Lịch sử hành chính Phú Yên có thể xem mốc khởi đầu từ năm 1629 khi chúa Nguyễn Phúc Nguyên, thành lập tỉnh Phú Yên. Vào thời điểm hiện tại, về mặt hành chính, Phú Yên được chia làm 9 đơn vị hành chính cấp huyện, gồm 1 thành phố trực thuộc tỉnh, 2 thị xã, 6 huyện với 112 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 83 xã, 21 phường và 6 thị trấn.
Năm 1976, Phú Yên nằm trong địa phận tỉnh Phú Khánh, tổ chức hành chính trên địa bàn gồm thị xã Tuy Hòa và 4 huyện: Đồng Xuân, Tây Sơn, Tuy An, Tuy Hòa.
Năm 1977, hợp nhất huyện Tuy An, huyện Đồng Xuân và 4 xã: Sơn Long, Sơn Đỉnh, Sơn Xuân, Phú Mỗ của huyện Tây Sơn thành một huyện lấy tên là huyện Xuân An; hợp nhất huyện Tuy Hòa và thị xã Tuy Hòa thành một huyện lấy tên là huyện Tuy Hòa, thị xã Tuy Hòa chuyển xuống thành thị trấn Tuy Hòa thuộc huyện Tuy Hòa.[1]
Năm 1978, chia huyện Tuy Hòa thành hai đơn vị hành chính mới lấy tên là huyện Tuy Hòa và thị xã Tuy Hòa; chia huyện Xuân An thành hai huyện lấy tên là huyện Đồng Xuân và huyện Tuy An; các xã: Sơn Xuân, Sơn Long và Sơn Định của huyện Xuân An được chuyển về huyện Tây Sơn.[2]
Năm 1979, thành lập một số xã, thị trấn thuộc các huyện Đồng Xuân, Tuy An[3], Tuy Hòa[4], Tây Sơn[5].
Năm 1981, điều chỉnh địa giới thị xã Tuy Hòa và huyện Tuy Hòa[6]. Cùng năm, chia tách một số xã thuộc các huyện Đồng Xuân, Tuy An, Tuy Hòa và thị xã Tuy Hòa[7]
- Thành lập xã Xuân Bình và xã Xuân Hải trên cơ sở một phần xã Xuân Lộc.
- Thành lập xã Xuân Hoà trên cơ sở một phần xã Xuân Cảnh.
- Giải thể xã Xuân Thọ. Thành lập xã Xuân Thọ I và xã Xuân Thọ II trên cơ sở toàn bộ xã Xuân Thọ.
- Giải thể xã Xuân Sơn. Thành lập xã Xuân Sơn Bắc và xã Xuân Sơn Nam trên cơ sở toàn bộ xã Xuân Sơn.
- Giải thể xã Xuân Quang. Thành lập xã Xuân Quang I, xã Xuân Quang II và xã Xuân Quang III trên cơ sở toàn bộ xã Xuân Quang.
- Thành lập xã Xuân Phương trên cơ sở một phần thị trấn Sông Cầu và xã Xuân Thịnh.
- Thành lập xã An Cư trên cơ sở một phần thị trấn Chí Thạnh.
- Giải thể xã Anh Ninh. Thành lập xã An Ninh Đông và An Ninh Tây trên cơ sở toàn bộ xã An Ninh.
- Thành lập xã An Phú trên cơ sở một phần xã An Chấn.
- Giải thể xã Hoà Bình. Thành lập xã Hoà Bình I và xã Hoà Bình II trên cơ sở toàn bộ xã Hòa Bình.
- Giải thể xã Hoà Mỹ. Thành lập xã Hoà Mỹ Đông và xã Hoà Mỹ Tây trên cơ sở toàn bộ xã Hòa Mỹ.
- Giải thể xã Hoà Tân. Thành lập xã Hoà Tân Đông và xã Hoà Tân Tây trên cơ sở toàn bộ xã Hòa Tân.
- Giải thể xã Hoà Hiệp. Thành lập xã Hoà Hiệp Bắc, xã Hoà Hiệp Trung và xã Hoà Hiệp Nam trên cơ sở toàn bộ xã Hòa Hiệp.
- Thành lập xã Hoà Tâm trên cơ sở một phần xã Hoà Xuân.
- Thành lập xã Hoà Kiến trên cơ sở một phần xã Bình Kiến.
- Giải thể xã Hoà Định. Thành lập xã Hoà Định Đông và xã Hoà Định Tây trên cơ sở toàn bộ xã Hòa Định.
Năm 1983, chia tách một số xã thuộc huyện Tây Sơn.[8]
Năm 1984, chia huyện Tây Sơn thành hai huyện lấy tên là huyện Sơn Hòa và huyện Sông Hinh.[9]
Năm 1985, chia huyện Đồng Xuân thành hai huyện lấy tên là huyện Đồng Xuân và huyện Sông Cầu.[10]
Năm 1986, thành lập thị trấn La Hai thuộc huyện Đồng Xuân[11] trên cơ sở một phần xã Xuân Long. Thị trấn La Hai có diện tích tự nhiên 1.848 hécta với 5.699 nhân khẩu.
Năm 1989, thành lập thị trấn Hai Riêng, huyện lỵ huyện Sông Hinh.[12]
Năm 1989, tỉnh Phú Yên được tái lập và tồn tại cho đến ngày nay. Khi tách ra, tỉnh Phú Yên có 7 đơn vị hành chính gồm thị xã Tuy Hòa và 6 huyện: Đồng Xuân, Sơn Hòa, Sông Cầu, Sông Hinh, Tuy An, Tuy Hòa.
