15,560.5 | 18.8 | 6,870.8 | 1.3% | -1.4% | 2.0% | n/a |
| 1987 | 48.3 | 17,403.4 | 21.6 | 7,794.7 | 10.8% | 0.5% | 3.9% | n/a |
| 1988 | 55.6 | 19,544.1 | 26.6 | 9,329.0 | 11.3% | 1.5% | 2.6% | n/a |
| 1989 | 63.7 | 21,726.5 | 31.4 | 10,725.7 | 10.2% | 2.3% | 1.8% | n/a |
| 1990 | 72.5 | 23,809.0 | 38.9 | 12,763.3 | 9.8% | 3.5% |  1.8% | 73.5% |
| 1991 | 80.0 | 25,523.9 | 45.5 | 14,502.0 | 6.7% | 3.4% | 1.8% | 76.4% |
| 1992 | 87.3 | 27,015.0 | 52.1 | 16,136.2 | 6.6% | 2.2% | 1.8% | 79.0% |
| 1993 | 99.6 | 30,055.2 | 60.6 | 18,290.1 | 11.5% | 2.3% | 1.7% | 71.2% |
| 1994 | 113.0 | 33,050.8 | 73.7 | 21,552.4 | 11.1% | 3.1% | 1.7% | 70.7% |
| 1995 | 123.7 | 35,091.3 | 87.8 | 24,914.9 | 7.2% | 1.7% | 1.8% | 69.8% |
| 1996 | 135.4 | 36,874.1 | 96.3 | 26,232.9 | 7.5% | 1.4% | 1.7% | 71.3% |
| 1997 | 149.1 | 39,289.2 | 100.1 | 26,375.9 | 8.3% | 2.0% | 1.4% | 70.8% |
| 1998 | 147.5 | 37,561.2 | 85.7 | 21,829.3 | -2.2% | -0.3% | 2.5% | 84.6% |
| 1999 | 158.2 | 39,950.2 | 86.3 | 21,796.6 | 5.7% | 0.0% | 2.8% | 85.3% |
| 2000 | 176.4 | 43,783.4 | 96.1 | 23,852.8 | 9.0% | 1.3% | 2.7% | 82.3% |
| 2001 | 178.4 | 43,112.5 | 89.8 | 21,699.7 | -1.1% | 1.0% | 2.7% | 94.5% |
| 2002 | 188.3 | 45,085.0 | 92.5 | 22,159.8 | 3.9% | -0.4% | 3.6% | 96.3% |
| 2003 | 200.7 | 48,774.1 | 97.6 | 23,730.4 | 4.5% | 0.5% | 4.0% | 99.1% |
| 2004 | 226.3 | 54,317.1 | 115.0 | 27,608.1 | 9.8% | 1.7% | 3.4% | 95.7% |
| 2005 | 250.6 | 58,745.8 | 127.8 | 29,961.3 | 7.4% | 0.5% | 3.1% | 92.7% |
| 2006 | 281.6 | 63,978.1 | 148.6 | 33,768.4 | 9.0% | 1.0% | 2.7% | 86.5% |
| 2007 | 315.3 | 68,712.3 | 180.9 | 39,432.9 | 9.0% | 2.1% | 2.1% | 87.8% |
| 2008 | 327.3 | 67,641.2 | 193.6 | 40,008.6 | 1.9% | 6.6% | 2.2% | 97.9% |
| 2009 | 329.8 | 66,132.2 | 194.2 | 38,926.8 | 0.1% | 0.6% | 3.0% | 101.7% |
| 2010 | 382.3 | 75,302.6 | 239.8 | 47,236.7 | 14.5% | 2.8% | 2.2% | 98.7% |
| 2011 | 415.0 | 80,052.4 | 279.4 | 53,891.5 | 6.3% | 5.2% | 2.0% | 103.1% |
| 2012 | 436.0 | 82,065.0 | 295.1 | 55,547.5 | 4.5% | 4.6% | 2.0% | 106.7% |
| 2013 | 448.1 | 83,001.8 | 307.6 | 56,967.4 | 4.8% | 2.4% | 1.9% | 98.2% |
| 2014 | 461.8 | 84,423.2 | 314.9 | 57,564.8 | 3.9% | 1.0% | 2.0% | 97.8% |
| 2015 | 481.4 | 86,974.7 | 308.0 | 55,645.6 | 3.0% | -0.5% | 1.9% | 102.2% |
| 2016 | 501.4 | 89,417.3 | 318.8 | 56,846.3 | 3.3% | -0.5% | 2.1% | 106.5% |
| 2017 | 535.1 | 95,350.4 | 343.3 | 61,175.4 | 4.5% | 0.6% | 2.2% | 107.8% |
| 2018 | 567.1 | 100,569.2 | 376.0 | 66,675.8 | 3.5% | 0.4% | 2.1% | 109.8% |
| 2019 | 585.0 | 102,565.0 | 374.4 | 65,641.3 | 1.3% | 0.6% | 2.3% | 129.0% |
| 2020 | 560.1 | 98,511.9 | 340.0 | 59,794.6 | -5.4% | -0.2% | 3.0% | 154.9% |
| 2021 | 615.3 | 107,677.2 | 378.6 | 66,263.4 | 6.0% | 1.6% | 2.7% | 137.9% |
| 2022 | 652.6 | 113,635.4 | 397.0 | 69,129.0 | 3.2% | 1.5% | 2.5% | 139.0% |
| 2023 | 686.4 | 118,920.8 | 418.4 | 72,492.1 | 2.7% | 1.5% | 2.4% | 140.2% |
| 2024 | 720.5 | 124,224.6 | 440.1 | 75,869.3 | 2.6% | 1.5% | 2.3% | 141.4% |
| 2025 | 754.5 | 129,431.9 | 461.5 | 79,169.5 | 2.5% | 1.5% | 2.2% | 142.6% |
| 2026 | 789.6 | 134,773.9 | 483.5 | 82,521.7 | 2.5% | 1.5% | 2.2% | 143.9% |
Պատմություն
Բրիտանական գաղութացում
1819 թվականին Սթեմֆորդ Ռաֆլզը, ով ժամանակին Բենկուլենի փոխնահանգապետն էր, առևտրային կետ հիմնեց Սինգապուրում[25]։ Ռաֆլզը փնտրում էր նոր բնակավայր, որը կարող էր օգտագործվել որպես Բրիտանական կայսրության ֆորպոստ։ Նա թողեց Կալկաթան և ուղևորվեց ուսումնասիրելու Հարավարևելյան Ասիան։ Այդ ժամանակ Հոլանդական կայսրությունը և Բրիտանական կայսրությունը տնտեսական մրցակիցներ էին։ Գաղութացումը հնարավորություն տվեց երկու կողմերին ձեռք բերել հսկայական վերահսկողություն քաղաքակրթությունների ռեսուրսների վրա, որոնց տնտեսական հզորությունը այնքան էլ զարգացած չէր։ Ռաֆլզը փնտրում էր նոր բնակավայր, որը կփոխարինի Մալակկային, որը կարող էր հիմնական տնտեսական առավելություն ապահովել Հոլանդական կայսրության նկատմամբ։ Առաջինը հանձնվել է հոլանդացիներին Վիեննայի պայմանագրով[26]։ Ռաֆլզը Սինգապուրը կատարյալ վայր համարեց, որը գտնվում է Մալակկայի ուղիղ գծի եզրին, որն այժմ աշխարհի ամենակարևոր նավագնացության ուղիներից մեկն է։ Տարածքն ուներ առանցքային տնտեսական ռեսուրսներ, որոնք օգուտ կբերեին բրիտանացիներին։ Այնտեղ կար առատ փայտանյութ և քաղցրահամ ջուր, և բնական խորը ջրային նավահանգիստ, որը շահավետ կլիներ բրիտանական նավատորմի համար։ Նա հասավ Սինգապուր գետի գետաբերան, որտեղ մի փոքրիկ մալայական բնակավայր կար։ Ուիլյամ Ֆարկուհարի ուղեկցությամբ Ռաֆլզը հանդիպեց բնակավայրի առաջնորդ Թեմենգգոնգ Աբդուլ Ռահմանին՝ բանակցելու առևտրային կետ հիմնելու իրավունքի շուրջ։ Կղզին կառավարում էր Ջոհորի սուլթանը՝ Թենգկու Ռահմանը, ով ենթարկվել էր հոլանդացիների և բուգիների մեծ ազդեցության։ 1819 թվականի փետրվարի 6-ին Ռաֆլզը հաջողությամբ կազմակերպեց տարածքը Բրիտանական կայսրության մեջ որպես առևտրային կետ ընդգրկելու համար[27]։
Առևտրի ընդլայնում
1869 թվականի նոյեմբերի 17-ին բացվում է Սուեզի ջրանցքը, որը միացնում է Միջերկրական ծովը Կարմիր ծովին։ Սա թույլ տվեց կրճատել ճանապարհորդության ժամանակը, ինչը հանգեցրեց առևտրի ծավալների աճին[28]։
Առևտրի ծավալը 1879 թվականին հասավ 105 միլիոն Նեղուցների դոլարի (անգլ.՝ Straits dollar)[29]՝ առևտուրը եկամտի հիմնական աղբյուրն էր, և միայն առևտուրը կազմում էր ՀՆԱ-ի ավելի քան մեկ երրորդը։
Անկախություն
