კიბორჩხალაჭამია მაკაკა

საშუალო ზომის მაიმუნია, სხეულის სიგრძე 40-დან 60–65 სანტიმეტრამდე მერყეობს. მამლის მასა 4–8,5 კგ-მდე, დედლისა კი 2,5–3,8 აღწევს. კუდი გრძელია, თითქმის ნახევარი მეტრის სიგრძისა. კიდურები მოკლეა. ბეწვი რუხია, დაჰკრავს მომწვანო ელფერი; თავზე აქვს მუქი ქოჩორი, ახასიათებს ღია ულვაშები და ბაკენბარდები.

კიბორჩხალაჭამია მაკაკა ფართო არეალს იკავებს აღოსავლეთ ბანგლადეშიდან მიანმარის, ტაილანდის, ინდოჩინეთისა და მალაის არქიპელაგის კუნძულების გავლით ფილიპინებამდე. წარმოადგენს ხმელეთის ძუძუმწოვრის იშვიათ შემთხვევას, რადგან არღვევს უოლესის ხაზს. ბინადრობს ვაკის ტროპიკულ ტყეებში, როგორც პირველად, ისე ხელშეხებულ და მეორეულში, მათ შორის ადამიანის სამოსახლოს სიახლოვეს, აგრეთვე მანგროს ტყეებში. კარგად ცურავს.

აკლიმატიზირებულია ბუნებრივი არეალის გარეთ რამდენიმე რაიონში, ნაწილობრივ ახალი გვინეის დასავლეთ ნაწილში, პალაუს არქიპელაგის კუნძულ ანგუარსა და მავრიკზე. კუნძულებზე, სადაც ადგილობრივი ფაუნა ფორმირებულია დიდი ზომის ძუძუმწოვრების გარეშე, კიბორჩხალაჭამია მაკაკა ბიომრავალფეროვნებისათვის საფრთხეს წარმოადგენს.

ყოვლისმჭამელია. მიუხედავად იმისა, რომ ნადავლის მოვოპება წყალშიც შეუძლია, კიბორჩხალები მისთვის მთავარ საკვებს არ წარმოადგენს. საჭმელად იყენებს ხილს, კენკრას, ფოთლებს, კაკალს, მწერებს, მუცელფეხიანებსა და კიბოსნაირებს.

მრავლდება მთელი წლის განმავლობაში. ბუნებრივი არეალის ადგილებში შობადობის მაქსიმუმს წარმოადგენს გაზაფხული ან ზაფხულის დასაწყისი. სხვა კლიმატურ ზონებში ეს ვადები შეიძლება განსხვავდებოდეს.

2018 წელს გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ჩინელმა მეცნიერებმა ორი მაკაკის კლონირება მოახდინეს.^[1][2][3][4]

• Wilson D. E. & Reeder D. M. (eds). Mammal Species of the World. — 3rd ed. — Johns Hopkins University Press[en], 2005. — Vol. 1. — P. 743. — ISBN 0-8018-8221-4. OCLC 62265494.