Năm 1991, chia tách một số xã thuộc huyện Sông Hinh.[13]
Năm 1994, chia tách một số xã thuộc các huyện Sông Hinh[14], Tuy Hòa[15].
Năm 1997, thành lập xã Ea Chà Ràng thuộc huyện Sơn Hòa.[16] trên cơ sở một phần xã Suối Trai. Xã Ea Chà Ràng có 8.280,55 ha diện tích tự nhiên và 1.220 nhân khẩu.
Năm 1999, thành lập một số phường, xã thuộc thị xã Tuy Hòa và huyện Sơn Hòa.[17]
Năm 2002, thành lập huyện Phú Hòa[18] trên cơ sở một phần thị xã Tuy Hòa. Huyện Phú Hòa có 26.324 ha diện tích tự nhiên và 98.044 nhân khẩu, có 7 đơn vị hành chính trực thuộc, là các xã Hoà An, Hoà Thắng, Hoà Định Đông, Hoà Định Tây, Hoà Trị, Hoà Quang và Hoà Hội.
Năm 2003, thành lập một số xã, phường thuộc các huyện Sông Hinh, Phú Hòa và thị xã Tuy Hòa.[19]
Năm 2005, thành lập thành phố Tuy Hòa; điều chỉnh địa giới thành phố Tuy Hòa và các huyện Tuy An, Tuy Hòa; thành lập phường Phú Lâm thuộc thành phố Tuy Hòa[20]. Cùng năm, thành lập một số xã thuộc các huyện Sông Cầu, Tuy Hòa; chia huyện Tuy Hòa thành 2 huyện: Đông Hòa và Tây Hòa[21]
Năm 2007, thành lập một số phường, thị trấn thuộc huyện Phú Hòa và thành phố Tuy Hòa.[22]
Năm 2009, thành lập thị xã Sông Cầu và các phường thuộc thị xã Sông Cầu.[23]
- Thành lập phường Xuân Yên trên cơ sở một phần thị trấn Sông Cầu và xã Xuân Phương. Phường Xuân Yên có 502,35 ha diện tích tự nhiên và 5.869 nhân khẩu.
- Thành lập phường Xuân Phú trên cơ sở một phần thị trấn Sông Cầu. Phường Xuân Phú có 1.116,61 ha diện tích tự nhiên và 8.324 nhân khẩu.
- Thành lập phường Xuân Thành trên cơ sở phần còn lại thị trấn Sông Cầu, một phần xã Xuân Thọ 1 và xã Xuân Lâm. Phường Xuân Thành có 537,65 ha diện tích tự nhiên và 9.241 nhân khẩu.
- Thành lập phường Xuân Đài trên cơ sở một phần xã Xuân Thọ 1 và xã Xuân Thọ 2. Phường Xuân Đài có 1.061,87 ha diện tích tự nhiên và 9.003 nhân khẩu.
Năm 2013, thành lập một số thị trấn thuộc các huyện Đông Hòa và Tây Hòa.[24]
Năm 2019, hợp nhất một số xã thuộc thị xã Sông Cầu và huyện Tuy An.[25]
Năm 2020, thành lập thị xã Đông Hòa và các phường thuộc thị xã Đông Hòa.[26]
- Thành lập phường Hòa Hiệp Bắc trên cơ sở toàn bộ xã Hòa Hiệp Bắc. Phường Hòa Hiệp Bắc có 14,28 km² diện tích tự nhiên và quy mô dân số 9.772 người.
- Thành lập phường Hòa Hiệp Nam trên cơ sở toàn bộ xã Hòa Hiệp Nam. Phường Hòa Hiệp Nam có 15,13 km² diện tích tự nhiên và quy mô dân số 11.196 người.
- Thành lập phường Hòa Hiệp Trung trên cơ sở toàn bộ thị trấn Hòa Hiệp Trung. Phường Hòa Hiệp Trung có 13,48 km² diện tích tự nhiên và quy mô dân số 21.994 người.
- Thành lập phường Hòa Vinh trên cơ sở toàn bộ thị trấn Hòa Vinh. Phường Hòa Vinh có 9,43 km² diện tích tự nhiên và quy mô dân số 14.700 người.
- Thành lập phường Hòa Xuân Tây cơ sở toàn bộ xã Hòa Xuân Tây. Phường Hòa Xuân Tây có 45,79 km² diện tích tự nhiên và quy mô dân số 12.856 người.
Các đơn vị hành chính thuộc tỉnh Phú Yên | ||
---|---|---|
Tuy Hòa (Tỉnh lỵ) | ||
Đông Hòa | Phường (5):Hòa Hiệp Bắc · Hòa Hiệp Nam · Hòa Hiệp Trung · Hòa Vinh · Hòa Xuân Tây | |
Sông Cầu | Phường (4):Xuân Đài · Xuân Phú · Xuân Thành · Xuân Yên | |
Đồng Xuân | Thị trấn (1):La Hai (huyện lỵ) | |
Phú Hòa | Thị trấn (1):Phú Hòa (huyện lỵ) | |
Sông Hinh | ||
Sơn Hòa | ||
Tây Hòa | Thị trấn (1):Phú Thứ (huyện lỵ) | |
Tuy An |