Adam Smith
Ni Adam Smith (5 Hunio 1723 – 17 Hulio 1790) ket maysa idi a Eskoses a moral a pilosopo ken maysa a pionero ti politikal nga ekonomia. Maysa kadagiti kangrunaan a pigura ti Eskoses a Panagpalawag,[1] Ni Adam Smith ket nadayeg a naamammoan para kadagiti dua a klasiko nga obrana: Ti Teori a dagiti Moral a Sentimento (1759), ken Ti Panagsukimat ti Panggep ken Gapuanan ti Baknang dagiti Pagilian (1776). Ti kinaudi, ket kadawyan anaipangyababaan ti Ti Baknang ti Pagpagilian, ket naipanpanuotan nga isu ti bukodna a magnum opus ken ti immuna a moderno nga obra ti ekonomia. Ni ket nadakamatan a kas ti ama ti moderno nga ekonomia ken agdama pay laeng a maysa kadagiti kaimpluensiaan nga agpanpanunot iti pagobraan ti ekonomia tatta nga aldaw.[2] Idi 2009, ni Smith ket nanaganan idi a maysa kadagiti 'Kalatakan nga Eskoses' iti amin a panawen, iti maysa abutos nga inpataray ti Eskoses a kanal ti telebision STV.[3]
| Adam Smith | |
|---|---|
 | |
| Nayanak | 5 Hunio 1723 Kirkcaldy, Eskosia |
| Natay | 17 Hulio 1790 (tawen 67) Edinburgh, Eskosia |
| Pakipagilian | Britaniko |
| Pagadalan | Klasiko nga ekonomia |
Kangrunaan a pagirayan | Politikal a pilosopia, etika, ekonomia |
Nalatak a kapanunotan | Klasiko nga ekonomia, moderno nawaya a pagtagilakuan, pannakabingbinagy a panag-obra, ti "di makitkita nga ima" |
| Pirma | |
 | |
Ni Smith ket nagadal ti sosial a pilosopia idiay Unibersidad ti Glasgow ken idiay Kolehio ti Balliol idiay Unibersidad ti Oxford, nga isu idiay ket maysa kadagiti immuna nga estudiante a nakaimbag manipud ti libre a panagdadal nga inpatakder babaen ti kailianna ti Glasgow a ni John Snell. Kalpasan a nagturpos, isu ket nangibitla ti nagballigi a serie kadagiti publiko a lektura idiay Edinburgh, a nagiturong kaniana a makitinnulong kenni David Humeidi las-ud ti Eskoses a Panagpalawag. Ni Smith ket gimmun-od ti kina-propesor idiay Glasgow a nangisursuro ti moral a pilosopia, ken iti las-ud ti daytoy a panawen isu ket nagsurat ken nangipablaak Ti Teoria dagiti Moral a Sentimento. Iti naladladaw a kabibiagna, isu ket nangala ti puesto ti panagisursuro a nangpalubos kaniana nga agbaniaga iti amin a Europa, nga idiay a naamamonna dagiti intelektual a daulo ti panawenna. Ni Smith idin ket nagsubli idiay pagtaenganna ken nagob-obra anagsursurat kadagiti simmarsaruna a sangapulo a tawen ti Ti Baknang ti Pagpagilian, a nangipablaak daytoy idi 1776. Isu ket pimmusay idi 1790 iti tawen a 67.
Nota
Adu pay a mabasbasa
- Butler, Eamonn (Marso 2007). Adam Smith – Maysa a Pangyuna. Instituto dagiti Ekonomiko a Pannakibiang. ISBN 0-255-36608-6.
- Copley, Stephen (Marso 1995). Baknang ti Pagpagilian ni Adam Smith: Dagiti Baro nga Interdisiplinario a Salaysay. Unibersidad ti Manchester a Pagmalditan. ISBN 0-7190-3943-6.
Dagiti akinruar a silpo
Dagiti obra a mainaig ken ni Adam Smith iti Wikisource (iti Ingles)
Dagiti inadaw a sasao a mainaig ken ni Adam Smith iti Wikiquote (iti Ingles)
Dagiti midia a mainaig ken ni Adam Smith iti Wikimedia Commons