Diaspora

Ti diaspora (manipud iti Griego ti διασπορά, "agwarwara, pannakaiwarwaras")^[1] ket ti pannakaiwarwara ti populasion a ti nagtaudanna ket iti kaunegan ti basbassit a lugar ti heograpia. Ti diaspora ket mabalin pay a mangibaga ti panaggungunay ti populasion manipud iti kasisigud a pagtaenganna.^[2][3] Ti diaspora ket nagbalinen a mangibaga ti naisangayan a historikal nga adu a pannakaiwarwaras iti maysa a inboluntario a kasasaade, a kas ti pannakapapanaw dagiti Hudio idiay Judea, ti panagtalaw dagiti Griego kalpasan ti pannakatnag ti Konstantinopla, ti Aprikano a Trans-Atlantiko a panagtagilako ti aadipen, ti akin-abagatan nga Insik wenno dagiti Hindu ti Abagatan nga Asia idi las-ud ti panagtagilako ti kuli, dagiti Irlandes idi las-ud ken kalpasan ti IBisin ti Irlanda, ti pannakapapanaw dagiti Palestina iti maika-20 a siglo^[3][4] ken ti eksilo ken deportasion dagiti Circassiano.

Iti kinaudi, dagiti eskolar ket insaluminnada dagiti nadumaduma a kita ti diaspora, a naibatay kadagiti gapuanan a kas ti imperialismo, panaglagilako wenno dagiti migrasion panagtrabaho, wenno iti kita ti sosial a pannakaitunos iti kaunegan ti komunidad ti diaspora ken dagiti pannakaikapetna kadagiti daga ti kaputota. Adda met dagiti komunidad ti diaspora a mangitaltalinaay iti napigsa a pannakaikapet iti politika iti pagtaenganda. Dagiti dadduma pay a kita a kadawyan kadagiti adu a diaspora ket dagiti panagisip iti panagsubli, dagiti pannakaikabagian kadagiti sabali a komunidad iti diaspora, ken ti kaawan ti napno a integrasion iti mangsangaili a pagilian.^[3]