1950-ականներին տարածաշրջանում տեղի ունեցան սոցիալական անկարգություններ, որոնք հանգեցրին նրան, որ գաղութատիրական տերությունները որոշեցին հրաժարվել որոշ իրավունքներից։ Ռասայական խռովությունների խթանմամբ գաղութատիրական տերությունները ձգտում էին ստեղծել հզոր տեղական իշխանություն։ Անկարգությունների մեծ մասը գործազրկության բարձր մակարդակի հետևանք էին՝ տեղական իշխանություններին հանձնարարված էր լուծել այս հարցը[30]։ Տնտեսական զարգացման խորհուրդը ստեղծվել է Սինգապուրի կառավարությանը արդյունաբերական ձեռնարկություններ հիմնելու, զարգացնելու և ֆինանսավորելու լիազորություններ տալու համար[31]։
1955 թվականին ստեղծվել է Սինգապուրի տեղական օրենսդիր ժողովը՝ ընտրված 35 անդամներից[32]։
1965 թվականին Մալայզիայից անկախանալուց հետո Սինգապուրը բախվեց փոքր ներքին շուկայի, գործազրկության և աղքատության բարձր մակարդակի։ Սինգապուրի տնային տնտեսությունների 70 տոկոսն ապրում էր ծանր գերբնակեցված պայմաններում, բնակչության մեկ երրորդը ապրում էր քաղաքի ծայրամասերում գտնվող աղքատ թաղամասերում։ Գործազրկությունը միջինը կազմել է 14 տոկոս, մեկ շնչին բաժին ընկնող ՀՆԱ-ն՝ 516 ԱՄՆ դոլար, իսկ բնակչության կեսը անգրագետ է։
Արդյունաբերական բում և փոփոխություն
Լի Կուան Յուն ընտրվելուց հետո վերահսկում է երկրի զգալի տնտեսական բարեփոխումները։ Նրա պաշտոնավարման ընթացքում կառուցվածքային փոփոխությունները և մեխանիզմները խթանեցին տնտեսությունը։ Սինգապուրը փոքր և խիտ բնակեցված երկիր էր՝ շատ քիչ բնական ռեսուրսներով։ Սա գիտակցելով՝ Լին բացահայտեց, որ Սինգապուրի հիմնական առավելությունը նրա մարդկային կապիտալն է և նրա կարողությունը ապահովելու կրթված քաղաքացիներ, որոնք կարող են մրցակցել համաշխարհային արդյունաբերության և առևտրի մեջ։ 1961 թվականի օգոստոսի 1-ին Սինգապուրի կառավարությունը ստեղծեց Տնտեսական զարգացման խորհուրդ, որը պետք է խթաններ ստեղծեր Սինգապուրն օտարերկրյա ներդրումների համար գրավիչ ուղղություն դարձնելու համար[33]։ Օտարերկրյա ուղղակի ներդրումների ներհոսքը մեծապես աճել է հաջորդ տասնամյակների ընթացքում, և մինչև 2001 թվականը օտարերկրյա ընկերություններին բաժին է ընկել արտադրանքի 75%-ը և արտահանման 85%-ը։ Իսկ այդ ընթացքում, Սինգապուրի խնայողություններն ու ներդրումային տոկոսադրույքները աճեցին` հասնելով աշխարհում ամենաբարձր ցուցանիշներին, մինչդեռ տնային տնտեսությունների սպառման և աշխատավարձերի մասնաբաժինը ՀՆԱ-ի մեջ նվազել է` հայտնվելով ամենացածր ցուցանիշների շարքում[34][35][36]։ Լիի պաշտոնավարման սկիզբը նշանավորվեց հաջողությամբ, և 1965-1973 թվականներին իրական ՀՆԱ-ի տարեկան աճը կազմեց 12,7%[37]։ Նա ծախսերն ուղղեց ենթակառուցվածքների վերանորոգմանը և բարելավմանը։ Այս ջանքերը խթանեցին արտադրության արդյունավետությունը և դրեցին այն հիմքերը, որոնք անհրաժեշտ էին բազային արդյունաբերությունը կառուցելու համար։ 2019 թվականի դրությամբ Սինգապուրի ենթակառուցվածքը լավագույնն է որակի առումով՝ 100-ից 95,4 միավորով[38]։ 1973-1979 թվականների ժամանակահատվածը նշանավորեց պայքար Սինգապուրի համար, քանի որ նրանք հեռացան հիմնական ենթակառուցվածքային ծախսերից և շարժվեցին դեպի ավելի կայուն տնտեսական առաջընթաց։ 1973 թվականի նավթային ճգնաժամը բարձրացրեց կառավարության իրազեկվածությունը այնպիսի խնդիրների վերաբերյալ, ինչպիսիք են տնտեսական կենտրոնացումը։ Դա ստիպեց կառավարությանը նոր ֆորում անցկացնել՝ քննարկելու երկրների տնտեսությունը տնտեսական փոփոխություններին հարմարեցնելու ուղիները։ ՀՆԱ-ի աճն այս ընթացքում մի փոքր ավելի ցածր է եղել, քան նախորդ տարիներին՝ տարեկան 8,5%։ Այնուամենայնիվ, գործազրկությունը գրեթե 0% էր, և բնակչության մեծ մասը մեծ հաջողություններ էր գրանցել արտադրողականության մեջ[39]։ Կառավարությունը կարևորեց տեխնոլոգիայի և կրթության վրա կենտրոնացումը, որպես տնտեսական շահույթի նոր ալիք[40]։ Բացի այդ, նրանք բացահայտեցին ֆինանսական ծառայությունները որպես առանցքային ոլորտ, որտեղ Սինգապուրը կարող է դիվերսիֆիկացնել և ներգրավել նոր աճ։ Այս ընթացքում կառավարությունը մեծ ներդրումներ կատարեց ֆինանսական ծառայությունների ոլորտում։ Հաջողվեց նվազագույնի հասցնել գնաճը և աշխատողներին տրամադրել համապատասխան սարքավորումներ և մեքենաներ՝ աճը պահպանելու համար։
Նորագույն պատմություն
Աճ ծառայությունների ոլորտում
Այս ներդրումային շարժման արդյունքում Սինգապուրի կապիտալի պաշարը 1992 թվականին աճել է 33 անգամ և հասել կապիտալ-աշխատուժ հարաբերակցության տասնապատիկ աճի[41]։ Կենսամակարդակը անշեղորեն բարձրանում էր, ավելի շատ ավելի ցածր եկամուտ ունեցող կարգավիճակից անցնում էին միջին եկամուտ ունեցող ապահովության՝ տնային տնտեսությունների եկամուտների ավելացմամբ:1987 թվականին Լին պնդում էր, որ սինգապուրցիների 80%-ն այժմ կարող է համարվել միջին խավի ներկայացուցիչներ։ Լիի օրոք Սինգապուրն ուներ և՛ ցածր գնաճ, և՛ գործազրկություն։ Լիի օրոք Սինգապուրն ուներ ցածր գնաճ և գործազրկություն։ Այնուամենայնիվ, ի տարբերություն Հունաստանի և Եվրոպայի մնացած երկրների տնտեսական քաղաքականության, Սինգապուրը հետևեց սոցիալական ապահովության ցանցի անհատականացման քաղաքականությանը։ Սա հանգեցրեց միջինից բարձր խնայողությունների և երկարաժամկետ հեռանկարում շատ կայուն տնտեսության։ Առանց ծանրաբեռնված սոցիալական պետության կամ դրա հավանականության, Սինգապուրը զարգացրել է շատ ինքնաապահով և հմուտ աշխատուժ, որը քաջատեղյակ է համաշխարհային տնտեսությանը[42]։
1990-ականները Սինգապուրի համար մեծ հարց դրեցին այն մասին, թե ինչպես նրանք կվերագտնեն իրենց տնտեսությունը։ Հարավարևելյան Ասիայում 1990-ականներին արդյունավետ արտադրական ընկերությունների ի հայտ գալը մարտահրավեր է նետել երկրին այդքան փոքր աշխատուժով և հողային սահմանափակումներով։ Չնայած արտադրական հատվածում առկա պայքարին, Սինգապուրը բարգավաճում էր համաշխարհային ֆինանսների, առևտրի ոլորտում և հանդիսանում էր միջազգային առևտրի արդյունաբերական հանգույց[43]։
