Крокус Сити Холлдағы теракт
«Крокус Сити Холлдағы» террористік акт (орыс. Теракт в «Крокус Сити Холл») 2024 жылғы 22 наурызда, сағат шамамен 20:00-де (МСК, UTC+3), Мәскеу облысының Красногорск қаласында орын алды, нәтижесінде 143 адам қайтыс болды да,[1] 360 адам жарақаттанды.[2] Бетперде мен камуфляж киген қарулы адамдар жиналғандарға оқ жаудырды[6] және Ресейдің Федералдық қауіпсіздік қызметі (ФСБ) бұл оқиғаны теракт деп атады.[7]
| «Крокус Сити Холлдағы» террористік акт | |
|---|---|
.jpg) Өрттен кейінгі Крокус Сити Холл | |
| Шабуыл орны | Крокус Сити Холл концерт залы, Красногорск, Мәскеу облысы, Ресей |
| Шабуыл нысаны | Жаппай өлтіру |
| Координаттар | 55°49′33″ с. е. 37°23′26″ ш. б. / 55.825833° с. е. 37.390556° ш. б. (G) (O) (Я) 37°23′26″ ш. б. / 55.825833° с. е. 37.390556° ш. б. (G) (O) (Я) |
| Дата | 22 наурыз 2024 жыл шам. 20:00 (МСК, UTC+3) |
| Шабуыл әдiсi | атыс, өрт жіберу, жарылыс |
| Қару-жарақ | автоматтық қару, жарылғыш заттар, суық қару, бензин |
| Қаза тапқандар саны | 143 (дерек дәлелденуде)[1] |
| Жарақаттанғандар | 360 астам (дерек дәлденуде)[2] |
| Террористер | белгісіз (дерек дәлелденуде) |
| Ұйымдастырушылар |  Ислам мемлекеті[3] |
| Күдіктілер | 4 адам[4][5] |
Ресей президенті Владимир Путин 24 наурызды жалпыұлттық аза тұту күні деп жариялады.[8]
Алғышарттары
2024 жылғы 7 наурызда АҚШ Ресейдегі елшісі Мәскеуге және Мәскеу облысына келетін туристерді террористік шабуылдардың ықтималдығына байланысты алдағы 48 сағат ішінде жаппай іс-шараларға және көпшілікке, соның ішінде концерттерге барудан сақтандырды.[9][10][11] Ұлыбританияның Ресейдегі елшілігінің де өз азаматтарына ұқсас ескерту бергені белгілі.[6]
2024 жылғы 11 наурызда украиналық хакерлер Вячеслав Володиннің Путинмен хат алмасуын ұстағанын хабарлады. Жарияланған деректерде Володин «батыстансыздану» деп аталатын саясатты ұсынды, яғни сайлаудан кейін экономиканы мемлекеттік қылу, ғылым мен өнерді «егемендендіру», цензураны күшейту, қоғамды клерикализациялау арқылы қоғамды жеделдете жұмылдыру басталады. және оппозициялық қозғалыстардың «мәселесін шешу». Хатта сондай-ақ Ресей шекарасынан тыс жерде «хаос» орнату ұсынылды.[12]
Шабуыл
2024 жылғы 22 наурызда бүкіл билетін сатқан ресейлік «Пикник» тобы[7] Крокус Сити Холлда[13] шоу ойнайды деп жоспарланған болатын. Сағат 20:00 шамасында (МСК, UTC+3) концерт басталмай тұрғанда бетперде киген белгісіз адамдар автоматты винтовкаларды пайдаланып көпшілікке оқ жаудырды.[14]
Сағат 21:32-де жарылыс болды, ал кешкі сағат 22:00 шамасында шатырдың жартылай опырылуы туралы хабарланды.[15] Кейбір мәліметтерге сәйкес, кейбір қарулы адамдар ғимарат ішінде тосқауыл қойды.[14] BBC Verify растаған бейнежазбада «қарушылардың бей-берекет оқ жаудырғанын» көрсетті.[16]
Кейінірек Пикник музыканттары Instagram-да өздерінің және тобының «тірі және қауіпсіз» екенін жариялады,[16] бірақ олар топ мүшелерінің бірімен байланыса алмайтындарын мәлімдеді.[17]
Ұйымдастырушылары
Ислам мемлекеті Amaq News Agency мәлімдемесінде шабуыл үшін жауапкершілікті өз мойнына алды.[3] Көп ұзамай АҚШ шенеуніктері бұл мәлімдемені растады да, ISIS-K ұйымының (Хорасан уәлаяты) қалаға шабуыл жасауды жоспарлағанын айтты.[18] Дегенмен де, ISIS-K тобының шабуылға қатысты екені әлі расталмады.[19] Бұл топ Оңтүстік-Орталық Азияда, ең алдымен Ауғанстанда әрекет ететін «Ислам мемлекеті» лаңкестік тобының аймақтық бөлімшесі болып табылады.
Украина президенті Володимир Зеленськийдың кеңесшісі Михайло Подоляк Twitter-де Украинаның шабуылға қатысы жоқ деп жазды.[20] Ақ Үйге телефон соққанда, бұл шабуылға Украинаның қатысы бар деген белгі жоқ.[21]
23 наурызда ФСБ 11 адамның, соның ішінде 4 күдіктінің ұсталғанын жариялады.[4]
Салдары
Мәскеу мэрі Сергей Собянин қаладағы барлық демалыс күндеріндегі іс-шараларды тоқтатты.[22] Бұл шешімді кейінірек Мәдениет министрлігі бүкіл Ресейге кеңейтті.[16] Қалаға қызмет көрсететін әуежайлар мен вокзалдарда қауіпсіздік шаралары күшейтілді.[16] Санкт-Петербургте сауда орталықтары жабылып, Ленинград облысында жоғары дайындық режимі енгізілді.[23]
Сыртқы істер министрлігінің баспасөз хатшысы Мария Захарова халықаралық қауымдастықты ол «жансыз қылмыс» деп атаған шабуылға қарсы шығуға шақырды.[22]
Халықаралық реакция
Аустрия, Әзербайжан, Аргентина, Армения, Бахрейн, Беларусь, Бельгия, Боливия, Бразилия, Ұлыбритания, Мажарстан, Венесуэла, Германия, Грекия, Палестина, Пәкістан, Португалия, Мысыр, Израиль, Үндістан, Иордания, Иран, Италия, Қазақстан, Канада, Қатар, Қырғызстан, Қытай, Колумбия, Куба, Люксембург, Мальта, Мексика, Молдова, Нидерланд, Никарагуа, Норвегия, БАӘ, Польша, Португалия, Сербия, Сауд Арабиясы, Сербия, Сирия, Словакия, АҚШ, Тәжікстан, Тунис, Түрікменстан, Түркия, Өзбекстан, Франция, Черногория, Чехия, Чили, Швейцария және Жапония, сондай-ақ Еуропа Одағы түрлі дипломатиялық деңгейлерде көңіл айтты.[24][25][26][27][28][29][30][31][32][33][34]