Skalnicowate (Saxifragaceae) – rodzina roślin należąca do rzędu skalnicowców. Do rodziny tej należy 31–33 rodzajów i około 540 gatunków. Do rodzimej flory Polski należą rośliny z rodzajów skalnica (Saxifraga) i śledziennica (Chrysosplenium), uprawiane są gatunki reprezentujące rodzaje: bergenia (Bergenia), tawułka (Astilbe), żurawka (Heuchera).
Byliny lub rzadko rośliny jednoroczne (skalnica i Cascadia)[3], osiągające czasem ponad 1 m wysokości, mające grube kłącza i okazałe liście (np. rodgersja i astilboides)[4]. Rośliny z kilku rodzajów wytwarzają bulwki. Pędy są nagie lub owłosione, czasem gruczołowato, włoski zwykle są wielokomórkowe (jednokomórkowe w przypadku tawułki i Saxifragopsis)[3].
Skrętoległe lub naprzeciwległe, często w przyziemnych różyczkach. Różnokształtne – pojedyncze lub dłoniasto, rzadko pierzasto, podzielone lub klapowane, czasem nawet podwójnie lub potrójnie pierzaste (tawułka)[4].
Zawsze owadopylne, promieniste, obupłciowe (rzadko jednopłciowe, np. u tawułek), wyrastają pojedynczo na szczytach pędów lub w kątach liści lub zebrane są w kwiatostany groniaste, wiechowate i baldachogrona. Zwykle z 5 płatkami korony (czasem ich brak – np. śledziennica). Pręcików jest 10 w dwóch okółkach (jeden okółek czasem zredukowany). Słupek zwykle z dwóch owocolistków, w różnym stopniu zrośnięty z wgłębionym dnem kwiatowym (dlatego zalążnia bywa górna, półdolna lub dolna)[4].
Klasyfikacja rodziny jest dość stabilna w różnych ujęciach ostatnich lat. Dawniej (np. system Cronquista z 1981 i systemy wcześniejsze) panował trend, zgodnie z którym zaliczano tu także rodzaje o charakterze pośrednim między skalnicowatymi i innymi rodzinami. Współcześnie rodzaje te zostały przeklasyfikowane. Rodzaj dziewięciornik (Parnassia) umieszczany jest w rzędzie dławiszowców (Celestrales) (według systemu Reveala w odrębnej rodzinie dziewięciornikowatych (Parnassiaceae), według APweb w ramach rodziny dławiszowatych (Celestraceae). Rodzaj hortensja (Hydrangea) klasyfikowany jest współcześnie w obrębie dereniowców (Cornales) w randze rodziny hortensjowate (Hydrangeaceae)[2].