Սինգապուրի տնտեսական ռազմավարությունը 1960-1999 թվականներին իրական աճ է ապահովել՝ միջինը 8,0%։ 1965 թվականին երկրի անկախացումից ի վեր Սինգապուրի ՀՆԱ-ն աճել է միջինը 9,5%-ով[44]։ Տնտեսությունը վերելք ապրեց 1999 թվականին Սինգապուրի վարչապետ Գոհ Չոկ Տոնգի օրոք՝ տարածաշրջանային ֆինանսական ճգնաժամից հետո՝ 5,4%, որին հաջորդեց 9,9% աճ 2000 թվականին։ Այնուամենայնիվ, ԱՄՆ-ի, Ճապոնիայի և Եվրամիության տնտեսական դանդաղումը, ինչպես նաև էլեկտրոնիկայի համաշխարհային անկումը նվազեցրին 2001 թվականին գնահատված տնտեսական աճը մինչև բացասական 2,0%։
Տնտեսությունն աճել է 2,2%-ով հաջորդ տարի, իսկ 1,1%-ով 2003 թվականին, երբ Սինգապուրը տուժեց SARS-ի բռնկումից։ Հետագայում, 2004 թվականին տեղի ունեցած մեծ շրջադարձը թույլ տվեց նրան զգալի վերականգնում կատարել՝ 8,3% աճ, թեև փաստացի աճը կիսով չափ պակաս է տարվա նպատակային աճից՝ ընդամենը 2,5%-ով։ 2005 թվականին տնտեսական աճը կազմել է 6,4%, իսկ 2006 թվականին՝ 7,9%։
Պարզ էր, որ Սինգապուրը նույնպես դժվարություն կունենա համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամի արդյունքում՝ հաշվի առնելով ֆինանսական ծառայությունների կենտրոնի իր կարգավիճակը։ Շուկայի որոշ մեկնաբաններ կասկածում էին ճգնաժամի հետևանքները հաղթահարելու տնտեսության ունակությանը։ Ի վերջո, 2009-ին տնտեսությունն աճեց 3,1%-ով, իսկ 2010-ին՝ 15,2%-ով[44][45]։
2013 թվականի հունիսի 8-ի դրությամբ Սինգապուրում գործազրկության մակարդակը կազմում էր մոտ 1,9%, իսկ երկրի տնտեսական աճի տեմպը ավելի ցածր էին՝ 1,8% եռամսյակային՝ 2010 թվականի 14,8%-ի համեմատ։
Երկիրի տնտեսությունը անկում ապրեց 2015 և 2016 թվականներին, քանի որ ՀՆԱ-ի աճը նվազել է մինչև 2 տոկոս։ Չնայած աճի տեմպերի դանդաղմանը, երկիրը դեռ բացասական աճի տեմպեր չի ցուցաբերել, ինչը դրական նշան է։
2017 թվականի դրությամբ Սինգապուրի ՀՆԱ-ն կազմում է 323,907 միլիարդ դոլար[46]։
Ակնկալվում է, որ 2019 թվականին Սինգապուրը կունենա տնտեսական դանդաղում, ընդ որում ՀՆԱ-ի աճը կդանդաղի մինչև 1,9%՝ 2018 թվականի 3,1%-ից՝ պայմանավորված ԱՄՆ-ից և Չինաստանից մաքսատուրքերի բարձրացումներով[47]։
COVID-19 համաճարակի առաջին ամիսներին՝ 2020 թվականի մարտի 26-ին, Սինգապուրի Առևտրի և արդյունաբերության նախարարությունը հայտարարեց, որ կարծում է, որ 2020 թվականին տնտեսությունը կնվազի 1-4%-ով։ Սա տեղի է ունենում այն բանից հետո, երբ 2020 թվականի առաջին եռամսյակում տնտեսությունը կրճատվել է 2,2%-ով՝ 2019 թվականի նույն եռամսյակի համեմատ[48]։ Մայիսի 26-ին նախարարությունը հայտարարեց, որ վերանայում է 2020 թվականին Սինգապուրի տնտեսության անկման ցուցանիշները 4%-ից մինչև 7%-ի իր ակնկալիքները[49]։ Տնտեսագետները ստիպված եղան նվազեցնել իրենց կանխատեսած թվերը՝ նախկինի համեմատ, և ոմանք ենթադրեցին, որ տնտեսական վերականգնումը կարող է որոշ ժամանակ տևել[50][51]։ Ի պատասխան տնտեսական ճնշման՝ Moody's գործակալությունը նույն տարում ժամանակավորապես նվազեցրեց Սինգապուրի բանկային հատվածի վարկանիշը «կայունից» մինչև «բացասական»[52]։
Տնտեսագետ Չուա Հակ Բինի գնահատմամբ՝ ի պատասխան համաճարակի ձեռնարկվող միջոցները, որոնք կիրառվում են ապրիլի 7-ից սկսված, կարող են ազդել տնտեսության վրա մինչև 10 միլիարդ S$ (սինգապուրյան դոլար)[53]։ Շինարարների համար սահմանված կարանտինի պատճառով մտավախություններ են եղել, որ շինարարական ծրագրերը կարող են հետաձգվել մինչև վեց ամսով[54]։ Առևտրի և արդյունաբերության պետնախարար Չի Հոնգ Թաթը հայտարարեց, որ մոտ 3,800 ընկերություններ փակվել են 2020 թվականի ապրիլին, ինչը միայն մի փոքր ավելին է, քան վերջին 5 տարվա ընթացքում նույն ամսվա միջին 3,700-ը։ Թեև նա զգուշացրել է, որ առաջիկա ամիսներին այս ցուցանիշը, ամենայն հավանականությամբ, կաճի։ Չնայած փակվող ընկերությունների թվի աննշան աճին, նոր ընկերությունների թիվը նվազել է մոտ մեկ երրորդով` համեմատած 2015 թվականի ապրիլի միջին ցուցանիշի հետ[55]։
Պետական ձեռնարկություն և ներդրում
Հանրային հատվածն օգտագործվում է և որպես ներդրող, և որպես տնտեսական զարգացման և նորարարության կատալիզատոր։ Սինգապուրի կառավարությունն ունի երկու սուվերեն հիմնադրամներ՝ Temasek Holdings-ը և GIC Private Limited-ը, որոնք օգտագործվում են երկրի պահուստները կառավարելու համար[56]։ Սկզբում պետության դերն ավելի շատ կենտրոնացած էր արդյունաբերության կառավարման վրա՝ տնտեսական զարգացման նպատակով , սակայն վերջին տասնամյակներում Սինգապուրի ինքնիշխան հիմնադրամների նպատակները տեղափոխվել են առևտրային հիմքի վրա[57]։
Կառավարության հետ կապված կորպորացիաները զգալի դեր են խաղում Սինգապուրի ներքին տնտեսության մեջ։ 2011 թվականի նոյեմբերի դրությամբ Սինգապուրում գրանցված GLC-ների լավագույն վեցը կազմում էին Սինգապուրի բորսայի (SGX) ընդհանուր կապիտալիզացիայի մոտ 17 տոկոսը։ Այս ամբողջությամբ կամ մասամբ պետական ձեռնարկությունները գործում են առևտրային հիմունքներով և չունեն որևէ մրցակցային առավելություն մասնավոր ձեռնարկությունների նկատմամբ։ Պետական սեփականությունն աչքի է ընկնում տնտեսության ռազմավարական ոլորտներում, ներառյալ հեռահաղորդակցությունը, լրատվամիջոցները, հասարակական տրանսպորտը, պաշտպանությունը, նավահանգիստները, օդանավակայանի գործառնությունները, ինչպես նաև բանկային գործերը, նավագնացությունը, օդային ճանապարհորդությունը, ենթակառուցվածքները և անշարժ գույքը[58]։
2014 թվականի դրությամբ Temasek-ը Սինգապուրում ունի 69 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի ակտիվներ, ինչը կազմում է Սինգապուրում գրանցված ընկերությունների ընդհանուր կապիտալիզացիայի 7%-ը[59][60]։ 2017 թվականին GSK-ն իր ասիական կենտրոնակայանը տեղափոխեց Սինգապուր[61]։
