Luxembourg
6°10′E / 49.750°N 6.167°E
Ti Luxembourg opisial a ti Nalatak a Dukado ti Luxembourg (Luksemburgo: Groussherzogtum Lëtzebuerg,[4] Pranses: Grand-Duché de Luxembourg,[5] Aleman: Großherzogtum Luxemburg[6]), ket ti napalikmutan ti daga a pagilian idiay Akinlaud nga Europa. Daytoy ket bineddengan babaen ti Belhika iti laud ken amianan, ti Alemania iti daya, ken ti Pransia iti abagatan. Daytoy ket buklen dagiti dua a nangruna a rehion: ti Oesling iti amianan a kas paset ti massif ti Ardennes, ken ti Gutland ("nasayaat a pagilian") iti abagatan.[7]Ti Luxembourg ket addaan iti populasion iti 524,853 manipud idi Oktubre 2012[8] ken addaan iti kalawa iti 2,586 kuadrado kilometro (998 sq mi), ken mangaramid daytoy kadagiti maysa a kabassitan a naturay nga estado idiay Europa.[9]
Nalatak a Dukado ti Luxembourg | |
|---|---|
 Wagayway  Eskudo | |
| Napili a pagsasao: "Mir wëlle bleiwe wat mir sinn" (Luksemburgo) "We want to remain what we are" | |
| Nailian a kanta: Ons Heemecht Ti Pagilianmi Narian a kanta: De Wilhelmus a | |
![Lokasion ti Luxembourg (nangisit a berde) – idiay Europa (green ken nangisit a maris-dapo) – idiay Kappon ti Europa (green) — [Leyenda]](https://www.search.com.vn/wiki/ilo/Papeles:EU-Luxembourg.svg) Lokasion ti Luxembourg (nangisit a berde) – idiay Europa (green ken nangisit a maris-dapo) | |
| Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Luxembourg 49°36′N 6°7′E / 49.600°N 6.117°E |
| Opisial a sasao | |
| Nagan dagiti umili | Taga-Luxembourg |
| Gobierno | Unitario a parlamentario a batay-linteg a monarkia |
• Monarkia (listaan) | Henri |
• Kangrunaan a Ministro (listaan) | Xavier Bettel |
| Lehislatura | Kamara dagiti Deputado |
| Wayawaya | |
• manipud iti Imperio ti Pransia (Tulag ti Paris) | 9 Hunio 1815 |
• Umuna a Tulag ti Londres | 19 Abril 1839 |
• Maika-2 a Tulag ti Londres | 11 Mayo 1867 |
• Patingga ti personal a kappon | 23 Nobiembre 1890 |
• Nagpundar iti EEC (itan ket ti Kappon ti Europa) | 1 Enero 1958 |
| Kalawa | |
• Dagup | 2,586.4 km2 (998.6 sq mi) (Maika-179) |
• Danum (%) | 0.60% |
| Populasion | |
• Karkulo idi 2014 | 549,680 (Maika-170) |
• Senso idi 2001 | 439,539 |
• Densidad | 194.1/km2 (502.7/sq mi) (Maika-60) |
| GDP (PPP) | Karkulo idi 2015 |
• Dagup | $53.174 bilion[1] (Maika-94) |
• Tunggal maysa a tao | $93,174[1] (Maika-2) |
| GDP (nominal) | Karkulo idi 2015 |
• Dagup | $54.9 billion[1] (Maika-71) |
• Tunggal maysa a tao | $96,267[1] (Umuna) |
| Gini (2011) | 27.2[2] ababa · Maika-6 |
| HDI (2013) | 0.881[3] nangato unay · Maika-21 |
| Kuarta | Euro (€)b (EUR) |
| Sona ti oras | UTC+1 (CET) |
• Kalgaw (DST) | UTC+2 (CEST) |
| Pagmanehuan | kanawan |
| Kodigo ti panagtawag | +352 |
| Kodigo ti ISO 3166 | LU |
| TLD ti internet | .luc |
| |
Kas maysa a representatibo a demokrasia nga addaan iti naibatay iti linteg a monarkia, daytoy ket indauluan babaen ti nalatak a duke, ni Henri, Nalatak a Duke ti Luxembourg, ken isu laengen daytoy ti nabati a nalatak a dukado iti lubong. Ti Luxembourg ket maysa a naparang-ay a pagilian, ken addaan daytoy iti napasayaat nga ekonomia ti kangatuan a GDP (PPP) tunggal maysa a tao iti lubong, segun ti Nagkaykaysa a Pagpagilian idi 2014. Ti sentral a lokasionna ket nangaramid daytoy nga estratehiko a nangruna kadagiti nadumaduma a bileg, manipud idi pannakapundarna a kas pagsammakedan ti Roma, ti panagsangailina iti nangruna a kastilio ti Pranko idi las-ud ti Nasapa a Tengnga a Panpanawen, ken ti papelna a kas bastion para iti Kalsada Espania idi baetan ti maika-16 ken maika-17 a sigsiglo.
