poprzednio prawo podmiotowe w ogóle nie istniało – np. nabycie własności rzeczy ruchomej przez zawłaszczenie (dot. rzeczy niczyjej), stworzenie dzieła literackiego, naukowego;
prawo podmiotowe komuś wcześniej przysługiwało, ale nabycie tego prawa nastąpiło bez woli poprzednika, a z mocy zdarzeń wskazanych ustawą, np. w razie zasiedzenia rzeczy, wywłaszczenia, nacjonalizacji.
Nabycie pierwotne prowadzi do uzyskania prawa bez obciążeń, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.