| Տարի | Ընդհանուր առևտուր | Ներմուծում | Արտահանումներ | % Փոփոխություն |
|---|---|---|---|---|
| 2000 | $273 | $135 | $138 | 21% |
| 2001 | −9.4% | |||
| 2002 | $432 | 1.5% | ||
| 2003 | $516 | $237 | $279 | 9.6% |
| 2004 | $629 | $293 | $336 | 21.9% |
| 2005 | $716 | $333 | $383 | 14% |
| 2006 | $810 | $379 | $431 | 13.2% |
| 2014 | $983 | $464 | $519 | 21,3% փոփոխություն 2006-2014 թթ. |
Բոլոր թվերը միլիարդավոր սինգապուրյան դոլարներով են։
Ոլորտներ
Մրցունակ մնալու համար, չնայած աշխատավարձերի բարձրացմանը, կառավարությունը ձգտում է խրախուսել ավելի բարձր ավելացված արժեքով գործունեությունը արտադրական և սպասարկման ոլորտներում։ Այն նաև բացել է կամ ընթացքի մեջ է ֆինանսական ծառայությունների, հեռահաղորդակցության, էլեկտրաէներգիայի արտադրության և մանրածախ առևտրի ոլորտները օտարերկրյա ծառայություններ մատուցողների համար և մեծացնում է մրցակցությունը։ Երբ 2006 թվականին կենտրոնական բիզնես թաղամասում վարձավճարները եռապատկվեցին, կառավարությունը նաև ձեռնարկել է որոշ միջոցներ, ներառյալ աշխատավարձի սահմանափակումները և չօգտագործվող շենքերի ազատումը, վերահսկելու առևտրային վարձավճարների աճը՝ նվազեցնելու բիզնեսով զբաղվելու արժեքը Սինգապուրում։
Բանկային գործ
Սինգապուրը համարվում է համաշխարհային ֆինանսական կենտրոն բազմաթիվ առաջատար ֆինանսական վերլուծաբանների, տնտեսագետների և քաղաքականություն մշակողների կողմից, իսկ Սինգապուրի բանկերն առաջարկում են համաշխարհային մակարդակի կորպորատիվ բանկային հաշիվների ծառայություններ։ 2020 թվականի Համաշխարհային ֆինանսական կենտրոնների ինդեքսում Սինգապուրը զբաղեցրել է վեցերորդ տեղը աշխարհում և չորրորդը՝ Ասիայում[62]։ Դրանք ներառում են բազմաթիվ արժույթներ, ինտերնետ-բանկինգ, հեռախոսային բանկինգ, չեկային հաշիվներ, խնայողական հաշիվներ, դեբետային և կրեդիտ քարտեր, ժամկետային ավանդներ և ակտիվների կառավարման ծառայություններ[63]։
Սինգապուրը նաև ներգրավել է ակտիվներ, որոնք նախկինում պահվում էին շվեյցարական բանկերում մի քանի պատճառներով, ներառյալ շվեյցարական հաշիվներից գանձվող նոր հարկերը և շվեյցարական բանկային գաղտնիքի թուլացումը։ Շվեյցարական երկրորդ խոշորագույն բանկը՝ Credit Suisse-ը, 2005 թվականին Սինգապուր տեղափոխեց միջազգային մասնավոր բանկերի ղեկավարին։ Դրա համար երկիրը նաև անվանվել է «Ասիական Շվեյցարիա».[64]։
Կենսատեխնոլոգիա
Սինգապուրն ակտիվորեն զարգացնում է կենսատեխնոլոգիական արդյունաբերությունը։ Հարյուր միլիոնավոր դոլարներ են ներդրվել ոլորտում՝ ենթակառուցվածքների կառուցման, հետազոտությունների և զարգացման ֆինանսավորման և առաջատար միջազգային գիտնականների Սինգապուր ներգրավելու համար։ Դեղորայք արտադրող առաջատար ընկերությունները, ինչպիսիք են GlaxoSmithKline (GSK), Pfizer-ը և Merck & Co-ն, գործարաններ են բացել Սինգապուրում։ 2006 թվականին GSK-ն ներդրեց ևս 300 միլիոն սինգապուրյան դոլար՝ մանկական պատվաստանյութերի մեկ այլ գործարան կառուցելու համար, որն իր տեսակի մեջ առաջինն էր Ասիայում[65]։ Ներկայումս դեղագործությունը կազմում է երկրի արդյունաբերական արտադրանքի ավելի քան 8%-ը[66]։ 2022 թվականին Սինգապուրի կենսադեղագործական արդյունաբերությունն արտադրել է տարեկան 18 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի արտադրանք, որը երկու տասնամյակի ընթացքում եռապատկվել է[67]։
Էներգետիկա և ենթակառուցվածքներ
Սինգապուրը գնագոյացման կենտրոնն է և Ասիայի նավթի առևտրի առաջատար կենտրոնը։ Նավթային արդյունաբերությունը կազմում է Սինգապուրի ՀՆԱ-ի 5%-ը, ընդ որում Սինգապուրը հանդիսանում է վերամշակման արտահանման առաջատար երեք կենտրոններից մեկն աշխարհում։ 2007 թվականին արտահանել է 68,1 մլն տոննա նավթ։ Նավթային արդյունաբերությունը հանգեցրեց քիմիական արդյունաբերության զարգացմանը, ինչպես նաև նավթի և գազի սարքավորումների արտադրությանը[68]։ Սինգապուրին բաժին է ընկնում ինչպես jackup սարքերի, այնպես էլ փոխարկված լողացող արտադրության պահեստավորման և բեռնաթափման միավորների համաշխարհային շուկայի 70%-ը։ Նրան է պատկանում նավերի վերանորոգման համաշխարհային շուկայի 20 տոկոսը, իսկ 2008 թվականին ծովային և օֆշորային արդյունաբերությունում աշխատում էր մոտ 70,000 աշխատող[69]։
Սինգապուրն ունի սահմանափակ վերականգնվող էներգիայի ներուժ՝ հիմնականում իր փոքր տարածքի պատճառով, արեգակնային էներգիան ամենամեծ ներուժն ունի[70]։ Կառավարությունը նպատակ է դրել արտադրել արևային էներգիա՝ 2030 թվականին ծածկելու 350,000 տնային տնտեսություն, ինչը համապատասխանում է 2020 թվականին երկրի էլեկտրաէներգիայի պահանջարկի 4%-ին[70]։ Որպես ֆինանսական կենտրոն՝ Սինգապուրը կարող է կարևոր դեր խաղալ վերականգնվող էներգիայի ոլորտում ներդրումներ ներգրավելու գործում Հարավարևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիայի՝ ASEAN-ի ողջ տարածաշրջանում[71]։
Անշարժ գույք
Սինգապուրի կառավարությունը տիրապետում է երկրի հողերի 90 տոկոսին, ինչպես նաև բնակարաններին, որտեղ բնակվում է բնակչության 80 տոկոսը[72]։
Զբոսաշրջություն
Զբոսաշրջությունը կարևոր դեր է խաղում Սինգապուրի տնտեսության մեջ։ Սինգապուրն աշխարհի ամենաշատ այցելվող քաղաքներից մեկն է[73]։
Առևտուր, ներդրումներ և օգնություն
Սինգապուրի ընդհանուր առևտուրը 2014 թվականին կազմել է 982 միլիարդ ԱՄՆ դոլար։ Չնայած իր փոքր չափերին, Սինգապուրը ներկայումս Միացյալ Նահանգների տասնհինգերորդ խոշորագույն առևտրային գործընկերն է[74]։ 2014 թվականին Սինգապուրի ներմուծումը կազմել է 464 մլրդ դոլար, իսկ արտահանումը՝ 519 մլրդ դոլար։ Մալայզիան Սինգապուրի ներմուծման հիմնական աղբյուրն էր, ինչպես նաև նրա ամենամեծ արտահանման շուկան, որը կազմում էր Սինգապուրի արտահանման 18%-ը, որին հաջորդում է Միացյալ Նահանգները։ Այնուամենայնիվ, հարկ է նշել, որ մալազիական բանջարեղենի որոշ մատակարարներ փորձել են մաքսանենգ ճանապարհով սնունդ ներմուծել, եթե այն չի համապատասխանում սննդի անվտանգության չափանիշներին[75]։
