Jaðarlífvera

Jaðarlífvera eða jaðarvera er lífvera sem getur lifað við umhverfisaðstæður sem eru fjandsamlegar eða erfiðar flestum öðrum lífverum á jörðinni. Flestar jaðarlífverur eru örverur.

Flokkar jaðarlífvera

Það eru til margar gerðir af jaðarlífverum, þessi upptalning er ekki tæmandi:

  • Sýrukær lífvera(en) þrífst í sýru og er sýrusækin.
  • Basakær lífvera(en þrífst í basa og er basasækin.
  • Steinbýlingur(en) á heimkynni sín inni í bergi.
  • Saltkær lífvera(en) þrífst í saltlausn og þarfnast salts til vaxtar og viðhalds.
  • Saltþolin lífvera(en) getur þrifist í saltlausn en þarfnast ekki salts til vaxtar og viðhalds.
  • Frumbjarga, efnatillífandi lífvera(en) notar ólífræn efni sem orkugjafa.
  • þrýstingskær lífvera(en) lifir undir miklum þrýsingi.
  • Málmþolin lífvera(en) getur vaxið í umhverfi þar sem þungmálmar eru til staðar í miklu magni.
  • Ólígótrófísk lífveraen þrífst best í næringarefnasnauðu umhverfi.
  • Osmókær lífvera(en) þrífst í umhverfi með lága vatnsvirkni, til dæmis vegna mikils magns sykra, salta eða annarra uppleystra efna.
  • Fjöljaðarlífvera(en) flokkast undir fleiri en einn flokk jaðarlífvera.
  • Kuldakær lífvera(en) vex best við 15 °C eða lægra hitastig.
  • Geislaþolin lífvera(en) þolir mikla jónandi geislun.
  • Hitakær lífvera(en) þrífst við 60-80 °C.
  • Ofurhitakær lífvera(en) þrífst við hitastig yfir 80 °C.
  • Hita- og sýrukær lífvera(en) er bæði hitakær og sýrukær.
  • Þurrkkær lífvera(en) vex í mjög þurru umhverfi.

Tenglar

  • „Hvað eru hveraörverur?“. Vísindavefurinn.
  • Kuldaaðlögun próteina- Nokkrar staðreyndir og vangaveltur eftir Magnús Má Kristjánsson


Heimildir