Kynhneigð
Kynhneigð er lýsing á því hvaða kyni einhver laðast tilfinningalega og/eða kynferðislega að.
Þrír helstu flokkarnir á kynhneigðarskalanum eru gagnkynhneigð, samkynhneigð, og tvíkynhneigð. Ekki er vitað hvað veldur mismunandi kynhneigð í mönnum, en talið er að það orsakist af samspili erfðaþátta, hormóna, og umhverfisþátta og að fólk hafi ekki val um það.[1][2][3] Vísbendingar eru um að umhverfi í móðurkviði ásamt erfðaþáttum geti spilað inn í.[4][5] Vísbendingar benda ekki til þess að kynhneigð ráðist af uppeldi.[6] Gagnkynhneigð er algengasta kynhneigðin, en mismunandi kynhneigðir eru nú taldar vera eðlilegur breytileiki innan margra dýrategunda.[7][8] Sálfræðimeðferðir og önnur inngrip hafa ekki sýnt að þau geti haft áhrif á kynhneigð.[9]
Í kringum 3,5% af fullorðnum skilgreina sig sem sam- eða tvíkynhneigð samkvæmt könnun sem gerð var í Bandaríkjunum 2011.[10][11] Á milli 2% og 11% af fullorðnum hafa átt í einhverju kynferðislegu sambandi við einstakling af sama kyni.[12][13][14][15][16][17][18][19][20][21] Í breskri könnun frá 2010 sögðust 95% Breta skilgreina sig sem gagnkynhneigða, 1,5% sem sam- eða tvíkynhneigða, og 3,5% voru óvissir eða svöruðu ekki spurningunni.[22][23]
Fólk upplifir kynhneigð á mismunandi máta. Þar að auki eru skilgreiningar og flokkanir hvorki þær sömu milli samfélaga né milli einstaklinga.
Oft haldast tilfinningaleg og kynferðisleg aðlöðun í hendur, en það þarf ekki að vera svo.
Eikynhneigðir einstaklingar eru þeir sem laðast aldrei eða nær aldrei kynferðislega að öðru fólki. Breytilegt er hvort það fólk hafi kynhvöt eða ekki.[24]
Kynhneigðarskalinn
Nokkur fjölbreytileiki er í birtingarmyndum kynhneigðar og kynhegðunar fólks og hafa sumir lagt til að þetta megi setja fram á skala og lýsa kynhneigð frá gangkynhneigð til samkynhneigðar. Þekktasti skalinn er Kinsey-skalinn sem líffræðingurinn Alfreð Kinsey setti fram árið 1948 í riti sýnu þar sem hann lýsti kynhegðun almennings. Ritið olli nokkurri hneysklun. Skalar sem þessi eru að miklu leyti einföldun, en þykja oft þægilegir til flokkunar:
Stig á Kinsey-skalanum | Lýsing |
---|---|
0 | Eingöngu gagnkynhneigð |
1 | Aðallega gagnkynhneigð, smá samkynhneigð |
2 | Aðallega gagnkynhneigð, en töluverð samkynhneigð |
3 | Jöfn gagnkynhneigð og samkynhneigð |
4 | Aðallega samkynhneigð, en töluverð gagnkynhneigð |
5 | Aðallega samkynhneigð, smá gagnkynhneigð |
6 | Eingöngu samkynhneigð |
X | Engin saga um kynferðisleg sambönd, engin viðbrögð við kynferðislegum spurningum |
Sumir upplifa kynhneigð sem óhaggandi fyrirbæri, aðrir upplifa kynhneigð sem breytilegan hlut.[25][26]