Մալայզիան Սինգապուրի ամենամեծ առևտրային գործընկերն է, որի երկկողմ առևտուրը 2012 թվականին կազմել է մոտ 91 միլիարդ ԱՄՆ դոլար, ինչը ASEAN-ի ընդհանուր առևտրի մեկ հինգերորդն է։ Սինգապուրի առևտուրը խոշոր առևտրային գործընկերների հետ, ինչպիսիք են Մալայզիան, Չինաստանը, Ինդոնեզիան և Հարավային Կորեան, աճել են 2012 թվականին, մինչդեռ ԵՄ 27-ի, ԱՄՆ-ի, Հոնկոնգի և Ճապոնիայի հետ առևտուրը նվազել է 2012 թվականին։ 2009 թվականից ի վեր Չինաստանի հետ Սինգապուրի առևտրում արտահանման արժեքը գերազանցել է ներմուծմանը։ Համեմատության համար նշենք, որ 2006 թվականից ի վեր ԱՄՆ-ի հետ Սինգապուրի առևտրում ներմուծման արժեքը գերազանցել է արտահանմանը[76][77]։
Վերաարտահանումը կազմել է 2000 թվականին Սինգապուրի այլ երկրներ ընդհանուր վաճառքի 43%-ը։ Սինգապուրի հիմնական արտահանվող ապրանքներն են էլեկտրոնային բաղադրիչները, զտված նավթը, ոսկին, համակարգիչները և փաթեթավորված դեղամիջոցները։
Սինգապուրում առևտուրը շահել է Սինգապուրի կողմից կնքված առևտրային համաձայնագրերի լայն ցանցից։ Ըստ Healy Consultants-ի՝ Սինգապուրն ունի ազատ առևտրի հասանելիություն ASEAN-ի ողջ ցանցին, մինչդեռ ներմուծման մաքսատուրքերը նվազում են, երբ գործ ունենք Ինդոնեզիայի, Մալայզիայի, Ֆիլիպինների, Թաիլանդի, Բրունեյի, Բիրմայի, Կամբոջայի, Լաոսի և Վիետնամի հետ։
Սինգապուրի Տնտեսական Զարգացման Խորհուրդը (The Singapore Economic Development Board՝ EDB) շարունակում է մեծ մասշտաբով ներդրումային միջոցներ ներգրավել երկրի համար՝ չնայած քաղաքի գործառնական միջավայրի համեմատաբար բարձր արժեքին։ ԱՄՆ-ն առաջատարն է օտարերկրյա ներդրումներով, որոնք կազմում են 2000 թվականին արտադրական հատվածի նոր պարտավորությունների 40%-ը։ 1999 թվականի դրությամբ Սինգապուրում արտադրական և ծառայությունների ոլորտում ԱՄՆ ընկերությունների համատեղ ներդրումները հասել են մոտ 20 միլիարդ դոլարի (ընդհանուր ակտիվները)։ ԱՄՆ ներդրումների հիմնական մասը էլեկտրոնիկայի, նավթի վերամշակման և պահեստավորման, ինչպես նաև քիմիական արդյունաբերության մեջ է։ Սինգապուրում գործում են ավելի քան 1500 ամերիկյան ընկերություններ։
Սինգապուրի հիմնականում կոռուպցիայից զերծ կառավարությունը, հմուտ աշխատուժը և առաջադեմ և արդյունավետ ենթակառուցվածքը ներդրումներ են ներգրավել ավելի քան 3000 բազմազգ կորպորացիաներից (MNCs) ԱՄՆ-ից, Ճապոնիայից և Եվրոպայից։ Օտարերկրյա ընկերությունները ներկա են տնտեսության գրեթե բոլոր ոլորտներում։ TNC-ներին բաժին է ընկնում արտադրության և ուղղակի արտահանման վաճառքի ավելի քան երկու երրորդը, չնայած ծառայությունների որոշ ոլորտներ դեռ գերակշռում են կառավարության հետ կապված կորպորացիաները։
Կառավարությունը նաև խրախուսում է ընկերություններին ներդրումներ կատարել Սինգապուրից դուրս, ընդ որում երկրի ընդհանուր օտարերկրյա ուղղակի ներդրումները մինչև 1998 թվականի վերջը կհասնեն $39 միլիարդի։ Առաջատար ուղղությունը Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետությունն է, որը կազմում է ընդհանուր օտարերկրյա ներդրումների 14%-ը, որին հաջորդում են Մալայզիան (10%), Հոնկոնգը (9%), Ինդոնեզիան (8%) և Միացյալ Նահանգները (4%)։ Հնդկաստանի արագ զարգացող տնտեսությունը, հատկապես բարձր տեխնոլոգիաների ոլորտը, դառնում է օտարերկրյա ներդրումների աճող աղբյուր Սինգապուրի համար։ Միացյալ Նահանգները երկկողմանի օգնություն չի տրամադրում Սինգապուրին, սակայն ԱՄՆ-ն, ըստ երևույթին, ձգտում է բարելավել երկկողմ առևտուրը և ստորագրել է ԱՄՆ-Սինգապուր ազատ առևտրի համաձայնագիրը։ Սինգապուրում կորպորատիվ հարկը կազմում է 17%[78]։
Միջազգային առևտրային համաձայնագրեր
| Տնտեսություն | Համաձայնագիր | Հապավում | Կնքվել է | Ստորագրվել է | Արդյունավետ | Իրավական տեքստ |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ավստրալիա | Comprehensive Strategic Partnership | CSP | 6 մայիսի 2016[79] | 2015 | ||
| Նոր Զելանդիա | Agreement between New Zealand and Singapore on a Closer Economic Partnership | ANZSCEP | 18 օգոստոսի 2000 | 14 նոյեմբերի 2000 | 1 հունվարի 2001 | [1] |
| Եվրոպական ազատ առևտրի ասոցիացիա | Agreement between the EFTA States and Singapore | EFTA-Singapore FTA | 11 ապրիլի 2002 | 26 հունիսի 2002 | 1 հունվարի 2003 | [2] |
| Ճապոնիա | Japan–Singapore Economic Partnership Agreement | JSEPA | հոկտեմբեր 2001 | 13 հունվարի | [3] | |
| Միացյալ Նահանգներ | United States-Singapore Free Trade Agreement | USSFTA | 19 նոյեմբերի 2002 | 6 մայիսի 2003 | 1 հունվարի 2004 | [4] |
| Հորդանան | Singapore Jordan Free Trade Agreement | SJFTA | 29 ապրիլի 2004 | 16 մայիսի 2004 | [5] | |
| Բրունեյ | Trans-Pacific Strategic Economic Partnership Agreement | Trans-Pacific SEP | օգոստոս 2005 | 1 հունվարի 2006 | [6] | |
| Չիլի | 18 հուլիսի2005 | |||||
| Նոր Զելանդիա | 18 հուլիսի 2005 | |||||
| Հնդկաստան | India – Singapore Comprehensive Economic Cooperation Agreement | India-Singapore CECA | նոյեմբեր 2004 | 29 հունիսի 2005 | 1 օգոստոսի 2005 | [7] |
| Կորեա | Korea-Singapore Free Trade Agreement | KSFTA | 28 նոյեմբերի 2004 | 4 օգոստոսի 2005 | 2005 թվականի վերջ | [8] |
| Պերու | Peru-Singapore Free Trade Agreement | PesFTA | սեպտեմբեր 2007 | 29 մայիսի 2008 | 2009 թվականի սկիզբ | |
| Շրի Լանկա | Sri Lanka-Singapore Free Trade Agreement | Sri Lanka-Singapore FTA | 2016 | 23 հունվարի 2018 | 2018 թվականի կեսերը |
Սինգապուրի աշխատուժ
