Sebrahestur

Sebrahestar (einnig kallaðir sebradýr) eru hófdýr og grasbítar af hestaætt. Helsta einkenni þeirra eru ljósar og dökkar rendur sem þekja allan skrokkinn. Sebrahestar eru algengastir um miðbik Afríku og í henni austanverðri og sunnanverðri, einkum á gresjum, en sumir sebrahestar lifa þó í fjalllendi.

Sléttusebrinn vegur 175 – 385 kíló.

Tegundir sebrahesta

  • Nú finnast þrjár tegundir af sebrahestum:

Greifasebri (Equus grevyi)

Greifasebrar eru stærstu sebrahestarnir, nálægt 150 sentimetrar á herðakamb og 400 kíló á þyngd. Þeir finnast einkum í Kenía. Þeir þola vel þurrt loftslag.[1][2][3][4]

Fjallasebri (Equus zebra)

Þessi tegund skiptist í tvær deilitegundir: Höfðasebri (Equus zebra zebra) er lágvaxinn og fáséður. Hartmannssebri (Equus zebra hartmanni) er stærri og nokkru algengari.[5][6][7][8]

Sléttusebri (Equus burchelli)

Sléttusebrinn heldur sig á sléttum í austanverðri Afríku, frá Súdan í norðri og allt til Suður-Afríku. Hann er á stærð við smávaxinn hest. Ljón veiða oft sléttusebra.[9][10][11][12]

  • Fáeinar aðrar tegundir af sebrahestum eru útdauðar. Mest er vitað um þessa:

Kvaggi (Equus quagga)

Kvaggar voru nokkuð frábrugðnir öðrum sebrahestum og útbreiddir um alla Suður-Afríku. Á ofanverðri 19. öld liðu þeir undir lok, mest vegna ofveiði. Reynt hefur verið með kynbótum að endurgera þetta dýr, en árangur er umdeildur.[13][14][15]

Rendurnar á sebrahestum

Því er haldið fram, að engir tveir sebrahestar hafi nákvæmlega eins rendur. Þær hafa orðið mörgum umhugsunarefni.[16][17][18][19] Þrjár kenningar hafa einkum verið settar fram um gagnsemi þess fyrir sebrahesta að hafa rendurnar:

  • Þær geri rándýrum erfiðara að sjá bráðina.
  • Þær gegni félagslegu hlutverki og auðveldi þeim að þekkja einstök dýr í hópnum.
  • Þær rugli hættulegar mýflugur, svo að þær stingi ekki.

Ýmislegt

  • Sebrahestur getur náð 55 kílómetra hraða á klukkustund, þegar hann sprettir úr spori. Hann þykir þrekmikill og úthaldsgóður.
  • Ekki er útilokað að temja sebrahesta, en fáum hefur tekist það, því að þeir eru að eðlisfari styggir og bregðast á svipstundu við öllu áreiti.[20]
  • Sebrahestur og hryssa af venjulegu hestakyni geta átt afkvæmi saman. Það geta sebrahestur og asna einnig gert (sebraasni). Hvort tveggja er mjög óalgengt úti í náttúrunni en getur gerst í dýragörðum eða með beinni ræktun. Slíkir blendingar eru viðráðanlegri til notkunar en sebrahestar.[21]
  • Sebrahestar í dýragörðum geta orðið fertugir að aldri.
  • Sebrahestar eiga sess í listsköpun.[22]

Tilvísanir

Heimildir, ítarefni

Wikiorðabókin er með skilgreiningu á orðinu