Ti Luxembourg ket nagpundar a kamemng ti Kappon ti Europa, NATO, OECD, ti Nagkaykaysa a Pagpagilian, ken ti Benelux, ken mangipaltiing ti politikal a konsensona a mangparabor iti integrasion iti ekonomia, politika, ken militar. Ti siudad ti Luxembourg, nga isu daytoy ti kapitoliona ken kadakkelan a siudad, ket isu ti tugaw dagiti nadumaduma a patakder ken ahensia ti Kappon ti Europa. Idi Oktubre 18 2012, ti Luxembourg ket immuna a napili iti pakasaritaanna iti temporario a tugaw iti Konseho ti Seguridad ti Nagkaykaysa a Pagpagilian. Ti pagilian ket nagserbi iti Konseho ti Seguridad manipud idi Enero 1 2013 aginggana idi Disembre 31 2014.[10]Iti panangipaltiingna iti puestona iti heograpia, ti kultura ti Luxembourg ket nagtitiponan ti Romaniko ken Hermaniko nga Europa, ken nangitiptipon kadagiti ugali iti tunggal maysa. Ti Luxembourg ket maysa a tallo ti pagsasaona a pagilian: ti Luksemburges, Pranses ken Aleman ken dagiti opisial a pagsasao. Urayno daytoy ket sekular nga estado, ti Luxembourg ket kaaduan a Romano Katoliko.
Dagiti nagibasaran
Adu pay a mabasbasa
- Kreins, Jean-Marie (2003). Histoire du Luxembourg (iti Pranses) (3rd nga ed.). Paris: Presses Universitaires de France. ISBN 978-2-13-053852-3.
- Thewes, Guy (Hulio 2003). Les gouvernements du Grand-Duché de Luxembourg depuis 1848 (PDF) (iti Pranses) (Édition limitée nga ed.). Siudad ti Luxembourg: Service Information et Presse. ISBN 2-87999-118-8. Naala idi 10 Hulio 2007.
- Plan d'action national luxembourgeois en matière de TIC et de haut-débit Naiyarkibo 2013-09-25 iti Wayback Machine
- CEE- Europe’s Digital Competitiveness Report –Volume 2: i2010 –ICT Country Profiles- page 40-41 Naiyarkibo 2013-09-25 iti Wayback Machine
- Inauguration of LU-CIX Naiyarkibo 2011-02-21 iti Wayback Machine
- Art and Culture in Luxembourg
Dagiti akinruar a silpo
Dagiti midia a mainaig iti Luxembourg iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Luxembourg manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)
- Opisial a website
(iti Pranses) - Luxembourg Naiyarkibo 2012-08-29 iti Wayback Machine manipud iti UCB Libraries GovPubs
- Luxembourg a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)
- Luxembourg iti Curlie (iti Ingles)
Wikimedia Atlas iti Luxembourg