2000 թվականին Սինգապուրում աշխատում էր մոտ 2,2 միլիոն մարդ։ Բնական ռեսուրսների սահմանափակ հասանելիությամբ Սինգապուրը ստիպված էր ներդրումներ կատարել իր ժողովրդի մեջ։ Երկիրն ունի անգլերենի ամենաբարձր իմացությունը Ասիայում, ինչը այն դարձնում է գրավիչ վայր բազմազգ կորպորացիաների համար։ 1970-ականներին, ըստ Թիլակ Աբեյսինխեի, «աշխատուժի 2,4 տոկոսը դիպլոմ ունեցողներ էին»։ Մինչև 1990 թվականը նրանց թիվը հասել էր 6,3%-ի։ 2013 թվականին բարձրագույն կրթություն ունեցող աշխատուժի մասնաբաժինը կազմել է 31%։ Երկրի բարձր որակավորում ունեցող աշխատատեղերի դիրեկտիվը խթանել է և՛ աճը, և՛ կրթությունը տարածաշրջանում[80]։ Արհմիությունների ազգային կոնգրեսը (NTUC)՝ միակ արհմիությունների ֆեդերացիան է, որն ունի սիմբիոտիկ հարաբերություններ իշխող կուսակցության հետ, կազմում է բոլոր կազմակերպված աշխատողների գրեթե 99%-ը։ Հանրային քաղաքականությունը և ակտիվությունը, այլ ոչ թե աշխատանքային օրենքները, կարգավորում են ընդհանուր աշխատանքային և արհմիությունների խնդիրները։
Զբաղվածության մասին օրենքը քիչ պաշտպանություն է տրամադրում սպիտակ օձիքի աշխատողներին՝ եկամտի շեմի պատճառով։ Սինգապուրի կառավարությունը կարևորում է արհմիությունների, ղեկավարության և կառավարության միջև համագործակցությունը (եռակողմ) և վեճերի արագ լուծումը։ Վերջին 15 տարում ընդամենը մեկ գործադուլ է եղել։
Սինգապուրում գրեթե լիարժեք զբաղվածությունը պահպանվում է երկար ժամանակ։ Տնտեսական անկման հետ մեկտեղ գործազրկության մակարդակը 2001 թվականի վերջի դրությամբ տարեսկզբի 2,4%-ից բարձրացավ մինչև 4,0%։ Այդ ժամանակից ի վեր գործազրկությունը նվազել է, և 2012 թվականի դրությամբ գործազրկության մակարդակը կազմում է 1,9%[81]։
Թեև Սինգապուրի կառավարությունը հանդես է եկել նվազագույն աշխատավարձի և գործազրկության նպաստների սխեմաների դեմ, 2007 թվականին կառավարությունը ներդրեց աշխատավայրում եկամտի հավելյալ սխեման (WIS)՝ ցածր որակավորում ունեցող աշխատողների աշխատավարձերը բարձրացնելու համար։ Սինգապուրցի տարեց աշխատողներին աշխատանքի ընդունելու հարցում գործատուներին աջակցելու համար, 2011 թվականին ներդրվեց Զբաղվածության հատուկ վարկավորման ծրագիրը (SEC): Այն առաջին անգամ ընդլայնվել է 2012 թվականին՝ աջակցելու գործատուներին՝ աշխատանքի ընդունելու տարեց սինգապուրցի աշխատողներին և հաշմանդամություն ունեցող անձանց (ՀՈւԱ)։ Այն օգնեց գործատուներին հաղթահարել այն ծախսերը, որոնք կապված էին տարեց աշխատողների համար Կենտրոնական Նախախնամական Հիմնադրամի (CPF) մուծումների դրույքաչափերի բարձրացման հետ։ SEC-ի հնգամյա սխեման երկարացվել է ևս երեք տարով՝ մինչև 2019 թվականը, որպեսզի խրախուսի գործատուներին կամավոր կրկին վարձել 65 տարեկան և բարձր տարիքի աշխատողներին[82][83]։
Սինգապուրի կառավարությունը և NTUC-ն փորձնական կիրառել են մի շարք ծրագրեր՝ բարձրացնելու հետ մնացող արտադրողականությունը և մեծացնելու կանանց և տարեց աշխատողների մասնակցությունը աշխատուժում։ Այնուամենայնիվ, աշխատուժի պակասը պահպանվում է սպասարկման ոլորտում և շատ ցածր որակավորում ունեցող աշխատատեղերում շինարարության և էլեկտրոնիկայի ոլորտներում։ 2000 թվականին Սինգապուրում կար մոտավորապես 600000 օտարերկրյա աշխատող, որը կազմում էր ընդհանուր աշխատուժի 27%-ը։ Արդյունքում, աշխատավարձերը համեմատաբար ճնշված են կամ չեն բարձրացվում բոլոր աշխատողների համար։ Որոշակի վերահսկողություն ունենալու համար կառավարությունը սահմանում է օտարերկրյա աշխատողների գանձումներ, որոնք վճարվում են գործատուների կողմից ցածր վարձատրվող աշխատողների համար, ինչպիսիք են տնային աշխատողները և շինարարական աշխատողները[84]։ 2012 թվականին Առևտրի և արդյունաբերության նախարարությունը (MTI) խորհուրդ տվեց, շարունակել կարգավորել օտարերկրացիների հոսքը, քանի որ երկիրը շարունակում է բախվել բնակչության ծերացման և աշխատուժի կրճատման հետ։ Սինգապուրի խորհրդարանն ընդունեց իր Տնտեսական ռազմավարության կոմիտեի (ՏՍՀ) առաջարկությունները ներգաղթի և օտարերկրյա աշխատուժի միջև օպտիմալ հավասարակշռության վերաբերյալ ինչպես բարձր, այնպես էլ ցածր որակավորում ունեցող աշխատողների համար[85]։ Կառավարությունը գիտակցում է, որ ներկայիս ընդհանուր օտարերկրյա աշխատուժը պետք է լրացնի տեղական աշխատուժը և չփոխարինի Սինգապուրի հիմնական աշխատուժին, և մեծապես օգնում է ընկերություններին բարձրացնել արտադրողականությունը՝ բիզնեսի վերակառուցման և աշխատուժի վերապատրաստման միջոցով, բարձրացնել աշխատուժում բնակիչների մասնակցության մակարդակը[86][87]։
Աղքատություն և տնտեսական անհավասարություն
Սինգապուրը մեկ շնչի հաշվով աշխարհի ամենահարուստ երկրներից է, սակայն նրա Ջինիի գործակիցը զարգացած երկրների համեմատ բարձր է։ Եկամուտների անհավասարության վերաբերյալ վիճակագրությունը հրապարակված է Սինգապուրի վիճակագրության դեպարտամենտի կողմից[88]։ Սինգապուրի Ջինիի գործակիցը, առանց հարկերի և սոցիալական տրանսֆերտների, երկիրը դասում է միջին միջակայքում։ Այնուամենայնիվ, երկիրը շարունակում է մնալ «շատ բարձր» կատեգորիայում Անհավասարության ճշգրտված մարդկային զարգացման ինդեքսում (IHDI), որը նման է Մարդկային զարգացման ինդեքսին (HDI), սակայն ճշգրտված է անհավասարության համար։
2018 թվականի հոկտեմբերին Օքսֆամը (Oxfam) Սինգապուրը 157-ից 149-րդն է դասել 2018 թվականի անհավասարության կրճատման ինդեքսում իր հանձնառության մեջ՝ դասելով այն ինդեքսի երկրների ամենաներքևի տասնյակում, որը դասակարգում է երկրները՝ հիմնվելով տնտեսական անհավասարությունը նվազեցնելու ջանքերի վրա[89]։ Իր զեկույցում Oxfam-ը Սինգապուրին մեղադրել է «վնասակար հարկային պրակտիկաների» խրախուսման, համընդհանուր նվազագույն աշխատավարձի բացակայության (բացառությամբ հավաքարարների և պահակների) և աշխատանքային իրավունքների վատ կատարման մեջ[90]։ Կառավարությունն արձագանքեց զեկույցին` նշելով, որ ավելի կարևոր է դիտարկել «իրական արդյունքները», ինչպիսիք են Սինգապուրի բնակարանների սեփականության, առողջապահության, կրթության և զբաղվածության բարձր մակարդակը, այլ ոչ թե պետական ծախսերը կամ հարկերի դրույքաչափերը, և նշելով, որ զեկույցը «ենթադրում է. որ բարձր հարկերը և պետական բարձր ծախսերը արտացոլում են անհավասարության դեմ պայքարելու պարտավորությունը»։
Կառավարությունը սոցիալական աջակցություն է ցուցաբերում սոցիալական աջակցության տարբեր սխեմաների միջոցով։ Սոցիալական և ընտանիքի զարգացման նախարարությունը ղեկավարում է ComCare ծրագիրը, որը եկամուտների աջակցություն է տրամադրում ցածր եկամուտ ունեցող ընտանիքներին մի շարք կարճ և միջնաժամկետ օգնության, երկարաժամկետ օգնության, երեխաների աջակցության և շտապ ֆինանսական կարիքների սխեմաների միջոցով[91]։ Համայնքների զարգացման խորհուրդները նաև իրականացնում են տեղական աջակցության տարբեր սխեմաներ իրենց շրջաններում[92]։ Մարդկային ռեսուրսների նախարարությունը իրագործում է Silver Assistance Scheme-ը, որը լրացուցիչ ֆինանսական աջակցություն է տրամադրում ցածր եկամուտ ունեցող տարեցներին, ովքեր չունեն ընտանեկան աջակցություն։ Միևնույն ժամանակ, Առողջապահության նախարարությունը նաև ղեկավարում է MediFund-ը՝ օգնելու այն ընտանիքներին, որոնք դժվարանում են վճարել բժշկական վճարները՝ չնայած պետական սուբսիդիաներին և առողջապահության ֆինանսավորման այլ սխեմաներին[93]։ Բացի այդ, Սոցիալական ծառայությունների ազգային խորհուրդը համակարգում է մի շարք 450 ոչ կառավարական կամավոր բարեգործական կազմակերպություններ, որոնք տրամադրում են սոցիալական ծառայություններ՝ միաժամանակ միջոցներ հայթայթելով Սինգապուրի համայնքային հիմնադրամի միջոցով[94]։
Այսօր ցածր և միջին եկամուտ ունեցող խմբերը ստանում են 2,5 անգամ ավելի շատ պետական սուբսիդիաներ, քան մեկ տասնամյակ առաջ[95]։
Պետական ֆինանսներ
Կառավարության ծախսերը Սինգապուրում աճել են համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամի սկզբից ի վեր՝ 2008 թվականին ՀՆԱ-ի մոտ 15%-ից հասնելով 17%-ի 2012 թվականին։ Պետական ընդհանուր ծախսերը՝ որպես ՀՆԱ-ի տոկոս, ամենացածրերից են աշխարհում և թույլ են տալիս մրցակցային հարկային ռեժիմ[96][97]։ Սինգապուրն իր սահմանադրությամբ պարտավոր է պահպանել հավասարակշռված բյուջե կառավարության յուրաքանչյուր ժամկետի ընթացքում։ Սինգապուրի պետական պարտքը թողարկվում է ներդրումային նպատակներով, այլ ոչ թե ծախսերը ֆինանսավորելու համար[98][99][100]։
Անձնական եկամտահարկը Սինգապուրում տատանվում է 0%-ից մինչև 22% 320,000 S$-ից բարձր եկամուտների համար[101]։ Սինգապուրում չկա կապիտալ շահույթի (Capital gains tax (CGT)) կամ ժառանգության հարկ[102][103]։ Սինգապուրի կորպորատիվ հարկի դրույքաչափը կազմում է 17%՝ փոքր բիզնեսի համար արտոնություններով։ Սինգապուրն ունի միաշերտ կորպորատիվ եկամտահարկի համակարգ, ինչը նշանակում է, որ բաժնետերերի համար կրկնակի հարկում չկա[104]։
1994 թվականի ապրիլի 1-ին Սինգապուրը ներմուծեց ապրանքների և ծառայությունների հարկը (GST) 3% նախնական դրույքաչափով՝ ավելացնելով կառավարության եկամուտը 1,6 միլիարդ SG դոլարով (1 միլիարդ ԱՄՆ դոլար, 800 միլիոն եվրո) և հաստատելով պետական ֆինանսները[105]։ Ապրանքների և ծառայությունների հարկվող հարկը 2003 թվականին ավելացվել է մինչև 4%, 2004 թվականին՝ 5%, իսկ 2007 թվականին՝ 7%[106]։
Սինգապուրի կառավարությունն ունի երկու ներդրումային ընկերություն՝ GIC Private Limited-ը և Temasek Holdings-ը, որոնք կառավարում են Սինգապուրի պահուստները։ Երկուսն էլ գործում են որպես առևտրային ներդրումային հոլդինգներ՝ անկախ Սինգապուրի կառավարությունից, սակայն վարչապետ Լի Սյեն Լունը և նրա կինը՝ Հո Չինգը, համապատասխանաբար ծառայում են որպես այս կորպորացիաների նախագահ և գործադիր տնօրեն[107][108][109]։ Մինչ GIC-ը ներդրումներ է կատարում արտերկրում, Temasek-ը Սինգապուրում ունի իր պորտֆելի 31%-ը, ունենալով մեծամասնական բաժնետոմսեր երկրի մի քանի խոշորագույն ընկերություններում, ինչպիսիք են Singapore Airlines-ը, SingTel-ը, ST Engineering-ը և MediaCorp-ը[110]։ 2014 թվականի դրությամբ Temasek-ը Սինգապուրում ունի 69 միլիարդ SGD ընդհանուր ակտիվներ, ինչը ներկայացնում է Սինգապուրի ցուցակված ընկերությունների ընդհանուր կապիտալիզացիայի 7%-ը։
2013 թվականի ապրիլին երկիրը ճանաչվեց որպես հարուստների համար ավելի ու ավելի տարածված հարկային դրախտ՝ շնորհիվ իր ցածր անձնական եկամտահարկի դրույքաչափի, ոչ սինգապուրյան եկամտի հարկերից լրիվ ազատման և կրկնակի հարկման մասին 69 պայմանագրերի, որոնք կարող են նվազագույնի հասցնել և՛ եկամտահարկը, և՛ կապիտալ շահույթի հարկը։ Ավստրալացի միլիոնատեր մանրածախ առևտրով զբաղվող Բրետ Բլենդին, ով ունի 835 միլիոն ավստրալական դոլար անձնական կարողություն, և մուլտիմիլիարդատեր, Facebook-ի համահիմնադիր Էդուարդո Սավերինը հարուստ մարդկանց երկու օրինակներ են, ովքեր հաստատվել են Սինգապուրում (Բլանդի՝ 2013 թվական, Սավերին՝ 2012 թվական)։ Բացի այդ, ավստրալիացի հանքարդյունաբերության մագնատ Ջինա Ռայնհարթը սեփականություն ունի Սինգապուրում[111], իսկ ամերիկացի ներդրող Ջիմ Ռոջերսը տեղափոխվեց Սինգապուր 2007 թվականին[112][113]։ Չինական մեդիա հեռուստատեսության հայտնիներ Ջեթ Լին և Գոնգ Լին նույնպես ստացել են Սինգապուրի քաղաքացիություն[114][115]։
Դրամավարկային քաղաքականության
Սինգապուրի դրամավարկային մարմինը (MAS) Սինգապուրի կենտրոնական բանկն է և ֆինանսական կարգավորող մարմինը։ Նրա ներկայիս նախագահն է Թարման Շանմուգարաթնամը (2011 թ. մայիս – առ այսօր)[116]։ Այն կառավարում է տարբեր օրենքներ՝ կապված փողի, բանկային, ապահովագրության, արժեթղթերի և ընդհանրապես ֆինանսական հատվածի, ինչպես նաև արժութային հարցեր։ MAS-ին իրավունք տրվեց հանդես գալ որպես բանկիր և ֆինանսական գործակալ կառավարության համար։
Ի տարբերություն շատ այլ կենտրոնական բանկերի, ինչպիսիք են Դաշնային պահուստների համակարգը, Եվրոպական կենտրոնական բանկը կամ Անգլիայի բանկը, MAS-ը չի կարգավորում դրամավարկային համակարգը տոկոսադրույքներով, որպեսզի ազդի համակարգի իրացվելիության վրա։ Փոխարենը նա նախընտրում է դա անել 1981 թվականից գործող արտարժույթի մեխանիզմի միջոցով։ Դրանով նա կառավարում է սինգապուրյան դոլարը մի շարք արժույթների նկատմամբ, որոնք նրանք հրապարակայնորեն չեն հրապարակում։ Նա դա անում է SGD շուկայում, ինչպես նաև դրամական շուկայի այլ գործարքներում միջամտելու միջոցով[117][118]։ MAS-ը վերանայում է իր քաղաքականությունը մոտավորապես 6 ամիսը մեկ՝ ավելի քիչ հաճախականությամբ, քան կենտրոնական բանկերի մեծ մասը[119]։ Որոշ դեպքերում, օրինակ՝ COVID-19 համաճարակի ժամանակ, MAS-ը կարող է փոխել իր հանդիպման ամսաթիվը[120]։
Սեփականության քաղաքականություն
Անշարժ գույքի սպեկուլյացիաները թուլացնելու համար կառավարությունը 2011 թվականի դեկտեմբերին ուժի մեջ մտցրեց լրացուցիչ դրոշմանիշային տուրք գնորդներից (ABSD): Այն հետագայում բարձրացվել է 2013 թվականի հունվարին, այնուհետև՝ 2018 թվականի հուլիսին։ Սինգապուրցիների համար, ովքեր գնում են իրենց առաջին սեփականությունը, ներկայումս ABSD չկա։ Իրենց երկրորդ և հաջորդ գույքի համար նրանք վճարում են մինչև 15% ABSD: Օտարերկրացիների համար ABSD-ի դրույքաչափը կազմում է 20%, անկախ նրանից, թե դա նրանց որերրորդ սեփականությունն է, իսկ իրավաբանական անձանց համար՝ 25%[121]: Միևնույն ժամանակ, երբ նրանք բարձրացրին ABSD-ն 2018-ին, MAS-ը խստացրեց բնակարանային վարկերի կանոնները՝ սահմանափակելով վարկի ժամկետը և նվազեցնելով Վարկ-Արժեք հարաբերակցությունը[122][123]։
Միաձուլումներ և ձեռքբերումներ
Մինչ օրս Սինգապուրում իրականացվել է 16156 միաձուլման և ձեռքբերման գործարք, որոնք ընդհանուր արժեքը կազմել է 850 մլրդ. ԱՄՆ դոլար։ 1985 թվականից ի վեր նկատվում է մշտական աճի միտում, որն ընդհատվել է միայն 2002 և 2009 թվականներին[124]։ Քանակով (926) և արժեքով (78 միլիարդ դոլար) ամենաակտիվ տարին եղել է 2017 թվականը, հետևաբար սա այս պահին պատմության ամենաբարձր ցուցանիշն է։ Ընդհանուր առմամբ, Սինգապուրում մուտքային և ելքային գործարքները բաշխվում են մոտավորապես հավասար։
Ահա Սինգապուրի մուտքային կամ ելքային մասնակցությամբ 10 լավագույն գործարքների ցանկը.
| Հայտարարության ամսաթիվը | Գնորդի անունը | Ձեռք բերող Միջին արդյունաբերություն | Ձեռք բերող ազգ | Թիրախի անունը | Թիրախային միջին արդյունաբերություն | Թիրախային երկիր | Գործարքի արժեքը (միլիոն դոլար) |
| 2 հունվարի 2008 | Shining Prospect Pte Ltd | Other Financials | Սինգապուր | Rio Tinto PLC | Metals & Mining | Միացյալ թագավորություն | 14,284.17 |
| 7 սեպտեմբերի 2015 | Petrol Complex Pte Ltd | Oil & Gas | Սինգապուր | Essar Oil Ltd | Oil & Gas | Հնդկաստան | 12,907.25 |
| 14 հուլիսի 2017 | Nesta Investment Holdings Ltd | Other Financials | Չինաստան | Global Logistic Properties Ltd | Non Residential | Սինգապուր | 11,553.58 |
| 12 հոկտեմբերի 2016 | QHG Shares Pte Ltd | Other Financials | Սինգապուր | Rosneft Oil Co | Oil & Gas | Ռուսաստանի Դաշնություն | 10,776.55 |
| 12 հոկտեմբերի 2007 | Government of Singapore Invest | Alternative Financial Investments | Սինգապուր | UBS AG | Banks | Շվեյցարիա | 9,760.42 |
| 26 մարտի 2001 | Singapore Telecommunications | Wireless | Սինգապուր | Cable & Wireless Optus Lt | Telecommunications Services | Ավստրալիա | 8,491.12 |
| 12 հունվարի 2014 | Investor Group | Other Financials | Սինգապուր | IndCor Properties Inc | REITs | Միացյալ Նահանգներ | 8,100.00 |
| 30 մարտի 2007 | Investor Group | Other Financials | Սինգապուր | Alinta Ltd | Oil & Gas | Ավստրալիա | 7,500.98 |
| 13 սեպտեմբերի 2012 | TCC Assets Ltd | Other Financials | British Virgin | Fraser & Neave Ltd | Food and Beverage | Սինգապուր | 6,896.48 |
| 15 հունվարի 2008 | Government of Singapore Invest | Alternative Financial Investments | Սինգապուր | Citigroup Inc | Banks | Միացյալ Նահանգներ | 6,880.00 |
Սինգապուրի ընկերություններ
Forbes Global 2000-ի 2018 թվականի ցուցակում աշխարհի 2000 խոշորագույն հանրային ընկերությունների թվում 15-ը եղել են սինգապուրյան.
DBS Group (228)
Oversea-Chinese Banking Corporation (284)
United Overseas Bank (311)
SingTel (354)
Wilmar International (456)
CapitaLand (931)
Singapore Airlines (1119)
Flextronics International (1176)
Olam International (1326)
Keppel Corporation (1634)
China Aviation Oil (1734)
UOL Group (1858)
Frasers Centrepoint (1920)
Fraser & Neave (1938)
Sembcorp Industries (1971)
Փաստեր և թվեր
Տնտեսական աճի տոկոսը՝ 1.7% (2016)[125]
Արդյունաբերական արտադրության աճի տեմպ՝ 1% (2016)
Էլեկտրաէներգիա - արտադրություն ըստ աղբյուրի.
հանածո վառելիք՝ 95.3%, հիդրո՝ 0%, միջուկային՝ 0%, այլ՝ 3.9% (2014)
Էլեկտրաէներգիայի սպառում՝ 47.5 TWh (2016)
Էլեկտրաէներգիայի արտահանում՝ 0 kWh (2007)
Էլեկտրաէներգիայի ներմուծում՝ 0 kWh (2007)
Գյուղատնտեսական ապրանքներ՝
ռետին, կոպրա, միրգ, բանջարեղեն, թռչնամիս, ձու, ձուկ, խոլորձ, դեկորատիվ ձուկ
Արժույթ՝ 1 սինգապուրյան դոլար (S$ կամ SGD) = 100 ցենտ
Փոխարժեքները[126]
| Տարի | Սինգապուրյան դոլար 1 ԱՄՆ դոլարի դիմաց |
|---|---|
| 1981 | 2.0530 |
| 1985 | 2.1213 |
| 1990 | 1.7275 |
| 1995 | 1.4148 |
| 2000 | 1.7361 |
| 2005 | 1.6738 |
| 2011 | 1.2573 |
| 2012 | 1.2498 |
| 2013 | 1.2513 |
| 2014 | 1.2671 |
| 2015 | 1.3748 |
| 2016 | 1.379 |
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սինգապուրի տնտեսություն» հոդվածին։ |